Transcript Wat is wijsheid 5 (rorty)

Wat is wijsheid
Terugblikje
Weten dat je niets weet: en toch een goede keuze maken
Pauze
Gesprek: Beslissen zonder dé Waarheid
Afsluiting
We hoeven niet te vechten: de waarheid bestaat toch niet
Wat heb ik nodig voor wijsheid?
1 Kritisch zelfonderzoek: er ís geen ik.
(want je bent elke keer anders)
2 Sta open voor de waarheid:
je hebt ook ‘slechte’ eigenschappen.
3 Zelfbeheersing. Heb jezelf in de macht!
Laat je driften voor je werken en niet tegen je.
4 Authenticiteit.
Ontwerp je eigen ideaalbeeld en verwezenlijk die.
Vind je eigen wijze: rust/actie. Egoïsme/belangenloosheid
5 Zelf ver-wezen-lijking is nooit af.
Blijf altijd aan het werk.
Stap 3: Bedenk een prikkelende, beetje absurde stelling
met een kern van waarheid die jouw helpt om je slechte
eigenschap te accepteren en te gebruiken.
Het is goed als de regel aan het denken zet.
Bijvoorbeeld:
Wie niet praat is eenzaam.
Mensen met een schoon huis stellen slechte prioriteiten.
Wees niet deugdzamer dan je krachten je toelaten.
Modern Relativisme
Onze waarden zijn niet absoluut…
Maar we hebben wel waarden!
Wat verbindt ons hier en nu?
Richard Rorty 1931-2007
Wijsheid is:
Het vermogen om verstandig te handelen.
Socrates: weten dat je niets weet
Plato: handel volgens het Goede (herinner het Goede)
Aristoteles: de juiste houding (het midden)
Nietzsche: weten dat De waarheid niet bestaat:
doe wat je wilt!
Rorty: schep je eigen waarheid
doe wat je wilt én schaad anderen niet
Rorty’s uitgangspunt
-We weten niets (Socrates)
-Dé Waarheid bestaat niet (Nietzsche)
Ironie:
Besef dat je door beschrijvingen alles goed of slecht kan laten lijken.
Er bestaan geen criteria om te beslissen tussen verschillende
taalsystemen.
Meta-stabiel:
jezelf nooit serieus nemen omdat alles toevallig is én verandert.
Het mag niet regenen!
De mens volgens Rorty
privé
publiek
‘Het soort zelf-creatie waar Nietzsche en
Heidegger voorbeelden van zijn, lijkt niets
speciaals te maken te hebben met vragen over
de sociale politiek.’
Ironie: geeft ruimte voor solidariteit én eigen waarden
Ik vind een boerka slecht, want het maakt vrouwen onvrij.
Maar ik ben niet zeker van mijn gelijk.
Hoe kan ik een besluit nemen zonder Waarheid?
Pragmatisme:
Dé Waarheid bestaat niet
Waar is wat werkt
Denk je dat daar een lantaarnpaal staat?
Loop erlangs!
Wat werkt in het publieke domein?
Liberaal: wreedheid is het ergste wat je kunt doen.
Wreedheid
Geweld
Vernedering
Slachtofferschap
Wat werkt: het schadeprincipe
Privé = streven naar zelfontplooiing
Publiek = anderen niet schaden
Hoe maak ik solidaire keuzes?
Verhalen!!
Ook van mensen zonder stem.
-Max Havelaar
- De negerhut van oom Tom
Het nut van verhalen
Ruimte voor tragische dilemma’s!
Martha Nussbaum
1947- hopelijk nog lang
Emoties maken deel uit van het oordeelsvermogen
- achter elke emotie zit een oordeel -
‘Dat mag jij niet doen!’
Wijze keuzes in het publieke domein?
Het belang van ironie
Weet wat je niet weet!
Want dat geeft ruimte voor een nieuw verhaal!
Vind waarden in verhalen
Verstaan
grieks epistánai ’blijven staan om te bekijken’
Socrates:
op zoek naar valse kennis
Rorty:
op zoek naar andere waarden
Schep je eigen waarden
Waardeer deze steeds opnieuw
Oefengesprek om goede keuzes te maken zonder Waarheid
Socratisch gesprek volgens Rorty
Probeer elkaars waarden te begrijpen
Schep vanuit de verschillen een nieuwe Waarheid
Stap 1: Zoek een voorbeeld
-Wanneer moest jij een moeilijke keuze maken?
- Is dit voorbeeld verleden tijd?
- Vraag je je nog weleens af of je een goede keuze hebt gemaakt?
Stap 2: Wat is de vraag?
Stap 3: Wat is het antwoord van de voorbeeldgever?
Stap 4: welke rollen spelen in het verhaal?
Stap 5: Verplaats je in een rol:
Wat heb ik vanuit mijn rol van het voorval beleefd?
Wat zou vanuit de rol jouw antwoord zijn?
Stap 6: Maak een gezamenlijk antwoord
Probeer elkaars waarden te begrijpen
Schep vanuit de verschillen een nieuwe Waarheid
Afsluiting
- Wat is wijsheid?
- Hoe was de cursus
- Evaluatieformulier