Transcript Lees onze pagina`s in VAB-Magazine van januari

Hoe bestudeer je zoiets als de waardering van het
werk van een schilder?
“Door te kijken wie door dat werk beïnvloed
werd. In Antwerpen was er vanaf het derde kwart
van de 16de eeuw een hele school van volgers. Die
kopieerden de stijl van Jeroen Bosch. Toen dook
ook Pieter Bruegel op, die men ‘de nieuwe Jeroen
Bosch’ noemt. Uit Bosch’ leven kennen we alleen maar relatief droge, administratieve dingen.
Jheronimus Bosch:
500 jaar later
© Jheronimus Bosch, de Hooiwagen, 1510-16, Madrid, Museo Nacional del Prado
’s-Hertogenbosch maakt zich op voor de 500ste sterfdatum van Jheronimus – Jeroen –
Bosch, één van de beroemdste schilders van de Lage Landen. Hoogleraar Kunstgeschiedenis
van de middeleeuwen aan de Radboud Universiteit Nijmegen Jos Koldeweij werkte mee aan
de tentoonstelling ‘Jheronimus Bosch - Visioenen van een genie’.
“V
“Bosch is de schilder van de hel, duivels en
allerlei rare wezens.”
54
VA B-M a g a zine • J A N U A R I 2 0 1 6
Waaruit bestond je werk voor deze tentoonstelling?
“De voorbije zes jaar hebben we met een klein
team alle originele schilderijen die er van Bosch
bestaan met gewone en infraroodcamera’s bekeken. Zo kunnen we de voorbereidende schetsen
op de panelen zien. Door die tekeningen en hetgeen er bovenop ligt te vergelijken, en onderling
ook met elkaar in verband te brengen, krijg je een
veel beter zicht op het oeuvre van Bosch. We legden het werk van mijn collega’s – een fotograaf,
een restaurator en kunsthistorici – als een puzzel
ineen. Met fascinerende inzichten als resultaat.”
Wat betekent cultuur voor jou?
“De meerwaarde boven hetgeen je zou kunnen omschrijven als ‘het dagelijkse bestaan’. De kleine extra’s die iedereen tot zich zou moeten nemen, naast
sport, politiek en maatschappelijke problemen.”
Aanrader!
Expo ‘Jheronimus Bosch - Visioenen van een genie’
Het werk van de 15de-eeuwse schilder Jheronimus Bosch behoort onmiskenbaar tot de grote sleutelwerken van de Westerse beeldende
kunst. Schilderijen als ‘De Hooiwagen’, ‘Het Narrenschip’ en het ‘Heremieten-drieluik’ lokken vandaag in de musea waar ze bewaard worden massa’s bezoekers. Die vergapen zich aan de wonderlijke, fantasievolle en veelal goedgevulde, zeer gedetailleerde schilderijen die toen
Bosch nog leefde reeds de aandacht trokken. De groten der aarde, zoals Margaretha Van Oostenrijk, de tante van keizer Karel, gaven hem
allerlei opdrachten of hadden één van zijn schilderijen in bezit. Toen
Bosch in 1516 overleed, sprak men van een seer vermaerd schilder. Naar
aanleiding van zijn 500ste sterfjaar presenteert Het Noordbrabants Museum in ’s-Hertogenbosch van 13 februari tot en met 8 mei 2016 de
overzichtstentoonstelling ‘Jheronimus Bosch – Visioenen van een genie’. Met naar verwachting twintig panelen en triptieken en negentien
tekeningen wordt het de grootste Jheronimus Bosch-tentoonstelling
ooit in Nederland.
Meer info: www.bosch500.com
© Jheronimus Bosch, Jacques Le Boucq, ca. 1550, Arras, Bibliothèque Municipale
oor mij is Bosch de fascinerendste
schilder uit de periode tussen het
einde van de middeleeuwen en het
begin van de nieuwe tijd in de Nederlanden.
Zijn werk is heel spannend, omdat het voortkomt uit de traditie van de Vlaamse primitieven, zoals Hans Memling, Gerard David en Jan
van Eyck. Hij werkt door in die traditie, maar
tegelijk breekt hij er ook mee. En dat op alle
denkbare manieren. Bosch zet in zijn eentje
een heel nieuwe wereld op poten. Bovendien
gebruikt hij compleet andere technieken. In
zijn tijd moet dat onvoorstelbaar geweest zijn.
Iedereen was immers gewend aan die perfecte manier van schilderen, de manier waarop
hemel en hel werden uitgebeeld, zoals Rogier
van der Weyden en de gebroeders van Eyck
dat deden. Ik ben ervan overtuigd dat dankzij het werk van Bosch de mensen opnieuw
gingen kijken. Precies daarin schuilt voor mij
zijn grote kracht als vernieuwer. Hij wordt
dan ook gretig nagevolgd. Vlak na zijn dood
in 1516 worden zijn stijl en techniek al een
beetje opgepakt, maar een veertigtal jaar later
is hij enorm populair geworden. Dan is hij uitgegroeid tot de schilder van de hel, duivels en
allerlei rare wezens.”
Wanneer hij getrouwd is, hoeveel belastingen hij
moest betalen, enzovoort. Uit 1504 hebben we wel
een document waarin staat dat Filips de Schone
bij hem een Laatste Oordeel bestelt. Het illustreert
dat Bosch op dat moment al grote faam had. We
weten ook dat dat schilderij groter dan al zijn andere werken moest worden. Het feit dat er wat later zo’n grote groep navolgers ontstond, zorgt nu
dan ook voor de vraag of je te maken hebt met een
échte Bosch, of met een navolger.”
J A N U A R I 2 0 1 6 • VA B-M a g a zine
55
Bezoek de vernieuwde
vtbKultuur-website!
Een gloednieuw cultureel jaar
ge countertenor Iestyn Davies al, of Jean
Rondeau en zijn kwartet Nevermind? Dat
dachten we al. Think Bach!
Op 6 januari gaat onze nieuwe website online! Eenvoudiger, sneller en bovendien helemaal op jouw maat.
Je vindt er in een handomdraai de vtbKultuur-activiteiten in jouw buurt, zowel thuis op het scherm van je
computer als onderweg op je telefoon of tablet. Ook
de vormgeving en structuur werden onder handen
genomen. Dat alles zorgt ervoor dat je surfervaring
nog beter wordt. En ben je al geabonneerd op onze digitale nieuwsbrief? Surf snel naar www.vtbkultuur.be
om de nieuwe website te verkennen.
Een Bosch-arrangement
vtbKultuur schenkt een volledig arrangement weg, waarbij je ’s-Hertogenbosch en de schilder Bosch leert kennen. Je wordt ontvangen
met een kop koffie en een Bossche bol. Daarna verken je op eigen
tempo Het Noordbrabants Museum en de tentoonstelling ‘Jheronimus
Bosch - Visioenen van een genie’.
Zo doe je mee
Surf naar www.vab.be/wedstrijd en geef het juiste antwoord op de volgende vraag.
Wat was de officiële geboortenaam van Jheronimus Bosch?
A Jeroen Bosch | B Jheronimus van Aken | C Hieronymus Bosch
vtbKultuur verzet je zinnen in 2016
Geef je over aan je zintuigelijke prikkels!
In 2016 staan alle vtbKultuur-activiteiten in
het teken van de vijf zintuigen. Horen, ruiken, proeven, voelen en zien. Cultuur heel
bewust beleven, daar draait het om. Op
zondag 20 maart krijg je een hele dag lang
een staalkaart van het jaarprogramma tijdens de zinnenprikkelende KnipoogDag in
Brussel. Geef je ogen en oren er de kost,
snuif de multiculturele smeltkroes van de
grootstad op en proef van wat Brussel je
te bieden heeft! Plan je deelname aan de
KnipoogDag op www.knipoogdag.be.
vtbKultuur heeft 136 lokale afdelingen die jaarlijks meer dan 2600
activiteiten organiseren in heel Vlaanderen. Ook in jouw buurt. Alle
informatie vind je op www.vtbkultuur.be.
Voor meer informatie over onze afdelingswerking: surf naar
www.vtbkultuur.be, mail naar [email protected] of bel 03/224.10.52.
56
VA B-M a g a zine • J A N U A R I 2 0 1 6
Parijs Ondersteboven
Zaterdag 21 en zondag 22 mei 2016
Ga je mee naar Parijs? Nederlandstalige Parijskenners nemen je mee door onbekende straatjes en pleinen, en serveren je hun
hoogstpersoonlijke ontdekkingen. Je flaneert
er langs fascinerende plekken vol geschiedenis en luistert er naar de verhalen van je
gids. Als klap op de vuurpijl kun je op zaterdagavond terecht in een waaier van musea tijdens La Nuit des Musées. Parijs Ondersteboven is een geliefde en succesvolle formule van
vtbKultuur. Voor vervoer en overnachting zorg
je zelf. vtbKultuur zorgt voor gidsen, wandelingen en ontdekkingen.
Meer info: www.vtbkultuur.be/parijsondersteboven | www.b-europe.com
20-24/1 | diverse locaties, Brugge
Opera in de Cinema: Les pêcheurs
de perles
Radio Oorwoud: ’t Is altijd wat in
mijn habitat
WWF en zangeres Hannelore Bedert
sloegen de handen ineen om een vervolg
te maken op de eerste, succesvolle editie
van Radio Oorwoud. Een swingend concert wordt het, waarbij kinderen zonder
betutteling of bangmakerij bewust worden gemaakt van de klimaatproblematiek. Onder de noemer ‘’t Is altijd wat in
mijn habitat’ slingert deze muzikale rollercoaster van woestijn tot regenwoud.
17/1 | 14u | AB, Brussel
Gladiatoren, Helden van het
Colosseum
Helden of barbaren? Over de fascinerende wereld van de gladiatoren gaan
wilde fantasieën rond. Maar wist je dat
er ook vrouwelijke gladiatoren waren, of
dat sommige gladiatoren respectabele
mannen werden? In het Gallo-Romeins
Museum wordt via een spectaculaire
belevingstentoonstelling – met wapenuitrustingen, films en levensechte beelden – een aantal mythes over dit merkwaardige beroep rechtgezet.
tot 3/4 | Gallo-Romeins Museum,
Tongeren
Colofon rubriek vtbKultuur
Medewerkers: Elke Aerts en Roel Daenen
vtbKultuur | Grotehondstraat 44, b 1/1,
2018 Antwerpen | tel. 03/224.10.52 | fax 03/224.10.56 | [email protected] | www.vtbkultuur.be.
Bach Academie
Vier dagen lang dompelen topnamen
(Collegium Vocale! Bernard Foccroulle!)
de luisteraar onder in een hemels bad van
Bach. Maar deze zesde Bach Academie
Brugge belooft ook een uitwisseling tussen verschillende generaties muzikanten.
Kende je het Dunedin Consort met de jon-
Ontspan en laat deze prachtige opera van
Georges Bizet over je heenkomen. Geen
wonder dat ‘Opera in de Cinema’ van Kinepolis zo succesvol is: het concept geeft
je de kans om voor een zacht prijsje en
met een aangeboden glaasje cava te genieten van de beste stemmen en meest
spraakmakende ensceneringen van de
Metropolitan Opera House – en je hoeft
er niet eens voor naar New York. In Bizets opera dingen twee parelvissers naar
de hand van één meisje. Dat dat verkeerd
afloopt, hoeft geen betoog.
16/1 | 18u30 | Kinepolis, Leuven
naar die een koningsdochter verleidt? De
sprookjes prikkelen en confronteren ons
met schuld, schaamte en taboe. KNT!
Tot 21/2 | Museum Dr. Guislain, Gent
In situ: Otobong Nkanga
De uitbuiting van de natuur, de uitbuiting van mensen en hun arbeid; dat zijn
de thema’s waarmee Otobong Nkanga
in haar werk op allerlei manieren aan de
slag gaat. Nkanga drukt zich uit in verschillende media: tekeningen, sculpturen, installaties en in deze expositie zelfs
een reeks wand- en vloertapijten. Ze is
ook niet te goed om zichzelf in de strijd
te werpen: op geregelde tijdstippen organiseert ze performances en acties in de
tentoonstellingsruimte. Gelaagde kunst
op het scherp van de snede, zo hebben
we het graag.
tot 17/1 | M HKA, Antwerpen
Opening BIL improvisatieseizoen
Smells Like Circus
Vergeet de wedstrijden uit de Belgische
voetbalcompetitie: de matchen die er in
het voorjaar écht toe doen zijn de BIL Impromatchen. Het nieuwe speelseizoen
start op 24 januari met een speciale match
in het Zuiderpershuis. Een ploeg van de
beste BIL-spelers neemt het dan op tegen een equipe noorderburen: oooo, wat
zullen die Hollanders stil zijn! Alle ingrediënten zijn present: warmgelopen spelers,
strenge scheidsrechters, een vlotte presentator en razendsnelle pianisten.
Het circus is zich aan het emanciperen:
het is al lang geen vertier meer waarbij
paarden in rondjes door de piste galopperen, maar een volwaardige kunstvorm,
ergens tussen dans en theater in. Dat bewijst het festival Smells Like Circus, dat
de crème de la crème van het jonge artistieke circusgeweld samenbrengt. Namen
noemen? Cie Defracto, Benjamin Vandewalle, en zeker Alexander Vantournhout,
die afgelopen zomer op verschillende festivals prijzen wegkaapte met de dans-circusvoorstelling Aneckxander.
24/1 | 20u | Zuiderpershuis, Antwerpen
Vuil Vel
13-17/1 | diverse locaties, Gent
In het kielzog van de expo ‘Schaamte’ in
het Museum Dr. Guislain kun je in hetzelfde museum ook naar ‘Vuil Vel’: een
tentoonstelling over de ‘rauwe versies’
van zoete sprookjes als Roodkapje, Assepoester en de Schone Slaapster. In
die oerversies bulkt het van geweld en
erotiek. Wat te denken van moeders die
hun eigen kinderen koken of een bulte-
Meer informatie vind je op www.uitinvlaanderen.be!
J A N U A R I 2 0 1 6 • VA B-M a g a zine
57