Transcript Φιλική Εταιρεία και κώδικες - Ηλεκτρονική Σχολική Τάξη (η

3
Συµβουλεύοµαι το κρυπτογραφικό αλφάβητο της Φιλικής Εταιρείας και …
Κρυπτογραφικό αλφάβητο της Φιλικής Εταιρείας
α
β
γ
δ
ε
ζ
θ
ι
κ
λ
µ
ν
ξ
ο
π
ρ
σ
τ
φ
χ
ψ
ω
η
ξ
υ
ψ
ω
1
2
3
4
5
6
7
4α
8
9
ο
α
β
γ
δ
9α
ε
γράφω στον κρυπτογραφικό κώδικα τη φράση:
Ελευθερία ή Θάνατος
…………………………………………………….
αποκρυπτογραφώ τη φράση:
……………………………………………………
γ35343 ωβη3οω3η
4
Συµπληρώνω τα στοιχεία της ταυτότητας του µέλους της Φιλικής Εταιρείας,
όπως αναγράφονται στο «Εφοδιαστικό» µέλους, στην πηγή [3.11].
όνοµα
επάγγελµα
ηλικία
τόπος µύησης
χρόνος µύησης
5
Υπολογίζω το ποσοστό (%) συµµετοχής κάθε νησιού σε πλοία, κατά την έναρξη
της Επανάστασης, σύµφωνα µε την πηγή [3.15].
6
20
∆ηµιουργώ το αντίστοιχο ραβδόγραµµα του ποσοστού συµµετοχής για κάθε
νησί.
7
Αντιστοιχίζω τα αποσπάσµατα των δηµοτικών τραγουδιών µε τις πολεµικές επιχειρήσεις στις οποίες αναφέρονται.
„
Παίρνουνε τ’ αλαφριά σπαθιά και τα βαριά τουφέκια,
Στην Αλαµάνα φτάνουνε και πιάνουν τα ταµπούρια.
«Καρδιά, παιδιά µου», φώναξε. «Παιδιά, µη φοβηθείτε,
σταθείτ’ αντρείοι σαν Έλληνες και σαν Γραικοί σταθείτε».
δηµοτικό
Έξοδος του Μεσολογγίου „
„
Φύσα, µαΐστρο δροσερέ κι αέρα του πελάγου,
να πας τα χαιρετίσµατα στου ∆ράµαλη τη µάνα.
Της Ρούµελης οι µπέηδες, του ∆ράµαλη οι αγάδες
στο ∆ερβενάκι κείτονται, στο χώµα ξαπλωµένοι.
….
Κι ένα πουλάκι πέρασε και το συχνορωτάνε:
- Πουλί, πώς πάει ο πόλεµος, το κλέφτικο ντουφέκι;
- Μπροστά πάει ο Νικηταράς, πίσω ο Κολοκοτρώνης
και παραπίσω οι Έλληνες µε τα σπαθιά στα χέρια.
Ο Ιµπραήµ στην Πελοπόννησο „
δηµοτικό
Κατάληψη της Τρίπολης „
Μάχη στα ∆ερβενάκια „
„
Ποιος θε ν’ ακούσει κλάηµατα, γυναίκεια µοιρολόγια;
Ας πάει ν’ από τη Ρούµελη κι από το Μισολόγγι,
Κι εκεί ν’ ακούσει κλάηµατα, γυναίκεια µοιρολόγια,
Πώς κλαιν οι µάνες για παιδιά και τα παιδιά για µάνες.
∆εν κλαίνε για το σκοτωµό, που θε να σκοτωθούνε,
Μον κλαίνε για το σκλαβωµό, που θε να σκλαβωθούνε.
δηµοτικό
„
.
Σαράντα παλικάρια από τη Λεβαδιά
Πάνε για να πατήσουνε την Τριπολιτσά
Στο δρόµο που πηγαίνουνε γέροντα απαντούν
- Που πάτε παλικάρια, που πάτε ορέ παιδιά
- Πάµε για να πατήσουµε την Τροπολιτσά.
δηµοτικό
Συµβουλεύοµαι τα κεφάλαια 3 και 4 της ενότητας και τοποθετώ τις παραπάνω
πολεµικές επιχειρήσεις σε χρονολογική σειρά.
21
8
Συζητώ στην τάξη και αναφέρω µορφές του 1821 που έδρασαν στην περιοχή
µου. Γράφω ένα σύντοµο βιογραφικό σηµείωµα για µία από αυτές.
9
9
9
9
9
χρόνος γέννησης – θανάτου
σπουδές (πιθανές)
συµµετοχή στον Αγώνα
στιγµές της ζωής τους
βιογραφικό
εικόνα
9
Αναζητώ και καταγράφω στην περιοχή µου ονόµατα οδών, πλατειών και µνηµεία, που σχετίζονται µε την Ελληνική Επανάσταση. Επιλέγω ένα απ’ αυτά και
γράφω την ιστορία του.
Οδοί - πλατείες – µνηµεία….
……………………………………
……………………………………
……………………………………
……………………………………
……………………………………
……………………………………
……………………………………
……………………………………
……………………………………
……………………………………
……………………………………
……………………………………
……………………………………
……………………………………
……………………………………
……………………………………
……………………………………
22
Η ιστορία του/της…
…………………………………………
…………………………………………
…………………………………………
…………………………………………
…………………………………………
…………………………………………
…………………………………………
…………………………………………
…………………………………………
…………………………………………
…………………………………………
…………………………………………
…………………………………….…
…………………………………………
…………………………………………
10
Τοποθετώ τα ιστορικά πρόσωπα στη σωστή περίοδο:
Περικλής, ∆ράµαλης, Ιουστινιανός, Μπουµπουλίνα, Μέγας Αλέξανδρος, Ρήγας Φεραίος,
Παλαιών Πατρών Γερµανός, Κολοκοτρώνης, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, Κύριλλος &
Μεθόδιος, Μέγας Κωνσταντίνος, Ξέρξης, Σόλων, Βιτσέντζος Κορνάρος, Κοσµάς ο Αιτωλός, Σουλεϊµάν ο Μεγαλοπρεπής
Αρχαία χρόνια
11
Βυζαντινά χρόνια
ΛατινοκρατίαΤουρκοκρατία
Ελληνική
Επανάσταση
∆ιακρίνω σε πολιτικούς, στρατιωτικούς και διπλωµατικούς τους παρακάτω
ιστορικούς όρους και τους χρωµατίζω αντίστοιχα.
στρατιωτικός
πολιτικός
διπλωµατικός
παραστάτης
οπλαρχηγός
Σύνταγµα
Πρωτόκολλο Λονδίνου
εθνοσυνέλευση
Ιουλιανή Σύµβαση
πολιορκία
πυρπολικά
τακτικός στρατός
23
12
13
Αντιστοιχίζω τα Συντάγµατα του Αγώνα µε τις Εθνοσυνελεύσεις ψήφισής τους
και τις ρυθµίσεις τους.
Σύνταγµα Α΄
■
■
Εθνοσυνέλευση
της Επιδαύρου
■
■
Πηγή όλων των εξουσιών είναι το
έθνος. Η Εκτελεστική εξουσία
ανατίθεται στον Κυβερνήτη.
Σύνταγµα Β΄
■
■
Εθνοσυνέλευση
της Τροιζήνας
■
■
Η Κεντρική ∆ιοίκηση ασκείται
από το Βουλευτικό και το Εκτελεστικό σώµα.
Σύνταγµα Γ΄
■
■
Εθνοσυνέλευση
του Άστρους
■
■
Καταργούνται τα τοπικά κέντρα
εξουσίας.
Συγκρίνω τις περιοχές που στέλνουν αντιπροσώπους στην Α΄ Εθνοσυνέλευση
του Αγώνα, σύµφωνα µε την πηγή [3.25], µε τις σηµερινές εκλογικές περιφέρειες της χώρας. Σηµειώνω τις κοινές και τις διαφορετικές περιοχές.
Πόσοι είναι οι αντιπρόσωποι του σηµερινού Ελληνικού Κοινοβουλίου;
Πόσους βουλευτές
εκλέγει ο νοµός όπου
κατοικώ;
κοινές περιοχές
24
εκλογικές περιφέρειες
Ανατολική Μακεδονία - Θράκη
Κεντρική Μακεδονία
∆υτική Μακεδονία
Ήπειρος
Θεσσαλία
Στερεά Ελλάδα
∆υτική Ελλάδα
Αττική
Πελοπόννησος
Νησιά Ιονίου
Νησιά Βόρειου Αιγαίου
Νησιά Νότιου Αιγαίου
Κρήτη
η ελληνική
επικράτεια
χωρίζεται
σήµερα σε
δεκατρείς
εκλογικές
περιφέρειες
διαφορετικές περιοχές
14
Συµπληρώνω το διάγραµµα µε λέξεις και φράσεις σχετικές µε τον «πόλεµο»:
πόλεµος
∆ίνω µια πρώτη ερµηνεία του όρου «πόλεµος».
∆ίνω επίσης την ερµηνεία του όρου «εµφύλιος πόλεµος».
Σε τι διαφέρουν οι δυο ερµηνείες και ποια είναι τα κοινά σηµεία τους;
διαφορές
κοινά στοιχεία
25
15
Ξαναγράφω το κείµενο της πηγής [3.37] στη σηµερινή ελληνική γλώσσα.
«Τα Βέρβαινα ανεστατώθησαν
µόλις εγνώσθη ότι έφυγεν ο Υψηλάντης. […] Πλήθος πολύ εξεχύθη εις τους δρόµους, αποτελούµενον από στρατιώτας και
ανθρώπους του λαού, και ήρχισε
να κραυγάζη κατά των προκρίτων. […] Αι κραυγαί του πλήθους ήσαν φοβεραί.
- Θέλουµε τον αφέντη µας. Ήλθε
να µας σώση και αυτοί τον
διώχνουν. Σκότωµα στους κοτσαµπάσηδες.
Και έτρεχαν να εύρουν το σπίτι
όπου ευρίσκοντο οι πρόκριτοι».
Κόκκινος ∆., Η Ελληνική Επανάστασις, Μέλισσα, Αθήνα 1957,
τ.Β΄, σ.236
16
26
Ποια σύµβολα, φράσεις και συνήθειες της θρησκευτικής µας παράδοσης διακρίνω στις πηγές [3.7], [3.11], [3.14], [3.23] και [3.27];
17
Σηµειώνω τις ηπείρους από τις οποίες προέρχονται οι Φιλέλληνες:
Ασία
Ευρώπη
Αµερική
Αφρική
Ωκεανία
Σηµειώνω στο χάρτη της Ευρώπης τις χώρες από τις οποίες προέρχονται οι Φιλέλληνες.
Αριθµός Φιλελλήνων κατά εθνικότητα
που πήραν µέρος σε πολεµικές συγκρούσεις της Ελληνικής Επανάστασης
εθνικότητα
αριθµός
νεκροί
Γερµανοί
342
142
Γάλλοι
196
60
Ιταλοί
137
42
Άγγλοι
99
21
Ελβετοί
35
11
Πολωνοί
30
11
Ολλανδοί &
17
3
Βέλγοι
Αµερικανοί
16
3
Ούγγροι
9
6
Σουηδοί
9
4
∆ανοί
8
3
Ισπανοί
9
4
Άγνωστης
33
3
εθνικότητος
Σύνολο
940
313
Πηγή: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους,
Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1977, τ.ΙΒ΄,
σ. 323
18
Γράφω λέξεις µε το πρώτο και το δεύτερο συνθετικό της λέξης Φιλελληνισµός.
Φιλελληνισµός
27
19
20
Μελετώ την πηγή [3.45] και γράφω τις πιθανές αντιδράσεις των Οθωµανών και
των επαναστατηµένων Ελλήνων στην προτεινόµενη επέµβαση των Μεγάλων
∆υνάµεων υπέρ των Ελλήνων.
Σηµειώνω στο χάρτη τις περιοχές από όπου προέρχονται οι κάτοικοι του προσφυγικού οικισµού της Ερµούπολης. Σχεδιάζω πιθανές διαδροµές των προσφύγων προς την Ερµούπολη της Σύρου.
Πληθυσµός κατοίκων
της Ερµούπολης (1828)
Τόποι καταγωγής
Άτοµα
Χίος
4.500
Ρούµελη
1.000
Σµύρνη
1.500
Κυδωνιές & Μοσχονήσια
2.000
Ψαρά
250
Επτάνησα
500
Άλλα έθνη
200
Κωνσταντινούπολη
1.000
Πελοπόννησος
1.000
Ύδρα
200
Νησιά του Αιγαίου Πελά3.100
γους
Σύνολο
15.000
Πηγή: Αµπελάς Τ., Ιστορία της Νήσου Σύρου, 1874, σ. 600 – 601
28
21
Περιγράφω την τοποθεσία του οικισµού µου (χωριό – πόλη). Αναζητώ πότε,
από ποιους και µε ποια κριτήρια επιλέγεται να κατοικηθεί η συγκεκριµένη
τοποθεσία.
εικόνα:
χρόνος:
ποιοι:
περιγραφή:
κριτήρια:
22
Αριθµώ τις φράσεις, µε βάση τη χρονολογική σειρά τους, για να συνθέσω το
βιογραφικό του Ι. Καποδίστρια.
Ιωάννης Καποδίστριας
(1776-1831)
Μετά το 1809 αναλαµβάνει υψηλά αξιώµατα στη ρωσική κυβέρνηση.
Γεννιέται στην Κέρκυρα και σπουδάζει ιατρική στην Πάντοβα.
∆ολοφονείται από τους Κωνσταντίνο και Γεώργιο Μαυροµιχάλη στο Ναύπλιο το
1831.
Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του αγωνίζεται για την ανεξαρτησία του
ελληνικού κράτους και την διεύρυνση των συνόρων του.
Το 1827 ανακηρύσσεται ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας.
29
23
Φωτογραφίζω και εγώ το σχολείο µου και γράφω λίγα λόγια για την ιστορία
του.
Ορφανοτροφείο της Αίγινας
Οικοδοµείται από τον Ι. Καποδίστρια, το 1829, για τη
περίθαλψη και εκπαίδευση
των ορφανών της Επανάστασης. Εγκαταλείπεται µετά τη
δολοφονία του Καποδίστρια
και αλλάζει πολλές χρήσεις.
Από το 1880 το κτίριο χρησιµοποιείται για φυλακές µέχρι
το 1984.
φωτογραφία του σχολείου µου
24
…… ∆ηµοτικό Σχολείο
……………………………….
Μελετώ το πρόγραµµα σπουδών του αλληλοδιδακτικού σχολείου κατά την περίοδο του Ι. Καποδίστρια και το συγκρίνω µε το πρόγραµµα του δηµοτικού
σχολείου σήµερα. Καταγράφω τα κοινά µαθήµατα.
Τα µαθήµατα του αλληλοδιδακτικού διαιρούνται σε τέσσαρις περιόδους:
Η πρώτη: ανάγνωση και γραφή
Η δευτέρα: αρχές αριθµητικής, γραµµατική της απλής γλώσσας, καλλιγραφία, γυµναστική
Η τρίτη: διδασκαλία αριθµητικής, εξάσκηση γραφής στην απλή γλώσσα,
γεωγραφία, κατήχηση, ανάγνωση καλών βιβλίων, γυµναστική, σκιαγραφία
Η τετάρτη: πρακτική γεωµετρία, δηµώδης λογική, ιστορία Ελλάδος, επιστολογραφία, ανάγνωση και εξήγηση των Αγίων Γραφών, γυµναστική και
σκιαγραφία, ξυλουργική, τορνευτική, γεωργία, αρχιτεκτονική
Πηγή: Κούκου Ε., Ο Καποδίστριας και η παιδεία 1827 – 1832 Β΄ τα εκπαιδευτικά
ιδρύµατα της Αιγίνης, Αθήνα 1972, σ. 75
Μαθήµατα 4ης περιόδου
30
Μαθήµατα Στ΄ ∆ηµοτικού
25
Αντιστοιχίζω τις Συνθήκες µε τις ρυθµίσεις τους:
Πρωτόκολλο του
Λονδίνου
1929
Πρωτόκολλο του
Λονδίνου
1830
Πρωτόκολλο του
Λονδίνου
1932
26
■
■
ανεξάρτητο ελληνικό κράτος
■
σύνορα Παγασητικού - Αµβρακικού
■
αυτονοµία µε τουρκική επικυριαρχία
■
ο Όθωνας βασιλιάς της Ελλάδας
■
■
Συµβουλεύοµαι τα κεφάλαια της ενότητας και σηµειώνω τη χρονολογία στο αντίστοιχο γεγονός.
∆ολοφονία του Ι. Καποδίστρια
Η ναυµαχία στο Ναβαρίνο
Συνθήκη του Λονδίνου
Η µάχη στο ∆ραγατσάνι
Ο Ιµπραήµ στην Πελοπόννησο
Τοποθετώ τα γεγονότα σε χρονολογική σειρά.
31
27
28
Συµβουλεύοµαι τα χρονολόγια των κεφαλαίων και δηµιουργώ ένα δικό µου
χρονολόγιο µε τα σηµαντικά, κατά την κρίση µου, γεγονότα του Αγώνα της Ανεξαρτησίας.
Με ποια σηµασία συναντώ τον όρο «σύστηµα» στα µαθήµατα: γλώσσα, µαθηµατικά, φυσικές επιστήµες, κοινωνική και πολιτική αγωγή;
σύστηµα
σύστηµα
σύστηµα
σύστηµα
29
Γράφω µε δικά µου λόγια ποιες είναι οι βασικές εξελίξεις και ποια η έκβαση
της Επανάστασης του 1821;
Γράφω τι άλλο θα ήθελα να µάθω για τον Αγώνα της Ανεξαρτησίας.
32
Η Ελλάδα ανεξάρτητο κράτος
1
Το πολίτευµα της Ελλάδας είναι:
1833:
1844:
1864:
2
∆ιακρίνω τους αγώνες σε εξεγέρσεις, επαναστάσεις, κινήµατα και συµπληρώνω.
Τα Ορλωφικά (1769-1770)
Ο Αγώνας της Ανεξαρτησίας (1821 - 1828)
Ο αγώνας για την έξωση του Όθωνα (1859-1862)
Ο αγώνας για την απόκτηση Συντάγµατος (1844)
Η πρωτοβουλία του Στρατιωτικού Συνδέσµου (1909)
3
Καταγράφω τις σηµερινές ελληνικές πόλεις που µένουν εκτός ελληνικών
συνόρων το 1833, το 1864 και το 1881.
„
„
„
1833
1864
1881
…………
…………
…………
…………
…………
…………
…………
…………
…………
…………
…………
…………
…………
…………
…………
…………
…………
…………
…………
…………
…………
σύνορα του ελληνικού κράτους 1833
σύνορα του ελληνικού κράτους 1864
σύνορα του ελληνικού κράτους 1881
33
4
Υπολογίζω το ποσοστό (%) των κατοίκων του ελληνικού κράτους και το
ποσοστό του ελληνικού πληθυσµού εκτός των ελληνικών συνόρων (%) στο
συνολικό αριθµό των ελληνικών πληθυσµών.
Πληθυσµός
ελληνικού κράτους
Ελληνικός πληθυσµός
εκτός των ελληνικών συνόρων
≈ 750.000
≈ 3.000.000
5
Η λύση του Ανατολικού Ζητήµατος εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.
Επιλέγω τους παράγοντες που περιπλέκουν το Ανατολικό Ζήτηµα και
συµπληρώνω.
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
ƒ
34
τα ανταγωνιστικά συµφέροντα των Μεγάλων ∆υνάµεων στην περιοχή
οι επεκτατικές ρωσικές βλέψεις στα Βαλκάνια
η διάνοιξη της διώρυγας της Κορίνθου
οι ανταγωνιστικές εθνικές επιδιώξεις βαλκανικών λαών
η αγροτική µεταρρύθµιση
η δηµογραφική σύνθεση των οθωµανικών εδαφών
η αδυναµία της οθωµανικής διοίκησης
η ένωση των Επτανήσων µε την Ελλάδα
η επιρροή των Μεγάλων ∆υνάµεων και η κηδεµονία της περιοχής
6
7
Σηµειώνω µε ποια σηµασία συναντώ τον όρο «αλληλεξάρτηση» στα µαθήµατα: γλώσσα, µαθηµατικά, φυσικές επιστήµες, κοινωνική και πολιτική
αγωγή.
Γράφω στη σχολική ή τοπική εφηµερίδα ένα άρθρο για την παιδική εργασία
κατά το 19ο αιώνα.
τίτλος
άρθρο
εικόνα
35
8
Υπολογίζω το µηνιαίο µισθό του παιδιού που αναφέρεται στην πηγή [4.35].
Συµβουλεύοµαι τον παρακάτω πίνακα τιµών των προϊόντων της εποχής και
βρίσκω πόσες οκάδες ψωµί µπορεί να αγοράσει µε το µισθό του. Καταγράφω
το συµπέρασµά µου.
Τιµές προϊόντων
Τιµές αγοράς σε δραχµές ανά οκά
(µία οκά = 1.282 γραµ.)
έτος
ψωµί
κρέας
λάδι
1898
0,45
1,50
1,80
Πηγή: Πιζάνιας Π., Μισθοί και εισοδήµατα στην
Ελλάδα (1842-1923), το παράδειγµα των υπαλλήλων
της Εθνικής Τράπεζας, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1985, σ. 69
9
.
∆ηµιουργώ κατηγορίες προϊόντων, σύµφωνα µε τα στοιχεία του πίνακα [4.30].
36
10
Παρατηρώ τις φωτογραφίες και καταγράφω οµοιότητες και διαφορές.
Πλατεία Γεωργίου Α΄
Πάτρα, αρχές του 20ού αιώνα
Πλατεία Γεωργίου Α΄
Πάτρα, τέλη του 20ού αιώνα
οµοιότητες
11
διαφορές
∆ιατυπώνω ερωτήµατα σχετικά µε την καθηµερινή ζωή στην Ελλάδα κατά το
19ο αιώνα.
κατοικία
π.χ. Πώς ήταν τα σπίτια;
διατροφή
ελεύθερος χρόνος
ενδυµασία
συγκοινωνίες
37
12
Βρίσκω την ταυτότητα της ιστορικής πηγής [4.49].
∆έλτα Π.Σ., Πρώτες Ενθυµήσεις, …
Ταυτότητα της πηγής
Ποιος/ποια είναι ο/η δηµιουργός
της πηγής;
Πότε δηµιουργήθηκε;
Πού δηµιουργήθηκε;
Ποιος είναι ο σκοπός της
δηµιουργίας της πηγής;
Σε ποιον απευθύνεται ο/η
δηµιουργός;
Ποιο είναι το είδος της πηγής;
13
14
38
……………………………………….
……………………………………….
……………………………………….
……………………………………….
……………………………………….
……………………………………….
……………………………………….
……………………………………….
……………………………………….
……………………………………….
……………………………………….
……………………………………….
……………………………………….
Αναζητώ τα ίχνη του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα στην περιοχή µου και
τα καταγράφω.
Περιγράφω ή ζωγραφίζω κάποιο απ’ αυτά.