Besturing Controlling Communicatie

Besturing Stationsplein 1 2611 BV Delft IBAN NL21 BNGH 0285 0017 87 t.n.v. gemeente Delft Retouradres : Besturing, Postbus 78, 2600 ME Delft De gemeenteraad van Delft Postbus 78 2600 ME Delft Datum 28-04-2016 Ons kenmerk 2765706 Uw brief van Uw kenmerk Bijlage: 3 Onderwerp Aanbiedingsbrief Jaarstukken 2015, Staat van Delft 2016, Kadernota 2016 Geachte leden van de gemeenteraad, In 2015 heeft Delft de weg ingezet naar financieel herstel. Nu – halverwege onze bestuursperiode – is het tijd om u te informeren over wat wij de afgelopen twee jaar hebben bereikt, over waar we nu staan en over wat we de komende twee jaar gaan doen. Daarvoor bieden wij u de volgende documenten aan: 1. Jaarverslag en Jaarrekening 2015 (nr 2765228): de verantwoording over het door het college uitgevoerde beleid in 2015. 2. Kadernota 2016 (nr. 2765716): in deze kadernota hebben we De staat van Delft 2016 en de adviezen uit het rapport ‘Delft, Parel in de Randstad’ naast het huidige bestuursprogramma gelegd. We bieden u met deze kadernota één geïntegreerd document aan; zowel de uitvoering van het advies ‘Delft, Parel in de Randstad’ als de herijking van het bestuursprogramma staan per hoofdstuk beschreven onder het kopje ‘Focus tot 2018’. Onze visie op de lange termijnopgaven van Delft staan beschreven onder het kopje ‘Perspectief 2025’. En uiteraard hebben we de financiële beleidskaders voor de komende periode beschreven. 3. De Staat van Delft (nr. 2765716): de stand van zaken van de uitvoering van het Bestuursprogramma 2014-2018. In deze brief leest u de hoofdlijnen van deze documenten en een toelichting op hun onderlinge samenhang.

Financiële staat van Delft

Positief resultaat Jaarstukken 2015

In de jaarstukken ziet u dat we de Jaarrekening 2015 afsluiten met een saldo van bijna 91 miljoen euro. Bij de presentatie van de Programmabegroting 2016 hebben wij al toegelicht dat het activeren van de Delftse bijdrage aan de spoortunnel (à 80 miljoen euro) grote invloed heeft op de weergave van de financiële positie van Delft.

28-04-2016 We hebben stevig op de uitvoering van de beheersmaatregelen in het project Spoorzone ingezet, zodat de tekorten zijn teruggebracht en ook de risico’s op een tekort (in 2030) van de businesscase Spoorzone zijn afgenomen. De afgelopen anderhalf jaar hebben we een flink aantal beheersmaatregelen uitgevoerd. U bent daarover geïnformeerd via kwartaalrapportages. In deze jaarrekening is het effect van de beheersmaatregelen duidelijk zichtbaar, het rekeningresultaat is verbeterd met 6 miljoen euro ten opzichte van de Najaarsrapportage 2015. Een verdere verbetering van het resultaat over 2015 is bereikt door voordelen in de Najaarsrapportage 2015 en lagere kosten in het sociaal domein. Op het sociaal domein is een fors voordeel ontstaan. Het grootste gedeelte komt voort uit het onderdeel Zorg en ondersteuning. Dat komt omdat er voor de begrotingsramingen 2015 geen actuele gegevens van zorginstellingen beschikbaar waren. Op basis van werkelijke cijfers 2015 stellen we de begroting 2016 bij. Doordat Delft van het Rijk meer vergoedingen heeft ontvangen voor verstrekking van bijstand én door eigen beleid is er een voordeel ontstaan op de doelstelling Werk en economische zelfstandigheid. Deze verbeteringen leiden samen tot het positieve eindresultaat over 2015. Dit komt vooral tot uitdrukking in de algemene reserve. De gemeente heeft nu de negatieve stand van de algemene reserve weg kunnen werken. Daarmee beschikt de gemeente evenwel nog niet over een hoger banksaldo.

Verbetering Financieel Meerjarenbeeld

In de Programmabegroting 2016-2019 was al sprake van een positief begrotingssaldo vanaf 2017. Het resultaat van de Jaarrekening 2015, en dan met name de herijking van de businesscase Spoorzone werkt door naar hogere begrotingssaldi in de jaren 2016 en 2017. Wij werken sinds het begin van deze bestuursperiode aan het financieel herstel van Delft. Door onder andere de activering van de spoortunnel en eigen maatregelen, waaronder het tijdelijk verhogen van de OZB, konden wij u in november 2015 een sluitende meerjarenbegroting 2016-2019 aanbieden. Daarmee was de dreigende artikel-12-status van de baan en heeft de provincie het preventieve toezicht opgeheven. In de begroting 2016 hebben we 10 jaar uitgetrokken om een duurzaam financieel gezonde stad te worden. We hebben toen vier criteria benoemd waaraan een financieel gezonde stad moet voldoen: de meerjarenbegroting sluit, het weerstandsvermogen is op orde, de schuldpositie is aanvaardbaar en er is voldoende investeringsruimte.

Gemeentefonds blijft achter

Wij blijven inzetten op verruiming van de maatstaf Centrumgemeente in het gemeentefonds. Het is ons duidelijk dat dit pas kans maakt bij de modernisering van het gemeentefonds, die de komende jaren gestalte moet krijgen. Binnen de huidige collegeperiode verwachten we hier nog geen concrete resultaten. Waar mogelijk – in VNG- en G32-verband – blijven we meewerken aan positieve beïnvloeding. Wij concluderen dat het positieve saldo van de Jaarstukken 2015 en het positieve meerjarenbeeld mede het resultaat zijn van ingezet beleid, beheersmaatregelen en van ‘zuinig leven’. Ook de komende jaren blijft het 2/6

28-04-2016 onverminderd van groot belang om met gerichte maatregelen de financiële positie van Delft structureel verder te versterken, want een financieel gezonde gemeente draagt substantieel bij aan een economisch vitale stad.

Mix van maatregelen in kadernota 2016

Mede door de inzet van de afgelopen jaren is Delft nu op weg naar een duurzaam financieel gezonde situatie. De afgelopen zes jaar heeft de gemeente enorme bezuinigingstaakstellingen gerealiseerd en beperkt in de stad geïnvesteerd. Wij zijn ons ervan bewust dat alle inwoners en ondernemers in Delft hebben bijgedragen aan het financieel herstel van Delft: door het dragen van de verhoging van lokale lasten, maar ook door veerkracht en ondernemerschap te tonen bij bijvoorbeeld bezuinigen op voorzieningen. Dit geldt ook voor onze ambtenaren. Nu de donkere wolken boven Delft wat zijn weggetrokken heeft het college zich gebogen over de vraag welke maatregelen het meeste rendement opleveren voor de stad. Hoe kan de gemeente, zowel op korte als op lange termijn, bijdragen aan een lokale en regionale vitale economie? Is er een slimme en verantwoorde manier om Delft op korte termijn de injectie te geven die nodig is om de bruisende energie in de stad vast te houden én vandaag te beginnen met het goud dat Delft in handen heeft te verzilveren? In deze kadernota heeft het college gekozen voor een combinatie van maatregelen die elkaar versterken. Hieronder lichten we de belangrijkste kort toe.

Delft Financieel gezond

Delft had en heeft nog steeds een hoge stadsschuld. Na de begrotingsscan van de provincie en BZK in 2015 heeft de gemeente de schuldpositie verder geanalyseerd. Op basis van de balans in de Jaarrekening 2015 is de schuldposi tie ultimo 2015 € 382 miljoen. Dat is fors lager dan het niveau in de Kadernota 2015 van € 523. De daling wordt verklaard doordat de balans (en daarmee de stadsschuld) is gecorrigeerd voor de specifieke geldstromen tussen gemeente en OBS die op de balans neutraal zijn en door een andere afbakening van het schuldbegrip (met ingang van 2016 voorgeschreven in het vernieuwde BBV). Wij vinden de stadsschuld nog altijd hoog, maar wel beheersbaar: hij daalt vanaf 2018 omdat we op een reguliere wijze aflossen en we in de gemeentebegroting de middelen hebben om de rente die op de stadsschuld rust te betalen. De schuld voldoet volgens een realistisch scenario in 2022 aan de afgesproken norm. We blijven alert en daarom monitoren we doorlopend de aflossingscapaciteit en de renterisico’s.

Het Parelfonds: geld om geld te maken

Wij willen als college een Parelfonds instellen om samen met andere partijen te kunnen investeren in de toekomst van Delft en daarmee stappen te zetten naar een economisch vitaal Delft. De koers die we hebben uitgezet nodigt uit en geeft een helder signaal aan onze samenwerkingspartners en andere, nieuwe partijen: Delft plaatst op de toekomst gerichte accenten in het beleid en zet de stedelijke en economische ontwikkeling met kracht door. Maar niets gaat vanzelf. Soms is een extra impuls van de gemeente nodig. Een impuls in financiële zin, zodat anderen ook bereid zijn om te investeren, of een impuls in de zin van tijdelijke extra denk- en/of uitvoeringskracht om snel in te kunnen spelen op kansen die zich voor doen. 3/6

28-04-2016 Een voorstel voor de nadere uitwerking en concretisering in 2016 ontvangt u voor de commissie- en raadsbehandeling van deze kadernota. Hierbij hoort ook de begrotingswijziging waarmee de reserve Parelfonds wordt ingesteld en de onttrekking van de benodigde middelen voor 2016. De meerjarige programmatische uitwerking volgt in de loop van dit jaar. De financiële vertaling krijgt bij de Programmabegroting 2017-2020 een nadere invulling.

OZB

We zullen de voorgenomen stijging van de OZB in 2017 niet doorvoeren. Dat betekent dat de OZB-tarieven niet stijgen in 2017, behoudens indexering. Vanaf 2018 zijn wij voornemens de OZB verlagen. Hierbij wordt een balans gezocht tussen de omvang van de investeringsruimte en de mate van lastenverlichting. Het precieze percentage van deze verlaging wordt volgend jaar vastgesteld in de Programmabegroting 2018. Dan zijn ook de lokale effecten van de mei- en septembercirculaire duidelijk. Ook heeft het college besloten om het besluit over invoering van de hondenbelasting uit te stellen.

Precario

Naar aanleiding van de motie Precario op kabels en leidingen (d.d. 5 november 2015) is onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om precario belasting te heffen op kabels en leidingen. Wij hebben besloten een bestaande aandeelhoudersovereenkomst met de rechtsvoorganger van Stedin, die heffing van precariobelasting uitsloot, op te zeggen. In aansluiting hierop werken we voor de Programmabegroting 2017-2020 een concreet voorstel uit voor precarioheffing vanaf 2017.

Perspectief Delft in 2025

In deze kadernota kijken we vooruit naar 2025. Op 31 maart heeft uw raad in ruime meerderheid onderschreven dat het belangrijk is dat college en gemeenteraad nu samen de koers voor de toekomst uitzetten. In de kadernota is de nota Perspectief 2025 gebruikt, zijn maatschappelijke trends geanalyseerd en de uitkomst hiervan is samengevoegd met de vijf aanbevelingen uit het adviesrapport

Delft, Parel in de Randstad

. In de kadernota leest u per thema de lange-termijnopgave. Dat is nodig om de komende jaren koersvast te blijven besturen en om zekerheid te bieden aan externe partijen. Zo kunnen we onze krachten, inzet van mensen en investeringen blijvend bundelen.

Focus tot 2018

Herijking bestuursprogramma

Zoals gezegd heeft het college het bestuursprogramma geëvalueerd (zie Staat van Delft). Op dit moment zijn acht van de tien gestelde doelen gerealiseerd. Het bestuursprogramma kan geplaatst worden in de lijn van de meerjarige opgaven waar Delft voor staat. Het herijkte bestuursprogramma brengt focus en versnelling aan tot 2018. Het college omarmde uw motie om samen met de stad te werken aan een uitvoeringsagenda. We gaan de adviezen uit het rapport

Delft, Parel in de Randstad

de komende twee jaar uitvoeren.

Samenwerken

Het college is doorlopend en gericht in gesprek met

stakeholders

over de opgaven van Delft. Zo werken we met de MRDH concreet aan de bereikbaarheid van Delft in de regio. Ook op gebied van toerisme en wonen 4/6

28-04-2016 verkennen we in dit verband kansen. Met TU Delft werken we aan een convenant. Van de provincie Zuid-Holland en TNO hebben we steunbrieven ontvangen met daarin het aanbod om actief samen te werken aan economische vitaliteit van Delft en de regio. Het Techniek Ontmoetingspunt (TOP) organiseert de komende periode een nieuwe reeks stadsdebatten. Aan dergelijke initiatieven neemt het college van harte deel. Het college organiseerde 5 april een gesprek met de stad . Met de deelnemers hebben we over de opgaven van Delft gesproken. Daar zijn concrete plannen gemaakt die we graag in samenwerking verder brengen. Het college werkt vanuit de overtuiging dat het sociaal kapitaal ín de stad ligt, en dat we daar maximaal gebruik van moeten maken. De uitvoering van het advies

Delft, Parel in de Randstad

wordt ondersteund vanuit een aantal lopende beleidstrajecten die (deels) de opgaven verder definiëren en uitwerken. Wij werken op dit moment ook aan een cultuurkader en een toeristische visie, uiteraard ook samen met partners. Deze visie werkt ‘Delft als must-see bestemming’ verder uit. In de woonvisie zullen wij de transformatieopgave van de woningvoorraad verder definiëren, ook in regionaal perspectief. Daarnaast komen wij in deze bestuursperiode met een uitvoeringsplan voor de Omgevingswet. De veranderingen in het sociaal domein blijven ook de komende jaren onze aandacht vragen.

Afdoening moties en toezeggingen

Met deze kadernota geven we invulling aan de moties Criteria verlaging OZB en houdbaarheid stadsschuld (d.d. 5 november 2015), Precario op kabels en leidingen (d.d. 5 november 2015), Stadsbouwmeester (d.d. 17 december 2015) en Uitvoeringsagenda ‘Deetman’ (d.d. 31 maart 2016). Ook hebben we in deze kadernota de toezeggingen zoals gedaan tijdens het raadsdebat van 31 maart om de parels in de gewone economie extra te markeren en nadere informatie op te nemen over de betekenis van “de stad als campus en de campus als stad” opgenomen. Ter afdoening van de motie Precario op kabels en leidingen ontvangt de raad in mei het verslag Onderzoek precario en een brief gericht aan Stedin. We beschouwen de overige moties en toezeggingen als afgedaan.

Tot slot

De afgelopen jaren waren niet altijd gemakkelijk, zowel voor de gemeente als voor de stad. We hebben u forse tegenvallers moeten melden en sommige besluiten vielen ook ons zwaar. De stad heeft het hierdoor ook zwaar gehad. We hebben stevige maatregelen genomen en nu ontstaat er meer ruimte voor de stad. Met genoegen presenteren wij u nu deze documenten die Delft een duidelijk toekomstperspectief bieden. De economie trekt weer aan. In de kadernota 2016 hoeft het college voor het eerst sinds zes jaar geen nieuwe bezuinigingen aan te kondigen en kunnen we de stad zelfs kunnen beloven binnen onze bestuurstermijn de OZB weer te verlagen. Terugkijkend op de afgelopen jaren stellen we vast dat er positieve fysieke veranderingen in de stad zichtbaar zijn. Ook is er beweging op gang gekomen die we nog steeds zien groeien. Wij ervaren steun, daadkracht en de wil om samen te werken – samen te werken aan de stad en aan de regio. De gemeentebegroting is weer in evenwicht. We hebben met het nieuwe stadskantoor geïnvesteerd in het spoorzonegebied, dat zich gestaag doorontwikkelt. En ook het Jaar van Vermeer maakt ons trots. Onze rijke 5/6

28-04-2016 historie is uiteraard een pronkstuk in onze etalage. Maar daarnaast ligt er een schat aan potentie, aan latent talent dat het in zich heeft om een rijke toekomst te realiseren. Omdat we onze geschiedenis eren en het nieuwe elan waarderen draagt deze Kadernota de titel:

Rijke historie, nieuw elan

. Hoogachtend, Het college van burgemeester en wethouders van Delft, , burgemeester , secretaris 6/6