Transcript Χαρακηηριζηικά ασηογόνιμων ποικιλιών αμσγδαλιάς

8/2/2016
Δρ Πασλίνα Δρογούδη
Ινζηιηούηο Γενεηικής Βεληίωζης
και Φσηογενεηικών Πόρων, Τμήμα Φσλλοβόλων
Οπωροθόρων Δένδρων Νάοσζας
Χαρακηηριζηικά ασηογόνιμων ποικιλιών αμσγδαλιάς
Τα ηειεπηαία ρξόληα ε θαιιηέξγεηα ηεο ακπγδαιηάο έρεη κεγάιν εκπνξηθό ελδηαθέξνλ θαη γίλνληαη
εθηεηακέλεο θπηεύζεηο ζηελ Διιάδα, αιιά θαη ζε άιιεο ρώξεο ηεο Μεζνγείνπ. Ζ παιαηά Ηηαιηθή
πνηθηιία ‘Tuono’ επεθηάζεθε ζηελ Ηηαιία, αιιά θαη ζε άιιεο ρώξεο γηα ην ραξαθηεξηζηηθό ηεο
απηνγνληκόηεηαο.
Σηελ ‘Tuono’ δόζεθαλ δηαθνξεηηθά νλόκαηα όπσο ‘Guara’, ‘Supernova’, ‘Truoito’ θαη ‘Mazetto’,
θάηη πνπ πξνθαιεί ζύγρπζε ζε παξαγσγνύο θαη εκπόξνπο, θαη ζα πξέπεη λα δηνξζσζεί από ηνπο
θπησξηνύρνπο.
Σήκεξα ζηελ Διιάδα ε ‘Tuono’ αληηθαζηζηά ζε αξθεηέο πεξηνρέο ηελ ‘Ferragnes’, αιιά ε θύηεπζή
ηεο ζπληζηάηαη λα γίλεηαη ζπγθξαηεκέλα ζε ςπρξέο πεξηνρέο πξνζβιέπνληαο ζην ραξαθηεξηζηηθό ηεο
απηνγνληκόηεηαο θαη γλσξίδνληαο πσο πζηεξεί ζε απόδνζε θαη παξνπζηάδεη πςειό πνζνζηό δηπιώλ
θαξπώλ.
Ζ ‘Ferragnes’ απαηηεί επηθνλίαζε, αιιά έρεη όςηκε άλζεζε, ελώ αθόκα πνην όςηκε άλζεζε έρεη
πεξηνξηζκέλνο αξηζκόο πνηθηιηώλ, όπσο νη Ηζπαληθέο πνηθηιίεο ‘Penta’, ‘Marinada’, ‘Tarraco’,
‘Viafas’. ‘Mardia’ θαη ‘Felisia’. Μεγάινο αξηζκόο απηνγόληκσλ πνηθηιηώλ είλαη ζήκεξα δηαζέζηκνο
πξνο θύηεπζε, αιιά δελ ππάξρνπλ εξεπλεηηθά δεδνκέλα ηεο πξνζαξκνζηηθόηεηάο ηνπο ζε
δηαθνξεηηθέο εδαθνθιηκαηηθέο ζπλζήθεο ηεο Διιάδνο.
Προέλεσζη και ταρακηηριζηικά ηων ποικιλιών ‘Tuono’, ‘Guara’, ‘Supernova’, ‘Truoito’ και
‘Mazetto’
Σε εξγαζία πνπ δεκνζηεύηεθε κόιηο ηνλ
Γεθέκβξην 2015 αλαθέξεηαη πσο απνηειέζκαηα
αλαιύζεσλ ηνπ DNA από θύιια ησλ ‘Guara’
θαη ‘Supernova’ έδεημαλ πσο πξόθεηηαη γηα ηηο
ίδηεο πνηθηιίεο κε ηελ ‘Tuono’ (Dicenta et al.,
2015). Οη παξαπάλσ πνηθηιίεο έρνπλ ίδηα
θαηλνηππηθά ραξαθηεξηζηηθά, όπσο ρξόλν
άλζεζεο, ραξαθηεξηζηηθό ηεο απηνγνληκόηεηαο,
παξαγσγηθόηεηα, δσεξόηεηα ηνπ δέλδξνπ,
ζρήκα θαξπνύ, γεύζε θαξπνύ θαη εππάζεηα ζε
αζζέλεηεο
Κοσρηίδοσ 56 -58 & Νιρβάνα, Αθήνα 11145 210.8392000 FAX 210.8830190
Ο EΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ είναι Ν.Π.Ι.Δ. και εποπτεφεται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
Ζ ‘Tuono’ είλαη παιαηά Ηηαιηθή πνηθηιία θαη αλαθέξεηαη πσο αξρηθά επεθηάζεθε ζηελ πεξηνρή ηεο
Απνύιηα ην 1830. Τελ δεθαεηία ηνπ 1970 ήξζε ζηελ Διιάδα κε ηo όλνκα ‘Truoito’ (Stylianides,
1976), θαη πήγε ζηε Ληβύε θαη Τπλεζία κε ην όλνκα ‘Mazetto’.
Tν όλνκα ‘Guara’ δόζεθε από ην εξεπλεηηθό θέληξν CITA ζηε Εαξαγόδα (Ηζπαλία) ην έηνο 1987 ζε
γελόηππν πνπ είρε ιάζνο ζεκαλζεί. H ‘Guara’ απνηεινύζε ην 95% ησλ θπηώλ πνπ δηαδόζεθαλ από ην
CITA θαη πνιιαπιαζηάζηεθαλ ζε θπηώξηα ηεο Ηζπαλίαο, κεηαμύ ησλ εηώλ 1996 θαη 2010.
Τν 2003 ε ‘Guara’ εγγξάθεθε ζηελ Ηζπαληθό Καηάινγν Πξνζηαηεπκέλσλ πνηθηιηώλ θαη ελώ ε
εγγξαθή ήηαλ γηα 20 ρξόληα, απηή αθπξώζεθε ην 2012, παξά ηε κεγάιε δηάδνζε απηήο ηεο πνηθηιίαο
θαηά ηα ελλέα ρξόληα πνπ ήηαλ εγγεγξακκέλε.
Ζ ‘Tuono’ είλαη απηνγόληκε θαη παξάγεη θαιύηεξα ζε πεξηνρέο όπνπ νη θαηξηθέο ζπλζήθεο δελ είλαη
επλντθέο θαηά ηελ αλζνθνξία, ζε ζύγθξηζε κε ηελ Γαιιηθήο πξνέιεπζεο ‘Ferragnes’ γηα ηελ νπνία
απαηηείηαη επηθνληάζηξηα πνηθηιία θαη επλντθέο ζπλζήθεο θαηά ηελ πεξίνδν ηεο άλζεζεο, δειαδή
ζεξκνθξαζίεο κεγαιύηεξεο από 12ºC, λα κελ βξέρεη θαη λα κελ θπζά δπλαηόο άλεκνο, γηα θαιή
θαξπόδεζε. Ζ πεξίνδνο άλζεζεο ηεο ‘Tuono’ είλαη ίδηα κε απηή ηεο ‘Ferragnes’.
Ζ επξεία δηάδνζε ηεο ‘Tuono’ ζε Ηζπαλία θαη Ηηαιία έγηλε γηα ην ραξαθηεξηζηηθό ηεο
απηνγνληκόηεηαο, αλ θαη είλαη γλσζηό πσο ζε άιια ραξαθηεξηζηηθά ππνιείπεηαη από ηε ‘Ferragnes’
(Dicenta et al., 2015; Safenut database). Έρεη κέζε παξαγσγηθόηεηα θαη αξθεηά δηπιά (κέζε ηηκή 15%
θαη κπνξεί λα θηάζεη θαη ζην 25% αλάινγα κε ηε ρξνληά), θαζώο θαη είλαη πνιύ εππαζήο ζην κύθεηα
πνιύζηηγκα. Ζ ςίρα είλαη κηθξόηεξε ηεο Texas, ζε ζρήκα θαξδηάο, έρεη ειαθξώο πηθξή γεύζε θαη κηα
αίζζεζε επηθαλεηαθά ζαλ ηξίρσκα (έληνλν ρλνύδη) σο μεξόο θαξπόο. Ο θαξπόο είλαη εκίζθιεξνο, κε
πνζνζηό ςίραο 33-34%. Σπγθνκίδεηαη λσξίηεξα από ηε Ferragnes. Τέινο, αλαθέξεηαη πσο είλαη
αλζεθηηθή ζηε κνλίιηα.
Η ποικιλία ‘Lauranne’
Ζ πνηθηιία ‘Lauranne’ θαιιηεξγείηαη εθηεηακέλα
ζηελ Γαιιία. Πξνήιζε από δηαζηαύξσζε ‘Tuono’
κε ‘Ferragnes’ ην 1978 ζην INRA (Γαιιία) θαη
είλαη εγγεγξακκέλε ζηνλ Γαιιηθό θαηάινγν
πνηθηιηώλ από ην 1991. Δίλαη απηνγόληκε πνηθηιία
πνπ κπνξεί λα θαιιηεξγεζεί ρσξίο επηθνληαζηέο.
Αλζίδεη ηξεηο εκέξεο κεηά ηε ‘Ferragnes’.
Δηζέξρεηαη
γξήγνξα
ζε
παξαγσγή
κε
παξαγσγηθόηεηα ρσξίο δηαθπκάλζεηο αιιά
κηθξόηεξε ζε ζρέζε κε ηε ‘Ferragnes’. Τν κέγεζνο
ςίραο είλαη κηθξό πξνο κέηξην.
Άλλες ασηογόνιμες ποικιλίες
Απηνγόληκεο πνηθηιίεο ακπγδαιηάο πνπ δεκηνπξγήζεθαλ από βειηησηηθά πξνγξάκκαηα
εξεπλεηηθώλ ηδξπκάησλ ηεο Ηζπαλίαο είλαη νη παξαθάησ:
α) ‘Belona’, ‘Soleta’, ‘Viafas’, ‘Mardia’ θαη ‘Felisia’ από ην CITA de Aragon ζηε Εαξαγόδα,
β) ‘Vairo’, ‘Costanti’, ‘Marinada’ θαη ‘Tarraco’ από ην IRTA ηεο Ηζπαλίαο, θαη
γ) ‘Antoneta’, ‘Marta’ θαη ‘Penta’ από ην CEBAS-CSIC, Murcia Ηζπαλίαο.
Από ηηο παξαπάλσ πνηθηιίεο, πνην όςηκε άλζεζε από ηε ‘Ferragnes’ έρνπλ κόλν ε ‘Penta’,
‘Marinada’, ‘Tarraco’, ‘Viafas’, ‘Mardia’ θαη ‘Felisia’. Όιεο νη ππόινηπεο έρνπλ ίδην ρξόλν άλζεζεο ή
αλζίδνπλ λσξίηεξα από ηε ‘Ferragnes’ αιιά ππεξηεξνύλ ζην ραξαθηεξηζηηθό ηεο απηνγνληκόηεηαο. Οη
Κοσρηίδοσ 56 -58 & Νιρβάνα, Αθήνα 11145 210.8392000 FAX 210.8830190
Ο EΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ είναι Ν.Π.Ι.Δ. και εποπτεφεται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
παξαπάλσ πνηθηιίεο είλαη αλαγθαίν λα αμηνινγεζνύλ ζε δηαθνξεηηθέο πεξηνρέο ηεο Διιάδνο, πξηλ
θπηεπηνύλ από ηνπο παξαγσγνύο.
Η ποικιλία ‘Ferragnes’
Ζ πνηθηιία ‘Ferragnes’ απαηηεί επηθνληαζηέο. Δίλαη Γαιιηθήο πξνέιεπζεο θαη θαιιηεξγείηαη ζήκεξα ζε
όιεο ηηο ρώξεο ηεο Μεζνγείνπ ζαλ θύξηα πνηθηιία.
Γηα επηθνλίαζε ηεο ‘Ferragnes’ ζπληζηάηαη ε ‘Ferraduel’ πνπ παξνπζηάδεη όκσο κεηνλεθηήκαηα όπσο:
ε ρακειόηεξε πεξηεθηηθόηεηα ζε ςίρα (κηθξόηεξν θαηά 7%), θαη
ε παξεληαπηνθνξία ηεο (θαιό θιάδεκα ηε κεηώλεη).
Ζ ‘Texas’ αλζίδεη 7 εκέξεο λσξίηεξα από ηε
‘Ferranges’ θαη γη’ απηό δελ είλαη θαηάιιειε γηα
επηθνληάζεηο.
Παξάγεη θαξπνύο κέζνπ-κεγάινπ κεγέζνπο,
ζθιεξνθέιπθνπο. Σπγθνκίδεηαη πεξίπνπ 9 εκέξεο
πξηλ από ηελ ‘Texas’ θαη έρεη αλαινγία ςίραο έσο
34,2%. Γεκηνπξγεί πνιιά θαξπνθόξα όξγαλα,
αθόκα θαη ζε ρνληξνύο βιαζηνύο. Δπεηδή
θαξπνθνξεί πάλσ ζε εκηκόληκα θαξπνθόξα
όξγαλα
(ξνδέηεο)
έρεη
ηελ
ηάζε
λα
παξεληαπηνθνξεί θαη γη’ απηό ρξεηάδεηαη θιάδεκα
ηκεκαηηθήο αλαλέσζεο. Σε ζρεηηθά νξηδόληηνπο
ππνβξαρίνλεο πξέπεη λα αθήλνπκε θαξπνθόξνπο
βιαζηνύο λα θαξπνθνξνύλ γηα 3-4 έηε θαη λα ηνπο αληηθαζηζηνύκε ηκεκαηηθά. Τα ζεηηθά
ραξαθηεξηζηηθά ηεο ‘Ferragnes’ είλαη: 1) Αλζίδεη όςηκα, 2) κπαίλεη γξήγνξα ζηελ παξαγσγή θαη έρεη
κεγάιε παξαγσγηθόηεηα, 3) έρεη θαιή πνηόηεηα ςίραο θαη αλαινγία ςύραο 34,2%, 4) αληέρεη ζε
νξηζκέλεο αζζέλεηεο όπσο ην πνιύζηηγκα, θαη 5) ε απνθινίσζε ζην κεραληθό απνθινησηήξα είλαη
ηέιεηα.
Βηβιηνγξαθία
Dicenta, F., Sánchez-Pérez, R., Rubio, M., Egea, J., Batlle, I., Miarnau, X., Palasciano, M., Lipari,
E., Confolent, C., Martínez-Gómez, P., Duval, H. 2015. The origin of the self-compatible almond
'Guara'. Scientia Horticulturae 197: 1-4.
Safenut database: http://safenut.casaccia.enea.it
Socias i Company R. and A.J. Felipe 2007. ‘Belona’ and ‘Soleta’ Almonds HortScience 42: 704-706.
Socias i Company R., O. Kodad, J.M. Alonso and A.J. Felipe 2011. ‘Mardia’ an extra-late blooming
almond cultivar. FAO-CIHEAM - Nucis-Newsletter, 15: 23-26.
Stylianides, D. 1976. La culture de l’amandier en Gréce. Options Méditerr 32: 72-74.
Βαζηιαθάθεο Μ.Γ. 2007. Γεληθή θαη Δηδηθή Γελδξνθνκία. Δθδόζεηο Γαξηαγάλεο.
Νάλνο Γ., 2013. Ζ ακπγδαιηά θαη ε θαιιηέξγεηά ηεο. Γεσξγία Κηελνηξνθία 10: 8-19.
Κοσρηίδοσ 56 -58 & Νιρβάνα, Αθήνα 11145 210.8392000 FAX 210.8830190
Ο EΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ είναι Ν.Π.Ι.Δ. και εποπτεφεται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων