Transcript Lees verder... - Nederlands Gilde van Kunstsmeden

Sier– en kunstsmederij Rein Tupker & Zn Soest
Geheimen van de sm id
in nieuw werk en res ta
Zijn inspiratiebron is onuitputtelijk. Rein
Tupker baseert zich in zijn denken en
handelen op de natuur. Al meer dan 34
jaar ontwerpt deze bevlogen vakman
exclusief sier- en kunstsmeedwerk. Ook
grootschalige restauraties zijn bij hem in
goede handen. In alle gevallen gebruikt hij
– letterlijk – tal van geheimen van de smid
om zijn werk vanuit een eigen visie en
ruime expertise op ambachtelijke wijze uit
te voeren, daarbij daadkrachtig
ondersteund door zijn zoon Pascal.
30
p30_Tupker 30
Samen met echtgenote/moeder Mirjam stuwen zij hun smederij in Soest naar creatieve en innovatieve hoogten. Dat het hier
gaat om kunst met een grote K, wordt de bezoeker van het
bedrijfspand in de Soester dorpskern direct duidelijk, want in
en om het gebouw heerst een ronduit artistieke sfeer door
een veelheid van decoratieve maar ook functionele objecten
en producten. Tupker senior en junior maken en restaureren,
samen met zeven medewerkers, toegangspoorten, trap- en
balkonleuningen, bronzen waterbronnen, deuren, hekwerken,
sculpturen, (graf)monumenten en nog veel meer.
Uitvoeringsrichtlijn restauratie Veelal betreft het nieuw werk
in opdracht van zowel particulieren als verenigingen en openbare instanties. Dat maatwerk, klassiek of modern, biedt veel
ruimte voor creativiteit. Daarnaast is een erkende en gecertificeerde smederij als Rein Tupker & Zn ook met restauratieklussen
bezig. “Dat zijn vaak grote projecten, zoals bij het Scheepvaarthuis in Amsterdam, de Rode Olifant in Den Haag, het Amsterdamse Centraal Station of Kasteel Nijenrode”, vertelt Rein Tupker.
De kwaliteit van restauratiewerk wordt gewaarborgd door de Uitvoeringsrichtlijn restauratie Historisch Metaal (zie kader).
“Bij restauratie moet je het werk met de ogen van de smid van
toen bekijken. Het is uiterst belangrijk dat het restaureren tot
in de kleinste details gebeurt zoals de architect het destijds
heeft bedoeld. Dus gebruiken we dezelfde smeedtechnieken,
gereedschappen en materialen. Hoe eigentijds ons bedrijf ook
monumenten 3-2016
29-03-16 15:57
Tekst Bernhard Rittger | beeld Kunst- siersmederij Rein Tupker & Zn
m id
s tauratie
is, je moet in elk opzicht beschikken over de kennis van toen.
Voor een goede restauratie heb je maar één kans. Als iets eenmaal is verprutst, dan valt de schade niet meer te herstellen.”
Bij restauratie moet je het werk met de
ogen van de smid van toen bekijken.
Duurzaam restaureren “Uiteraard bestaan er tegenwoordig
betere methoden, meer knowhow en geavanceerde apparatuur”, zegt Pascal Tupker. “Daarmee kun je bij het restaureren
extra waarde creëren met het oog op productkwaliteit en
duurzaamheid. De levensduur van gerestaureerde objecten
neemt aanzienlijk toe. Zo kunnen we, door de uitvoeringsrichtlijn te volgen, langer genieten van het culturele erfgoed,
met minder behoefte aan onderhoud. En dat scheelt ook in de
kosten.” Zijn vader brengt het op het punt: “Onze ambachtelijke aanpak betekent ten aanzien van restauratiewerk dat we
in staat zijn te denken als pakweg 300 jaar geleden – maar
wel met de kennis en de mogelijkheden van nu.”
Voorzitter branchevereniging NGK Naast zijn drukke werkzaamheden in en met het bedrijf is Rein Tupker tevens voorzitter van de branchevereniging voor professionele ambachte-
lijke smederijen NGK (Nederlands Gilde van Kunst-, Sier- en
Restauratiesmeden). Zo kan hij zich met al zijn ervaring en
toewijding ook inzetten voor het behoud en de ontwikkeling
van het mooie ambacht met een lange traditie. Door onder
andere te zorgen voor goede opleidingsmogelijkheden bij en
door erkende leerbedrijven, door praktische belemmeringen
terug te dringen en door het smederijvak op allerlei fronten te
promoten, onder meer als docent.
Groter onderkomen Met hun eigen smederij staat de familie
Tupker eveneens een intensieve periode te wachten, want
deze zomer wordt er verhuisd naar een nieuwe locatie aan de
Zuidergracht, op een industrieterrein van Soest. “Na 34 jaar
zijn we hier uit ons jasje gegroeid”, aldus Rein. “We hebben
dus behoefte aan een groter onderkomen, met meer ruimte
om dingen te laten zien. We willen bijvoorbeeld een beeldentuin gaan inrichten en onze ideeën en producten beter zichtbaar maken. In ons vak spelen visuele aspecten immers een
cruciale rol. Dus willen we klanten en geïnteresseerden een
inspirerende indruk kunnen geven van de mogelijkheden die
we te bieden hebben.”
Smeden van brons Eén van de geheimen van Tupker & Zn
zit hem in het smeden van brons. Deze corrosiebestendige en
daarmee uiterst duurzame metaallegering, die over het algemeen wordt gegoten, maar bij Rein en Pascal Tupker gesmeed,
p30_Tupker 31
monumenten 3-2016
Van links naar rechts:
Bronzen gesmede
sculptuur om een
pyriet bol, staande op
een eiken sokkel.
‘Oneindig, een uit
brons gesmede sculptuur op een stenen
sokkel.
‘Vogelvlucht’, een uit
brons gesmede wandsculptuur.
Centraal Station
Amsterdam, gerestaureerde hekken.
Gesmede sculptuur
uit aluminium. In de
bestrating bij de Oude
Kerk van Barneveld
verwerkt ter ere aan
Jan van Schaffelaar.
Centraal Station
Amsterdam, gerestaureerde muurankers
met hergebruik van
de gietijzeren middenstaven.
31
29-03-16 15:57
Weliswaar bestaat het leeuwendeel (zo’n driekwart) van verwerkt materiaal ook bij Tupker uit ijzer, daarnaast is men echter ook regelmatig met brons, koper, messing of aluminium in
de weer. Op verzoek van een kunstenaar heeft de Soester
smederij zelfs al een keer een bril van meteorietstaal vervaardigd, terwijl in het huidige pand een opvallende maar geheel
functionele trap van lood tussen de productiehal en kantoorruimte te vinden is.
Eén van de geheimen van Tupker & Zn
zit hem in het smeden van brons.
Brug tussen heden en verleden Bij Tupker geldt: niets is te
Nieuw gesmede toegangspoort voor een
monumentaal pand in
‘t Harde.
leent zich bijzonder goed voor creatieve, decoratieve en
onderhoudsarme toepassingen in zowel klassiek als modern
smeedwerk. Bij nieuwe producten zijn de mogelijkheden legio,
maar ook in het kader van restauratie biedt brons, al dan niet
in de vorm van kleine onderdelen, vaak soelaas waar duurzame oplossingen gevraagd zijn. Zonder dat het afbreuk doet
aan het principe van zoveel mogelijk hergebruik van
bestaande materie.
Uit brons gesmede lotusbladeren met bloemen.
Uit de bladeren loopt water.
32
p30_Tupker 32
gek en alles wat mogelijk is verdient een poging. Soms zelfs
nog meer. Van nieuw werk tot restauratieprojecten, van functioneel tot artistiek, vader en zoon Tupker slaan ogenschijnlijk
moeiteloos een brug tussen heden en verleden. Met even veel
esthetische ambitie als gecertificeerd vakmanschap en gegarandeerde veiligheid. Het familiebedrijf mag gelden als boegbeeld van een prachtig ambacht met een lange historie, een
traditie die altijd modern weet te blijven. Het originele werk
van nu is immers het cultureel erfgoed van morgen.
Bernhard Rittger is als zelfstandig tekstschrijver en journalist
voornamelijk actief in bedrijfscommunicatie.
Nieuwe Uitvoeringsrichtlijn restauratie
De ophanden zijnde nieuwe Uitvoeringsrichtlijn voor de
restauratie van Historisch Metaal wordt opgesteld in samenwerking met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en
de Stichting ERM (Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg). Het NGK (Nederlands Gilde van Kunst-, Sier- en
Restauratiesmeden) is één van de initiatiefnemers en vervult een voortrekkersrol.
Namens de Koninklijke Metaalunie beheert branchemanager
Miko Wijnands de belangen van het smederijvak. “Wij proberen dit mooie ambacht met allerlei activiteiten te behouden en de kwaliteit ervan te waarborgen”, zegt hij. “Bijvoorbeeld met cursussen en smeedmanifestaties, zoals op de
Botterwerf in Huizen, en een kwaliteitskeurmerk. Bij een
‘NGK Erkende Smederij’ weet een opdrachtgever dat hij
met een vakbekwame smid van doen heeft. Ook bieden we
binnen het MBO in het kader van de metaalopleidingen een
specifiek keuzedeel Smeden aan en een eendaagse kennismakingsworkshop op de Bataviawerf in Lelystad.”
monumenten 3-2016
29-03-16 15:57