Transcript deze werken - Het Noordbrabants Museum

Lijst van geëxposeerde werken
I. Levenspelgrimage
1.
Getijdenboek van Johanna van Castilië
Brugge, 1496 – 1506
Perkament, 11 × 8 cm
Londen, The British Library, Add Ms 18852, fol.5v (detail)
2.
Sebastian Brant
Der zotten ende der narren scip
Parijs (Guy Marchant), 1500
Drukwerk op papier, kwarto
Parijs, Bibliothèque nationale de France, Bibliothèque François Mitterrand,
res-yh-64
3.
Jheronimus Bosch
Het narrenschip, ca. 1500 – 10
Olieverf op eiken, 58,1 × 32,8 cm
Parijs, Musée du Louvre, Département des Peintures, rf 2218
zie cat. 2
4.
Jheronimus Bosch
Gulzigheid en lust (fragment van Het narrenschip), ca. 1500 – 10
Olieverf op eiken, 34,9 × 30,6 cm
New Haven, Yale University Art Gallery, 1959.15.22,
Gift of Hannah D. and Louis M. Rabinowitz
zie cat. 3
5.
Der Spiegel der Vernunft
Duitsland, ca. 1488
Houtsnede, 40,4 × 29,1 cm
München, Staatliche Graphische Sammlung, 118319 d,
Schr. 1861
6.
Thomas a Kempis, De navolging van Christus
‘Dit is een schoen boecken ende is gheheeten Qui sequitur me’
Antwerpen (Alder naest den Grooten Mortier), 1505
Drukwerk op papier, 13,5 × 10,5 cm
Utrecht, Museum Catharijneconvent, bmh pi30
7.
Den spieghel der salicheit van Elckerlijc
Antwerpen (Govaert Back), 1501
Drukwerk op papier, 13,2 × 8,8 cm
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, kw 231 g 51
8.
Jheronimus Bosch
De landloper, ca. 1500 – 10
Olieverf op eiken, 71,3 × 70,7 cm
Rotterdam, Museum Boijmans Van Beuningen, 1079
zie cat. 1
9.
Ars Moriendi, Sterfboek of de kunst van het sterven
‘Quamvis secundum philosophum tertio Ethicorum ...’
‘Dat sterf boeck’
Delft (Christiaen Snellaert), 1488
Drukwerk op papier, kwarto
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, kw 169 g 84
10.
Ars Moriendi, Sterfboek of de kunst van het sterven
‘Quamvis secundum philosophum tertio Ethicorum ...’
Keulen (Nicolaus Götz), ca. 1475
Drukwerk op papier, 28 × 20 cm
Sint Agatha, Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven, i-0042
11.
Ars Moriendi, Sterfboek of de kunst van het sterven
‘Quamvis secundum philosophum tertio Ethicorum ...’
Zwolle (Peter van Os), 1491
Drukwerk op papier, folio
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, kw 171 e 29
12.
Jheronimus Bosch
De Dood en de vrek, ca. 1500 – 10
Olieverf op eiken, 94,3 × 32,4 cm
Washington, National Gallery of Art, Samuel H. Kress Collection, 1952.5.33
zie cat. 4
13.
Jheronimus Bosch
Hooiwagentriptiek, 1510 – 16
Olieverf op eiken, linkerluik 136,1 × 47,7 cm;
middenpaneel 133 × 100 cm; rechterluik 136,1 × 47,6 cm
Gesigneerd middenpaneel, rechtsonder: Jheronimus bosch
Madrid, Museo Nacional del Prado, p2052
zie cat. 5
14.
Bijbel
Bible, mit horen boecken, deel 2
Delft (Jacob Jacobszoon van der Meer en Mauricius Yemantszoon), 1477
Drukwerk op papier, 27,5 × 22 cm
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, kw 169 e 55 [-56]
II. Jheronimus Bosch in ’s-Hertogenbosch
15.
Anoniem
De lakenmarkt, ’s-Hertogenbosch
’s-Hertogenbosch, ca. 1530
Olieverf op paneel, 134 × 76,5 cm
’s-Hertogenbosch, Het Noordbrabants Museum, 01596
16.
Aert van Tricht (Maastricht, werkzaam 1492 – 1501)
Dragende figuren van de doopvont in de Sint-Jan
Maastricht, 1492
Geelkoper, hoog ca. 80 cm
’s-Hertogenbosch, Parochie Heilige Johannes Evangelist
17.
Peter Danielssoen van Dordrecht
Getijdenboek
vervaardigd in het scriptorium van het Birgittijnenklooster Koudewater
’s-Hertogenbosch (Rosmalen), 1457
Papier en perkament, 13,3 × 10 cm
Uden, Museum voor Religieuze Kunst, 7738
18.
Jacobus van Gruitrode
Meditatiën, deel 2
afkomstig uit het Sint-Elisabeth-Bloemkampklooster te ’s-Hertogenbosch
boekband met paneelstempeling van Christus als Man van Smarten
’s-Hertogenbosch, ca. 1500
Papier in kalfsleren band, 13,9 × 9,8 cm
Tilburg, Universiteit van Tilburg, Brabantcollectie, pg hs. 637
19.
Dionysius de Karthuizer
Tractaet vanden loflijken maeghdelijken leven
’s-Hertogenbosch (Laurens Hayen), 1510
Drukwerk op papier, octavo
Utrecht, Universiteitsbibliotheek Uithof, tho: rar 2-91 oct dl. 1-3
20.
Gerardus Zerbolt de Zutphiana
Een devoet ende suverlyck boexken ende is ghenoemt:
den boem des levens des ghecruysten jesu ...
’s-Hertogenbosch (Laurens Hayen), ca. 1514
Drukwerk op papier, octavo
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, kw 227 g 27 [1]
21.
Meester met de maansikkel
Ciborie
’s-Hertogenbosch, 1512/13
Zilver, hoog 35 cm, diameter 16 cm
Uden, Museum voor Religieuze Kunst, 220
(langdurig bruikleen Parochie Heilige Nicolaas, Helvoirt)
22.
Meester met de rijksappel
Kelk
afkomstig uit het Clarissenklooster te ’s-Hertogenbosch
’s-Hertogenbosch, 1493
Zilver, verguld, hoog 22 cm, diameter ca. 15 cm
Mechelen, Aartsbisdom Mechelen-Brussel
23.
Meester met de gevleugelde duivel
Retabelmonstrans
’s-Hertogenbosch, 1514/15
Zilver en verguld zilver, hoog 75 cm, breed 22 cm
’s-Hertogenbosch, Het Noordbrabants Museum, 99.194
(langdurig bruikleen Parochie Heilige Willibrord, Loon op Zand)
24.
Meester met de gevleugelde duivel
Hostiedoos
’s-Hertogenbosch, 1514/15
Zilver en verguld zilver, hoog 3,1 cm, diameter 9,3 cm
’s-Hertogenbosch, Het Noordbrabants Museum, 99.195
(langdurig bruikleen Parochie Heilige Willibrord, Loon op Zand)
25.
Eusebius Hieronymus
Vitae sanctorum patrum
uit de bibliotheek van het Wilhelmietenklooster Baseldonk te ’s-Hertogenbosch
Neurenberg (Anton Koberger), 1478
met initialen uit het scriptorium van de Wilhelmieten
Papier, folio
Amsterdam, Universiteitsbibliotheek Vrije Universiteit, Bijzondere Collecties,
xc05240
26.
Frater Georgius van Balen
Antifonarium (muziekhandschrift)
vervaardigd in het scriptorium van het Wilhelmietenklooster Baseldonk te
’s-Hertogenbosch
’s-Hertogenbosch, 1516
Perkament en pen in kleuren en goud, 51,5 × 36 cm
Amsterdam, Universiteitsbibliotheek Vrije Universiteit, hs. xv.05006
27.
Missaal met kruisigingsminiatuur
vervaardigd in het scriptorium van het Kruisherenklooster te ’s-Hertogenbosch
’s-Hertogenbosch, 1475 – 1500
Perkament in bruinlederen band over houten platten,
met koperen beslag, 36,5 × 25 cm
Sint Agatha, Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven, hs-101
28.
Alart Duhameel (ca. 1450 – Antwerpen ca. 1506)
De heilige Christophorus
’s-Hertogenbosch, ca. 1490
Kopergravure, 19,9 × 33,4 cm
Amsterdam, Rijksmuseum, rp-p-ob-1098
29.
Rekeningboek 1495 – 1501 van de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap
’s-Hertogenbosch, 1498/99
vermelding van vergadering met maaltijd bij Jheronimus de schilder:
‘... doemen den swaen att ... daer Jheronimus van Aken scilder dat laken lede ...’
Papier, 33 × 25 cm
’s-Hertogenbosch, Museum Het Zwanenbroedershuis,
bhic, ailvb, 123, fol. 198v-199r
30.
Rekeningenboek 1507 – 13 van de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap
’s-Hertogenbosch, 1509/10
vermelding van maaltijd bij Jheronimus van Aken die zichzelf Bosch noemt:
‘... in de huise Jheronimi van Aeken scilder die hem scrift Bosch ...’
Papier, 33 × 25 cm
’s-Hertogenbosch, Museum Het Zwanenbroedershuis,
bhic, ailvb, 125, fol. 186v-187r
31.
Rekeningenboek 1513 – 19 van de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap
’s-Hertogenbosch, 1516/17
vermelding van uitvaart van Jheronimus van Aken, 9 augustus 1516:
‘... Ter ierster exequie van Jeronimus van aken maelder ix’ augusti ...’
Papier, 33 × 25 cm
’s-Hertogenbosch, Museum Het Zwanenbroedershuis,
bhic, ailvb, 126, fol. 166v
32.
Navolger Jheronimus Bosch
Ecce Homo
’s-Hertogenbosch (?), ca. 1530
afkomstig uit het Birgittijnenklooster Koudewater
Olieverf op paneel, 73 × 54,5 cm
Uden, Museum voor Religieuze Kunst, 33
(langdurig bruikleen Rijksmuseum Amsterdam, sk-a-4252)
33.
Pierre Coustain (Pieter Coustens, overleden 1487?)
Wapenbord van Edward iv, koning van Engeland, geschilderd voor
het Gulden Vlieskapittel in de Sint-Janskerk te ’s-Hertogenbosch, 1481
Olieverf op paneel, 120,5 × 72 cm
’s-Hertogenbosch, Het Noordbrabants Museum, 12064
(langdurig bruikleen Rijksmuseum Amsterdam, sk-a-4641)
34.
Pierre Coustain (Pieter Coustens, overleden 1487?)
Wapenbord van Jacob i van Luxemburg, heer van Fiennes, geschilderd voor
het Gulden Vlieskapittel in de Sint-Janskerk te ’s-Hertogenbosch, 1481
Olieverf op paneel, 101 × 67,5 cm
’s-Hertogenbosch, Het Noordbrabants Museum, 15802
(langdurig bruikleen Rijksmuseum Amsterdam, sk-a-4642)
35.
Navolger Jheronimus Bosch
De keisnijding, ca. 1540 – 60
’s-Hertogenbosch, Het Noordbrabants Museum (coll. Rijksmuseum Amsterdam)
36.
Israhel van Meckenem (ca. 1440/45 – Bocholt, 1503)
Pelikaan
Bocholt, 1475 – 1500
Kopergravure, 9 × 6,5 cm
Wenen, albertina, dg1926/1287
37.
Jheronimus Bosch
Johannes op Patmos – Passie, ca. 1490 – 95
Olieverf op eiken, 63 × 43,2 cm
Gesigneerd rechtsonder: Jheronimus bosch (beschadigd)
Berlijn, Staatliche Museen zu Berlin, Gemäldegalerie, 1647
zie cat. 6
38.
Adriaen van Wesel (Utrecht, ca. 1415 – ca. 1490)
Het visioen van Johannes: de heilige Johannes op Patmos
Luik van het Mariaretabel van de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap
Utrecht, 1475 – 77
Eiken met resten van originele polychromie,
86,5 × 61,6 × 32 cm (voorstelling 48,2 × 34,5 × 17 cm)
’s-Hertogenbosch, Museum Het Zwanenbroedershuis, b7
39.
Adriaen van Wesel (Utrecht, ca. 1415 – ca. 1490)
Het visioen van keizer Augustus: Augustus en de Sibylle van Tibur
Luik van het Mariaretabel van de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap
Utrecht, 1475 – 77
Eiken met resten van originele polychromie,
86,7 × 61,5 × 32 cm (voorstelling 48,2 × 34,5 × 17 cm)
’s-Hertogenbosch, Museum Het Zwanenbroedershuis, b8
40.
Jheronimus Bosch
Johannes de Doper, ca. 1490 – 95
Olieverf op eiken, 48,5 × 40,5 cm
Madrid, Museo Fundación Lázaro Galdiano, 8155
zie cat. 7
41.
Johannes op Patmos
in: Aflatenboekje van de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap
’s-Hertogenbosch (Laurens Hayen), 1518 – 19
Drukwerk op papier, 13 × 10 cm
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, ii 29.403a
42.
Werkplaats Jheronimus Bosch
Ecce Homotriptiek, ca. 1495 – 1500/1500/1503
ca. 1495 – 1500 (Ecce Homo), ca. 1500 (binnenzijde luiken en predella),
medio 1503 (buitenzijde luiken)
Olieverf op eiken, linkerluik 69,3 × 26 cm; middenpaneel 73,4 × 58,4 cm;
rechterluik 69,2 × 26 cm; predella 15,5 × 68,4 cm
Boston, Museum of Fine Arts, William K. Richardson Fund;
William Francis Warden Fund; Juliana Cheney Edwards Collection,
53.2027; and Gift of Arthur Kauffmann, 56.171
zie cat. 8
43.
Marius van Beugen (’s-Hertogenbosch, werkzaam 1835 – 54)
Insigne van de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap
’s-Hertogenbosch, 1835 – 54
Zilver, 5,5 × 3,2 cm
’s-Hertogenbosch, Het Noordbrabants Museum, 05295
44.
Catharina-insigne
Bodemvondst ’s-Hertogenbosch, 15de eeuw
Zilver, 3,8 × 2,4 cm
’s-Hertogenbosch, Het Noordbrabants Museum/
Gemeente ’s-Hertogenbosch, Afdeling Erfgoed, bam i 7137
45.
Catharina-insigne
Bodemvondst ’s-Hertogenbosch, 15de eeuw
Tinlood, 3,8 × 3,2 cm
Langbroek, Collectie Familie van Beuningen
III. Het leven van Christus
46.
Bijbel
Bible, mit horen boecken, deel 2
afkomstig uit het Kruisherenklooster te ’s-Hertogenbosch
Delft (Jacob Jacobszoon van der Meer en Mauricius Yemantszoon), 1477
Drukwerk op papier, 27,5 × 22 cm
Sint Agatha, Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven, i-0055
47.
Navolger Jheronimus Bosch
Linkerluik van de Tuin der Lusten, ca. 1520 – 30
De schepping van de wereld (buitenzijde) en Het Aards Paradijs (binnenzijde)
Olieverf op eiken, 186 × 77 cm
El Escorial, Patrimonio Nacional, Real Monasterio de San Lorenzo de El Escorial
Depósito del Museo Nacional del Prado, p2053
zie cat. 10
48.
Hartmann Schedel
Weltchronik
Neurenberg (Anton Koberger), 1493
Drukwerk op papier, 45 × 33 cm
Sint Agatha, Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven, Inc. 1
49.
Navolger Jheronimus Bosch
Middenpaneel van de Tuin der Lusten, ca. 1530 – 60
Olieverf op doek, 182 × 168 cm
Privécollectie
50.
Jheronimus Bosch
De kruisdraging van Christus – Christuskind, ca. 1490 – 1510
Olieverf op eiken, 59,7 × 32 cm
Wenen, Kunsthistorisches Museum, Gemäldegalerie, gg-6429
zie cat. 15
51.
Jheronimus Bosch
De aanbidding door de koningen, ca. 1470 – 80
Olieverf op eiken, 71,1 × 56,7 cm
New York, The Metropolitan Museum of Art, John Stewart Kennedy Fund,
1913, 13.26
zie cat. 11
52.
Werkplaats Jheronimus Bosch
De aanbidding door de koningen, ca. 1495 – 1520
Olieverf op eiken, 77,5 × 55,9 cm
Philadelphia, Philadelphia Museum of Art, John G. Johnson Collection, 1917, 1321
zie cat. 12
53.
Jheronimus Bosch
Ecce Homo, ca. 1475 – 85
Olieverf op eiken, 71,4 × 61 cm
Opschrift linksboven: ecce homo; midden: Crucifige eu[m];
linksonder: Salva nos Xp[ist]e r[e]de[m]ptor
Frankfurt am Main, Städel Museum, Eigentum des Städelschen
Museums-Vereins e.V., 1577
zie cat. 14
54.
Navolger Jheronimus Bosch
Gevangenneming, Doornenkroning en Geseling van Christus
Antwerpen, ca. 1530 – 40 (middenpaneel) en 1540 – 50 (luiken)
Olieverf op eiken, linkerluik 152,2 × 85,6 cm; middenpaneel 139,7 × 170,2 cm;
rechterluik 152,4 × 84,5 cm
Gesigneerd: Jheronimus – bosch
Op de mouw van de voorste beul: spqr; op de lijst van het middenpaneel:
o bone iesv per corona[m] hanc spinea. que tvvm mvltis pvnctvris/ verticem
divvlneravit. perqve tam tvrgidam ev...[?]/ percvssionibvs facie. lacrimis et
plagis lividam. ac effvso/ sangvine spvtisqve fedatam. serva nos ineternvm.
Valencia, Museo de Bellas Artes de Valencia, 264 – 266
zie cat. 13
55.
Werkplaats Jheronimus Bosch
Na de Zondvloed – Twee tondi, ca. 1510 – 20
Olieverf op eiken, 70,0 × 39,2 cm
Rotterdam, Museum Boijmans Van Beuningen, St. 28
zie cat. 48a
56.
Werkplaats Jheronimus Bosch
Na het Laatste Oordeel – Twee tondi, ca. 1510 – 20
Olieverf op eiken, 70,5 × 37,4 cm
Rotterdam, Museum Boijmans Van Beuningen, St. 27
zie cat. 48b
IV. Bosch als tekenaar
57.
Navolger Jheronimus Bosch
Kreupele bedelaars
Pen en okerkleurige inkt op papier, 285 × 208 mm
Wenen, albertina, 7798
zie cat. 31
58.
Navolger Jheronimus Bosch
Kreupele bedelaars
Pen en bruine inkt op papier, 265 × 199 mm
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, Prentenkabinet, s.ii.133.708, folio c
zie cat. 30
59.
Jheronimus Bosch ?
Twee oriëntaalse mannen
Pen en penseel en grijsbruine inkt, zwart krijt, wit gehoogd, op papier,
138 × 108 mm
Berlijn, Staatliche Museen zu Berlin, Kupferstichkabinett, KdZ 5210
zie cat. 28
60.
Jheronimus Bosch
Helletafereel met aambeeld en monsters (recto, niet getoond)
Schetsblad met monsters (verso)
Pen en bruine inkt op papier, 156 × 170/176 mm
Berlijn, Staatliche Museen zu Berlin, Kupferstichkabinett, KdZ 548
zie cat. 37
61.
Jheronimus Bosch
Helleschip
Penseel en grijsbruine inkt op papier, 175 × 154 mm
Wenen, Akademie der bildenden Künste, Kupferstichkabinett, 2554
zie cat. 35
62.
Jheronimus Bosch
Hellelandschap
Pen en bruine inkt op papier; rode inkt in het rechteroog van
het monster met de helm, 259 × 197 mm
Privécollectie
zie cat. 34
63.
Jheronimus Bosch
De graflegging van Christus
Pen en penseel in grijze en zwarte inkt over sporen van zwart krijt op papier,
252 × 304 mm
Londen, The British Museum, Department of Prints & Drawings, 1952.0405.9
zie cat. 29
64.
Jheronimus Bosch
Tien toeschouwers
Pen en bruine inkt op papier, 124 × 126 mm
New York, The Morgan Library & Museum, i, 112
zie cat. 26
65.
Navolger Jheronimus Bosch
Modelblad met monsters en een ezel (recto)
Modelblad met monsters en een vis (verso)
Pen en okerkleurige inkt, 321 × 211 mm
Oxford, Ashmolean Museum, Bequeathed by Francis Douce, 1834, wa 1863.155
zie cat. 38
66.
Jheronimus Bosch
Twee monsters (recto, niet getoond)
Twee monsters (verso)
Pen en bruine inkt op papier, 163 × 116 mm
Berlijn, Staatliche Museen zu Berlin, Kupferstichkabinett, KdZ 547
zie cat. 32
67.
Navolger Jheronimus Bosch
Modelblad met monsters
Pen en bruine inkt, 311 × 212 mm
Providence, Rhode Island School of Design Museum, 51.069
zie cat. 39
68.
Jheronimus Bosch
Twee monsters (recto)
Een koppoter en een monster (verso, niet getoond)
Pen en bruine inkt op rood geprepareerd papier, 85 × 182 mm
Berlijn, Staatliche Museen zu Berlin, Kupferstichkabinett, KdZ 550
zie cat. 36
69.
Jheronimus Bosch
Twee oude vrouwen (recto)
Vos en haan (verso)
Pen en bruine en bruingrijze inkt op papier, 120 × 85 mm
Rotterdam, Museum Boijmans Van Beuningen, n 190
zie cat. 21
70.
Jheronimus Bosch
Twee mannen (recto)
De verleiding van Eva (verso)
Pen en grijsbruine inkt op papier, 137 × 103 mm
Privécollectie (Courtesy The Metropolitan Museum of Art, New York)
zie cat. 27
71.
Jheronimus Bosch
Man in een draagkorf, oude vrouw met tang en kinderen (recto)
Schets van een man in een draagkorf en een kopvoeter (verso)
Pen en bruine en bruingrijze inkt op papier, 192 × 270 mm
Wenen, albertina, 7797
zie cat. 22
72.
Jheronimus Bosch
Het veld heeft ogen en het bos heeft oren (recto)
Studie van een bedelaar en atelierschetsen (verso, niet getoond)
Pen en bruine inkt en zwart krijt op papier, 205 × 130/127 mm
Berlijn, Staatliche Museen zu Berlin, Kupferstichkabinett, KdZ 549
zie cat. 17
73.
Twee stadsgrootzegels van ’s-Hertogenbosch
’s-Hertogenbosch, datering onbekend
Groene en bruine was, diameter 7,5 cm
’s-Hertogenbosch, Gemeente ’s-Hertogenbosch, Afdeling Erfgoed,
Stadsarchief, Collectie Originele Zegels Stad, enMiddelburg, Zeeuws Archief,
Archief 195.4-49
74.
Albertus Brixiensis
Van die konste van spreken ende van swighen
’s-Hertogenbosch (Gerard Leempt), 1484 – 88
Drukwerk op papier, kwarto
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, kw 150 c 30
75.
Pseudo-Boethius met commentaar van Pseudo-Thomas Aquinas
De disciplina scholarium
Deventer (Jacobus de Breda), 1500
Drukwerk op papier, kwarto
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, kw 172 c 25
76.
Jheronimus Bosch
Modelblad met ‘heksen’
Pen en bruine inkt over zwart krijt op papier, 204 × 264 mm
Parijs, Musée du Louvre, Département des Arts graphiques, 19721
zie cat. 18
77.
Jheronimus Bosch en werkplaats
Verzoeking van de heilige Antonius (recto, niet getoond)
Zangers in een ei en twee schetsen van monsters (verso)
Pen met donkerbruine inkt op papier, 179 × 258 mm
Berlijn, Staatliche Museen zu Berlin, Kupferstichkabinett, KdZ 711
zie cat. 33
78.
Jheronimus Bosch
Het uilennest
Pen en bruine inkt op papier, 140 × 196 mm
Rotterdam, Museum Boijmans Van Beuningen, n 175
zie cat. 16
79.
Bartholomeus Anglicus
De proprietatibus rerum
‘Van den proprieteyten der dinghen’
Haarlem (Jacob Bellaert van Ziericzee), 1485
Drukwerk op papier, folio
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, kw 168 e 8
80.
Die historien ende fabulen van Esopus die leerlic wonderlick
ende seer ghenoechlick syn
Delft (Hendrik Eckert van Homberch), 1498
Drukwerk op papier, folio
Gent, Universiteitsbibliotheek, rug01:001698665
81.
Nicolaus Pergamenus
Dialogus creaturarum moralisatus
‘Een genoechlick boeck gheheten dyalogus der creaturen’
Delft (Christiaen Snellaert), 1488
Drukwerk op papier, folio
Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, kw 170 e 9
82.
Jheronimus Bosch
Vogels en zoogdieren maken zich op voor een gevecht
Pen en bruine inkt op papier, 195 × 284 mm
Berlijn, Staatliche Museen zu Berlin, Kupferstichkabinett, KdZ 13136
zie cat. 19
83.
Jheronimus Bosch
Gevecht tussen vogels en zoogdieren
Pen en bruine inkt op papier, 203 × 290 mm
Berlijn, Staatliche Museen zu Berlin, Kupferstichkabinett, KdZ 14715
zie cat. 20
84.
Jheronimus Bosch (verso) en Navolger (recto)
De goochelaar (verso)
Kruisdraging en bedelaars (recto, niet getoond)
Pen en bruine inkt op papier, 283 × 208 mm
Luik, Musée des Beaux-Arts de Liège, Album d’Arenberg, 534
zie cat. 24
85.
Jheronimus Bosch (recto) en Navolger (verso)
De goochelaar (recto)
Burlesk concert en studies van helmen, drie koppen en een ploeg (verso,
niet getoond)
Pen en bruine inkt op papier, 276/279 × 203/207 mm
Parijs, Musée du Louvre, Département des Arts graphiques, 19197
zie cat. 23
86.
Navolger Jheronimus Bosch
De goochelaar, ca. 1510 – 30
Olieverf op eiken, 53,6 × 65,3 cm
Saint-Germain-en-Laye, Musée municipal de Saint-Germain-en-Laye, 872.1.87
zie cat. 25
V. Heiligen
87.
Jheronimus Bosch
De verzoeking van de heilige Antonius (fragment), ca. 1500 – 10
Olieverf op eiken, 38,6 × 25,1 cm
Kansas City, Missouri, The Nelson-Atkins Museum of Art, purchase
William Rockhill Nelson Trust, 35-22
zie cat. 45
89.
Navolger Jheronimus Bosch
De verzoeking van de heilige Antonius, ca. 1530 – 40
Olieverf op eiken, 60,1 × 52,1 cm
’s-Hertogenbosch, Kunstcollectie Van Lanschot
zie cat. 47
90.
Navolger Jheronimus Bosch
Het Laatste Oordeel (fragment), ca. 1530 – 40
Olieverf op eiken, 59,4 × 112,9 cm
München, Bayerische Staatsgemäldesammlungen, Alte Pinakothek, 5752
zie cat. 50
91.
Jheronimus Bosch
Wilgefortistriptiek, ca. 1495 – 1505
Olieverf op eiken, linkerluik 105,2 × 27,5 cm;
middenpaneel 105,2 × 62,7 cm; rechterluik 104,7 × 27,9 cm
Venetië, Gallerie dell’Accademia
zie cat. 41
92.
Jheronimus Bosch
Christoffel, ca. 1490 – 1500
Olieverf op eiken, 113,7 × 71,6 cm
Gesigneerd linksonder: Jheronimus bosch
Rotterdam, Museum Boijmans Van Beuningen, St. 26
zie cat. 40
93.
Albrecht Dürer (1471 Neurenberg 1528)
De heilige Hiëronymus in de wildernis
Neurenberg, 1494–98
Gravure, 31,6 × 22,5 cm
Amsterdam, Rijksmuseum, rp-p-ob-1225
94.
Sebastian Brant naar Jacobus a Varagine
Passionael efte dat levent der hylligen to düde
Basel (Adam Petri), 1511
Drukwerk op papier, folio
Keulen, Universitäts- und Stadtbibliothek, gbiv2314
95.
Boekband met paneelstempeling: de heilige Hieronymus,
patroon van de Broeders van het Gemene Leven te ’s-Hertogenbosch
’s-Hertogenbosch, Fratershuis, 1516
Leer op houten platten, 12 × 9 cm
Nijmegen, Universiteitsbibliotheek, hs. 10 (i a 1)
96.
Jheronimus Bosch
Hiëronymus in gebed, ca. 1485–95
Olieverf op eiken, 80 × 60,7 cm
Gent, Museum voor Schone Kunsten, 1908-h
zie cat. 42
97.
Jheronimus Bosch
Heremietentriptiek, ca. 1495–1505
De heilige heremieten Antonius, Hiëronymus en Egidius
Olieverf op eiken, linkerluik 85,4 × 29,2 cm;
middenpaneel 85,7 × 60 cm; rechterluik 85,7 × 28,9 cm
Gesigneerd middenpaneel: Jheronimüs bosch
Venetië, Gallerie dell’Accademia,
zie cat. 43
98.
Werkplaats Jheronimus Bosch
Jobtriptiek, ca. 1510 – 20
Olieverf op eiken, linkerluik 98,1 × 30,5 cm;
middenpaneel 98,3 × 72,1 cm; rechterluik 97,8 × 30,2 cm
Brugge, Stad Brugge, Groeningemuseum, 0000.gro.0209
(langdurig bruikleen Sint-Jacob-de-Meerderekerk te Hoeke, Damme)
zie cat. 44
VI. Het einde der tijden
99.
Jheronimus Bosch
Het Laatste Oordeel, ca. 1505–15
Olieverf op eiken, linkerluik 99,5 × 28,8 cm;
middenpaneel 99,2 × 60,5 cm; rechterluik 99,5 × 28,6 cm
Gesigneerd middenpaneel, rechtsonder: Jheronimus bosch
Brugge, Stad Brugge, Groeningemuseum, 0000.gr0.0208.i
zie cat. 49
100.
Jheronimus Bosch
Visioenen van het hiernamaals
De weg naar de hemel: het Aards Paradijs, ca. 1505–15
Olieverf op eiken, 88,5 × 39,8 cm
Venetië, Museo di Palazzo Grimani, 184
zie cat. 51a
101.
Jheronimus Bosch
Visioenen van het hiernamaals
De weg naar de hemel: de tenhemelopneming van de gelukzaligen, ca. 1505–15
Olieverf op eiken, 88,8 × 39,9 cm
Venetië, Museo di Palazzo Grimani, 184
zie cat. 51b
102.
Jheronimus Bosch
Visioenen van het hiernamaals
De weg naar de hel: de val van de verdoemden, ca. 1505–15
Olieverf op eiken, 88,8 × 39,6 cm
Venetië, Museo di Palazzo Grimani, 184
zie cat. 51c
103.
Jheronimus Bosch
Visioenen van het hiernamaals
De weg naar de hel: de rivier naar de hel, ca. 1505–15
Olieverf op eiken, 88,8 × 39,6 cm
Venetië, Museo di Palazzo Grimani, 184
zie cat. 51d