Transcript bai tap het mon ICD-10 - nhom 4- K12A-di in

Bài tập cuối khóa học
QUẢN LÝ THÔNG TIN Y TẾ VÀ ICD-10
Chủ đề 7: Chuẩn thông tin y tế trong trao đổi và bảo
mật dữ liệu và các ứng dụng của nó
Nhóm 4_K12A
Thành viên:
Phạm Hương Giang
Lê Thanh Diệu Huyền
Đỗ Thị Thư
Nguyễn Thị Phương Linh
Nguyễn Thị Hồng Nhung
Nguyễn Thị Hải Yến
Đào Tiến Dũng
Hoàng Ngọc Quân
Dư Thị Vân Anh
Mục lục
I . Giới thiệu chuẩn thông tin y tế trong trao đổi và bảo mật dữ liệu. .......................3
1. Giới thiệu chung..............................................................................................3
2. Phương pháp thu thập thông tin ......................................................................5
II. Chuẩn thông tin HL7 ............................................................................................5
1. Định nghĩa, khái niệm .....................................................................................5
2. Mô tả hiện trạng ứng dụng trên thế giới. ........................................................6
3. Mô tả hiện trạng ứng dụng ở Việt Nam ..........................................................7
4. Bài học kinh nghiệm và hướng ứng dụng .......................................................9
III. Kết luận, bàn luận về hiện trạng ứng dụng, về các bài học thành công, về khả
năng ứng dụng và khuyến nghị ...............................................................................11
1. Kết luận, bàn luận .........................................................................................11
2. Khuyến nghị ..................................................................................................11
2
I . Giới thiệu chuẩn thông tin y tế trong trao đổi và bảo mật dữ liệu.
1. Giới thiệu chung(1)
Với sự ứng dụng rộng rãi của máy tính trong y học, ngày nay chúng ta đã có
những khoa chẩn đoán hình ảnh không cần đến film và những bệnh viện không cần
đến giấy. Để làm được điều này, các bệnh viện sử dụng những thiết bị kỹ thuật số,
những máy tính được kết nối với nhau thành những mạng rộng lớn. Trong những
năm qua, có nhiều tiêu chuẩn đã được thiết lập trong ngành chuẩn đoán hình ảnh,
cung cấp các thiết bị y tế sử dụng kỹ thuật số ( siêu âm, CT, MRI,…) và các thiết
bị ngoại vi như máy in laser. Tiêu chuẩn về ảnh số và giao tiếp trong y tế (Digital
Imaging and Comunications in Medicine – DICOM là một trong những tiêu chuẩn
đó. DICOM đề cập đến các thiết bị tạo ảnh, máy in, phương thức nén ảnh, hệ thống
truyền thông ( PACS)… Tiêu chuẩn này cũng có những lớp dịch vụ quy định các
chức năng cho các thiết bị ngoại vi như in phim, ghi đĩa CD. Các kiến thức về các
lớp này rất quan trọng khi lắp đặt, vận hành các thiết bị. Ở một hướng khác, khi
phải quản lý các dữ liệu không phải hình ảnh, tiêu chuẩn HL7 (Health Level 7) lại
rất hữu dụng. Tiêu chuẩn này cung cấp các giao thức (protocol) để trao đổi, quản
lí, tích hợp các dữ liệu chuẩn đoán và quản lí điện tử. Tiêu chuẩn HL7 tập trung vào
quy định khả năng phối hợp của các bệnh án và có thể phối hợp với các tổ chức y
tế. Nói chung, ngày nay có 3 hệ thống tiêu chuẩn mà những người làm y cần biết:
DICOM, HL7 và IHE. Tổng quan về 3 hệ tiêu chuẩn này được tóm tắt trong bảng
sau:
Thuật ngữ
DICOM
HL7
IHE
Digital Imaging
Health Level Seven
Intergrating
and
Healthcare
Communications
Enterprise
in Medicine
3
Nguồn gốc
Được phát triển
Phát triển bởi một tổ Được phát triển bởi
bởi ACR
chức phi lợi nhuận
Hội X-quang Bắc
(American College
có trụ sở tại Ann
Mỹ (RSNA) và
of Radiologist) và
Arbor, Michigan,
Hội hệ thống quản
NEMA (National
Mỹ.
lý và thông tin y tế.
Electrical
(HIMSS)
Manufacturers
Association)
Thời gian ra
1985
1990
1998
Phiên bản
DICOM V.3
HL7 V.3
Đang phát triển
mới nhất
(2007)
Vai trò
Cung cấp các
Cung cấp các
Cung cấp các
phương thức để
phương thức để trao
“profile” thực thi
tích hợp các thiết
đổi, quản lý, và tích
dựa trên tiêu chuẩn
bị, hệ thống,
hợp các dữ liệu khác
DICOM và HL7
phương thức tạo
nhau trong các bản
ảnh
ghi sức khỏe điện tử.
Các thành
Protocol, Object,
Act, Participation,
Actors,
phần chức
Services, Sevice
Roles
Transactions,
năng
Class,
đời
Intergration Profile
Conformance
Phạm vi áp
Khả năng tương
Khả năng tương giữa
Tích hợp các hệ
dụng
tác giữa các dữ
tác các bản ghi
thống và các tiêu
liệu ảnh và một vài
thông tin sức khỏe,
chuẩn
dữ liệu không phải
chẩn đoán
ảnh
4
2. Phương pháp thu thập thông tin
Thu thập thông tin
Sơ cấp
Thảo luận
nhóm
Thứ cấp
Tìm kiếm số liệu qua
mạng Internet, báo cáo,
tạp chí…
Xác định vấn
đề, các khái
niệm liên quan
Hiện trạng ứng
dụng trên Thế
giới và Việt Nam
Tổng hợp số
liệu
Bài học kinh
nghiệm, hướng
ứng dụng
Nhóm đã tìm hiểu thông tin từ: bài tin công nghệ DICOM, HL7, IHE trang nanosoft,
luận văn nghiên cứu HL7….
II. Chuẩn thông tin HL7
1. Định nghĩa, khái niệm
Tiêu chuẩn HL7: Là tiêu chuẩn quốc tế cung cấp giao thức chuẩn về quản lý,
trao đổi và tích hợp dữ liệu y tế giữa các hệ thống thông tin y tế nhằm hỗ trợ các
hoạt động y tế.
Nội dung của chuẩn HL7(2):
 Cấu trúc tổng thể của tất cả giao diện bao gồm giao diện truy vấn chung
 Quản trị bệnh nhân
 Danh mục chỉ định
 Hệ thống tính viện phí
 Dữ liệu theo dõi lâm sàng
 Một giao diện tổng quát cho việc đồng bộ hóa các tập tin tham khảo chung
5
 Quản trị thông tin y khoa
 Danh mục bệnh nhân, danh mục tài nguyên
 Các bản tin tham khảo của bệnh nhân dùng cho hội chẩn giữa viện khác nhau
 Các bản tin chăm sóc bệnh nhân hỗ trợ cho việc thông tin về các chứng bệnh
nan y, cung cấp chức năng cách thực thi lâm sàng trong hệ thống thông tin y tế.
2. Mô tả hiện trạng ứng dụng trên thế giới.(3)
Tiêu chuẩn bản tin HL7 (HL7 message)
Các chi tiết kỹ thuật của HL7 được sử dụng rộng rãi nhất là tiêu chuẩn tin
nhắn (hay còn gọi là bản tin) cho phép các ứng dụng Công nghệ thông tin (CNTT)
trong lĩnh vực y tế (hay còn gọi là những phần mềm ứng dụng y tế) khác nhau có
thể trao đổi dữ liệu/thông tin lâm sàng và hành chính. Chuẩn bản tin HL7 phiên bản
2.x được cho là tiêu chuẩn được sử dụng rộng rãi nhất trong các tổ chức chăm sóc
sức khỏe trên toàn thế giới. Trong năm 2009, chuẩn bản tin HL7 được công nhận là
tiêu chuẩn quốc tế ISO cho lĩnh vực y tế. Tại Mỹ, tiêu chuẩn bản tin HL7 phiên bản
2.x được triển khai tại hầu hết các cơ sở y tế. Tiêu chuẩn bản tin HL7 phiên bản 3
được sử dụng và triển khai tại các cơ quan chính phủ Mỹ như Cục Quản lý Thực
phẩm và Dược phẩm (FDA) và Cục Cựu chiến binh. Phiên bản 3 cũng là tiêu chuẩn
được sử dụng rộng rãi ở các quốc gia khác bên ngoài nước Mỹ như Canada, Anh
Quốc, Hà Lan, Đức và Mexico.
HL7 phiên bản 2.x đã cho phép tương tác tự động giữa hệ thống Quản lý
bệnh nhân điện tử (PAS); hệ thống thông tin phòng thí nghiệm (LIS); hệ thống quản
lý chế độ dinh dưỡng, dược phẩm và các hệ thống thanh toán cũng như hệ thống
bệnh án điện tử (EMR – Electronic Medical Records) hoặc hệ thống hồ sơ y tế (EHR
– Electronic Health Records). Hiện nay, tiêu chuẩn bản tin HL7 phiên bản 2.x được
hỗ trợ bởi các nhà cung cấp hệ thống thông tin y tế lớn tại Hoa Kỳ.
Tiêu chuẩn HL7 CDA (Kiến trúc tài liệu lâm sàng)
Trong thực tế hiện nay, rất ít nhà cung cấp hoặc các doanh nghiệp ở Hoa Kỳ thực
sự sử dụng CDA do sự tương đối mới mẻ của nó và thiếu ủy thác để sử dụng nó. Tuy
nhiên một số ví dụ về sự thực hiện quốc tế của CDA bao gồm: PICNIC (Ireland,
6
Đan Mạch, Crete), SCHIPHOX (Đức), MERIT-9 (Nhật Bản), Staffordshire EHR
(United Kingdom), và hệ thống Regional Health Information- Satakunta Macropilot
(Phần Lan).
Thành công
HL7 không chỉ phổ biến trong các tiểu bang nước Mỹ, mà nó đã lan rộng ra
nhiều quốc gia khác như Úc, Nhật Bản, Đức, Hà Lan, New Zealand và Canada…
Tại các nước này, nền y học và chăm sóc sức khỏe rất phát triển, người ta đã chấp
nhận sử dụng tiêu chuẩn HL7 như là một tiêu chuẩn duy nhất trong trao đổi thông
tin dạng văn bản trong y tế.
3. Mô tả hiện trạng ứng dụng ở Việt Nam
Ứng dụng công nghệ thông tin vào trong đời sống đang là một vấn đề đặt ra
đối với nhiều quốc gia đang phát triển trong đó có Việt Nam, trong số đó mạng y tế
cũng không nằm ngoài những nhu cầu cấp thiết hiện nay của khoa học trên thế giới
cũng như tại Việt Nam. Khái niệm mạng gần như không còn xa lạ với người dân
Việt Nam ngày nay nhưng người ta dường như vẫn còn mơ hồ với cái khái niệm
mạng y tế, với các chuẩn riêng dành cho y tế như chuẩn DICOM dành cho ảnh y tế
và HL7, chuẩn dành cho trao đổi dữ liệu.
Yêu cầu cấp thiết cần có chuẩn mạng riêng cho y tế là một điều không thể
tránh khỏi vì môi trường y tế được coi là một môi trường tạp nham với đầy đủ các
chủng loại định dạng dữ liệu khác nhau. Chính vì vậy, chuẩn dành riêng cho việc
trao đổi thông tin y tế đã được tổ chức HL7 (viết tắt của Health Level 7) phát triển
vào năm 1987 với phiên bản đầu tiên. Bên cạnh đó, việc sử dụng các phiên bản HL7
2.x đã được chấp nhận trên thế giới như là một chuẩn chung dành cho việc trao đổi
thông tin y tế trong khi các chuẩn 3.x sẽ được tiếp tục cập nhật và chấp nhận trong
vài năm tới. Trước thực tế đó, Bô y tế cũng đã thành lập trung tâm tin học nhằm đáp
ứng nhu cầu này đồng thời đề nghị phát triển ngành điện tử y tế tại Việt Nam với sự
góp mặt của các trường đại học lớn Đại học Bách Khoa Hà nội, Đại học Bách Khoa
TPHCM(4),…
7
Với kỳ vọng tăng cường khả năng trao đổi bệnh án điện tử giữa các bệnh
viện cũng như việc trao đổi dữ liệu giữa Bộ Y tế và các bệnh viện nằm trong hệ
thống khám chữa bệnh, gói thầu “Xây dựng và triển khai phần mềm hệ thống HL7
CORE bệnh viện, xây dựng hệ thống HL7 CORE Interface Engine và xây dựng hệ
thống HL7 CORE GATEWAY tại Bộ Y Tế” được triển khai nhằm xây dựng và
triển khai 3 phần mềm hệ thống, bao gồm: phần mềm hệ thống HL7 CORE bệnh
viện, phần mềm hệ thống HL7CORE Interface Engine và phần mềm hệ thống
HL7CORE GATEWAY tại Bộ Y tế và cho 06 bệnh viện trong phạm vi dự án.
Tại Lễ Khởi động, Đại diện Liên danh nhà thầu Hanel – DTT đã giới thiệu,
trình bày kế hoạch thực hiện gói thầu và demo Kiến trúc Công nghệ sử dụng trong
Dự án. Nhà thầu cũng được nghe nhiều ý kiến tham gia xây dựng của Đại diện Cục
CNTT cũng như các đơn vị khác. Nhà thầu Hanel – DTT cam kết luôn sẵn sàng về
công nghệ với đội ngũ nhân viên đông đảo với hơn 500 kỹ sư và đặc biệt về về
nghiệp vụ, thông tin để tạo nền tảng cho y tế thông minh.
Đây là một dự án sử dụng các phần mềm mã nguồn mở để chuẩn hóa các hồ
sơ bệnh án tại các bệnh viện giúp trao đổi các thông tin giữa các bệnh viện với nhau
thông qua việc sử dụng chuẩn đặc tả HL7. Hệ thống thông tin này được xây dựng
dựa trên các phần mềm mã nguồn mở như: OpenMRS, Mirth-connect, MDHT,
HAPI(5),…
Medisoft 2003 dùng XML, tương thích HL7 nhằm quản lý bệnh nhân và báo
cáo thống kê cho trên 900 bệnh viện của cả nước đã được Bộ Y tế chính thức cho
phép sử dụng trên toàn quốc như phần mềm quốc gia theo quyết định số
2824/2004/QD-BYT ngày 19 tháng 8 năm 2004 và đã được đăng trên công báo
tháng 9 năm 2004(6).
Thành công:
-
Các phiên bản 2.0 và 3.0 lần lượt ra đời và hiện đang tiếp tục được cập nhật và
phát triển.
-
Với phiên bản 3.x, các nghiên cứu trên thế giới đã xây dựng được hàng trăm
nghìn các bản tin, xây dưng được các định dạng cho dữ liệu cũng như liên tiếp
8
cập nhật các mô hình tham chiếu (RIM) cho HL7. Với cấu trúc chuẩn này, mạng
y tế đặc trưng cho phép các mỗi bệnh nhân có một bản ghi đầy đủ với toàn bộ
các hồ sơ bệnh lý, các tiểu sử bệnh lý, các cấm chỉ định thuốc cũng như các
phương pháp đã được điều trị trước đó… Và điều này cho phép các bệnh viện
khác nhau có đầy đủ cơ sở khoa học để có thể điều trị một cách hiệu quả nhất
cho bệnh nhân, đồng thời giảm thiểu mọi chi phí phát sinh không cần thiết cho
người bệnh
-
Với giao thức trao đổi thông tin y tế thông qua chuẩn HL7, mạng y tế đã đem
lại một hiệu quả vô cùng lớn không chỉ cho việc chăm sóc sức khoẻ cộng đồng
mà còn góp phần vào sự phát triển chung của nền kinh tế tại các nước.
Đánh giá được tầm quan trọng của chuẩn trao đổi dữ liệu trong môi trường y
tế, Bộ y tế cũng đang nỗ lực để xây dựng mạng y tế cho Việt nam. Tuy nhiên, vẫn
còn tồn tại một số nhược điểm như sau:
-
Đa số các liên kết trong mạng y tế của Việt Nam vẫn dựa trên giao thức trao đổi
dữ liệu của mạng internet thông thường, với các kết nối mạng chủ yếu dưới dạng
dial-up.
-
Hầu hết các bản ghi của bệnh nhân vẫn được trao đổi trên giấy.
-
Các nhân viên y tế có khả năng sử dụng thành thạo internet tại các bệnh viện
các tuyến còn quá ít, đặc biệt các tuyến huyện.
-
Chủ yếu các kết nối internet là các kết nối bằng thuê bao cá nhân chứ chưa có
các kết nối thuộc về đơn vị quản lý hoặc bệnh viện.
-
Các phần mềm có khẳng định là theo chuẩn HL7 do công ty Medisoft cung cấp
cũng đã được cung cấp cho một số các bệnh viện nhưng cho đến hiện nay vẫn
không có một tổ chức nào đứng ra xác nhận được điểm này, hay nói cách khác
là vẫn không có ai kiểm chứng.
4. Bài học kinh nghiệm và hướng ứng dụng(7)
Ở Việt Nam, việc nghiên cứu, tìm hiểu và ứng dụng chuẩn HL7 còn ở mức sơ
khai, các bệnh viện vẫn chưa áp dụng các tiêu chuẩn kỹ thuật về CNTT y tế một
cách đồng bộ. Danh mục dùng chung phục vụ cho ứng dụng CNTT chưa được xây
9
dựng, chưa có mã bệnh nhân duy nhất, mã các tiêu chuẩn chưa được xây dựng và
thống nhất dùng trong cả nước. Nhiều nhân viên, cán bộ y tế ở các tuyến, đặc biệt
là tuyến huyện còn chưa có kiến thức, kĩ năng tin học để sử dụng và phát triển rộng
rãi chuẩn HL7. Do vậy, để phát triển chuẩn HL7, mở rộng ứng dụng và tận dụng hết
khả năng trao đổi, lưu trữ, sử dụng dữ liệu, chúng ta cần xây dựng một bộ danh mục
chung cho ứng dụng CNTT trong hệ thống thông tin y tế, đào tạo cán bộ y tế, nhân
viên y tế về kĩ năng tin học, CNTT ở tất cả các tuyến, các bệnh viện, để chuẩn HL7
thật sự được tận dụng triệt để, xây dựng được hệ quản lý theo chuẩn quốc tế.
Trước tình trạng quá tải bệnh viện ở nước ta hiện nay, cùng với đó là các thủ
thuật, xét nghiệm rườm rà, một số lặp đi lặp lại không cần thiết, gây khó khăn cho
bệnh nhân và lãng phí tiền bạc, thời gian, thì chuẩn HL7 là một giải pháp cho hệ
thống bệnh viện của nước ta thông qua đồng bộ mức độ ứng dụng giữa các bệnh
viện về thông tin bệnh nhân, bệnh án, tiền sử bệnh, các chẩn đoán, hội chẩn từ xa,
các hệ thống sẽ dễ dàng kết nối với nhau mà không cần phải thay đổi mã nguồn của
mình, giảm thiểu chi phí và thời gian cho việc kết nối.
Tuy nhiên, chuẩn HL7 mới chỉ quan tâm đến việc trao đổi dữ liệu dưới dạng
văn bản trong khi dữ liệu hình ảnh lại là thông tin quan trọng và chiếm phần nhiều
trong dữ liệu y tế. Vì vậy, bên cạnh việc xây dựng chuẩn HL7 thì chúng ta cũng cần
kết hợp sử dụng các chuẩn khác trong hệ thống thông tin y tế.
10
III. Kết luận, bàn luận về hiện trạng ứng dụng, về các bài học thành công, về
khả năng ứng dụng và khuyến nghị
1. Kết luận, bàn luận
Chuẩn HL7 do công ty Medisoft cung cấp cũng đã được sử dụng cho một số
các bệnh viện nhưng cho đến hiện nay vẫn không có một tổ chức nào đứng ra xác
nhận được điểm này, hay nói cách khác là vẫn không có ai kiểm chứng. Bên cạnh
đó, việc sử dụng các phiên bản HL7 2.x đã được chấp nhận trên thế giới như là một
chuẩn chung dành cho việc trao đổi thông tin y tế trong khi các chuẩn 3.x sẽ được
tiếp tục cập nhật và chấp nhận trong vài năm tới. Ngày nay, chuẩn HL7 được phổ
biến là sử dụng rộng rãi ở nhiều nước như Mĩ, Úc, Đức, Nhật Bản, Hà Lan,… Tại
các nước này, nền y học và chăm sóc sức khỏe rất phát triển. Chỉ cần nhập số thẻ
ID là có thể biết được các thông tin chi tiết về bệnh nhân, tiền sử bệnh, các vấn đề
sức khỏe,… Điều này giúp cho quá trình thăm khám, xác định bệnh được thuận tiện,
tiết kiệm thời gian, chi phí và tiền bạc cho hệ thống khám chữa bệnh, cho công tác
quản lý bệnh viện. Chuẩn HL7 là một hệ thống chuẩn để trao đổi thông tin dữ liệu
dạng văn bản trong môi trường y tế. HL7 đã được ứng dụng trong hệ thống thông
tin y tế hầu hết các nước phát triển.
Trong tương lai, hệ thống y tế Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh việc sử dụng
chuẩn HL7 tại tất cả các bệnh viện, các tuyến trên cả nước, xây dựng và nâng cấp
các phần mềm đảm bảo tính an toàn, bảo mật trong trao đổi dữ liệu. Bên cạnh đó,
cùng cần mở rộng sang việc áp dụng các chuẩn khác liên quan đến trao đổi dữ liệu
dưới dạng hình ảnh, hay thống nhất các dữ liệu đa dạng, tránh mâu thuẫn gây khó
khăn cho công tác khám chữa bệnh và quản lý bệnh viện.
2. Khuyến nghị

Phát triển, đẩy mạnh chuẩn HL7 trong các lĩnhvực y tế ở tất cả các nước.

Tích hợp khả năng quản lý quá trình điều trị cơ sở dữ liệu hình ảnh, liên kết với
các cơ sở khác.

Đào tạo cán bộ y tế chuyên về mảng chuẩn HL7.
11
Tài liệu tham khảo
(1),(2)http://myweb.pro.vn/tailieu/thamkhao/luan-van-nghien-cuu-chuan-hl7dung-trao-doi-du-lieu-dien-tu-trong-y-khoa-va-xay-dung-chuong-trinh-doc-bantin-hl7-7356/
(3)Tài liệu Chuẩn thông tin hỗ trợ trao đổi dữ liệu trong y tế
http://www.healthit.gov/sites/default/files/ccda_and_meaningfulusecertification.pdf
(4)http://tusach.thuvienkhoahoc.com/wiki/Chu%E1%BA%A9n_HL7_v%E1%BB
%9Bi_h%E1%BB%87_th%E1%BB%91ng_th%C3%B4ng_tin_y_t%E1%BA%B
F_Vi%E1%BB%87t_Nam_tr%C6%B0%E1%BB%9Bc_th%E1%BB%81m_h%E
1%BB%99i_nh%E1%BA%ADp
(5)http://dtt.vn/?p=5937&lang=vi
(6)https://vivn.facebook.com/UngDungCnttTrongQuanLyBenhVien/posts/329766
46378679
(7)http://doc.edu.vn/tai-lieu/luan-van-he-thong-thong-tin-y-te-va-tinh-hinh-ungdung-tai-viet-nam-42783/
12