Transcript Download PDF

16 Dossier luchtwegen Tekst Marie dingenmans
Casus
Auteur Marie Dingemans is longarts in het Maastricht UMC+
Pleuravocht bij
longcarcinoom
In het kort
• Bij een patiënt is
een niet-kleincellig longcarcinoom
stadium IV geconstateerd, met een
tumor in de rechter bovenkwab en
uitzaaiingen in
mediastinale lymfeklieren en lever.
• De patiënt kreeg
vier kuren gemcitabine/cisplatine,
waarbij een partiële response werd
bereikt.
• Nu is de patiënt
weer benauwd. De
huisarts denkt aan
pleuravocht als
oorzaak van de
dyspneu. In het
ziekenhuis krijgt
de patiënt een
ontlastende
pleura­drainage.
• Huisartsen moeten
na het staken van
de palliatieve chemotherapie altijd
rekening houden
met progressie van
de ziekte. Het
accent van de
behandeling verschuift van ziektegericht naar symptoomgericht.
Peter van Delft (62) komt met forse kortademigheid bij de huisarts. Hij is bekend
met longkanker en kreeg eerder chemotherapie. Zijn vriend is meegekomen, deze
maakt zich ernstig zorgen. Hij vindt Peters
benauwdheid een angstige aangelegenheid. Bij navragen vertelt Van Delft dat de
kortademigheid de laatste weken toeneemt. Er is geen acuut moment geweest
waarop de klachten zijn begonnen. Hij
heeft geen koorts of pijn vastzittend aan
de ademhaling.
De huisarts denkt aan dyspnoe door pleuravocht. Zij
bespreekt de situatie met de patiënt en vraagt na hoe
hij en zijn vriend de benauwdheid ervaren. Beiden
antwoorden dat het angstig blijft. De huisarts geeft
aan dat het verstandig is om niet te lang te wachten
met zaken die nog geregeld moeten worden. Het kan
zijn dat Van Delft daar in een later stadium de energie
niet meer voor heeft. Daarop barst de vriend in snikken uit. De huisarts neemt daar even de tijd voor,
ondanks zijn spreekuur verder uitloopt. Dan vraagt zij
of ze behalve elkaar nog andere mensen tot steun
hebben. Ze hebben een grote vriendenkring en
geven aan dat ze het samen wel denken te redden. De
huisarts verwijst Van Delft naar de longarts voor een
V
X-thorax. Daarop is een sluiering rechts te zien met
an Delft wilde met zijn vriend gaan genieten
verplaatsing van de trachea naar links, passend bij
van hun tweede huis in Barcelona. Maar nadat
pleuravocht.
hij zijn bedrijf had verkocht, werd een niet-
Peter van Delft wordt in het ziekenhuis opgenomen
kleincellig longcarcinoom stadium IV geconstateerd,
en de arts verricht een ontlastende pleuradrainage,
met een tumor in de rechter bovenkwab en uitzaaiin-
waarbij 1,5 liter pleuravocht afloopt. Cytologisch
gen in mediastinale lymfeklieren en lever. Hij kreeg
onderzoek toont maligne cellen aan in het pleura­
een behandeling met vier kuren gemcitabine/cispla-
vocht, passend bij het eerder gediagnosticeerde long-
tin, waarbij een partiële response werd bereikt. De
carcinoom. Aansluitend aan de drainage wordt een
behandeling verliep zonder problemen en Van Delft
pleurodese met talk verricht.
voelde zich prima. Hij is toen nog een aantal weken
Concluderend moet de huisarts na het staken van de
naar zijn huis in Spanje geweest.
palliatieve chemotherapie altijd rekening houden met
Op dit moment is Van Delft opnieuw benauwd, maar
progressie van de ziekte. De mogelijkheden van twee-
hij hoest niet meer dan anders en geeft weinig spu-
delijns chemotherapie in deze situatie zijn beperkt.
tum en geen bloed op. De kortademigheid neemt niet
Het accent van de behandeling verschuift van ziekte-
toe bij platliggen, hij heeft geen dikke enkels, geen
gericht naar symptoomgericht.
pijn op de borst en ook geen hartkloppingen. Van
Peter van Delft is na de pleuradrainage veel minder
Delft is de laatste weken wel wat afgevallen. Hij is
benauwd. Op de X-thorax na de drainage is duidelijke
rustig en praat met volledige zinnen. De ademhalings-
progressie te zien van de tumor in de rechter boven-
frequentie is 24 per minuut. Hij heeft geen stridor. De
kwab en er zijn tevens aanwijzingen voor nieuwe
pols is regulair equaal, hij heeft geen pulsus para-
longmetastasen. Daarop besluiten de artsen om twee-
doxus. De halsvenen zijn niet gestuwd. Bij percussie
delijns chemotherapie te starten. Na vier kuren is de
van de thorax is er demping rechts basaal. Ter plaatse
ziekte stabiel. is het ademgeruis verminderd. Hart en longen geven
geen afwijkingen. De lever is niet palpabel.
De naam Peter van Delft is gefingeerd