27/04/16 14:45

Leefsleutels

Werken aan het welbevinden van leerlingen en leerkrachten in het secundair onderwijs 2016–2017

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 84 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 1

No Blame Gedrag en sociale vaardigheden Interactie met ouders www.leefsleutels.be

27/04/16 14:38

2

27/04/16 14:45

www.leefsleutels.be

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 83

www.leefsleutels.be

In deze catalogus

Leefsleutels richt zich als nascholingscentrum naar het onderwijs. Het welbevinden van leer krachten en leerlingen op school optimaliseren is de rode draad doorheen de nascholingen. Binnen de visie van Leefsleutels past het streven naar meer welbevinden op school in ‘een brede kijk op preventie’. Hierbij baseert Leefsleutels zich op drie pijlers: het groepsklimaat in de klas, het actief leren van de leerlingen en de begeleidershouding van de leerkrachten.

Individuele nascholingen

De individuele nascholingen gaan hoofdzakelijk door in Sint-Niklaas (Hogeschool Odisee, Hospitaalstraat 23, 9100 Sint-Niklaas). Daarnaast bieden wij ook nascholingen aan op andere locaties: Aalst, Brugge, Brussel, Hasselt of Leuven.

Tarieven: • Nascholing van een halve dag: € 65/p.p.

• Nascholing van een volledige dag: € 100/p.p.

• 2-daagse training: € 195/p.p.

• 4-daags traject op maat: € 1500/4 personen + intake (€ 300) Inschrijven kan op www.leefsleutels.be of via [email protected].

Teamgerichte nascholingen bij jou op school

Veel nascholingen kun je bij jou op school laten doorgaan. Dat kan bijvoorbeeld voor een pedagogische studiedag of een personeelsvergadering. Je vindt een over zicht van deze nascholingen op blz. 6.

Tarieven: • € 170/uur (met een minimum van 3u en voor een groep tot 25 deelnemers) • Kilometervergoeding: € 0,34/km • Minder dan 3u: € 200/uur • Volledige dag (min. 6u): 10% korting • Vraag vrijblijvend een offerte aan voor groepen met meer dan 25 mensen.

• Vraag vrijblijvend een offerte aan voor consulteren bij jou op school.

Je kunt informatie vragen of een teamgerichte nascholing boeken op www.leefsleutels.be of via [email protected].

Leefsleutels vzw

Europark Zuid 9 9100 Sint-Niklaas Tel 09 331 60 50 Fax 03 660 27 01 [email protected]

www.leefsleutels.be

523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 2 27/04/16 14:38 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 3

Leefsleutels De visie van Leefsleutels Pesten aanpakken Gedrag en sociale vaardigheden Focus op gedrag en sociale vaardigheden Interactie met ouders Een positieve klas zet aan tot leren Communicatie 24 27 33 8 17 18 4 7

3

27/04/16 14:38

27/04/16 14:45

2 www.leefsleutels.be

www.leefsleutels.be

In deze catalogus

Leefsleutels richt zich als nascholingscentrum naar het onderwijs. Het welbevinden van leer krachten en leerlingen op school optimaliseren is de rode draad doorheen de nascholingen. Binnen de visie van Leefsleutels past het streven naar meer welbevinden op school in ‘een brede kijk op preventie’. Hierbij baseert Leefsleutels zich op drie pijlers: het groepsklimaat in de klas, het actief leren van de leerlingen en de begeleidershouding van de leerkrachten.

Individuele nascholingen

De individuele nascholingen gaan hoofdzakelijk door in Sint-Niklaas (Hogeschool Odisee, Hospitaalstraat 23, 9100 Sint-Niklaas). Daarnaast bieden wij ook nascholingen aan op andere locaties: Aalst, Brugge, Brussel, Hasselt of Leuven.

Tarieven: • Nascholing van een halve dag: € 65/p.p.

• Nascholing van een volledige dag: € 100/p.p.

• 2-daagse training: € 195/p.p.

• 4-daags traject op maat: € 1500/4 personen + intake (€ 300) Inschrijven kan op www.leefsleutels.be of via [email protected].

Teamgerichte nascholingen bij jou op school

Veel nascholingen kun je bij jou op school laten doorgaan. Dat kan bijvoorbeeld voor een pedagogische studiedag of een personeelsvergadering. Je vindt een over zicht van deze nascholingen op blz. 6.

Tarieven: • € 170/uur (met een minimum van 3u en voor een groep tot 25 deelnemers) • Kilometervergoeding: € 0,34/km • Minder dan 3u: € 200/uur • Volledige dag (min. 6u): 10% korting • Vraag vrijblijvend een offerte aan voor groepen met meer dan 25 mensen.

• Vraag vrijblijvend een offerte aan voor consulteren bij jou op school.

Je kunt informatie vragen of een teamgerichte nascholing boeken op www.leefsleutels.be of via [email protected].

Leefsleutels vzw

Europark Zuid 9 9100 Sint-Niklaas Tel 09 331 60 50 Fax 03 660 27 01 [email protected]

www.leefsleutels.be

523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 2 27/04/16 14:38 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 3

Leefsleutels De visie van Leefsleutels Pesten aanpakken Gedrag en sociale vaardigheden Focus op gedrag en sociale vaardigheden Interactie met ouders Een positieve klas zet aan tot leren Communicatie 24 27 33 8 17 18 4 7

3

27/04/16 14:38 523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 82

4

27/04/16 14:45

www.leefsleutels.be

Leefsleutels

Leefsleutels biedt inspirerende nascholingen aan rond het welbevinden van leerlingen en leerkrachten op school. Leefsleutels omringt zich met

nationale en internationale specialisten

en organisaties die toonaangevend zijn binnen hun vakgebied. Zo slagen we erin een

vormingsaanbod van topkwaliteit

samen te stellen dat inspeelt op de meest

actuele onderwijsontwikkelingen

.

De trainers van Leefsleutels

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 81

www.leefsleutels.be

De partners van Leefsleutels

Het partnerschap tussen Leefsleutels enerzijds en deze partners anderzijds is in functie van het optimaal informeren van onderwijskundigen. We stellen je vrijblijvend bij elke nascholing uitgaven voor die aansluiten bij het thema. Deze uitgaven kun je bestellen via www.abimo.be.

5

523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 4 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 5

Soorten nascholingen bij Leefsleutels

Een vorming duurt een

halve dag

in de praktijk kunt omzetten.

of een

volledige dag

en biedt een

introductie

tot het thema. Je maakt kennis met of zoomt in op een specifiek thema. Je krijgt tips die je meteen Een training duurt

minimum twee dagen

onderwerp. Naast een grondige (al dan niet gespreid in de tijd) en dompelt je helemaal onder in het gekozen thema. Idealiter volgde je al een vorming over het

theoretische basis

krijg je ook uitgebreid de kans om te oefenen op

vaardigheden

. Je kunt ook eigen ervaringen ter sprake brengen en discussiëren met collega’s.

Een traject op maat behandelt een

individuele vraag van een school

. De school wordt begeleid over een langere periode doorheen het schooljaar. Een

kernteam intakegesprek

samen (minimum 4 personen). Dit kernteam neemt deel aan een kernteam taken mee om op de eigen school in de praktijk te brengen. van 2 uur biedt de mogelijkheid om de hulpvraag scherp te stellen. Daarna stelt de school een

vierdaagse

(gespreid in de tijd). Deze vierdaagse bestaat uit een mix van inhoudelijke input, reflectie, oefentijd en werktijd om over de eigen schoolwerking na te denken. Tussentijds krijgt het De Focusdagen bundelen enkele vormingen rond een bepaald thema. Je kunt er op

een dag

tijd met veel verschillende methodieken kennismaken in je eigen regio. Er zijn Focus dagen in Brugge, Brussel, Hasselt en Leuven.

Dit zijn de Focusdagen voor het schooljaar 2016-2017 • Focus op gedrag en sociale vaardigheden (blz. 18) 27/04/16 14:39

4 www.leefsleutels.be

Leefsleutels

Leefsleutels biedt inspirerende nascholingen aan rond het welbevinden van leerlingen en leerkrachten op school. Leefsleutels omringt zich met

nationale en internationale specialisten

en organisaties die toonaangevend zijn binnen hun vakgebied. Zo slagen we erin een

vormingsaanbod van topkwaliteit

samen te stellen dat inspeelt op de meest

actuele onderwijsontwikkelingen

.

De trainers van Leefsleutels

27/04/16 14:45

www.leefsleutels.be

De partners van Leefsleutels

Het partnerschap tussen Leefsleutels enerzijds en deze partners anderzijds is in functie van het optimaal informeren van onderwijskundigen. We stellen je vrijblijvend bij elke nascholing uitgaven voor die aansluiten bij het thema. Deze uitgaven kun je bestellen via www.abimo.be.

5

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 80 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 4 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 5

Soorten nascholingen bij Leefsleutels

Een vorming duurt een

halve dag

in de praktijk kunt omzetten.

of een

volledige dag

en biedt een

introductie

tot het thema. Je maakt kennis met of zoomt in op een specifiek thema. Je krijgt tips die je meteen Een training duurt

minimum twee dagen

onderwerp. Naast een grondige (al dan niet gespreid in de tijd) en dompelt je helemaal onder in het gekozen thema. Idealiter volgde je al een vorming over het

theoretische basis

krijg je ook uitgebreid de kans om te oefenen op

vaardigheden

. Je kunt ook eigen ervaringen ter sprake brengen en discussiëren met collega’s.

Een traject op maat behandelt een

individuele vraag van een school

. De school wordt begeleid over een langere periode doorheen het schooljaar. Een

kernteam intakegesprek

samen (minimum 4 personen). Dit kernteam neemt deel aan een kernteam taken mee om op de eigen school in de praktijk te brengen. van 2 uur biedt de mogelijkheid om de hulpvraag scherp te stellen. Daarna stelt de school een

vierdaagse

(gespreid in de tijd). Deze vierdaagse bestaat uit een mix van inhoudelijke input, reflectie, oefentijd en werktijd om over de eigen schoolwerking na te denken. Tussentijds krijgt het De Focusdagen bundelen enkele vormingen rond een bepaald thema. Je kunt er op

een dag

tijd met veel verschillende methodieken kennismaken in je eigen regio. Er zijn Focus dagen in Brugge, Brussel, Hasselt en Leuven.

Dit zijn de Focusdagen voor het schooljaar 2016-2017 • Focus op gedrag en sociale vaardigheden (blz. 18) 27/04/16 14:39

27/04/16 14:45

6 www.leefsleutels.be

Soort nascholing Titel nascholing Cyberpesten aanpakken: hoe maak je als school het verschil?

Kennismaken met No Blame Vaardigheidstraining No Blame Mission Possible: een introductie Tweedaagse vaardigheidstraining Misson Possible Traject op maat – Sterk in PestPreventie Van pesten naar samenwerken: hoe buig je pestsituaties om?

Omgaan met moeilijk gedrag Stap voor stap gedragsproblemen voorkomen en aanpakken Leefsleutels in de klas: basistraining voor leerkrachten Herstelgericht werken met ‘De Sorrybox’ Piekeraars en doemdenkers? Negatief denken bij kinderen verminderen Weerstand bij leerkrachten of ouders Anders bekeken, beter reageren … Goed contact met ouders Ontspannen werken in een ontspannen klas Klasgroep in de knoop?! De klasthermometer brengt uitzicht Werken aan een positieve groepsdynamiek Een positief klasklimaat, het hele jaar door Samen sterker in gezag: de mogelijkheden van Geweldloos Verzet en Nieuwe Autoriteit op school Actief luisteren, ik-boodschappen en gespreksvaardigheden Verbindende communicatie Ken je het verschil tussen praten, communiceren en verbinden?

Geweldloze Communicatie X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Individuele nascholing x Teamgerichte nascholing X Blz.

9 X X 10 11 X X X X 12 13 14 16 19 20 X X X 21 22 23 25 X X X X 26 28 29 30 31 32 X X X 34 35 36 523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 79

www.leefsleutels.be

De visie van Leefsleutels

Als algemeen kader hanteert Leefsleutels de preventiepiramide van Prof. Johan Declerck. Streven naar meer welbevinden op school past in ‘een brede kijk op preventie’. De preventie piramide maakt duidelijk dat een school die in de eerste plaats investeert in een aangenaam en sterk leefklimaat minder moet focussen op het oplossen van problemen. Hierbij baseert Leefsleutels zich op drie pijlers: 1 Het groepsklimaat in de klas Kinderen groeien op in relatie met anderen. Leefsleutels hecht veel belang aan het groepsproces, de veiligheid en het vertrouwen binnen de groep en wil de kracht van een groep versterken.

2 Het actief leren van de leerlingen Door gebruik te maken van creatieve en actieve groepsactiviteiten creëert Leefsleutels oefensituaties waarbinnen kinderen vanuit hun betrokkenheid gestimuleerd worden tot het verwerven van kennis, houding en sociaal-emotionele vaardigheden (=sociale competenties). Het ervaringsgericht leren en het reflecteren staan tijdens deze werk vormen centraal. 3 De begeleidershouding van de leerkrachten Leefsleutels ondersteunt begeleiders met tips en suggesties om het leren en leven in groep te begeleiden. Betrokkenheid, een open luister houding, respect, veiligheid en vertrouwen zijn enkele basishoudingen die Leefsleutels tracht mee te geven aan begeleiders. Deze catalogus geeft je een volledig overzicht van onze vormingen voor het basisonderwijs voor het schooljaar 2016-2017.

Voor meer info en de laatste nieuwtjes kan je steeds terecht op onze website www.leefsleutels.be.

7

STerK! werkt de peilers van Leefsleutels concreet uit op school-, klas- en leerlingenniveau.

523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 6 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 7 27/04/16 14:39

6 www.leefsleutels.be

Soort nascholing Titel nascholing Cyberpesten aanpakken: hoe maak je als school het verschil?

Kennismaken met No Blame Vaardigheidstraining No Blame Mission Possible: een introductie Tweedaagse vaardigheidstraining Misson Possible Traject op maat – Sterk in PestPreventie Van pesten naar samenwerken: hoe buig je pestsituaties om?

Omgaan met moeilijk gedrag Stap voor stap gedragsproblemen voorkomen en aanpakken Leefsleutels in de klas: basistraining voor leerkrachten Herstelgericht werken met ‘De Sorrybox’ Piekeraars en doemdenkers? Negatief denken bij kinderen verminderen Weerstand bij leerkrachten of ouders Anders bekeken, beter reageren … Goed contact met ouders Ontspannen werken in een ontspannen klas Klasgroep in de knoop?! De klasthermometer brengt uitzicht Werken aan een positieve groepsdynamiek Een positief klasklimaat, het hele jaar door Samen sterker in gezag: de mogelijkheden van Geweldloos Verzet en Nieuwe Autoriteit op school Actief luisteren, ik-boodschappen en gespreksvaardigheden Verbindende communicatie Ken je het verschil tussen praten, communiceren en verbinden?

Geweldloze Communicatie X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Individuele nascholing x Teamgerichte nascholing X Blz.

9 X X 10 11 X X X X 12 13 14 16 19 20 X X X 21 22 23 25 X X X X 26 28 29 30 31 32 X X X 34 35 36 27/04/16 14:45

www.leefsleutels.be

De visie van Leefsleutels

Als algemeen kader hanteert Leefsleutels de preventiepiramide van Prof. Johan Declerck. Streven naar meer welbevinden op school past in ‘een brede kijk op preventie’. De preventie piramide maakt duidelijk dat een school die in de eerste plaats investeert in een aangenaam en sterk leefklimaat minder moet focussen op het oplossen van problemen. Hierbij baseert Leefsleutels zich op drie pijlers: 1 Het groepsklimaat in de klas Kinderen groeien op in relatie met anderen. Leefsleutels hecht veel belang aan het groepsproces, de veiligheid en het vertrouwen binnen de groep en wil de kracht van een groep versterken.

2 Het actief leren van de leerlingen Door gebruik te maken van creatieve en actieve groepsactiviteiten creëert Leefsleutels oefensituaties waarbinnen kinderen vanuit hun betrokkenheid gestimuleerd worden tot het verwerven van kennis, houding en sociaal-emotionele vaardigheden (=sociale competenties). Het ervaringsgericht leren en het reflecteren staan tijdens deze werk vormen centraal. 3 De begeleidershouding van de leerkrachten Leefsleutels ondersteunt begeleiders met tips en suggesties om het leren en leven in groep te begeleiden. Betrokkenheid, een open luister houding, respect, veiligheid en vertrouwen zijn enkele basishoudingen die Leefsleutels tracht mee te geven aan begeleiders. Deze catalogus geeft je een volledig overzicht van onze vormingen voor het basisonderwijs voor het schooljaar 2016-2017.

Voor meer info en de laatste nieuwtjes kan je steeds terecht op onze website www.leefsleutels.be.

7

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 78 STerK! werkt de peilers van Leefsleutels concreet uit op school-, klas- en leerlingenniveau.

523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 6 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 7 27/04/16 14:39

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 77 27/04/16 14:45

8

PESTEN AANPAKKEN

523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 8

Cyberpesten Mission Possible No Blame

www.leefsleutels.be

Cyberpesten aanpakken: hoe maak je als school het verschil?

Gie Deboutte

Ruim 10% van de 9- tot 16-jarigen is het slachtoffer van cyberpesten. Evenveel leerlingen geven toe anderen te cyberpesten. Scholen die hun verantwoordelijkheid niet uit de weg gaan, vragen zich af wat ze kunnen doen. Moet elke leerkracht zich storten in het mediagebruik van jongeren? Of biedt het klassieke opvoedingsrepertoire voldoende antwoorden? Deze workshop zet elke deelnemer op weg naar een antwoord.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • verwerf je meer inzicht in het fenomeen cyberpesten.

• krijg je een instrument aangereikt dat je toelaat werk te maken van een schoolbeleid gericht op het versterken van mediawijs handelen en de aanpak van cyberpesterijen.

• worden praktijkgerichte ideeën aangereikt en uitgeprobeerd die binnen de klas- en schoolomgeving kunnen worden ingezet om kinderen te sensibiliseren en aan te zetten tot respectvol en mediawijs handelen.

Inhoud

Cyberpesten is een brandend actueel onderwerp. Kinderen en jongeren spelen, leren en ontmoeten elkaar op het internet. Vriendschappen en conflicten krijgen dus ook online vorm. Deze nascholing inspireert zich aan het meest recente wetenschappelijke onderzoek en aan goede praktijkvoorbeelden uit binnen- en buitenland. Op basis daarvan worden tips en adviezen aangereikt. De workshop belicht het wat, hoe en waarom van onveilig of risicovol media gebruik en cyberpesten. Extra aandacht gaat uit naar de drijfveren achter het gedrag dat leerlingen (als cyberpester, slachtoffer en omstaander) stellen en wat elk van hen nodig heeft om te doen wat nodig is: zich veilig, verantwoord en respectvol gedragen. De inzichten, tips en adviezen zetten leerkrachten en scholen op weg om hun eigen preventieve, remediërende en disciplinerende aanpak te versterken.

PESTEN AANPAKKEN 9 DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSO Zorgcoördinator Andere: CLB-medewerkers, leer lingbegeleiders

PRAKTISCH

Individuele nascholing • donderdag 13 oktober 2016 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 3 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

Pestsituaties ombuigen

Pestgedrag op school blijft in ons land een onderschat probleem. Een recente studie bewijst dat de mentale gezondheid van jongvolwassenen die tijdens hun schooltijd gepest werden, zwaar onder druk blijft staan.

Gie Deboutte

Aansluitend bij dit thema

De SurvivalKID Pesten € 11,95 Lach en leer: MediaWIJS?! € 9,95 Samen de online wereld verkennen € 26,95 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 9 27/04/16 14:39

8

PESTEN AANPAKKEN

523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 8

Cyberpesten Mission Possible No Blame

27/04/16 14:45

www.leefsleutels.be

Cyberpesten aanpakken: hoe maak je als school het verschil?

Gie Deboutte

Ruim 10% van de 9- tot 16-jarigen is het slachtoffer van cyberpesten. Evenveel leerlingen geven toe anderen te cyberpesten. Scholen die hun verantwoordelijkheid niet uit de weg gaan, vragen zich af wat ze kunnen doen. Moet elke leerkracht zich storten in het mediagebruik van jongeren? Of biedt het klassieke opvoedingsrepertoire voldoende antwoorden? Deze workshop zet elke deelnemer op weg naar een antwoord.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • verwerf je meer inzicht in het fenomeen cyberpesten.

• krijg je een instrument aangereikt dat je toelaat werk te maken van een schoolbeleid gericht op het versterken van mediawijs handelen en de aanpak van cyberpesterijen.

• worden praktijkgerichte ideeën aangereikt en uitgeprobeerd die binnen de klas- en schoolomgeving kunnen worden ingezet om kinderen te sensibiliseren en aan te zetten tot respectvol en mediawijs handelen.

Inhoud

Cyberpesten is een brandend actueel onderwerp. Kinderen en jongeren spelen, leren en ontmoeten elkaar op het internet. Vriendschappen en conflicten krijgen dus ook online vorm. Deze nascholing inspireert zich aan het meest recente wetenschappelijke onderzoek en aan goede praktijkvoorbeelden uit binnen- en buitenland. Op basis daarvan worden tips en adviezen aangereikt. De workshop belicht het wat, hoe en waarom van onveilig of risicovol media gebruik en cyberpesten. Extra aandacht gaat uit naar de drijfveren achter het gedrag dat leerlingen (als cyberpester, slachtoffer en omstaander) stellen en wat elk van hen nodig heeft om te doen wat nodig is: zich veilig, verantwoord en respectvol gedragen. De inzichten, tips en adviezen zetten leerkrachten en scholen op weg om hun eigen preventieve, remediërende en disciplinerende aanpak te versterken. 523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 76

PESTEN AANPAKKEN 9 DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSO Zorgcoördinator Andere: CLB-medewerkers, leer lingbegeleiders

PRAKTISCH

Individuele nascholing • donderdag 13 oktober 2016 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 3 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

Pestsituaties ombuigen

Pestgedrag op school blijft in ons land een onderschat probleem. Een recente studie bewijst dat de mentale gezondheid van jongvolwassenen die tijdens hun schooltijd gepest werden, zwaar onder druk blijft staan.

Gie Deboutte

Aansluitend bij dit thema

De SurvivalKID Pesten € 11,95 Lach en leer: MediaWIJS?! € 9,95 Samen de online wereld verkennen € 26,95 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 9 27/04/16 14:39

27/04/16 14:45

10 PESTEN AANPAKKEN

Kennismaken met No Blame

Katrien Vergauwen, Kristof Vanneste of Tine Van den Berghe

De No Blame-aanpak is een niet-bestraffende, probleemoplossende methode om met pestsituaties om te gaan.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • maak je kennis met het zevenstappenplan van de No Blame-aanpak.

• ontwikkel je inzicht in de krachtlijnen en het effect van deze aanpak.

• leer je wanneer het toepassen van deze aanpak aangewezen is.

• maak je kennis met maatregelen en acties voor een antipestsfeer en -beleid in je eigen klas en school.

Inhoud

In deze vorming maak je kennis met het verloop van het No Blame-zeven stappenplan en met de visie achter deze aanpak van pestsituaties. De No Blame-benadering doet een beroep op het empathisch vermogen en de eigen verantwoordelijkheid van leerlingen uit een steungroep, samengesteld uit dader(s), meelopers en neutrale medeleerlingen. Onder begeleiding van een volwassene (leerkracht, zorgbegeleider, CLB-medewerker, …) formuleren de betrokken leerlingen positieve en toekomstgerichte voorstellen. Naast de aanpak van pestgedrag besteden we ook aandacht aan krachtlijnen van een antipestsfeer en beleidsopties.

www.leefsleutels.be

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Zorgcoördinator

PRAKTISCH

Individuele nascholing • woensdag 16 november 2016 (Sint-Niklaas) • maandag 21 november 2016 (Brugge, zie blz. 18) • maandag 12 december 2016 (Leuven, zie blz. 18) • donderdag 16 maart 2017 (Brussel, zie blz. 18) Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 3 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 75

Aansluitend bij dit thema www.leefsleutels.be

Vaardigheidstraining No Blame

Katrien Vergauwen

Tijdens deze tweedaagse training ga je grondig in op de No Blame aanpak.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • leer je de verschillende stappen van de No Blame-aanpak in de eigen school context toe te passen en door te geven aan anderen.

• oefen je de noodzakelijke vaardigheden om de No Blame-methode te begeleiden vanuit een gepaste en effectieve begeleidershouding.

• krijg je inzicht in de visie achter deze aanpak.

• krijg je praktische tips om de implementatie van de No Blame-aanpak in de eigen schoolcontext te realiseren.

• kun je de No Blame-methode situeren als deel van een ruime(re) antipest aanpak.

Inhoud

Deze tweedaagse training nodigt elke deelnemer uit om de begeleidersrol en -positie bij de opeenvolgende stappen van de No Blame-aanpak ervaringsgewijs te verkennen.

Iedereen krijgt de kans om de methode zelf te ervaren vanuit verschillende leerlingenposities (dader, slachtoffer, meeloper, neutrale leerling …).

Na deze training ben je in staat om de verschillende stappen van de No Blame aanpak in de eigen schoolcontext toe te passen en door te geven aan anderen, en heb je de noodzakelijke vaardigheden ingeoefend om de No Blame-methode te begeleiden vanuit een gepaste en effectieve begeleidershouding.

Alle deelnemers worden uitgenodigd om actief deel te nemen aan een rollen spel en/of observatieopdrachten. Er wordt tijd en ruimte voorzien voor vragen, bedenkingen, nabespreking van oefeningen en stilstaan bij persoonlijke leer effecten.

PESTEN AANPAKKEN 11 DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Zorgcoördinator Andere: CLB-medewerkers

PRAKTISCH

Individuele nascholing • maandag 14 november 2016 en dinsdag 15 november 2016 (Sint-Niklaas) • maandag 13 maart 2017 en dinsdag 14 maart 2017 (Leuven) Tijdstip 9u30 – 16u30 Duur 2 dagen Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

Om deze training te kunnen volgen, moet je de vorming ‘Kennismaken met No Blame’ (zie blz. 10) gevolgd hebben.

Aansluitend bij dit thema

Een schreeuw om hulp € 14,95 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 10 Gedragsondersteuning in PBS € 34,95 Oplossingsgericht aan het werk met kinderen en jongeren € 19,50 27/04/16 14:39 Een schreeuw om hulp € 14,95 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 11 27/04/16 14:39

10 PESTEN AANPAKKEN

Kennismaken met No Blame

Katrien Vergauwen, Kristof Vanneste of Tine Van den Berghe

De No Blame-aanpak is een niet-bestraffende, probleemoplossende methode om met pestsituaties om te gaan.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • maak je kennis met het zevenstappenplan van de No Blame-aanpak.

• ontwikkel je inzicht in de krachtlijnen en het effect van deze aanpak.

• leer je wanneer het toepassen van deze aanpak aangewezen is.

• maak je kennis met maatregelen en acties voor een antipestsfeer en -beleid in je eigen klas en school.

Inhoud

In deze vorming maak je kennis met het verloop van het No Blame-zeven stappenplan en met de visie achter deze aanpak van pestsituaties. De No Blame-benadering doet een beroep op het empathisch vermogen en de eigen verantwoordelijkheid van leerlingen uit een steungroep, samengesteld uit dader(s), meelopers en neutrale medeleerlingen. Onder begeleiding van een volwassene (leerkracht, zorgbegeleider, CLB-medewerker, …) formuleren de betrokken leerlingen positieve en toekomstgerichte voorstellen. Naast de aanpak van pestgedrag besteden we ook aandacht aan krachtlijnen van een antipestsfeer en beleidsopties.

www.leefsleutels.be

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Zorgcoördinator

PRAKTISCH

Individuele nascholing • woensdag 16 november 2016 (Sint-Niklaas) • maandag 21 november 2016 (Brugge, zie blz. 18) • maandag 12 december 2016 (Leuven, zie blz. 18) • donderdag 16 maart 2017 (Brussel, zie blz. 18) Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 3 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

27/04/16 14:45

www.leefsleutels.be

Vaardigheidstraining No Blame

Katrien Vergauwen

Tijdens deze tweedaagse training ga je grondig in op de No Blame aanpak.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • leer je de verschillende stappen van de No Blame-aanpak in de eigen school context toe te passen en door te geven aan anderen.

• oefen je de noodzakelijke vaardigheden om de No Blame-methode te begeleiden vanuit een gepaste en effectieve begeleidershouding.

• krijg je inzicht in de visie achter deze aanpak.

• krijg je praktische tips om de implementatie van de No Blame-aanpak in de eigen schoolcontext te realiseren.

• kun je de No Blame-methode situeren als deel van een ruime(re) antipest aanpak.

Inhoud

Deze tweedaagse training nodigt elke deelnemer uit om de begeleidersrol en -positie bij de opeenvolgende stappen van de No Blame-aanpak ervaringsgewijs te verkennen.

Iedereen krijgt de kans om de methode zelf te ervaren vanuit verschillende leerlingenposities (dader, slachtoffer, meeloper, neutrale leerling …).

Na deze training ben je in staat om de verschillende stappen van de No Blame aanpak in de eigen schoolcontext toe te passen en door te geven aan anderen, en heb je de noodzakelijke vaardigheden ingeoefend om de No Blame-methode te begeleiden vanuit een gepaste en effectieve begeleidershouding.

Alle deelnemers worden uitgenodigd om actief deel te nemen aan een rollen spel en/of observatieopdrachten. Er wordt tijd en ruimte voorzien voor vragen, bedenkingen, nabespreking van oefeningen en stilstaan bij persoonlijke leer effecten.

PESTEN AANPAKKEN 11 DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Zorgcoördinator Andere: CLB-medewerkers

PRAKTISCH

Individuele nascholing • maandag 14 november 2016 en dinsdag 15 november 2016 (Sint-Niklaas) • maandag 13 maart 2017 en dinsdag 14 maart 2017 (Leuven) Tijdstip 9u30 – 16u30 Duur 2 dagen Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

Om deze training te kunnen volgen, moet je de vorming ‘Kennismaken met No Blame’ (zie blz. 10) gevolgd hebben. 523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 74

Aansluitend bij dit thema Aansluitend bij dit thema

Een schreeuw om hulp € 14,95 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 10 Gedragsondersteuning in PBS € 34,95 Oplossingsgericht aan het werk met kinderen en jongeren € 19,50 27/04/16 14:39 Een schreeuw om hulp € 14,95 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 11 27/04/16 14:39

12

27/04/16 14:45

PESTEN AANPAKKEN

Mission Possible: een introductie

Hilde Leonard

Mission Possible is een oplossingsgericht stappenplan waarmee jongeren hun eigen doelen kunnen ontdekken en stap voor stap dichterbij brengen. Het kan ingezet worden voor jongeren die dreigen vast te lopen in hun (schools) functioneren.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • ontdek je de mogelijkheden van Mission Possible in de begeleiding van leerlingen.

• verwerf je een praktisch bruikbare visie op het verbeteren van het functioneren van jongeren op school en daarbuiten.

Inhoud

Hoe kun je jongeren begeleiden als ze vastlopen in hun functioneren? Wat als hun motivatie wegzakt, hun gedrag te wensen overlaat, ze moeilijk om kunnen met hun emoties? Mission Possible kan een antwoord bieden. Mission Possible werd ontwikkeld binnen de oplossingsgerichte therapie. Om het stappenplan te kunnen toepassen, zal je eerst een andere bril moeten opzetten. Je vraagt je niet af hoe het toch komt dat een jongere niet goed functioneert, maar bekijkt – samen met de jongere – waar hij naartoe wil. We starten deze introductie met een korte reflectie op de voordelen die het opzetten van deze andere bril met zich meebrengt. Vervolgens staan we stil bij de mogelijkheden van Mission Possible in het onderwijs.

• Je maakt kennis met de 11 stappen van Mission Possible en het bijbehorende werkboekje.

• Je ontdekt hoe Mission Possible de motivatie van jongeren verhoogt. Hiermee raken we aan de kern van gedragsverandering.

• We bespreken de rol van de leerkracht of leerlingbegeleider in het werken met Mission Possible.

De sessie wordt doorspekt met een aantal voorbeelden uit de praktijk. Korte reflectieopdrachten stimuleren je om de vertaalslag te maken naar je eigen leerlingen. Of het hun motivatie is die je graag wat sterker zou zien, of hun gedrag waarmee je aan de slag wil, na deze sessie beschik je ongetwijfeld over een aantal frisse ideeën over het begeleiden van je leerlingen.

Aansluitend bij dit thema www.leefsleutels.be

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo (OV3) Directie Zorgcoördinator Leerlingbegeleiders

PRAKTISCH

• woensdag 23 november 2016 (Sint-Niklaas) • andere data zie www.leefsleutels.be

Individuele nascholing Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 3 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 73

www.leefsleutels.be

Tweedaagse vaardigheidstraining Mission Possible

Hilde Leonard

Tijdens deze tweedaagse training leer je werken vanuit Mission Possible, een oplossingsgericht stappenplan waarmee jongeren hun eigen doelen kunnen ontdekken en stap voor stap dichterbij brengen.

PESTEN AANPAKKEN 13 DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSO (OV3) Leerlingbegeleiders

PRAKTISCH

Individuele nascholing • vrijdag 21 april 2017 en maandag 15 mei 2017 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 16u30 Duur 2 dagen Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • maak je kennis met het stappenplan Mission Possible en verkrijg je de nodige vaardigheden om het uit te voeren.

• krijg je zicht op de succesfactoren en valkuilen om met jongeren te werken aan gedragsverandering.

• krijg je inzicht in de ontwikkeling van motivatie bij jongeren en leer je de motivatie van je leerlingen beter aanboren.

• leer je de nodige gespreksvaardigheden om samen met jongeren aan gedragsverandering te werken.

Inhoud

Bij herhaald probleemgedrag of demotivatie belanden leerkrachten en leerlingen nogal eens in een negatieve vicieuze cirkel. Uiteindelijk overheerst onmacht: wat moéten we nog met deze leerling? Het oplossingsgericht werken biedt een verfrissende, nieuwe kijk op moeilijk gedrag. Mission Possible is hiervan een praktische, gebruiksvriendelijke vertaling, bedoeld voor tieners.

Vertrekkend vanuit problemen, zoals die ervaren worden door leerling en/ of leerkracht, ga je samen op zoek naar oplossingen. In de loop van het proces gaat bijzondere aandacht naar het opbouwen van intrinsieke motivatie van de jongere om te werken aan verandering. We gaan aan de slag met oefeningen, demonstraties, videofragmenten en casusbesprekingen. Je eigen klaspraktijk is nooit ver weg in deze cursus!

Tijdens deze sessie krijg je een andere visie op gedragsverandering. Je leert een samenwerkingsrelatie met leerlingen op te bouwen en de intrinsieke motivatie te versterken. Je leert om te gaan met leerlingen die geen problemen zien, of leerlingen die vooral vinden dat anderen moeten veranderen. Er is bijzondere aandacht voor jouw rol als leerkracht: je krijgt een basishouding en gespreksvaardig heden aangereikt om de verschillende stappen met de jongere te bespreken. Je werkt met schaalvragen, focust op vooruitgang en beklijvende gedragsverandering. Ook ontdek je hoe je ouders kunt betrekken bij het aanleren van een nieuwe vaardigheid.

Mission Possible Theorieboek € 18,50 Mission Possible Werkboek € 10,00 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 12 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 13 27/04/16 14:39

12 PESTEN AANPAKKEN

Mission Possible: een introductie

Hilde Leonard

Mission Possible is een oplossingsgericht stappenplan waarmee jongeren hun eigen doelen kunnen ontdekken en stap voor stap dichterbij brengen. Het kan ingezet worden voor jongeren die dreigen vast te lopen in hun (schools) functioneren.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • ontdek je de mogelijkheden van Mission Possible in de begeleiding van leerlingen.

• verwerf je een praktisch bruikbare visie op het verbeteren van het functioneren van jongeren op school en daarbuiten.

Inhoud

Hoe kun je jongeren begeleiden als ze vastlopen in hun functioneren? Wat als hun motivatie wegzakt, hun gedrag te wensen overlaat, ze moeilijk om kunnen met hun emoties? Mission Possible kan een antwoord bieden. Mission Possible werd ontwikkeld binnen de oplossingsgerichte therapie. Om het stappenplan te kunnen toepassen, zal je eerst een andere bril moeten opzetten. Je vraagt je niet af hoe het toch komt dat een jongere niet goed functioneert, maar bekijkt – samen met de jongere – waar hij naartoe wil. We starten deze introductie met een korte reflectie op de voordelen die het opzetten van deze andere bril met zich meebrengt. Vervolgens staan we stil bij de mogelijkheden van Mission Possible in het onderwijs.

• Je maakt kennis met de 11 stappen van Mission Possible en het bijbehorende werkboekje.

• Je ontdekt hoe Mission Possible de motivatie van jongeren verhoogt. Hiermee raken we aan de kern van gedragsverandering.

• We bespreken de rol van de leerkracht of leerlingbegeleider in het werken met Mission Possible.

De sessie wordt doorspekt met een aantal voorbeelden uit de praktijk. Korte reflectieopdrachten stimuleren je om de vertaalslag te maken naar je eigen leerlingen. Of het hun motivatie is die je graag wat sterker zou zien, of hun gedrag waarmee je aan de slag wil, na deze sessie beschik je ongetwijfeld over een aantal frisse ideeën over het begeleiden van je leerlingen.

Aansluitend bij dit thema www.leefsleutels.be

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo (OV3) Directie Zorgcoördinator Leerlingbegeleiders

PRAKTISCH

• woensdag 23 november 2016 (Sint-Niklaas) • andere data zie www.leefsleutels.be

Individuele nascholing Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 3 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

27/04/16 14:45

www.leefsleutels.be

Tweedaagse vaardigheidstraining Mission Possible

Hilde Leonard

Tijdens deze tweedaagse training leer je werken vanuit Mission Possible, een oplossingsgericht stappenplan waarmee jongeren hun eigen doelen kunnen ontdekken en stap voor stap dichterbij brengen.

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 72

PESTEN AANPAKKEN 13 DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSO (OV3) Leerlingbegeleiders

PRAKTISCH

Individuele nascholing • vrijdag 21 april 2017 en maandag 15 mei 2017 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 16u30 Duur 2 dagen Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • maak je kennis met het stappenplan Mission Possible en verkrijg je de nodige vaardigheden om het uit te voeren.

• krijg je zicht op de succesfactoren en valkuilen om met jongeren te werken aan gedragsverandering.

• krijg je inzicht in de ontwikkeling van motivatie bij jongeren en leer je de motivatie van je leerlingen beter aanboren.

• leer je de nodige gespreksvaardigheden om samen met jongeren aan gedragsverandering te werken.

Inhoud

Bij herhaald probleemgedrag of demotivatie belanden leerkrachten en leerlingen nogal eens in een negatieve vicieuze cirkel. Uiteindelijk overheerst onmacht: wat moéten we nog met deze leerling? Het oplossingsgericht werken biedt een verfrissende, nieuwe kijk op moeilijk gedrag. Mission Possible is hiervan een praktische, gebruiksvriendelijke vertaling, bedoeld voor tieners.

Vertrekkend vanuit problemen, zoals die ervaren worden door leerling en/ of leerkracht, ga je samen op zoek naar oplossingen. In de loop van het proces gaat bijzondere aandacht naar het opbouwen van intrinsieke motivatie van de jongere om te werken aan verandering. We gaan aan de slag met oefeningen, demonstraties, videofragmenten en casusbesprekingen. Je eigen klaspraktijk is nooit ver weg in deze cursus!

Tijdens deze sessie krijg je een andere visie op gedragsverandering. Je leert een samenwerkingsrelatie met leerlingen op te bouwen en de intrinsieke motivatie te versterken. Je leert om te gaan met leerlingen die geen problemen zien, of leerlingen die vooral vinden dat anderen moeten veranderen. Er is bijzondere aandacht voor jouw rol als leerkracht: je krijgt een basishouding en gespreksvaardig heden aangereikt om de verschillende stappen met de jongere te bespreken. Je werkt met schaalvragen, focust op vooruitgang en beklijvende gedragsverandering. Ook ontdek je hoe je ouders kunt betrekken bij het aanleren van een nieuwe vaardigheid.

Mission Possible Theorieboek € 18,50 Mission Possible Werkboek € 10,00 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 12 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 13 27/04/16 14:39

27/04/16 14:45

14 PESTEN AANPAKKEN

Traject op maat – Sterk in PestPreventie

Gie Deboutte

Vijf procent van onze 10- tot 18-jarigen wordt wekelijks gepest. Twintig procent van de Vlaamse schoolgaande jongeren krijgt te maken met pesterijen. Scholen die werk maken van een degelijk antipestbeleid kunnen deze cijfers in sterke mate doen dalen. Is jullie school vragende partij voor een stevig, doordacht, duurzaam en effectief antipestbeleid, dan biedt deze training hiervoor het nodige houvast. Het project integreert sleutelelementen uit succesvolle buitenlandse en binnenlandse programma’s en zet schoolteams daadwerkelijk op weg om vorm te geven aan een beleid dat (cyber)pestgedrag helpt voorkomen en in de kiem te smoren.

Doelstellingen

Deze nascholing zet scholen op weg om te komen tot een goed onderbouwd actieplan tegen pesten. De training draagt bij tot: • de professionalisering van de deelnemers, • het verstevigen van de huidige antipestaanpak in de school door aandacht te vragen voor vier essentiële componenten van een schoolbreed pestactieplan: – preventie – detectie/melding – incidentaanpak – nazorg • het koppelen van het antipestplan aan het pedagogische project en het bredere beleidsplan van de school, • het enthousiasmeren van de deelnemers om werk te maken van een dynamisch en duurzaam beleid om pestgedrag te voorkomen.

www.leefsleutels.be

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 71

www.leefsleutels.be

Inhoud

• Zoekt je school een antwoord op bestaande pestproblemen?

• Is je team vragende partij voor een effectief en duurzaam antipestbeleid? • Willen jullie een beleid dat verder reikt dan een actiedag of -week tegen pesten? • Is het de bedoeling om tot een gedeelde visie en aanpak te komen?

• Zoeken jullie naar samenhang tussen de vele, reeds bestaande initiatieven? • Mik je op een maximaal en duurzaam effect? … dan komt dit nascholingsvoorstel tegemoet aan jullie vragen. Het STIPP-project is een intensief nascholingsprogramma dat zich richt tot kernteams (4 tot 6 personen per school) van gewone en buitengewone basis- en middelbare scholen.

Na een intakegesprek in de eigen school, volgen er vier trainingsdagen. Tussen de trainingsdagen gaat elk kernteam aan de slag met een opdracht binnen de eigen school. Zo krijgt het schooleigen actieplan vorm en volgen meteen de eerste concrete veranderingsinitiatieven. Elke trainingsdag zoomt in op één fundamenteel onderdeel van een integrale, school-brede aanpak.

Dag 1

belicht het wat, het hoe en de gevolgen van (cyber)pestgedrag. Via de ‘bouwstenenoefening’ maakt elke school een sterkte-zwakte-analyse van haar huidige aanpak en wordt er een rudimentair actieplan uitgetekend.

Dag 2

koppelt het schooleigen actieplan aan de pijlers van het beleidsvoerend vermogen en gaat in op initiatieven die bijdragen tot het positief team-, klas- en schoolklimaat.

Dag 3

daagt de deelnemers onder meer uit tot perspectiefneming en het zich inleven in de dynamiek die gepaard gaat met pestsituaties.

Dag 4

staat in het teken van het verbindend aanpakken van (cyber)pestproblemen en dit zowel op individueel als klasniveau. Tijdens de trainingsdagen krijgen de kernteams de kans om ervaringen en goede praktijkvoorbeelden uit te wisselen. De werkmomenten lenen zich ook tot coaching op maat.

PESTEN AANPAKKEN 15 DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Directies Leerlingbegeleiders Elke deelnemende school wordt verondersteld een kleine, vaste delegatie samen te stellen die elke trainingsdag bijwoont.

PRAKTISCH

Individuele nascholing • maandag 14 november 2016, vrijdag 20 januari 2017, vrijdag 24 maart 2017 en donderdag 8 juni 2017 (Leuven) Tijdstip 9u30 – 16u30 Duur Intake: 2 uur Training: 4 dagen gespreid over 1 schooljaar 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 14

Aansluitend bij dit thema

Een schreeuw om hulp € 14,95 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 15 Oplossingsgericht aan het werk met kinderen en jongeren € 19,50 27/04/16 14:39

14 PESTEN AANPAKKEN

Traject op maat – Sterk in PestPreventie

Gie Deboutte

Vijf procent van onze 10- tot 18-jarigen wordt wekelijks gepest. Twintig procent van de Vlaamse schoolgaande jongeren krijgt te maken met pesterijen. Scholen die werk maken van een degelijk antipestbeleid kunnen deze cijfers in sterke mate doen dalen. Is jullie school vragende partij voor een stevig, doordacht, duurzaam en effectief antipestbeleid, dan biedt deze training hiervoor het nodige houvast. Het project integreert sleutelelementen uit succesvolle buitenlandse en binnenlandse programma’s en zet schoolteams daadwerkelijk op weg om vorm te geven aan een beleid dat (cyber)pestgedrag helpt voorkomen en in de kiem te smoren.

Doelstellingen

Deze nascholing zet scholen op weg om te komen tot een goed onderbouwd actieplan tegen pesten. De training draagt bij tot: • de professionalisering van de deelnemers, • het verstevigen van de huidige antipestaanpak in de school door aandacht te vragen voor vier essentiële componenten van een schoolbreed pestactieplan: – preventie – detectie/melding – incidentaanpak – nazorg • het koppelen van het antipestplan aan het pedagogische project en het bredere beleidsplan van de school, • het enthousiasmeren van de deelnemers om werk te maken van een dynamisch en duurzaam beleid om pestgedrag te voorkomen.

www.leefsleutels.be

27/04/16 14:45

www.leefsleutels.be

Inhoud

• Zoekt je school een antwoord op bestaande pestproblemen?

• Is je team vragende partij voor een effectief en duurzaam antipestbeleid? • Willen jullie een beleid dat verder reikt dan een actiedag of -week tegen pesten? • Is het de bedoeling om tot een gedeelde visie en aanpak te komen?

• Zoeken jullie naar samenhang tussen de vele, reeds bestaande initiatieven? • Mik je op een maximaal en duurzaam effect? … dan komt dit nascholingsvoorstel tegemoet aan jullie vragen. Het STIPP-project is een intensief nascholingsprogramma dat zich richt tot kernteams (4 tot 6 personen per school) van gewone en buitengewone basis- en middelbare scholen.

Na een intakegesprek in de eigen school, volgen er vier trainingsdagen. Tussen de trainingsdagen gaat elk kernteam aan de slag met een opdracht binnen de eigen school. Zo krijgt het schooleigen actieplan vorm en volgen meteen de eerste concrete veranderingsinitiatieven. Elke trainingsdag zoomt in op één fundamenteel onderdeel van een integrale, school-brede aanpak.

Dag 1

belicht het wat, het hoe en de gevolgen van (cyber)pestgedrag. Via de ‘bouwstenenoefening’ maakt elke school een sterkte-zwakte-analyse van haar huidige aanpak en wordt er een rudimentair actieplan uitgetekend.

Dag 2

koppelt het schooleigen actieplan aan de pijlers van het beleidsvoerend vermogen en gaat in op initiatieven die bijdragen tot het positief team-, klas- en schoolklimaat.

Dag 3

daagt de deelnemers onder meer uit tot perspectiefneming en het zich inleven in de dynamiek die gepaard gaat met pestsituaties.

Dag 4

staat in het teken van het verbindend aanpakken van (cyber)pestproblemen en dit zowel op individueel als klasniveau. Tijdens de trainingsdagen krijgen de kernteams de kans om ervaringen en goede praktijkvoorbeelden uit te wisselen. De werkmomenten lenen zich ook tot coaching op maat. 523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 70

PESTEN AANPAKKEN 15 DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Directies Leerlingbegeleiders Elke deelnemende school wordt verondersteld een kleine, vaste delegatie samen te stellen die elke trainingsdag bijwoont.

PRAKTISCH

Individuele nascholing • maandag 14 november 2016, vrijdag 20 januari 2017, vrijdag 24 maart 2017 en donderdag 8 juni 2017 (Leuven) Tijdstip 9u30 – 16u30 Duur Intake: 2 uur Training: 4 dagen gespreid over 1 schooljaar 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 14

Aansluitend bij dit thema

Een schreeuw om hulp € 14,95 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 15 Oplossingsgericht aan het werk met kinderen en jongeren € 19,50 27/04/16 14:39

27/04/16 14:45

16 PESTEN AANPAKKEN

Van pesten naar samenwerken: hoe buig je pestsituaties om?

Gie Deboutte

Deze workshop leidt je binnen in een pestprobleem en maakt duidelijk hoe je kunt toewerken naar veilige, verbindende contacten in de groep. De aanpak steunt op een dubbele vaststelling: 60 tot 80% van de klasgroep vindt pesten maar niks. Veruit de meeste leerlingen stellen hun hoop op de leerkracht: met zijn of haar hulp komen ze eruit.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • verwerf je meer inzicht in de eigenheid van pesten en pestincidenten.

• leer je waarom een pestbeleid zich niet mag beperken tot ‘brandjes blussen’.

• krijg je inzicht in de meerwaarde van oplossingsgerichte en verbindende methodieken zoals de proactieve cirkel, de klasthermometer, de No Blame aanpak, een non-pest-contract … • proef je van enkele van deze methodieken.

Inhoud

Deze workshop vertrekt vanuit een concrete pestsituatie. Dat laat toe om op zoek te gaan naar de eigenheid en bijzondere dynamiek van (cyber) pestsituaties. Je verkent de rollen die kinderen kunnen innemen en via een perspectieven oefening zoom je in op wat kinderen/jongeren nodig hebben om verantwoordelijk heid te durven opnemen. Inspelend op het groepsproces, verken je de aandachtpunten waarop je als leer kracht moet inspelen om de groep in goede of betere banen te leiden. Je maakt kennis met enkele methodieken die de mogelijkheid bieden om een minder goed functionerende leerlingen of een klasgroep op een veilig en respectvol spoor te brengen.

www.leefsleutels.be

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSO Zorgcoördinator CLB-medewerkers, leerlingbegeleiders

PRAKTISCH

Individuele nascholing • woensdag 18 januari 2017 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 3 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 69

GEDRAG EN SOCIALE VAARDIGHEDEN Negatief denken

Moeilijk gedrag

Aansluitend bij dit thema

Piekeraars en doemdenkers

‘Leraren ervaren gedragsproblemen meestal als het probleem van de leerling. Dat een leraar het probleem kan veroorzaken of in stand houden, wordt in eerste instantie niet gezien. Op de meeste scholen besteedt men weinig of geen aandacht aan de analyse van het probleemgedrag: Waarom doet een kind wat het doet? Omdat het probleem vooral lastig is en snel moet worden opgelost, zet men interventies in die onvoldoende aansluiten bij de oorzaak van het probleem.’

Uit ‘Groepsplan gedrag’ van Kees van Overveld SOS Conflict! € 29,50 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 16 De SurvivalKID Pesten € 11,95 Van pesten naar samenwerken € 17,95 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 17

17

27/04/16 14:39

16 PESTEN AANPAKKEN

Van pesten naar samenwerken: hoe buig je pestsituaties om?

Gie Deboutte

Deze workshop leidt je binnen in een pestprobleem en maakt duidelijk hoe je kunt toewerken naar veilige, verbindende contacten in de groep. De aanpak steunt op een dubbele vaststelling: 60 tot 80% van de klasgroep vindt pesten maar niks. Veruit de meeste leerlingen stellen hun hoop op de leerkracht: met zijn of haar hulp komen ze eruit.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • verwerf je meer inzicht in de eigenheid van pesten en pestincidenten.

• leer je waarom een pestbeleid zich niet mag beperken tot ‘brandjes blussen’.

• krijg je inzicht in de meerwaarde van oplossingsgerichte en verbindende methodieken zoals de proactieve cirkel, de klasthermometer, de No Blame aanpak, een non-pest-contract … • proef je van enkele van deze methodieken.

Inhoud

Deze workshop vertrekt vanuit een concrete pestsituatie. Dat laat toe om op zoek te gaan naar de eigenheid en bijzondere dynamiek van (cyber) pestsituaties. Je verkent de rollen die kinderen kunnen innemen en via een perspectieven oefening zoom je in op wat kinderen/jongeren nodig hebben om verantwoordelijk heid te durven opnemen. Inspelend op het groepsproces, verken je de aandachtpunten waarop je als leer kracht moet inspelen om de groep in goede of betere banen te leiden. Je maakt kennis met enkele methodieken die de mogelijkheid bieden om een minder goed functionerende leerlingen of een klasgroep op een veilig en respectvol spoor te brengen.

www.leefsleutels.be

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSO Zorgcoördinator CLB-medewerkers, leerlingbegeleiders

PRAKTISCH

Individuele nascholing • woensdag 18 januari 2017 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 3 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

27/04/16 14:45

GEDRAG EN SOCIALE VAARDIGHEDEN Negatief denken

Moeilijk gedrag

Aansluitend bij dit thema

Piekeraars en doemdenkers

‘Leraren ervaren gedragsproblemen meestal als het probleem van de leerling. Dat een leraar het probleem kan veroorzaken of in stand houden, wordt in eerste instantie niet gezien. Op de meeste scholen besteedt men weinig of geen aandacht aan de analyse van het probleemgedrag: Waarom doet een kind wat het doet? Omdat het probleem vooral lastig is en snel moet worden opgelost, zet men interventies in die onvoldoende aansluiten bij de oorzaak van het probleem.’

Uit ‘Groepsplan gedrag’ van Kees van Overveld SOS Conflict! € 29,50 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 16 De SurvivalKID Pesten € 11,95 Van pesten naar samenwerken € 17,95 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 17

17

27/04/16 14:39 523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 68

27/04/16 14:45 523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 67

18

FOCUS OP GEDRAG EN SOCIALE VAARDIGHEDEN

• maandag 21 november 2016 (Brugge) • maandag 12 december 2016 (Leuven) • donderdag 16 maart 2017 (Brussel) www.leefsleutels.be

Hele dag • Goed contact met ouders

opbouwen. Cindy Helsen (blz. 26) Ontdek hoe je een constructieve samenwerking met ouders kunt

• Actief luisteren, ik-boodschappen en gespreksvaardigheden

(blz. 34) Via deze technieken daalt de kans op conflicten en miscommunicatie. Kristof Vanneste

Voormiddag • Kennismaken met No Blame

(blz. 10) Ontdek deze niet-bestraffende, probleemoplossende methode.

Katrien Vergauwen of Tine Van den Berghe 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 18

Omgaan met moeilijk gedrag

Katrien Vergauwen

Lastig gedrag van leerlingen kan een reden zijn om het plezier in het lesgeven te verliezen. Voorkomen is beter dan genezen! In deze nascholing staan we stil bij de kracht van een gepaste leiderschapsstijl. Hoe ga je in contact met leerlingen zodat de kans op moeilijk gedrag zo klein mogelijk blijft? En wanneer zich dan toch moeilijk gedrag stelt: welke reactie heeft meest kans op succes?

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • leer je strategieën kennen om lastig gedrag van leerlingen te voorkomen.

• leer je doelbewust technieken en strategieën toe te passen.

• leer je concrete situaties van lastig gedrag op verschillende niveaus (individuele leerkracht, klasgroep, leerkrachtenteam, schoolbeleid, ouders) te analyseren.

• krijg je tips om het eigen handelen doelbewust bij te houden, aan te passen en te veranderen.

Inhoud

In deze tweedaagse training staan we eerst stil bij ‘expliciet preventief handelen’: Hoe kunnen we lastig gedrag van leerlingen voorkomen? Het model van de preventiepiramide en aandacht voor de wetten van de groepsdynamiek zijn helpende handvatten. Aan de hand van concrete voorbeelden onderzoeken we hoe preventief je school precies werkt, wat reeds goed gaat en wat beter kan.

Vervolgens bekijken we hoe je situaties van lastig leerlingengedrag ‘beheersbaar’ kunt maken voor jezelf, samen met je collega’s en het schoolbeleid. Het interactie model van Leary helpt ons stilstaan bij de effecten van eigen leiderschapsgedrag.

Vanuit enkele concrete oefeningen gaan we na wat het effect is van verschil lende reactiemogelijkheden. Vaak sluipen misverstanden binnen in subtiele non verbale signalen die je geeft en die ongewenst het foute gedrag bij leerlingen kunnen uitlokken. Hoe kunnen we hier blijvend alert voor zijn?

Leerpad: wat na deze focusdag?

• Stap voor stap gedragsproble men voorkomen en aanpakken (zie blz. 20) • Geweldloze communicatie (zie blz. 36) • Mission Possible: een introductie (zie blz. 12) • Leefsleutels in de klas: basis training voor leerkrachten (zie blz. 21) • Vaardigheidstraining No Blame (zie blz. 11) • Sterk in PestPreventie (zie blz. 14) Gedragsklapper € 15,95 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 19 Gedrag is meer dan je ziet € 15,00 De Ringaanpak € 24,95

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo (OV3) Leerlingbegeleiders

PRAKTISCH

Individuele nascholing • woensdag 25 januari 2017 en woensdag 8 februari 2017 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 6 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

19

27/04/16 14:39

27/04/16 14:45

18

FOCUS OP GEDRAG EN SOCIALE VAARDIGHEDEN

• maandag 21 november 2016 (Brugge) • maandag 12 december 2016 (Leuven) • donderdag 16 maart 2017 (Brussel) www.leefsleutels.be

Hele dag • Goed contact met ouders

opbouwen. Cindy Helsen (blz. 26) Ontdek hoe je een constructieve samenwerking met ouders kunt

• Actief luisteren, ik-boodschappen en gespreksvaardigheden

(blz. 34) Via deze technieken daalt de kans op conflicten en miscommunicatie. Kristof Vanneste

Voormiddag • Kennismaken met No Blame

(blz. 10) Ontdek deze niet-bestraffende, probleemoplossende methode.

Katrien Vergauwen of Tine Van den Berghe 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 18

Omgaan met moeilijk gedrag

Katrien Vergauwen

Lastig gedrag van leerlingen kan een reden zijn om het plezier in het lesgeven te verliezen. Voorkomen is beter dan genezen! In deze nascholing staan we stil bij de kracht van een gepaste leiderschapsstijl. Hoe ga je in contact met leerlingen zodat de kans op moeilijk gedrag zo klein mogelijk blijft? En wanneer zich dan toch moeilijk gedrag stelt: welke reactie heeft meest kans op succes?

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • leer je strategieën kennen om lastig gedrag van leerlingen te voorkomen.

• leer je doelbewust technieken en strategieën toe te passen.

• leer je concrete situaties van lastig gedrag op verschillende niveaus (individuele leerkracht, klasgroep, leerkrachtenteam, schoolbeleid, ouders) te analyseren.

• krijg je tips om het eigen handelen doelbewust bij te houden, aan te passen en te veranderen.

Inhoud

In deze tweedaagse training staan we eerst stil bij ‘expliciet preventief handelen’: Hoe kunnen we lastig gedrag van leerlingen voorkomen? Het model van de preventiepiramide en aandacht voor de wetten van de groepsdynamiek zijn helpende handvatten. Aan de hand van concrete voorbeelden onderzoeken we hoe preventief je school precies werkt, wat reeds goed gaat en wat beter kan.

Vervolgens bekijken we hoe je situaties van lastig leerlingengedrag ‘beheersbaar’ kunt maken voor jezelf, samen met je collega’s en het schoolbeleid. Het interactie model van Leary helpt ons stilstaan bij de effecten van eigen leiderschapsgedrag.

Vanuit enkele concrete oefeningen gaan we na wat het effect is van verschil lende reactiemogelijkheden. Vaak sluipen misverstanden binnen in subtiele non verbale signalen die je geeft en die ongewenst het foute gedrag bij leerlingen kunnen uitlokken. Hoe kunnen we hier blijvend alert voor zijn?

Leerpad: wat na deze focusdag?

• Stap voor stap gedragsproble men voorkomen en aanpakken (zie blz. 20) • Geweldloze communicatie (zie blz. 36) • Mission Possible: een introductie (zie blz. 12) • Leefsleutels in de klas: basis training voor leerkrachten (zie blz. 21) • Vaardigheidstraining No Blame (zie blz. 11) • Sterk in PestPreventie (zie blz. 14) Gedragsklapper € 15,95 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 19 Gedrag is meer dan je ziet € 15,00 De Ringaanpak € 24,95

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo (OV3) Leerlingbegeleiders

PRAKTISCH

Individuele nascholing • woensdag 25 januari 2017 en woensdag 8 februari 2017 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 6 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

19

27/04/16 14:39 523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 66

27/04/16 14:45

20 GEDRAG EN SOCIALE VAARDIGHEDEN

Stap voor stap gedragsproblemen voorkomen en aanpakken

Kees van Overveld

Leerkrachten hebben het af en toe zwaar in de klas: leerlingen zijn druk, agressief of brutaal. Het bestraffen van de individuele leerling biedt vaak geen structurele oplossing. Met de positieve groepsaanpak uit deze vorming kun je gedragsproblemen voor een groot deel voorkomen.

www.leefsleutels.be

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo (OV3) Leerlingbegeleiders

PRAKTISCH

Individuele nascholing • vrijdag 18 november 2016 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 16u30 Duur 6 uur

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • leer je werken met de drie preventieniveaus zoals beschreven in het boek ‘Groepsplan Gedrag’.

• leer je werken met het planningsformulier Groepsplan Gedrag.

• verwerf je kennis over het voorkomen en aanpakken van gedragsproblemen in de klas.

Inhoud

Kees van Overveld, gedragsdeskundige, pleit voor een aanpak van gedrags problemen op drie verschillende niveaus:

Preventieniveau 1: werken aan een positieve groepsaanpak

Op dit niveau gaat het vooral om vragen als: Hoe maak ik van mijn klas een groep? Wat is sociaal-emotioneel leren? Hoe ga je om met jezelf en de ander?

Preventieniveau 2: omgaan met lichte gedragsproblemen

Leerlingen met lichte gedragsproblemen hebben baat bij een kortdurende lichte aanpak die een maximale kans op succes geeft. Tijdens dit onderdeel kijken we welke interventies en strategieën goed bruikbaar zijn in een klassikale omgeving (zonder dat we de hulp hoeven in te roepen van een schoolpedagoog of psycholoog).

Preventieniveau 3: omgaan met zware gedragsproblemen

Bij leerlingen met zware gedragsproblemen moeten we goed nagaan waar de problemen precies vandaan komen. Waarom gedraagt de leerling zich zoals hij zich gedraagt?

In deze introductiecursus maken leerkrachten en begeleiders kennis met de niveaus en oefenen ze hoe ze hierop kunnen inspelen met een plannings instrument. De nadruk wordt gelegd om de interventie of strategie precies op maat te maken zodat de kans op succes vergroot wordt.

Aansluitend bij dit thema

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 65 Groepsplan gedrag in het secundair onderwijs € 32,95 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 20

www.leefsleutels.be

GEDRAG EN SOCIALE VAARDIGHEDEN

Leefsleutels in de klas: basistraining voor leerkrachten

Kristof Vanneste, Peggy Michiels of Katrien Vergauwen

Tijdens deze training proef je van de eigenheid, de kracht en de inzet baarheid van een verbindende leerkrachtstijl, met bijzondere aandacht voor het herkennen van behoeften en zorgvragen bij leerlingen en klasgroepen. Deze training wisselt korte infomomenten af met momenten van zelfreflectie, lichaamsbewustwording en teambuilding. Methodieken als actief luisteren, geweldloze communicatie en de aanpak van conflicten worden belicht en door middel van rollenspellen ingeoefend en geëvalueerd.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • sta je op een constructieve manier stil bij je eigen persoonlijkheid en leerkrachtstijl.

• leer je beter en gevarieerder omgaan met groepsprocessen in de klas.

• krijg je zowel theoretisch als methodisch de nodige houvast om te groeien in je rol van leerkracht-communicator en lesgever.

• oefen je om je leerlingen, en in het bijzonder degenen die het iets moeilijker hebben, gepast uit te dagen en te ondersteunen zodat ook zij hun sociale vaardigheden verder kunnen aanscherpen.

Inhoud

Deze intensieve training voor leerkrachten richt de focus op de kern van het educa tieve proces: de relatie leerkracht – leerling(en). Tijdens de training ga je aan de slag met jezelf en de groep. Via de methodiek van ervaringsleren (reflectie op eigen ervaringen en processen die zich voordoen) zoekt de begeleider de balans op tussen het geven van input en het actief aan de slag gaan. Hierbij komen de volgende topics aan bod: • Effectief en verbindend communiceren: wat is dat en hoe gaat dat in zijn werk? • Empathie en verbondenheid: hoe neem je dit mee in de communicatie, zeker als het moeilijk gaat? • Sterk in je schoenen: hoe kun je je eigen autonomie, je eigen zelfbeeld en je zelf vertrouwen versterken? • Groepsdynamisch aan de slag: hoe zorg je voor samenhang en vertrouwen in de groep? En wat als het toch de verkeerde kant opgaat?

• Omgaan met diversiteit: hoe doe je dat op een inclusieve manier? Deze actieve tweedaagse zorgt ervoor dat je een aantal methodieken in handen krijgt die meteen inzetbaar zijn in de praktijk van elke dag. De training zoekt aansluiting bij de ervaringswereld van elke deelnemer.

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSO Zorgcoördinator CLB-medewerkers, leerlingbegeleiders

PRAKTISCH

Individuele nascholing • maandag 6 maart 2017 en dinsdag 7 maart 2017 (Leuven) • donderdag 18 mei 2017 en vrijdag 19 mei 2017 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 16u30 Duur 2 dagen Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

21 Aansluitend bij dit thema

Leefsleutels voor jongeren Plus Werkboek Handleiding € 5,95 Leefsleutels voor jongeren Plus € 16,95 Werkboek Omgaan met verschillen € 3,45 Werkboek Vriendschap € 3,45 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 21 Werkboek Weerbaarheid € 3,45 27/04/16 14:39

20 GEDRAG EN SOCIALE VAARDIGHEDEN

Stap voor stap gedragsproblemen voorkomen en aanpakken

Kees van Overveld

Leerkrachten hebben het af en toe zwaar in de klas: leerlingen zijn druk, agressief of brutaal. Het bestraffen van de individuele leerling biedt vaak geen structurele oplossing. Met de positieve groepsaanpak uit deze vorming kun je gedragsproblemen voor een groot deel voorkomen.

www.leefsleutels.be

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo (OV3) Leerlingbegeleiders

PRAKTISCH

Individuele nascholing • vrijdag 18 november 2016 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 16u30 Duur 6 uur

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • leer je werken met de drie preventieniveaus zoals beschreven in het boek ‘Groepsplan Gedrag’.

• leer je werken met het planningsformulier Groepsplan Gedrag.

• verwerf je kennis over het voorkomen en aanpakken van gedragsproblemen in de klas.

Inhoud

Kees van Overveld, gedragsdeskundige, pleit voor een aanpak van gedrags problemen op drie verschillende niveaus:

Preventieniveau 1: werken aan een positieve groepsaanpak

Op dit niveau gaat het vooral om vragen als: Hoe maak ik van mijn klas een groep? Wat is sociaal-emotioneel leren? Hoe ga je om met jezelf en de ander?

Preventieniveau 2: omgaan met lichte gedragsproblemen

Leerlingen met lichte gedragsproblemen hebben baat bij een kortdurende lichte aanpak die een maximale kans op succes geeft. Tijdens dit onderdeel kijken we welke interventies en strategieën goed bruikbaar zijn in een klassikale omgeving (zonder dat we de hulp hoeven in te roepen van een schoolpedagoog of psycholoog).

Preventieniveau 3: omgaan met zware gedragsproblemen

Bij leerlingen met zware gedragsproblemen moeten we goed nagaan waar de problemen precies vandaan komen. Waarom gedraagt de leerling zich zoals hij zich gedraagt?

In deze introductiecursus maken leerkrachten en begeleiders kennis met de niveaus en oefenen ze hoe ze hierop kunnen inspelen met een plannings instrument. De nadruk wordt gelegd om de interventie of strategie precies op maat te maken zodat de kans op succes vergroot wordt.

Aansluitend bij dit thema

27/04/16 14:45

www.leefsleutels.be

GEDRAG EN SOCIALE VAARDIGHEDEN

Leefsleutels in de klas: basistraining voor leerkrachten

Kristof Vanneste, Peggy Michiels of Katrien Vergauwen

Tijdens deze training proef je van de eigenheid, de kracht en de inzet baarheid van een verbindende leerkrachtstijl, met bijzondere aandacht voor het herkennen van behoeften en zorgvragen bij leerlingen en klasgroepen. Deze training wisselt korte infomomenten af met momenten van zelfreflectie, lichaamsbewustwording en teambuilding. Methodieken als actief luisteren, geweldloze communicatie en de aanpak van conflicten worden belicht en door middel van rollenspellen ingeoefend en geëvalueerd.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • sta je op een constructieve manier stil bij je eigen persoonlijkheid en leerkrachtstijl.

• leer je beter en gevarieerder omgaan met groepsprocessen in de klas.

• krijg je zowel theoretisch als methodisch de nodige houvast om te groeien in je rol van leerkracht-communicator en lesgever.

• oefen je om je leerlingen, en in het bijzonder degenen die het iets moeilijker hebben, gepast uit te dagen en te ondersteunen zodat ook zij hun sociale vaardigheden verder kunnen aanscherpen.

Inhoud

Deze intensieve training voor leerkrachten richt de focus op de kern van het educa tieve proces: de relatie leerkracht – leerling(en). Tijdens de training ga je aan de slag met jezelf en de groep. Via de methodiek van ervaringsleren (reflectie op eigen ervaringen en processen die zich voordoen) zoekt de begeleider de balans op tussen het geven van input en het actief aan de slag gaan. Hierbij komen de volgende topics aan bod: • Effectief en verbindend communiceren: wat is dat en hoe gaat dat in zijn werk? • Empathie en verbondenheid: hoe neem je dit mee in de communicatie, zeker als het moeilijk gaat? • Sterk in je schoenen: hoe kun je je eigen autonomie, je eigen zelfbeeld en je zelf vertrouwen versterken? • Groepsdynamisch aan de slag: hoe zorg je voor samenhang en vertrouwen in de groep? En wat als het toch de verkeerde kant opgaat?

• Omgaan met diversiteit: hoe doe je dat op een inclusieve manier? Deze actieve tweedaagse zorgt ervoor dat je een aantal methodieken in handen krijgt die meteen inzetbaar zijn in de praktijk van elke dag. De training zoekt aansluiting bij de ervaringswereld van elke deelnemer.

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSO Zorgcoördinator CLB-medewerkers, leerlingbegeleiders

PRAKTISCH

Individuele nascholing • maandag 6 maart 2017 en dinsdag 7 maart 2017 (Leuven) • donderdag 18 mei 2017 en vrijdag 19 mei 2017 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 16u30 Duur 2 dagen Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

21 Aansluitend bij dit thema

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 64 Groepsplan gedrag in het secundair onderwijs € 32,95 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 20 Leefsleutels voor jongeren Plus Werkboek Handleiding € 5,95 Leefsleutels voor jongeren Plus € 16,95 Werkboek Omgaan met verschillen € 3,45 Werkboek Vriendschap € 3,45 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 21 Werkboek Weerbaarheid € 3,45 27/04/16 14:39

27/04/16 14:45

22 GEDRAG EN SOCIALE VAARDIGHEDEN

Herstelgericht werken met ‘De Sorrybox’

Eric Beke

Welke vormen van regelovertredend gedrag kunnen we onderscheiden? Hoe ga je om met sancties, straffen en beloningen? Hoe kunnen we negatief gedrag ombuigen? Tijdens deze nascholing gaan we op zoek naar een vorm van geweldloze communicatie met leerlingen. Als alternatief bieden we voorbeelden vanuit het herstelgericht werken. Je maakt kennis met een digitale toolbox om te werken rond herstel na een conflict in of rond de school (De Sorrybox).

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • leren we een verschil te maken tussen een sanctiebeleid en een herstelbeleid in de klas en op school.

• ontwikkel je inzicht in concrete werkvormen om met leerlingen te werken rond het herstellen van conflicten.

• leer je werken en praten vanuit een geweldloze communicatie met leerlingen.

• leer je werken met ‘De Sorrybox’, een webapplicatie met herstel methodieken.

Inhoud

‘Belonen helpt beter dan straffen’, wordt gezegd. Ondanks de intentie om te werken met zoveel mogelijk positieve feedback, treedt er in de klas, op de speel plaats of buiten de school nog al te vaak grens- of regelovertredend gedrag op.

Als leerkracht ga je vaak op zoek naar een zinvolle manier van sanctioneren. Hoe kunnen we van negatief gedrag een leermoment maken?

Bij sanctierecht wordt er meteen een gevolg gegeven aan bepaald gedrag met een effect op korte termijn. Kinderen leren vooral aan zichzelf te denken. De verleiding om ongewenst gedrag te stellen blijft groot, want de kans dat je niet betrapt wordt, is er steeds.

Bij herstelrecht wordt bekeken hoe een relatie kan hersteld worden omwille van bepaald gedrag. Hier heb je meer effect op lange termijn. De nadruk ligt op de manier waarop de jongere de relatie met de andere kan herstellen. Als de jongere iets fout doet, schaadt hij de relatie met de andere.

Enkele Leuvense organisaties gingen de pedagogisch-technische uitdaging aan om een webapplicatie te ontwikkelen om herstel na een conflict of incident te ondersteunen, specifiek voor kinderen met minder verbale mogelijkheden. Dit resulteerde in ‘De Sorrybox’, een verzameling methodieken om rond herstellen van conflicten aan de slag te gaan.

Aansluitend bij dit thema www.leefsleutels.be

DOELGROEP

Leerkrachten BuSo Orthopedagogen, therapeuten

PRAKTISCH

Individuele nascholing • vrijdag 10 februari 2017 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 16u30 Duur 6 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 63

www.leefsleutels.be

GEDRAG EN SOCIALE VAARDIGHEDEN

Piekeraars en doemdenkers? Negatief denken bij kinderen verminderen

An Michiels

Hoe ontstaat negatief denken bij kinderen? En hoe kun je er samen iets tegen doen? Wat kun je beter niet of juist wel zeggen of doen?

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Andere: opvoeders, (groot)ouders

PRAKTISCH

Individuele nascholing • woensdag 16 november 2016 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 3 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • maak je kennis met de problematiek van negatief denken bij jongeren.

• ontdek je hoe je het welbevinden van jongeren kunt stimuleren en de kans op (faal)angst en depressie kunt verminderen.

• krijg je enkele strategieën aangereikt die je kunnen helpen om de emotionele veerkracht van jongeren te vergroten.

Inhoud

Een verontrustend groot en groeiend aantal jongeren bekijkt zichzelf en de wereld door een negatieve bril. Ze blazen mislukkingen op en leggen de oorzaak van tegenslagen bij zichzelf. Negatief denken wordt als een gewoonte voor hen. Uiteraard wakkert dit soort denken ook (faal)angst aan en kan dit de school resultaten en het welbevinden thuis en op school sterk negatief beïnvloeden. Hoe ontstaat negatief denken bij jongeren? En hoe kun je er samen iets tegen doen? Wat kun je beter niet of juist wel zeggen of doen?

Met behulp van eenvoudige maar zeer doeltreffende strategieën kun je kinderen helpen om hun emotionele veerkracht te vergroten. Door een positievere denk wijze kunnen zij effectiever omgaan met mislukking, teleurstelling en frustratie. Zo kunnen zij zich beter wapenen tegen de vele uitdagingen van het leven.

23 Aansluitend bij dit thema

SOS Conflict! € 29,50 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 22 27/04/16 14:39 Helpende gedachten € 12,50 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 23 Hulpwaaier Coachen van kinderen € 8,85 Survivalgids Depressie € 11,95 27/04/16 14:39

22 GEDRAG EN SOCIALE VAARDIGHEDEN

Herstelgericht werken met ‘De Sorrybox’

Eric Beke

Welke vormen van regelovertredend gedrag kunnen we onderscheiden? Hoe ga je om met sancties, straffen en beloningen? Hoe kunnen we negatief gedrag ombuigen? Tijdens deze nascholing gaan we op zoek naar een vorm van geweldloze communicatie met leerlingen. Als alternatief bieden we voorbeelden vanuit het herstelgericht werken. Je maakt kennis met een digitale toolbox om te werken rond herstel na een conflict in of rond de school (De Sorrybox).

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • leren we een verschil te maken tussen een sanctiebeleid en een herstelbeleid in de klas en op school.

• ontwikkel je inzicht in concrete werkvormen om met leerlingen te werken rond het herstellen van conflicten.

• leer je werken en praten vanuit een geweldloze communicatie met leerlingen.

• leer je werken met ‘De Sorrybox’, een webapplicatie met herstel methodieken.

Inhoud

‘Belonen helpt beter dan straffen’, wordt gezegd. Ondanks de intentie om te werken met zoveel mogelijk positieve feedback, treedt er in de klas, op de speel plaats of buiten de school nog al te vaak grens- of regelovertredend gedrag op.

Als leerkracht ga je vaak op zoek naar een zinvolle manier van sanctioneren. Hoe kunnen we van negatief gedrag een leermoment maken?

Bij sanctierecht wordt er meteen een gevolg gegeven aan bepaald gedrag met een effect op korte termijn. Kinderen leren vooral aan zichzelf te denken. De verleiding om ongewenst gedrag te stellen blijft groot, want de kans dat je niet betrapt wordt, is er steeds.

Bij herstelrecht wordt bekeken hoe een relatie kan hersteld worden omwille van bepaald gedrag. Hier heb je meer effect op lange termijn. De nadruk ligt op de manier waarop de jongere de relatie met de andere kan herstellen. Als de jongere iets fout doet, schaadt hij de relatie met de andere.

Enkele Leuvense organisaties gingen de pedagogisch-technische uitdaging aan om een webapplicatie te ontwikkelen om herstel na een conflict of incident te ondersteunen, specifiek voor kinderen met minder verbale mogelijkheden. Dit resulteerde in ‘De Sorrybox’, een verzameling methodieken om rond herstellen van conflicten aan de slag te gaan.

Aansluitend bij dit thema www.leefsleutels.be

DOELGROEP

Leerkrachten BuSo Orthopedagogen, therapeuten

PRAKTISCH

Individuele nascholing • vrijdag 10 februari 2017 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 16u30 Duur 6 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

27/04/16 14:45

www.leefsleutels.be

GEDRAG EN SOCIALE VAARDIGHEDEN

Piekeraars en doemdenkers? Negatief denken bij kinderen verminderen

An Michiels

Hoe ontstaat negatief denken bij kinderen? En hoe kun je er samen iets tegen doen? Wat kun je beter niet of juist wel zeggen of doen?

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Andere: opvoeders, (groot)ouders

PRAKTISCH

Individuele nascholing • woensdag 16 november 2016 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 3 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • maak je kennis met de problematiek van negatief denken bij jongeren.

• ontdek je hoe je het welbevinden van jongeren kunt stimuleren en de kans op (faal)angst en depressie kunt verminderen.

• krijg je enkele strategieën aangereikt die je kunnen helpen om de emotionele veerkracht van jongeren te vergroten.

Inhoud

Een verontrustend groot en groeiend aantal jongeren bekijkt zichzelf en de wereld door een negatieve bril. Ze blazen mislukkingen op en leggen de oorzaak van tegenslagen bij zichzelf. Negatief denken wordt als een gewoonte voor hen. Uiteraard wakkert dit soort denken ook (faal)angst aan en kan dit de school resultaten en het welbevinden thuis en op school sterk negatief beïnvloeden. Hoe ontstaat negatief denken bij jongeren? En hoe kun je er samen iets tegen doen? Wat kun je beter niet of juist wel zeggen of doen?

Met behulp van eenvoudige maar zeer doeltreffende strategieën kun je kinderen helpen om hun emotionele veerkracht te vergroten. Door een positievere denk wijze kunnen zij effectiever omgaan met mislukking, teleurstelling en frustratie. Zo kunnen zij zich beter wapenen tegen de vele uitdagingen van het leven.

23

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 62

Aansluitend bij dit thema

SOS Conflict! € 29,50 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 22 27/04/16 14:39 Helpende gedachten € 12,50 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 23 Hulpwaaier Coachen van kinderen € 8,85 Survivalgids Depressie € 11,95 27/04/16 14:39

24

27/04/16 14:45

INTERACTIE MET OUDERS

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 61

www.leefsleutels.be

Weerstand bij leerkrachten of ouders Anders bekeken, beter reageren …

Wen Geerts

Stoot je soms op weerstand van ouders tijdens gesprekken of ouder contacten? Of bots je als directie of leerkracht op weerstand van andere leerkrachten?

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • leer je anders te kijken naar weerstand.

• ontdek je mogelijkheden om op een effectieve manier met weerstand om te gaan.

• oefen je in het duidelijk stellen van doelen, inzet (h)erkennen en betrokkenen confronteren.

Inhoud

Tijdens deze sessie leer je in drie fasen om te gaan met weerstand:

1 Hoe kijk je naar weerstand?

Je leert naar weerstand te kijken als betrokkenheid en poging tot communiceren. Weerstand kun je kaderen als angst voor verandering, voor extra werk, voor bemoeienis, …

2 Wat doe je?

Je leert ruimte te geven aan je eigen gevoelens en die van je gesprekspartner(s). Vervolgens probeer je alle overtuigingen open op tafel te krijgen.

3 Wat zeg je?

In een laatste fase leer je duidelijkheid te geven over de doelstellingen van het gesprek. Je waardeert, bekrachtigt en (h)erkent de inzet en confronteert de ander op een betrokken manier.

INTERACTIE MET OUDERS 25 DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Leerlingbegeleiders Directie

PRAKTISCH

Individuele nascholing • woensdag 26 april 2017 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 3 uur 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 24

‘Ouderbetrokkenheid gaat over het samenwerken van scholen en ouders. In de driehoek ‘school-ouders-kind’ hebben de school en ouders een gezamenlijke verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat een kind zich optimaal ontwikkelt. Ouderbetrokkenheid blijkt van groot belang te zijn voor de (school)ontwikkeling van het kind en is daarbij een belangrijke voorwaarde voor succesvol onderwijs. (…) De thuis situatie blijkt zeer belangrijk te zijn voor de prestaties van kinderen. Een goede samenwerking tussen school en ouders blijkt niet alleen de schoolprestaties te bevorderen, maar ook de werkhouding, het sociaal-emotioneel functioneren en het welbevinden van de leerlingen, ongeacht de achtergrond van het gezin of het opleidingsniveau van de ouders.’

Uit ‘Schoolleider aan zet in ouderbetrokkenheid’ van Harriet Marseille 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 25 27/04/16 14:39

24

INTERACTIE MET OUDERS

27/04/16 14:45

www.leefsleutels.be

Weerstand bij leerkrachten of ouders Anders bekeken, beter reageren …

Wen Geerts

Stoot je soms op weerstand van ouders tijdens gesprekken of ouder contacten? Of bots je als directie of leerkracht op weerstand van andere leerkrachten?

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • leer je anders te kijken naar weerstand.

• ontdek je mogelijkheden om op een effectieve manier met weerstand om te gaan.

• oefen je in het duidelijk stellen van doelen, inzet (h)erkennen en betrokkenen confronteren.

Inhoud

Tijdens deze sessie leer je in drie fasen om te gaan met weerstand:

1 Hoe kijk je naar weerstand?

Je leert naar weerstand te kijken als betrokkenheid en poging tot communiceren. Weerstand kun je kaderen als angst voor verandering, voor extra werk, voor bemoeienis, …

2 Wat doe je?

Je leert ruimte te geven aan je eigen gevoelens en die van je gesprekspartner(s). Vervolgens probeer je alle overtuigingen open op tafel te krijgen.

3 Wat zeg je?

In een laatste fase leer je duidelijkheid te geven over de doelstellingen van het gesprek. Je waardeert, bekrachtigt en (h)erkent de inzet en confronteert de ander op een betrokken manier.

INTERACTIE MET OUDERS 25 DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Leerlingbegeleiders Directie

PRAKTISCH

Individuele nascholing • woensdag 26 april 2017 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 3 uur 523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 60 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 24

‘Ouderbetrokkenheid gaat over het samenwerken van scholen en ouders. In de driehoek ‘school-ouders-kind’ hebben de school en ouders een gezamenlijke verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat een kind zich optimaal ontwikkelt. Ouderbetrokkenheid blijkt van groot belang te zijn voor de (school)ontwikkeling van het kind en is daarbij een belangrijke voorwaarde voor succesvol onderwijs. (…) De thuis situatie blijkt zeer belangrijk te zijn voor de prestaties van kinderen. Een goede samenwerking tussen school en ouders blijkt niet alleen de schoolprestaties te bevorderen, maar ook de werkhouding, het sociaal-emotioneel functioneren en het welbevinden van de leerlingen, ongeacht de achtergrond van het gezin of het opleidingsniveau van de ouders.’

Uit ‘Schoolleider aan zet in ouderbetrokkenheid’ van Harriet Marseille 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 25 27/04/16 14:39

26

27/04/16 14:45

INTERACTIE MET OUDERS

Goed contact met ouders

Cindy Helsen

Samenwerken met ouders is een must voor elke school en voor iedere leerkracht. In de praktijk is het niet vanzelfsprekend om deze samenwerking constructief uit te bouwen. Een visie op samenwerking moet aan de basis liggen.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • leer je waarom samenwerken met ouders noodzakelijk is en wat de consequenties ervan inhouden voor de eigen schoolpraktijk.

• maak je kennis met een aantal strategieën om ouders op een laagdrempelige manier bij de school te betrekken.

• leer je eenvoudige communicatiestrategieën toe te passen in gesprekken met ouders.

• reflecteer je over je eigen houding en handelen in contact met ouders.

Inhoud

Deze nascholing vertaalt de samenwerking met ouders concreet in ouder betrokkenheid, ouderparticipatie en oudercommunicatie. Vanuit voorbeelden en eigen casussen van deelnemers, staan we onder meer stil bij: • mogelijkheden én grenzen van samenwerking en participatie, • de dynamiek van de loyaliteit tussen ouders en kinderen, • ouders betrekken op een laagdrempelige wijze, • soorten gesprekken met ouders, • communiceren met ouders op basis van gelijkwaardigheid en verantwoordelijkheid, • omgaan met weerstand, agressie en onmacht, • mondelinge en schriftelijke communicatie.

Je oefent vaardigheden en werkvormen om de samenwerking en communicatie aan te pakken. We vragen je om actief met eigen denken en functioneren aan de slag te gaan.

www.leefsleutels.be

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Zorgcoördinator Leerlingbegeleiders Directie

PRAKTISCH

Individuele nascholing • maandag 21 november 2016 (Brugge, zie blz. 18) • maandag 12 december 2016 (Leuven, zie blz. 18) • maandag 13 februari 2017 (Sint-Niklaas) • donderdag 16 maart 2017 (Brussel, zie blz. 18) Tijdstip 9u30 – 16u30 Duur 6 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 59

Aansluitend bij dit thema

EEN POSITIEVE KLAS ZET AAN TOT LEREN Geweldloos verzet Ontspannen klassfeer De klasthermometer

‘De school kan gewenst gedrag stimuleren door sociale vaardigheden te trainen, aan groepsvorming te werken en een leerlingvolgsysteem bij te houden voor leerlingen met gedragsmoeilijkheden. Dat bed je in in een klimaat waarin leerlingen zich goed voelen. Hoe opener de communicatie, hoe meer conflicten je kunt vermijden.’

Hilde Leonard in Klasse

27

Handboek ouders in de school € 46,90 Succes! met ouders € 29,90 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 26 Schoolleider aan zet in ouderbetrokkenheid € 32,50 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 27 27/04/16 14:39

26 INTERACTIE MET OUDERS

Goed contact met ouders

Cindy Helsen

Samenwerken met ouders is een must voor elke school en voor iedere leerkracht. In de praktijk is het niet vanzelfsprekend om deze samenwerking constructief uit te bouwen. Een visie op samenwerking moet aan de basis liggen.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • leer je waarom samenwerken met ouders noodzakelijk is en wat de consequenties ervan inhouden voor de eigen schoolpraktijk.

• maak je kennis met een aantal strategieën om ouders op een laagdrempelige manier bij de school te betrekken.

• leer je eenvoudige communicatiestrategieën toe te passen in gesprekken met ouders.

• reflecteer je over je eigen houding en handelen in contact met ouders.

Inhoud

Deze nascholing vertaalt de samenwerking met ouders concreet in ouder betrokkenheid, ouderparticipatie en oudercommunicatie. Vanuit voorbeelden en eigen casussen van deelnemers, staan we onder meer stil bij: • mogelijkheden én grenzen van samenwerking en participatie, • de dynamiek van de loyaliteit tussen ouders en kinderen, • ouders betrekken op een laagdrempelige wijze, • soorten gesprekken met ouders, • communiceren met ouders op basis van gelijkwaardigheid en verantwoordelijkheid, • omgaan met weerstand, agressie en onmacht, • mondelinge en schriftelijke communicatie.

Je oefent vaardigheden en werkvormen om de samenwerking en communicatie aan te pakken. We vragen je om actief met eigen denken en functioneren aan de slag te gaan.

www.leefsleutels.be

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Zorgcoördinator Leerlingbegeleiders Directie

PRAKTISCH

Individuele nascholing • maandag 21 november 2016 (Brugge, zie blz. 18) • maandag 12 december 2016 (Leuven, zie blz. 18) • maandag 13 februari 2017 (Sint-Niklaas) • donderdag 16 maart 2017 (Brussel, zie blz. 18) Tijdstip 9u30 – 16u30 Duur 6 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

Aansluitend bij dit thema

27/04/16 14:45

EEN POSITIEVE KLAS ZET AAN TOT LEREN Geweldloos verzet Ontspannen klassfeer De klasthermometer

‘De school kan gewenst gedrag stimuleren door sociale vaardigheden te trainen, aan groepsvorming te werken en een leerlingvolgsysteem bij te houden voor leerlingen met gedragsmoeilijkheden. Dat bed je in in een klimaat waarin leerlingen zich goed voelen. Hoe opener de communicatie, hoe meer conflicten je kunt vermijden.’

Hilde Leonard in Klasse

27

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 58 Handboek ouders in de school € 46,90 Succes! met ouders € 29,90 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 26 Schoolleider aan zet in ouderbetrokkenheid € 32,50 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 27 27/04/16 14:39

28

27/04/16 14:45

EEN POSITIEVE KLAS ZET AAN TOT LEREN

Ontspannen werken in een ontspannen klas

Stefaan Vanparys

‘Kalm blijven’, denk je dan dikwijls, terwijl de ergernis boven komt borrelen. Dat is makkelijk gezegd. In deze vorming krijg je technieken aangereikt om de spanning in een klas te doen dalen.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • oefen je technieken en vaardigheden rond afspraken maken en leerlingen stimuleren.

• krijg je handvatten om juist te communiceren.

• leer je corrigeren en bijsturen waar nodig.

Inhoud

In deze vorming ontdek je geen werkvormen, maar wel technieken om een ontspannen klassfeer te creëren. Het uitgangspunt is om een ontspannen sfeer en relaties te creëren waarin hard gewerkt kan worden. We leggen momenten die we dagelijks als leerkracht doen onder de loep. Bijvoorbeeld: de leerlingen komen binnen bij het begin van de dag, de leerkracht reageert op een leerling die voor zijn beurt praat. Want als je voorbereid bent op standaardsituaties wordt het ook makkelijker om rustiger met gespannen situaties om te gaan.

Tijdens de vorming kruip je niet zozeer in de huid van de leerling, maar de begeleider stelt zich af en toe wel op als leerkracht. Je krijgt uitleg van technieken en demonstraties.

www.leefsleutels.be

DOELGROEP

Leerkrachten SO

PRAKTISCH

Individuele nascholing • woensdag 12 oktober 2016 (Sint-Niklaas) • vrijdag 25 november 2016 (Aalst) • vrijdag 17 februari 2017 (Leuven) Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 3 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 57

www.leefsleutels.be

Klasgroep in de knoop?! De klasthermometer brengt uitzicht

Gie Deboutte

EEN POSITIEVE KLAS ZET AAN TOT LEREN

Tijdens deze vorming maak je kennis met een werkinstrument om de klassfeer te verbeteren.

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Zorgcoördinatoren

PRAKTISCH

Individuele nascholing • woensdag 3 mei 2017 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 3 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • krijg je achtergrondinformatie over omgaan met groepen.

• leer je werken met een praktisch werkinstrument: de klasthermometer.

• ontdek je hoe je leerlingen zelf verantwoordelijkheid kunt laten nemen.

Inhoud

Wie les geeft, kent het wel: een klasgroep waarin niemand zich nog lekker voelt. Spontaan gedrag wordt zeldzaam, goed meewerken is leiden naar een start met propere lei.

not done

, pesterijen zetten de toon, … Hoog tijd dus om komaf te maken met wat fout loopt. De klasthermometer is een werkinstrument dat gegroeid is uit de praktijk. Op een oplossingsgerichte manier houdt de klas die in de knoop zit zichzelf een spiegel voor. Leerlingen gaan op basis daarvan met elkaar in gesprek. Geen gemora liseer dus, maar een aanpak die de leerlingen voor hun verantwoordelijkheid plaatst. Nieuwe klasafspraken en persoonlijke engagementen krijgen vorm en Deze praktijkgerichte nascholing reikt achtergrondinformatie aan over het omgaan met groepen, biedt oefenkansen en zorgt er voor dat leerkrachten meteen aan de slag kunnen gaan.

29 Aansluitend bij dit thema

Wat werkt in de klas € 57,00 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 28 De reflectieve leraar € 59,00 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 29 27/04/16 14:39

28 EEN POSITIEVE KLAS ZET AAN TOT LEREN

Ontspannen werken in een ontspannen klas

Stefaan Vanparys

‘Kalm blijven’, denk je dan dikwijls, terwijl de ergernis boven komt borrelen. Dat is makkelijk gezegd. In deze vorming krijg je technieken aangereikt om de spanning in een klas te doen dalen.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • oefen je technieken en vaardigheden rond afspraken maken en leerlingen stimuleren.

• krijg je handvatten om juist te communiceren.

• leer je corrigeren en bijsturen waar nodig.

Inhoud

In deze vorming ontdek je geen werkvormen, maar wel technieken om een ontspannen klassfeer te creëren. Het uitgangspunt is om een ontspannen sfeer en relaties te creëren waarin hard gewerkt kan worden. We leggen momenten die we dagelijks als leerkracht doen onder de loep. Bijvoorbeeld: de leerlingen komen binnen bij het begin van de dag, de leerkracht reageert op een leerling die voor zijn beurt praat. Want als je voorbereid bent op standaardsituaties wordt het ook makkelijker om rustiger met gespannen situaties om te gaan.

Tijdens de vorming kruip je niet zozeer in de huid van de leerling, maar de begeleider stelt zich af en toe wel op als leerkracht. Je krijgt uitleg van technieken en demonstraties.

www.leefsleutels.be

DOELGROEP

Leerkrachten SO

PRAKTISCH

Individuele nascholing • woensdag 12 oktober 2016 (Sint-Niklaas) • vrijdag 25 november 2016 (Aalst) • vrijdag 17 februari 2017 (Leuven) Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 3 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

27/04/16 14:45

www.leefsleutels.be

Klasgroep in de knoop?! De klasthermometer brengt uitzicht

Gie Deboutte

EEN POSITIEVE KLAS ZET AAN TOT LEREN

Tijdens deze vorming maak je kennis met een werkinstrument om de klassfeer te verbeteren.

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Zorgcoördinatoren

PRAKTISCH

Individuele nascholing • woensdag 3 mei 2017 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 3 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • krijg je achtergrondinformatie over omgaan met groepen.

• leer je werken met een praktisch werkinstrument: de klasthermometer.

• ontdek je hoe je leerlingen zelf verantwoordelijkheid kunt laten nemen.

Inhoud

Wie les geeft, kent het wel: een klasgroep waarin niemand zich nog lekker voelt. Spontaan gedrag wordt zeldzaam, goed meewerken is leiden naar een start met propere lei.

not done

, pesterijen zetten de toon, … Hoog tijd dus om komaf te maken met wat fout loopt. De klasthermometer is een werkinstrument dat gegroeid is uit de praktijk. Op een oplossingsgerichte manier houdt de klas die in de knoop zit zichzelf een spiegel voor. Leerlingen gaan op basis daarvan met elkaar in gesprek. Geen gemora liseer dus, maar een aanpak die de leerlingen voor hun verantwoordelijkheid plaatst. Nieuwe klasafspraken en persoonlijke engagementen krijgen vorm en Deze praktijkgerichte nascholing reikt achtergrondinformatie aan over het omgaan met groepen, biedt oefenkansen en zorgt er voor dat leerkrachten meteen aan de slag kunnen gaan.

29

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 56

Aansluitend bij dit thema

Wat werkt in de klas € 57,00 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 28 De reflectieve leraar € 59,00 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 29 27/04/16 14:39

30

27/04/16 14:45

EEN POSITIEVE KLAS ZET AAN TOT LEREN

Werken aan een positieve groepsdynamiek

Katrien Vergauwen of Saskia Mertens

Een positieve groepsdynamiek is essentieel om met je klas op een aangename en zinvolle manier aan de slag te kunnen. Wanneer een groep zich op een foute manier heeft gevormd, zijn de gevaren groot: leerlingen voelen zich slecht, zijn brutaal, kunnen niet samenwerken, durven zich niet te tonen, werken niet mee, ... Ze komen niet tot werken en leren zoals je van hen verwacht. Gelukkig bestaan er bruikbare, praktische tips, gebaseerd op enkele theoretische inzichten, die jou concreet op weg kunnen helpen.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • verdiep je je inzicht in groepsdynamiek.

• ga je aan de slag met concrete werkvormen en instrumenten om het groeps proces te sturen en te begeleiden.

• maak je kennis met technieken en strategieën om een klasgroep positief te beïnvloeden.

Inhoud

Klasgroepen kunnen enorm van elkaar verschillen. Je weet het nooit van tevoren: wordt het een leuke groep om mee aan de slag te gaan of een chaotische bende waar de gespannen sfeer nooit ver weg is? Je klas sturen en begeleiden is werk voor het hele schooljaar … De start van een schooljaar is een bijzonder moment dat extra begeleiding nodig heeft. Maar ook daarna kun je de evolutie van de groep beïnvloeden, en kun je bijsturen als het mis dreigt te lopen. Dit vraagt tijd en energie, maar loont op termijn!

Concreet komen volgende topics aan bod: • het theoretische kader ‘fasen in de groepsontwikkeling’ en de ‘Roos van Leary’, • werkvormen om in iedere fase van de groepsontwikkeling in te zetten, • tips om in iedere fase van de groepsontwikkeling op de juiste manier te inter veniëren, bij te sturen, aanwezig te zijn, • groepsnormen herkennen, beïnvloeden, bijsturen, • tips voor groepen waar het dreigt mis te lopen / misgelopen is.

Aansluitend bij dit thema www.leefsleutels.be

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Zorgcoördinator Directie

PRAKTISCH

Individuele nascholing • woensdag 28 september 2016 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 3 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 55

www.leefsleutels.be

EEN POSITIEVE KLAS ZET AAN TOT LEREN

Een positief klasklimaat, het hele jaar door

Hilde Leonard

Hoe komt het dat de ene klas een leuke bende wordt, en er in een andere groep al na enkele weken een ongezellige en grimmige sfeer hangt? In deze cursus staan we stil bij wat zich afspeelt tussen leerlingen onderling, hun functioneren als groep en jouw rol als leerkracht.

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Zorgcoördinator Leerlingbegeleiders

PRAKTISCH

Individuele nascholing • vrijdag 27 januari 2017 en vrijdag 3 februari 2017 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 16u30 Duur 2 dagen

Doelstellingen

Samen gaan we op zoek naar handvatten voor de leerkracht om: • een klasgroep te ondersteunen om een groep te worden met een positief werk- en leefklimaat.

• een slecht functionerende groep terug op de rails te krijgen.

Inhoud Eerste dag

• De groep in het begin van het schooljaar, fasen in groepsvorming, groeps hiërarchie en ongeschreven regels, evolutie naar een positief of negatief groepsklimaat. Beschrijving van groepswetten en herkenning ervan in eigen klasgroepen.

• Tien bouwstenen voor een positief klasklimaat: hoe meer aandacht je hier voor hebt in je lesgeven, hoe groter de kans dat het goed loopt in je klassen!

• Speciale aandacht voor groepen die in sommige vakken samenzitten en nieuwe leerlingen in een klasgroep.

• Het meten van het groepsklimaat: huiswerkopdracht.

Tweede dag

• Het ombuigen van een negatief groepsproces: valkuilen en hoe ze te voorkomen.

• Van negatieve naar positieve controle: versterken van wat (een beetje) goed loopt.

• De groep is mee verantwoordelijk voor het klimaat: klasgesprekken construc tief inzetten.

• Verhogen van de sociale veiligheid in de groep via interactie tussen leerlingen.

• Aandacht voor pestgedrag en voor leerlingen die uit de boot vallen in een groep.

• Het vermijden van een machtsstrijd met een groep: omgaan met een nega tief dominante leider, omgaan met een klas met een uitgesproken negatief, vijandig groepsklimaat.

• Alléén lukt het niet: hoe werk je als team samen om de sfeer in een klas te verbeteren? Wanneer en hoe betrek je ouders?

Korte theoretische kadering en toepassingen wisselen elkaar af. Je wordt uitgenodigd om actief aan de slag te gaan met de aangeboden inzichten en enkele werk vormen worden ingeoefend. Eigen vragen en casussen worden zoveel mogelijk gebruikt ter illustratie.

31

Wat werkt: pedagogisch handelen en klassen management € 57,00 Wat werkt: voorkomen en oplossen van machtsstrijd in de groep € 32,00 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 30 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 31 27/04/16 14:39

30 EEN POSITIEVE KLAS ZET AAN TOT LEREN

Werken aan een positieve groepsdynamiek

Katrien Vergauwen of Saskia Mertens

Een positieve groepsdynamiek is essentieel om met je klas op een aangename en zinvolle manier aan de slag te kunnen. Wanneer een groep zich op een foute manier heeft gevormd, zijn de gevaren groot: leerlingen voelen zich slecht, zijn brutaal, kunnen niet samenwerken, durven zich niet te tonen, werken niet mee, ... Ze komen niet tot werken en leren zoals je van hen verwacht. Gelukkig bestaan er bruikbare, praktische tips, gebaseerd op enkele theoretische inzichten, die jou concreet op weg kunnen helpen.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • verdiep je je inzicht in groepsdynamiek.

• ga je aan de slag met concrete werkvormen en instrumenten om het groeps proces te sturen en te begeleiden.

• maak je kennis met technieken en strategieën om een klasgroep positief te beïnvloeden.

Inhoud

Klasgroepen kunnen enorm van elkaar verschillen. Je weet het nooit van tevoren: wordt het een leuke groep om mee aan de slag te gaan of een chaotische bende waar de gespannen sfeer nooit ver weg is? Je klas sturen en begeleiden is werk voor het hele schooljaar … De start van een schooljaar is een bijzonder moment dat extra begeleiding nodig heeft. Maar ook daarna kun je de evolutie van de groep beïnvloeden, en kun je bijsturen als het mis dreigt te lopen. Dit vraagt tijd en energie, maar loont op termijn!

Concreet komen volgende topics aan bod: • het theoretische kader ‘fasen in de groepsontwikkeling’ en de ‘Roos van Leary’, • werkvormen om in iedere fase van de groepsontwikkeling in te zetten, • tips om in iedere fase van de groepsontwikkeling op de juiste manier te inter veniëren, bij te sturen, aanwezig te zijn, • groepsnormen herkennen, beïnvloeden, bijsturen, • tips voor groepen waar het dreigt mis te lopen / misgelopen is.

Aansluitend bij dit thema www.leefsleutels.be

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Zorgcoördinator Directie

PRAKTISCH

Individuele nascholing • woensdag 28 september 2016 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 3 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

27/04/16 14:45

www.leefsleutels.be

EEN POSITIEVE KLAS ZET AAN TOT LEREN

Een positief klasklimaat, het hele jaar door

Hilde Leonard

Hoe komt het dat de ene klas een leuke bende wordt, en er in een andere groep al na enkele weken een ongezellige en grimmige sfeer hangt? In deze cursus staan we stil bij wat zich afspeelt tussen leerlingen onderling, hun functioneren als groep en jouw rol als leerkracht.

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Zorgcoördinator Leerlingbegeleiders

PRAKTISCH

Individuele nascholing • vrijdag 27 januari 2017 en vrijdag 3 februari 2017 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 16u30 Duur 2 dagen

Doelstellingen

Samen gaan we op zoek naar handvatten voor de leerkracht om: • een klasgroep te ondersteunen om een groep te worden met een positief werk- en leefklimaat.

• een slecht functionerende groep terug op de rails te krijgen.

Inhoud Eerste dag

• De groep in het begin van het schooljaar, fasen in groepsvorming, groeps hiërarchie en ongeschreven regels, evolutie naar een positief of negatief groepsklimaat. Beschrijving van groepswetten en herkenning ervan in eigen klasgroepen.

• Tien bouwstenen voor een positief klasklimaat: hoe meer aandacht je hier voor hebt in je lesgeven, hoe groter de kans dat het goed loopt in je klassen!

• Speciale aandacht voor groepen die in sommige vakken samenzitten en nieuwe leerlingen in een klasgroep.

• Het meten van het groepsklimaat: huiswerkopdracht.

Tweede dag

• Het ombuigen van een negatief groepsproces: valkuilen en hoe ze te voorkomen.

• Van negatieve naar positieve controle: versterken van wat (een beetje) goed loopt.

• De groep is mee verantwoordelijk voor het klimaat: klasgesprekken construc tief inzetten.

• Verhogen van de sociale veiligheid in de groep via interactie tussen leerlingen.

• Aandacht voor pestgedrag en voor leerlingen die uit de boot vallen in een groep.

• Het vermijden van een machtsstrijd met een groep: omgaan met een nega tief dominante leider, omgaan met een klas met een uitgesproken negatief, vijandig groepsklimaat.

• Alléén lukt het niet: hoe werk je als team samen om de sfeer in een klas te verbeteren? Wanneer en hoe betrek je ouders?

Korte theoretische kadering en toepassingen wisselen elkaar af. Je wordt uitgenodigd om actief aan de slag te gaan met de aangeboden inzichten en enkele werk vormen worden ingeoefend. Eigen vragen en casussen worden zoveel mogelijk gebruikt ter illustratie.

31

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 54 Wat werkt: pedagogisch handelen en klassen management € 57,00 Wat werkt: voorkomen en oplossen van machtsstrijd in de groep € 32,00 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 30 27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 31 27/04/16 14:39

27/04/16 14:45

32 EEN POSITIEVE KLAS ZET AAN TOT LEREN

Samen sterker in gezag: de mogelijkheden van Geweldloos Verzet en Nieuwe Autoriteit op school

Hilde Leonard

Hoe streng mogen we nog zijn? In deze sessie onderzoeken we wat Nieuwe Autoriteit en Geweldloos Verzet voor jouw klas- en schoolpraktijk kunnen betekenen.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • ontdek je wat Geweldloos Verzet en Nieuwe Autoriteit precies inhouden.

• maak je kennis met enkele mogelijkheden om vanuit deze visie om te gaan met probleemgedrag op school.

• reflecteer je over de meerwaarde van dit ideeëngoed voor je school en klas praktijk.

Inhoud

Wat mogen we nog eisen van leerlingen? Mogen we nog straffen? Moeten leerlingen niet gewoon doen wat we zeggen, of moeten we over alles onder handelen met hen? Gezag is in deze tijd geen evidentie meer. Binnen één school leven vaak heel uiteenlopende antwoorden op deze vragen. Dit leidt makkelijk tot escalaties en spiralen van onmacht of tegenagressie, zeker bij aanhoudend probleemgedrag van leerlingen of klasgroepen. Veel leerkrachten zijn daarom op zoek naar een aanpak die meer perspectief biedt.

In deze cursus vertrekken we van de ideeën en instrumenten die ontwikkeld werden door Haim Omer. Geweldloos Verzet en Nieuwe Autoriteit staan voor een aanpak van probleemgedrag met de focus op aanwezigheid, zelfcontrole, het vermijden van escalatie, het uitbouwen van steunnetwerken en eenzijdige acties gericht tegen probleemgedrag, altijd in verbinding met de leerling in kwestie. Geweldloos Verzet kadert binnen een nieuwe invulling van de positie van de leerkracht: niet boven of naast de leerling maar vanuit een volhardende aanwezigheid: ‘het is mijn taak’, ‘ik kan dit niet toelaten’, ‘ik houd vol’.

In een prikkelende lezing maak je kennis met dit gedachtengoed. De lezing is doorspekt met voorbeelden en in kleine reflectiemomenten koppelen we de aangereikte inzichten aan je eigen ervaring. Op het einde is er ruimte voor vragen.

Georganiseerd in samenwerking met het Vormingsnetwerk Nieuwe Autoriteit en Geweldloos Verzet op school (www.NAGVopschool.be).

Aansluitend bij dit thema www.leefsleutels.be

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Zorgcoördinator Directie

PRAKTISCH

Individuele nascholing • woensdag 1 februari 2017 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 3 uur 523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 53 Geweldloos verzet op school € 22,95 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 32

Gespreksvaardigheden Teamwerking Verbindende communicatie

‘Natuurlijk communiceren wij op school behoorlijk. Leerkrachten zijn daar toch experts in? Dat dacht ik, tot onze directeur vond dat we een bijscholing daarrond moesten volgen. Met alle collega’s. We raakten ons in de eerste minuten al bewust van het feit dat flink wat dingen beter kunnen. En dat problemen die we soms hebben met leerlingen of met ouders eigenlijk het gevolg zijn van gebrekkige communicatie.

En toen gingen we oefenen. Actief luisteren: ik had er wel van gehoord maar hoe je dat precies deed, had ik duidelijk niet onder de knie. En wist ik veel dat een slechtnieuwsgesprek een bepaalde vorm kon hebben. Nu ben ik wat getraind en ik merk dat ik het in veel situaties in mijn leven met succes toepas. Niet dat we na die bijscholing allemaal perfecte communicatoren zijn geworden, maar we zijn met z’n allen wel veel alerter geworden. Als er iets mis dreigt te lopen, denken we eerst bewust na over wat we gaan zeggen en hoe we dat het best doen. Onze leerlingen kunnen er maar beter van worden.’

Miek, een leerkracht. Bron: Klasse.

27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 33

33

27/04/16 14:39

27/04/16 14:45

33 32 EEN POSITIEVE KLAS ZET AAN TOT LEREN

Samen sterker in gezag: de mogelijkheden van Geweldloos Verzet en Nieuwe Autoriteit op school

Hilde Leonard

Hoe streng mogen we nog zijn? In deze sessie onderzoeken we wat Nieuwe Autoriteit en Geweldloos Verzet voor jouw klas- en schoolpraktijk kunnen betekenen.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • ontdek je wat Geweldloos Verzet en Nieuwe Autoriteit precies inhouden.

• maak je kennis met enkele mogelijkheden om vanuit deze visie om te gaan met probleemgedrag op school.

• reflecteer je over de meerwaarde van dit ideeëngoed voor je school en klas praktijk.

Inhoud

Wat mogen we nog eisen van leerlingen? Mogen we nog straffen? Moeten leerlingen niet gewoon doen wat we zeggen, of moeten we over alles onder handelen met hen? Gezag is in deze tijd geen evidentie meer. Binnen één school leven vaak heel uiteenlopende antwoorden op deze vragen. Dit leidt makkelijk tot escalaties en spiralen van onmacht of tegenagressie, zeker bij aanhoudend probleemgedrag van leerlingen of klasgroepen. Veel leerkrachten zijn daarom op zoek naar een aanpak die meer perspectief biedt.

In deze cursus vertrekken we van de ideeën en instrumenten die ontwikkeld werden door Haim Omer. Geweldloos Verzet en Nieuwe Autoriteit staan voor een aanpak van probleemgedrag met de focus op aanwezigheid, zelfcontrole, het vermijden van escalatie, het uitbouwen van steunnetwerken en eenzijdige acties gericht tegen probleemgedrag, altijd in verbinding met de leerling in kwestie. Geweldloos Verzet kadert binnen een nieuwe invulling van de positie van de leerkracht: niet boven of naast de leerling maar vanuit een volhardende aanwezigheid: ‘het is mijn taak’, ‘ik kan dit niet toelaten’, ‘ik houd vol’.

In een prikkelende lezing maak je kennis met dit gedachtengoed. De lezing is doorspekt met voorbeelden en in kleine reflectiemomenten koppelen we de aangereikte inzichten aan je eigen ervaring. Op het einde is er ruimte voor vragen.

Georganiseerd in samenwerking met het Vormingsnetwerk Nieuwe Autoriteit en Geweldloos Verzet op school (www.NAGVopschool.be).

Aansluitend bij dit thema www.leefsleutels.be

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Zorgcoördinator Directie

PRAKTISCH

Individuele nascholing • woensdag 1 februari 2017 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 3 uur Geweldloos verzet op school € 22,95 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 32

Gespreksvaardigheden Teamwerking Verbindende communicatie

‘Natuurlijk communiceren wij op school behoorlijk. Leerkrachten zijn daar toch experts in? Dat dacht ik, tot onze directeur vond dat we een bijscholing daarrond moesten volgen. Met alle collega’s. We raakten ons in de eerste minuten al bewust van het feit dat flink wat dingen beter kunnen. En dat problemen die we soms hebben met leerlingen of met ouders eigenlijk het gevolg zijn van gebrekkige communicatie.

En toen gingen we oefenen. Actief luisteren: ik had er wel van gehoord maar hoe je dat precies deed, had ik duidelijk niet onder de knie. En wist ik veel dat een slechtnieuwsgesprek een bepaalde vorm kon hebben. Nu ben ik wat getraind en ik merk dat ik het in veel situaties in mijn leven met succes toepas. Niet dat we na die bijscholing allemaal perfecte communicatoren zijn geworden, maar we zijn met z’n allen wel veel alerter geworden. Als er iets mis dreigt te lopen, denken we eerst bewust na over wat we gaan zeggen en hoe we dat het best doen. Onze leerlingen kunnen er maar beter van worden.’

Miek, een leerkracht. Bron: Klasse.

27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 33 27/04/16 14:39 523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 52

27/04/16 14:45

34 COMMUNICATIE

Actief luisteren, ik-boodschappen en gespreksvaardigheden

Kristof Vanneste

De job van leerkracht reikt verder dan het lesgeven. In een leerkrachtige omgeving is het belangrijk om individuele gesprekken met leerlingen of ouders te kunnen voeren die soms moeilijk zijn. Wanneer actief luisteren en opbouwende kritiek toegepast worden daalt de kans op vastgelopen conflicten en miscommunicatie.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • krijg je inzicht in het belang en het effect van actief luisteren en opbouwende kritiek.

• leer je de verschillende deelaspecten van actief luisteren en opbouwende kritiek kennen en gebruiken.

• krijg je veel ruimte om deze vaardigheden te oefenen in rollenspelen.

• verfijn je deze vaardigheden verder in specifieke gespreksvormen zoals het slechtenieuwsgesprek, het conflictoplossende gesprek en het participatie gesprek.

• krijg je inzicht in de voorwaarden, de opbouw en de voor en nadelen van deze gespreksvormen.

Inhoud

In deze vorming staan we stil bij het belang van goede gespreksvaardigheden in ons contact met leerlingen of ouders. In het eerste deel oefen je in een stapsgewijze opbouw de verschillende deel componenten van een actieve luisterhouding zoals lichaamstaal, aanmoedigen, samenvatten, gevoelens en behoeften reflecteren. Je bundelt deze verschillende vaardigheden door te oefenen met aangebrachte of eigen voorbeeldsituaties.

In het tweede deel leer je opbouwende kritiek gebruiken. Je verfijnt vervolgens je nieuwe luister en gespreksvaardigheden door deze toe te passen in verschil lende gespreksvormen zoals het slechte nieuwsgesprek, het conflictoplossend gesprek en het participatiegesprek.

Door het delicate karakter van deze oefening is het belangrijk dat deelnemers zelf gemotiveerd zijn om te oefenen.

www.leefsleutels.be

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Zorgcoördinator Directie Andere: iedereen die zijn luister vaardigheden of gespreksvaar digheden wil aanscherpen of opfrissen

PRAKTISCH

Individuele nascholing • maandag 21 november 2016 (Brugge, zie blz. 18) • maandag 12 december 2016 (Leuven, zie blz. 18) • donderdag 16 maart 2017 (Brussel, zie blz. 18) • vrijdag 28 april 2017 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 16u30 Duur 6 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 51

Aansluitend bij dit thema

Verborgen regels € 15,00 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 34

www.leefsleutels.be

Verbindende communicatie Ken je het verschil tussen praten, communiceren en verbinden?

Catherine Tytgadt

Goed onderwijzen is een kunst. Geslaagde communicatie is dat ook. In het onderwijs is communicatie essentieel, zowel tussen leerkrachten en leerlingen als met ouders, directie en andere collega’s. Door bewust te worden van je eigen communicatiestijl en de stijlen van de ander te leren kennen, kun je verbindend gaan communiceren. Je creëert ruimte voor gevoelens, echtheid, diepgang en bijgevolg een geslaagde dialoog. Iedereen kan verbindende communicatie aanleren, maar vooral: iedereen kan verbindende communicatie gebruiken.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • maak je kennis met de visie van Marshall Rosenberg, de grondlegger van geweldloze communicatie en verbindende communicatie.

• krijg je inzicht in deze vorm van communiceren en hoe deze een verschil kan maken binnen en buiten het onderwijs.

• leer je je eigen stijlen kennen door bewust om te gaan met wie je bent.

• raak je geprikkeld door een nieuwe stijl van communiceren.

Inhoud

Je krijgt tijdens deze interactieve workshop een introductie tot verschillende manieren van communiceren. In de praktijk ondervinden we soms dat com municeren en assertiviteit niet altijd even gemakkelijk te combineren zijn. Stel je gemakkelijk je grenzen? Hoe breng je slecht nieuws met een open houding op een empathische en constructieve manier? In de leraarskamer of tijdens een oudercontact ondervinden we vaak dat er weinig ruimte is voor een authentieke dialoog. We zijn vaak bang om iets verkeerds te zeggen of om verkeerd geïnterpreteerd te worden. Vaak beleven we communicatie eerder als ‘gewelddadig’, omdat we enerzijds niet altijd op een objectieve manier luisteren, en anderzijds spreken we vaak met onderliggende behoeften die mogelijks niet vervuld worden. Daarom introduceerde Marshall Rosenberg de Geweldloze Communicatie. Via Geweldloos Communiceren verbinden we ons met elkaar, zowel verbaal als non-verbaal. Naast de gekende verbale en non-verbale communicatie zijn er gevoelens, behoeften, waarden, normen, angsten en verlangens. Deze zijn voor de meesten onder ons niet gekend en toch bepalen zij dagelijks onze manier van communiceren. Via het model van de Geweldloze Communicatie kun je in contact komen met je onbewuste gevoelens, behoeften, waarden, normen, angsten en verlangens. Geweldloze Communicatie kent vijf stappen die je zult ontdekken tijdens de workshop. Het is een verrijkende en deugddoende manier om als mens beter te leren omgaan met anderen in een steeds meer eisende maatschappij. Het onderwijs kan hier een voorbeeld geven voor zovele jongeren die dit model later opnieuw zullen kunnen toepassen.

COMMUNICATIE 35 DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Zorgcoördinator Directie Andere: iedereen die wil werken aan zijn of haar communicatievaardigheden

PRAKTISCH

Individuele nascholing • maandag 13 maart 2017 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 16u30 Duur 6 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 35 27/04/16 14:39

34 COMMUNICATIE

Actief luisteren, ik-boodschappen en gespreksvaardigheden

Kristof Vanneste

De job van leerkracht reikt verder dan het lesgeven. In een leerkrachtige omgeving is het belangrijk om individuele gesprekken met leerlingen of ouders te kunnen voeren die soms moeilijk zijn. Wanneer actief luisteren en opbouwende kritiek toegepast worden daalt de kans op vastgelopen conflicten en miscommunicatie.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • krijg je inzicht in het belang en het effect van actief luisteren en opbouwende kritiek.

• leer je de verschillende deelaspecten van actief luisteren en opbouwende kritiek kennen en gebruiken.

• krijg je veel ruimte om deze vaardigheden te oefenen in rollenspelen.

• verfijn je deze vaardigheden verder in specifieke gespreksvormen zoals het slechtenieuwsgesprek, het conflictoplossende gesprek en het participatie gesprek.

• krijg je inzicht in de voorwaarden, de opbouw en de voor en nadelen van deze gespreksvormen.

Inhoud

In deze vorming staan we stil bij het belang van goede gespreksvaardigheden in ons contact met leerlingen of ouders. In het eerste deel oefen je in een stapsgewijze opbouw de verschillende deel componenten van een actieve luisterhouding zoals lichaamstaal, aanmoedigen, samenvatten, gevoelens en behoeften reflecteren. Je bundelt deze verschillende vaardigheden door te oefenen met aangebrachte of eigen voorbeeldsituaties.

In het tweede deel leer je opbouwende kritiek gebruiken. Je verfijnt vervolgens je nieuwe luister en gespreksvaardigheden door deze toe te passen in verschil lende gespreksvormen zoals het slechte nieuwsgesprek, het conflictoplossend gesprek en het participatiegesprek.

Door het delicate karakter van deze oefening is het belangrijk dat deelnemers zelf gemotiveerd zijn om te oefenen.

www.leefsleutels.be

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Zorgcoördinator Directie Andere: iedereen die zijn luister vaardigheden of gespreksvaar digheden wil aanscherpen of opfrissen

PRAKTISCH

Individuele nascholing • maandag 21 november 2016 (Brugge, zie blz. 18) • maandag 12 december 2016 (Leuven, zie blz. 18) • donderdag 16 maart 2017 (Brussel, zie blz. 18) • vrijdag 28 april 2017 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 16u30 Duur 6 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

Aansluitend bij dit thema

Verborgen regels € 15,00 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 34 27/04/16 14:45

www.leefsleutels.be

Verbindende communicatie Ken je het verschil tussen praten, communiceren en verbinden?

Catherine Tytgadt

Goed onderwijzen is een kunst. Geslaagde communicatie is dat ook. In het onderwijs is communicatie essentieel, zowel tussen leerkrachten en leerlingen als met ouders, directie en andere collega’s. Door bewust te worden van je eigen communicatiestijl en de stijlen van de ander te leren kennen, kun je verbindend gaan communiceren. Je creëert ruimte voor gevoelens, echtheid, diepgang en bijgevolg een geslaagde dialoog. Iedereen kan verbindende communicatie aanleren, maar vooral: iedereen kan verbindende communicatie gebruiken.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • maak je kennis met de visie van Marshall Rosenberg, de grondlegger van geweldloze communicatie en verbindende communicatie.

• krijg je inzicht in deze vorm van communiceren en hoe deze een verschil kan maken binnen en buiten het onderwijs.

• leer je je eigen stijlen kennen door bewust om te gaan met wie je bent.

• raak je geprikkeld door een nieuwe stijl van communiceren.

Inhoud

Je krijgt tijdens deze interactieve workshop een introductie tot verschillende manieren van communiceren. In de praktijk ondervinden we soms dat com municeren en assertiviteit niet altijd even gemakkelijk te combineren zijn. Stel je gemakkelijk je grenzen? Hoe breng je slecht nieuws met een open houding op een empathische en constructieve manier? In de leraarskamer of tijdens een oudercontact ondervinden we vaak dat er weinig ruimte is voor een authentieke dialoog. We zijn vaak bang om iets verkeerds te zeggen of om verkeerd geïnterpreteerd te worden. Vaak beleven we communicatie eerder als ‘gewelddadig’, omdat we enerzijds niet altijd op een objectieve manier luisteren, en anderzijds spreken we vaak met onderliggende behoeften die mogelijks niet vervuld worden. Daarom introduceerde Marshall Rosenberg de Geweldloze Communicatie. Via Geweldloos Communiceren verbinden we ons met elkaar, zowel verbaal als non-verbaal. Naast de gekende verbale en non-verbale communicatie zijn er gevoelens, behoeften, waarden, normen, angsten en verlangens. Deze zijn voor de meesten onder ons niet gekend en toch bepalen zij dagelijks onze manier van communiceren. Via het model van de Geweldloze Communicatie kun je in contact komen met je onbewuste gevoelens, behoeften, waarden, normen, angsten en verlangens. Geweldloze Communicatie kent vijf stappen die je zult ontdekken tijdens de workshop. Het is een verrijkende en deugddoende manier om als mens beter te leren omgaan met anderen in een steeds meer eisende maatschappij. Het onderwijs kan hier een voorbeeld geven voor zovele jongeren die dit model later opnieuw zullen kunnen toepassen.

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 50

COMMUNICATIE 35 DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Zorgcoördinator Directie Andere: iedereen die wil werken aan zijn of haar communicatievaardigheden

PRAKTISCH

Individuele nascholing • maandag 13 maart 2017 (Sint-Niklaas) Tijdstip 9u30 – 16u30 Duur 6 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 35 27/04/16 14:39

36

27/04/16 14:45

COMMUNICATIE

Geweldloze Communicatie

Kristof Vanneste

Overal waar mensen samenwerken, doen zich conflicten voor. Zo ook in schoolcontext: tussen collega’s of met ouders. Vaak loopt het zoeken naar een oplossing mank door slechte communicatie. Geweldloos Communiceren biedt hierop een antwoord. Geweldloos Communiceren leert om de eigen behoeftes uit te drukken op een manier die de ander in zijn waarde laat en uitnodigt tot een respectvol antwoord.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • krijg je inzicht in het belang en het effect van Geweldloos Communiceren.

• leer je de verschillende deelaspecten van geweldloos communiceren kennen en gebruiken.

• krijg je veel ruimte om deze vaardigheden te oefenen in rollenspelen.

Inhoud

In deze vorming staan we stil bij het belang van goede gespreksvaardigheden in ons contact met collega’s, leerlingen of ouders. In het eerste deel oefenen we in een stapsgewijze opbouw op de verschillende deelcomponenten van een geweldloze communicatiehouding. In een tweede deel bundelen we deze verschillende vaardigheden door te oefenen met aangebrachte of eigen voor beeldsituaties.

‘Geweldloos Communiceren’ kan goed samengaan met de vorming rond ‘Actief Luisteren’ (zie blz. 34). Actief Luisteren en Geweldloos Communiceren zijn een beetje elkaars spiegelbeeld. Bij het eerste leer je ontvangen, bij het ander res pectvol geven.

www.leefsleutels.be

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Andere: iedereen die wil werken aan zijn of haar communicatievaardigheden

PRAKTISCH

Individuele nascholing • woensdag 9 november 2016 (Sint-Niklaas) • woensdag 22 maart 2017 (Leuven) Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 3 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 49 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 36

www.leefsleutels.be

De pest aan mij

Schoolvoorstelling over pesten

De voorstelling

Marie is jarenlang het favoriete slachtoffer van haar klasgenoten. Wanneer ze van school verandert, besluit ze dat dit haar niet meer zal overkomen. Ze zoekt en vindt aansluiting bij ‘queen bee’ Gloria. Langzaam maar zeker gaat ze mee andere leerlingen terroriseren. Tot de gebeurtenissen met haar op de loop gaan … Marie voert je mee tot diep in haar hoofd. Een duik in een wereldbeeld waar enkel plaats is voor ‘daders’ en ‘slachtoffers’. De reis voert langs schoenen met roze strikjes, hamsters, bavianen, kameleons, een empa thieknopje, Darwin en een eerste kus. Automutilatie, sociale media, paranoia en andere aan pesten gerela teerde thema’s krijgen stuk voor stuk een plaats in dit ontluisterende verhaal.

‘De Pest! aan mij’ brengt de verhalen van slachtoffer en dader bij elkaar in één enkel personage. Zo maken we komaf met hokjesdenken en stellen we alle betrokkenen voor hun verantwoordelijkheid. Jon geren krijgen een spiegel voorgehouden die inzicht geeft in de psychologische mechanismen die spelen bij slachtoffers en daders. • Bekijk een

videofragment

op http://www.okontreir.be/de-pest-aan-mij/ • Voor de

nabespreking

op school beschik je gratis over een uitgebreide lesmap, die bestaat uit: – Theoretische informatie over het thema ‘pesten’ en een situering van het thema binnen de eindtermen.

– Een reeks oefeningen en spelvormen om het thema bespreekbaar te maken.

Doelgroep

• Leerlingen van het 1e, 2e en 3e jaar uit alle richtingen, eventueel ook oudere leerlingen • Studenten aan de lerarenopleiding • Ouders

Meer informatie en tarieven?

www.okontreir.be of [email protected]

27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 37

37

27/04/16 14:39

27/04/16 14:45

36 COMMUNICATIE

Geweldloze Communicatie

Kristof Vanneste

Overal waar mensen samenwerken, doen zich conflicten voor. Zo ook in schoolcontext: tussen collega’s of met ouders. Vaak loopt het zoeken naar een oplossing mank door slechte communicatie. Geweldloos Communiceren biedt hierop een antwoord. Geweldloos Communiceren leert om de eigen behoeftes uit te drukken op een manier die de ander in zijn waarde laat en uitnodigt tot een respectvol antwoord.

Doelstellingen

Tijdens deze nascholing: • krijg je inzicht in het belang en het effect van Geweldloos Communiceren.

• leer je de verschillende deelaspecten van geweldloos communiceren kennen en gebruiken.

• krijg je veel ruimte om deze vaardigheden te oefenen in rollenspelen.

Inhoud

In deze vorming staan we stil bij het belang van goede gespreksvaardigheden in ons contact met collega’s, leerlingen of ouders. In het eerste deel oefenen we in een stapsgewijze opbouw op de verschillende deelcomponenten van een geweldloze communicatiehouding. In een tweede deel bundelen we deze verschillende vaardigheden door te oefenen met aangebrachte of eigen voor beeldsituaties.

‘Geweldloos Communiceren’ kan goed samengaan met de vorming rond ‘Actief Luisteren’ (zie blz. 34). Actief Luisteren en Geweldloos Communiceren zijn een beetje elkaars spiegelbeeld. Bij het eerste leer je ontvangen, bij het ander res pectvol geven.

www.leefsleutels.be

DOELGROEP

Leerkrachten SO/BuSo Andere: iedereen die wil werken aan zijn of haar communicatievaardigheden

PRAKTISCH

Individuele nascholing • woensdag 9 november 2016 (Sint-Niklaas) • woensdag 22 maart 2017 (Leuven) Tijdstip 9u30 – 12u30 Duur 3 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via [email protected]

523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 36

www.leefsleutels.be

De pest aan mij

Schoolvoorstelling over pesten

De voorstelling

Marie is jarenlang het favoriete slachtoffer van haar klasgenoten. Wanneer ze van school verandert, besluit ze dat dit haar niet meer zal overkomen. Ze zoekt en vindt aansluiting bij ‘queen bee’ Gloria. Langzaam maar zeker gaat ze mee andere leerlingen terroriseren. Tot de gebeurtenissen met haar op de loop gaan … Marie voert je mee tot diep in haar hoofd. Een duik in een wereldbeeld waar enkel plaats is voor ‘daders’ en ‘slachtoffers’. De reis voert langs schoenen met roze strikjes, hamsters, bavianen, kameleons, een empa thieknopje, Darwin en een eerste kus. Automutilatie, sociale media, paranoia en andere aan pesten gerela teerde thema’s krijgen stuk voor stuk een plaats in dit ontluisterende verhaal.

‘De Pest! aan mij’ brengt de verhalen van slachtoffer en dader bij elkaar in één enkel personage. Zo maken we komaf met hokjesdenken en stellen we alle betrokkenen voor hun verantwoordelijkheid. Jon geren krijgen een spiegel voorgehouden die inzicht geeft in de psychologische mechanismen die spelen bij slachtoffers en daders. • Bekijk een

videofragment

op http://www.okontreir.be/de-pest-aan-mij/ • Voor de

nabespreking

op school beschik je gratis over een uitgebreide lesmap, die bestaat uit: – Theoretische informatie over het thema ‘pesten’ en een situering van het thema binnen de eindtermen.

– Een reeks oefeningen en spelvormen om het thema bespreekbaar te maken.

Doelgroep

• Leerlingen van het 1e, 2e en 3e jaar uit alle richtingen, eventueel ook oudere leerlingen • Studenten aan de lerarenopleiding • Ouders

Meer informatie en tarieven?

www.okontreir.be of [email protected]

27/04/16 14:39 523358_620_2016 SO deel 2 Leefsleutels.indd 37

37

27/04/16 14:39 523358_620_Catalogus SO Leefsleutels en OS .indd 48