Transcript Het blijven mannen, meestal

BINNENLAND KORT
6 Binnenland
KWALITEITSONDERZOEK
Eritrese meisjes moeten
wegblijven uit deze kerk
AMSTERDAM. Ziekenhuizen zijn te veel geld en tijd kwijt aan kwa-
liteitsmetingen. Dat schrijft de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen naar aanleiding van een rapport van KPMG Plexus, in opdracht van de brancheorganisatie en het ministerie van Volksgezondheid. Volgens de onderzoekers is elk ziekenhuis jaarlijks ongeveer 1,3 miljoen euro kwijt aan kwaliteitsmetingen. Voor alle ziekenhuizen samen zou dit neerkomen op zo’n 80 miljoen per jaar.
Dat geld kan niet aan zorg worden besteed, stelt de NVZ vast, die
namens haar leden al langer aandringt op een lagere registratielast.
Ziekenhuizen nemen volgens de onderzoekers gemiddeld deel aan
45 kwaliteitsregistraties, 19 keurmerken en 7 patiëntervaringsregistraties. De kwaliteitsmetingen zijn volgens het ministerie „doorgeslagen”. De NVZ: „Registraties zijn ooit bedacht om patiëntenzorg te verbeteren. Maar daar komen de ziekenhuizen bijna niet
meer aan toe door de registratielast.”(NRC)
COA
Wat gebeurt er met jonge
Eritrese asielzoekers in een
kerk in Rotterdam? Er zijn
zorgen over „een groot aantal
zwangerschappen”.
Door onze redacteur
Hanneke Chin-A-Fo
FOTO KOEN VAN WEEL/ANP XTRA
ROTTERDAM. De deur van de kerk
Scholieren lieten
tussenjaar schieten
DEN HAAG. Na het eindexamen
een jaartje naar het buitenland
was in 2014-2015 minder populair. Havo- en vwo-scholieren
gingen vaker rechtstreeks door
naar hbo of universiteit. Dat
komt door invoering van het
nieuwe, duurdere leenstelsel
afgelopen zomer, verklaart het
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Van de 45.000 havisten en 32.000 vwo’ers die in
2014 hun diploma haalden,
ging 83 procent rechtstreeks
naar een hbo, terwijl 80 procent
van de vwo’ers naar een universiteit ging. Een paar jaar eerder
was dat 77 respectievelijk 70
procent. (NRC)
TERREUROVERLEG
53 landen gaan meer
samenwerken
DEN HAAG. Vertegenwoordigers
uit 53 landen hebben maandag
in Den Haag op de anti-terreurtop nadere afspraken gemaakt om terrorisme te bestrijden. Het gaat vooral om betere
uitwisseling van informatie
over verdachten waardoor sneller actie kan worden ondernomen. Volgens minister Koenders (Buitenlandse Zaken,
PvdA), die de conferentie voorzat, is het van belang dat de landen vertrouwen in elkaar hebben uitgesproken. Ze willen onder meer gezamenlijk de financiering van terreur aanpakken
en het reizen van strijders tegengaan. (NRC)
OVERVECHT
Rumoer op Utrechtse
informatieavond azc
AMSTERDAM. Een informatie-
avond over de komst van een
tijdelijk opvangcentrum voor
400 asielzoekers in de Utrechtse wijk Overvecht is maandag-
avond rumoerig verlopen. Op
de bijeenkomst waren zo’n
tweehonderd mensen afgekomen. In de zaal klonk gejoel en
boegeroep. Buiten stonden enkelen tientallen voor- en tegenstanders van een opvangcentrum tegenover elkaar. Een confrontatie werd voorkomen
doordat de politie zich tussen
de beide kampen opstelde. Een
persoon is aangehouden wegens belediging van een agent.
(NRC)
PETITIE
De politie is een onderzoek
begonnen naar mogelijk
misbruik van meisjes
gen, zijn er signalen over „een groot
aantal zwangerschappen van Eritrese
jonge vrouwen (van 17-22)”. En is er
aanleiding te denken dat deze voortkomen uit gebeurtenissen in of
rondom de kerk, aldus het bericht.
Ook zijn er „vragen te stellen of de
vrouwen uit vrije wil ingestemd hebben met het seksuele contact”.
Het COA verklaarde maandag dat
het signalen van „personeel, Vluchtelingenwerk, Nidos en derden” heeft
ontvangen „die wijzen op mogelijke
misstanden”. Nidos is de organisatie
die de voogdij voert over alleenstaande minderjarige vreemdelingen. COA en Nidos willen geen nader
commentaar geven over het vermeende misbruik.
De politie en het Openbaar Ministe-
rie (OM) zijn een onderzoek begonnen. In Rotterdam zijn geen aangiftes
gedaan, zegt het OM. Het COA zegt in
alle gevallen direct melding te hebben gedaan bij de politie, het Expertisecentrum Mensenhandel en slachtofferhulporganisatie
CoMensha.
Daarnaast is er extra begeleiding aan
de jonge vrouwen gegeven. „Eventueel wordt beschermde opvang ingezet”, aldus het COA.
De Eritrese gemeenschap in Nederland staat bekend als bijzonder gesloten. Veel Eritrese vluchtelingen hebben trauma’s overgehouden aan het
regime in hun thuisland, of hebben
geleerd te zwijgen. De staat heeft in
Eritrea verregaande controle over de
inwoners. Zo is er een dienstplicht die
officieel anderhalf jaar duurt, maar in
de praktijk van overheidswege eindeloos gerekt kan worden. Veel minderjarigen ontvluchten hun land om aan
die dienstplicht te ontkomen. Ook tijdens de tocht door Ethiopië, Soedan
en Libië die zij vervolgens moeten
maken voordat zij naar Italië oversteken, worden velen het slachtoffer van
geweld.
In Eritrea, dat voor onafhankelijke
media moeilijk toegankelijk is, is seksueel geweld wijdverspreid, meldde
een onderzoekscommissie van de
Verenigde Naties afgelopen zomer.
Vooral op militaire bases, waar jonge
vrouwen in de huishouding moeten
werken, zou sprake zijn van seksslavernij. De VN spreken zelfs van „seksuele marteling”.
„Bij de kerk zijn geen misstanden
bekend”, zegt buurtbewoner Bart Jan
Walraven, een goede bekende van het
kerkbestuur. Hij treedt op als woordvoerder van de kerk. „Pas vandaag
kreeg de kerk een verzoek van het
COA om hierover in gesprek te gaan.
De kerk wil op korte termijn met het
COA aan tafel om te horen waar het
besluit op gebaseerd is.”
25.000 man tekent
tegen kustbebouwing
DEN HAAG. Er zijn meer dan
25.000 handtekeningen ingezameld tegen bouwprojecten op
stranden en duinen die „als
paddenstoelen uit de grond
schieten”. De actie is een initiatief van Natuurmonumenten en
vijf andere milieuorganisaties.
Op 19 januari wordt de petitie
aangeboden aan de Tweede Kamer. „Wie houdt er niet van de
rust, ruimte en ongereptheid
van het Nederlands kustlandschap?”, aldus de actievoerders
op de website beschermdekust.nl. De volgebouwde Belgische kust is voor menigeen een
afschrikwekkend voorbeeld.
(ANP)
Door onze redacteur
Hugo Logtenberg
AMSTERDAM. De demografische ont-
117 medewerkers van
justitie in de fout
DEN HAAG. Bij het OM zijn de af-
gelopen vier jaar 117 medewerkers ontslagen of berispt. Veel
van hen hadden ongeoorloofd in
het computersysteem informatie opgevraagd over strafzaken
of over familieleden. Justitie
heeft een bericht hierover in het
AD bevestigd. De NOS meldt dat
er acht officieren van justitie bij
zitten. Sinds de misstanden worden bijgehouden, vanaf 2012,
werden tien medewerkers ontslagen. (ANP)
Het blijven mannen, meestal
Vrouwen of allochtonen met
een ambtsketen zijn er
nauwelijks. De Nederlandse
burgemeesters lijken allemaal
op elkaar: blanke mannen van
middelbare leeftijd.
OPENBAAR MINISTERIE
De voormalige rooms-katholieke kerk aan de Larikslaan in Rotterdam-Schiebroek, nu een Eritrees godshuis.
7
De burgemeesters van de grote steden: Van der Laan (Amsterdam), Aboutaleb (Rotterdam), Van Zanen (Utrecht) en Van Aartsen (Den Haag). „Aboutaleb is meer dan alleen burgemeester van Rotterdam.”
Burgemeesters
FOTO BAS CZERWINSKI/ANP
CBS
staat open, maar binnen is niemand.
Het is er donker en er hangt een zware
geur van wierook. Veel duidt erop dat
de kerk intensief wordt gebruikt. Een
altaar vol kaarsen. Aan de muur teksten in het Tigrinya, de taal die de
meeste Eritreeërs spreken. De deur
naar de sacristie staat open, maar ook
daar is niemand.
Vroeger was dit kerkgebouw in de
Rotterdamse wijk Schiebroek het
thuis van een katholieke parochie.
Maar enkele jaren geleden, toen er te
weinig kerkgangers waren om de
zaak draaiende te houden, is het gebouw in handen gekomen van de
Eritrees-Orthodoxe Kerk. Het is de
belangrijkste plaats van samenkomst
voor orthodoxe Eritreeërs in Nederland.
Bij de naastgelegen pastorie werd
maandagmiddag niet opengedaan.
Op een bord voor het plein hangt een
A4’tje met daarop de melding dat op
woensdag 6 januari om acht uur
’s avonds de kerstviering zou beginnen, en dat die pas de volgende ochtend zou eindigen. Vieringen in deze
kerk duren wel vaker de hele nacht.
Ze worden bezocht door Eritreeërs uit
het hele land. Ook door Eritreeërs uit
asielzoekerscentra en andere opvanglocaties. Met Syriërs en Afghanen horen Eritreeërs tot de grootste
groepen vluchtelingen die in de hui-
dige stroom naar Nederland komen.
Hulpverleners die Eritrese asielzoekers bijstaan, maakten zich al langer zorgen over wat er in de kerk gebeurt. Ze merkten dat Eritrese meisjes
die naar Rotterdam vertrokken soms
nachten achtereen wegbleven en
neerslachtig terugkwamen, zonder
iets te willen zeggen over wat er in de
tussentijd gebeurd was.
Maandag kwam daar via het Reformatorisch Dagblad het nieuws bij dat
het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) alleenstaande minderjarige asielzoekers verbiedt om nog langer naar de Rotterdamse kerk te gaan.
Volgens een uitgelekt bericht dat het
COA heeft verspreid onder locaties
waar deze kinderen worden opgevan-
DINSDAG 12 JANUARI 2016
FOTO FREEK VAN DEN BERGH/ANP
‘Hospitaal moet te veel meten’
NRCHANDELSBLAD
wikkelingen van Nederland lijken
welhaast voorbij te gaan aan de 390
burgemeesters die het land telt. Het
blijven veelal blanke mannen van
middelbare leeftijd die lid zijn van
PvdA, VVD of CDA.
„Het lukt maar niet om meer diversiteit in het burgemeesterskorps
te krijgen”, concludeert het Nederlands Genootschap van Burgemeesters (NGB) op basis van eigen gegevens.
Zo heeft het „kwartet” allochtone
burgemeesters „al jaren geen aanvulling gekregen”. Het aandeel vrouwelijke burgemeesters ligt al jaren rond
de 20 procent. Hun aantal „stijgt
slechts in zeer geringe mate”. Onderzoek van de universiteit in Tilburg
toont bovendien dat het percentage
vrouwelijke burgemeesters negatief
samenhangt met de omvang van een
gemeente: hoe groter de gemeente,
hoe minder vrouwelijke burgemeesters.
Hoogleraar lokaal en regionaal bestuur Klaartje Peters (Universiteit
Maastricht) is niet verbaasd. „Veranderingen in de samenstelling van
deze groep gaan ontzéttend langzaam. En zelfs dat is positief geformuleerd, want het veronderstelt dat de
diversiteit is toegenomen en verder
zal voortgaan. Je kunt je oprecht afvragen of dat zal gebeuren.”
Is die homogeniteit een probleem?
„Ja!”, zegt oud-minister van Binnenlandse Zaken Guusje ter Horst (PvdA),
die zelf van 2001 tot 2007 burgemeester was van Nijmegen. „Het burgemeestersvak heeft veel relationele
aspecten die traditioneel gezien beter
worden beheerst door vrouwen dan
door mannen. Dus er wordt enorm
veel talent gemist.”
Hoogleraar innovatie en regionaal
bestuur Marcel Boogers (Universiteit
Twente) wijst op het representatieve
aspect. „Het is goed als burgemeesters een betere afspiegeling zouden
vormen van de samenleving. Mensen
moeten zich kunnen identificeren
met bestuurders.” Boogers benadrukt
ook de voorbeeldfunctie die de
„steeds zichtbaardere” burgemeesters hebben. „Neem Ahmed Aboutaleb. Die is meer dan alleen burgemeester van Rotterdam.” Peters: „Hij
is de verbeelding van een droom voor
groepen jongeren in heel Nederland.
En zelfs daarbuiten. De waarde daar-
Het burgemeestersvak
heeft veel relationele
aspecten die traditioneel
gezien beter worden
beheerst door vrouwen
Guusje ter Horst oud-minister
Z I J - I N ST RO M E R S
Mensen van buiten
Guusje ter Horst (PvdA): „Het archetypische beeld dat een burgemeester een kalende man met een
ambtsketen is, lijkt onverwoestbaar.” Daarom begon ze als minister
(2007-2010) met het genootschap
van burgemeesters het Oriëntatieprogramma voor talentvolle zij-instromers, voor bestuurders zonder
politieke ervaring met interesse in
het burgemeestersambt.
Exacte aantallen instromers zijn
niet bekend. Christine van Basten
(44), werkzaam bij Maastricht University, D66-lid zonder politieke ervaring, is de meest recente. Ze
wordt burgemeester van het Limburgse Beek. Ter Horst: „Ook nog
een vrouw! Fantastisch toch?”
van is niet te onderschatten.”
Dat Aboutaleb voorzitter is van een
verder volledig mannelijk en blank
college – bepaald geen uitzondering
in Nederland – wil Peters niet onvermeld laten. „In een echt diverse stad
als Rotterdam is dat best gek.”
Zoals demografische ontwikkelingen het burgemeesterskorps vrijwel
onberoerd laten, zo is de politieke
herkomst van burgemeesters (gemiddelde leeftijd: 57 jaar) zelfs helemaal
niet onderhevig aan de heftige electorale wisselingen sinds Pim Fortuyn.
De coalitiepartijen VVD en PvdA mogen in de opiniepeilingen dan al tijden op zwaar verlies staan, in 2015
waren ze wederom de hofleveranciers van nieuwe burgemeesters.
Onder de 38 burgemeesters die vorig jaar werden benoemd, zaten
twaalf PvdA’ers en tien VVD’ers. Tien
anderen zijn CDA-lid. Daarmee was
84 procent van de nieuwe burgemeesters lid van een van de drie klassieke ‘bestuurderspartijen’. Exact gelijk aan het totale percentage van alle
burgemeesters dat lid is van een van
deze drie partijen. Ter vergelijking: in
de Tweede Kamer bezetten VVD,
PvdA en CDA momenteel 89 van de
150 zetels (59 procent). In recente peilingen is hun gezamenlijke aandeel
gekelderd tot rond de 32 procent.
De klassieke oppositiepartijen SP
en PVV, in de Kamer goed voor 27 zetels en in de peilingen zelfs voor ruim
50, ‘leverden’ afgelopen jaar daaren-
tegen geen burgemeester. Zoals ze dat
nog nooit deden.
„Dat PvdA, VVD en CDA de meeste
burgemeesters voortbrengen, is het
gevolg van het feit dat deze partijen
de afgelopen decennia Nederland
hebben bestuurd”, zegt Boogers.
„Daardoor beschikken ze over veel ervaren bestuurders en daarmee potentiële burgemeesters.” Want raadsleden, die bepalen wie er burgemeester
wordt, willen vooral iemand met ervaring, zegt Boogers. „D66, en zeker
GroenLinks, hebben maar weinig bestuurders die kilometers hebben gemaakt. Hun reservoir is klein.”
Burgemeesters van die smaak zijn
dan ook relatief schaars. In 2015 kwamen er drie D66’ers bij en één GroenLinkser. Van álle burgemeesters is 5
procent lid van D66, tegen 2 procent
van GroenLinks. Partijloze burgemeesters zijn helemaal een uitzondering. De bekendste is Annemarie
Penn, sinds vorig jaar burgemeester
van Maastricht.
Ondanks pogingen om de diversiteit te laten toenemen, is Klaartje Peters somber gestemd over het effect
daarvan. „Raadsleden zijn vaak behoudend. Ze kiezen bij een burgemeester het liefst voor iemand met
een hun bekende achtergrond; een
ervaren, lokaal bestuurder. Nieuwe
mensen komen er niet gemakkelijk
tussen.”
Ze is even stil. „En die opstelling zie
ik niet snel veranderen. Helaas.”