InspectieRapport RAPPORT INSPECTIE KUSTBATTERIJEN De meeste vuurmonden verkeeren in een zeer slechte onderhoudstoestand. Dit, gevoegd bij het feit, dat afmondingskappen als regel ontbreken, terwijl de sluitstukken –om verdwijning te voorkomen- elders zijn opgelegd, maakt dat de meeste vuurmonden geroest zijn. Daar het hier uiteraard een oppervlakkig onderzoek betrof, kan niet worden geconstateerd in welk stadium van oxydatie en slijtage de vuurmonden verkeeren. Ook was niet uit te maken of de geringe gangbaarheid van de meeste bewegingsmechanismen een gevolg was van roesten of van verzanden. Voor zoover de batterijen voorzien waren van vuurleiding is deze grootendeels door kwaadwilligheid vernield. Eenvoudig te verwijderen onderdeelen zijn als regel verdwenen. De optische richtmiddelen zijn gedeeltelijk verzameld bij “Rijkszeeinstrumenten” te Leiden. Een juist overzicht hiervan ontbreekt, ebenals een inzicht in den toestand, waarin deze verkeeren. Een uitzondering vormt de batterij 28 cm. op Rozenburg, welke nagenoeg in tact is. Er zijn vrijwel geen ballistische gegevens van de vuurmonden bekend. Voor zoover bij een oppervlakkige beschouwing te beoordelen valt, verkeert de aanwezige munitie in vrij goeden staat. Een op korten termijn in te stellen stabiliteitsonderzoek van het aanwezige kruit is wenschelijk.

Daar door de Marine zeer veel prijs gesteld wordt op het behoud van de halfautomatische 10,5 cm vuurmonden in koepels, is slechts één batterij van dit moderne type vuurmonden bezocht. Van de batterijen, die in dit rapport vermeld staan als te zijn opgesteld in bunkers, staan als regel 2 van de 4 vuurmonden buiten de aanwezige bunkers in open opstellingen, teneinde mede het landfront te kunnen bestrijken. Devolgende batterijen werden bezocht: 1. Batterij Rozenburg, 3 x 28 cm. Dit geschut zou afkomstig zijn van de Gneisenau, Fabrikaat: Krupp 1935 eschuttoren ingebouwd in beton, aanwezig ong. 300 schoten per stuk. Deze moderne batterij is vrijwel geheel in tact met centrale vuurleidingspost, afstandsmeter, dieselmotor, hydraulische overbrenging. 2. Batterij Brandenburg, 2 x 24 cm. 1. 40. Dit is oud Nederlandsch marine-geschut van 1902 en 1907, aanwezig ong. 450 schoten per stuk. Geschutstorens, ingebouwd in beton en hoewel niet modern, toch bruikbare vuurmonden. 3. Kernwerk Hoek van Holland, a. 4 x 12 l. 50 (gewijzigde 12 1. 40) in open opstelling. Op het behoud van deze vuurmonden stelt de Marine prijs. b. 2 x 12 l. 40 Verouderd Nederlandsch marinegeschut in open opstelling. Aanwezig ong. 300 schoten per stuk. 1 x 15 cm. in bunker, fabrikaat Krupp 1917 Deze vuurmond scheen hoofdzakelijk bestemd voor het verschieten van lichtgranaten en is voor dit doel alleszins bruikbaar. Aanwezig ong. 300 lichtgranaten. 4. Batterij Nordmole, 4 x 10,5 cm. in koepels

5. Batterij Vineta, 4 x 18 cm. in bunkers. Fabrikaat Rheinmetal Borsig 1937. Aanwezig ong. 400 schoten per stuk 6. Batterij Scheveningen Noord, 4 x 15 cm. in bunkers Fabrikaat en jaar van aanmaak onbekend, aanwezig ong. 400 schoten per stuk 7. Batterij Noordwijk, 4 x 15,5 cm. in bunkers Fabrikaat Puteaux 1918, Vo 735 m/sec, dracht 18500 m. De vuurmond is van verouderde constructie. De eigenaardige opstelling maakt het bedienen zeer moeilijk. Aanwezig ong. 450 schoten per stuk. 8. Batterij Zuidzand, (Zandvoort) 4 x 9,4 cm. in bunkers Is luchtdoelgeschut, opgesteld als kustvuurmond. Dracht 14.200 m. Aanwezig ong.1250 schoten per stuk. Aangezien de vuurmonden van Engelschen aanmaak zijn, zal completering van ontbrekende onderdelen minder moeilijkheden opleveren dan bij de Duitsche vuurmonden. 9. Batterij Langerac, 4 x 15 cm. in bunkers Jaar 1928, Vo 885 m/sec. Nog één afstemmer in tact. Aanwezig ong. 300 schoten per stuk. 10. Batterij Heerenduin, 4 x 17 cm. l. 40 in bunkers Fabrikaat Krupp 1907, aanwezig ong. 250 schoten per stuk. 11. Kernwerk IJmuiden a. 3 x 15 cm. in bunkers, fabrikaat Krupp 1896. Aanwezig ong. 500 schoten per stuk. . Verouderd geschut in speciale opstelling voor bestrijken van den havenmond. b. 2 x 13 cm. 1. 40 in bunkers, fabrikaat Nerdenfelt 1897. Vo 783 m/sec. Verouderd geschut in speciale opstelling voor het bestrijken van den binnenhaven.

c. Fabrikaat Vickers, doch een ander type dan in Zandvoort. Aanwezig ong. 500 schoten. Luchtdoelvuurmond in speciale opstelling voor het bestrijken van de duikbootbasis. 12. Batterij Kreta (Wijk aan Zee) 4 x 15 cm. in bunkers. Moderne vuurmonden (1936?) Vo 835 m/sec. Aanwezig ong. 600 schoten per stuk, bovendien ongeveer 100 lichtgranaten per stuk. 13. Batterij Castricum, 4 x 10,5 cm. in bunkers. Moderne vuurmonde, bouwjaar 1940. Van een ander type dan waarop de Marine prijs stelt. Aanwezig ong. 500 schoten per stuk. 2 der affuiten zijn beschadigd, doch zijn herstelbaar. 14. Batterij Bergen, 4 x 12 cm. in open opstelling. Verouderd Nederlandsch Marinegeschut (1899), afkomstig van H.M. Gelderland. Aanwezig ong. 800 schoten per stuk. 15. Batterij Callantsoog, 4 x 7.62 cm. in open opstelling. Oude Engelsche luchtdoelvuurmonden in een vrijwel onbruikbare toestand. De aanwezige munitie is reeds grootendeels vernietigd. 16. Batterij tankgracht Julianadorp, 4 x 15 l. 35. Open opstelling aan het landfront. Zeer verouderd Nederlandsch Marinegeschut op schuifaffuit (1895) 17. Batterij Zanddijk, 2 x 15 cm. in dubbeltoren. Dit geschut zou afkomstig zijn van de Gneisenau. De vuurmonden zijn goed onderhouden, doch de sluitstukken ontbreken. Munitie aanwezig, doch hoeveelheid nog onbekend. Van de 2de dubbeltoren is de betonbouw aanwezig. De onderdeelen van dezen toren en de vuurmonden (met sluitstukken) zijn aanwezig op de K.A.Z. te Huisduinen. Op deze vuurmonden wordt door de marine prijs gesteld.

18. Batterij Falga, 4 x 12 cm. op dubbelaffuiten in bunkers. Fabrikaat Bofors 1938 (Marine 12 cm. no.8.) Deze vuurmonden waren bestemd voor de in aanbouw zijnde jagers. Ook op deze vuurmonden stelt de Marine prijs. Geen sluitstukken aanwezig, doch gezien het fabrikaat Bofors zullen deze wellicht zonder veel moeiet te vervangen zijn. 19. Batterij Duinrand, 5 x 19.47 in open opstelling. Fransch fabikaat, 1899, model 1870/93. Zeer verouderde vuurmonden op schuifaffuit. Eén der stukken is onherstelbaar beschadigd; de sluitstukken ontbreken. De munitie is reeds grootendeels vernietigd. 20. Batterij Rockanje, 6 x 9,4 cm Engelsch luchtdoelgeschut van hetzelfde type als in kernwerk IJmuiden. 2 in bunkers, 4 in open opstelling; voor 2 van deze laatste 4 zijn bunkers aanwezig. De vuurmonden zijn nogal zwaar geroest. Geen munitie aanwezig. 21. Batterij Helvoet, 4 x 10,5 in bunkers. Fabrikaat Schneider M 1913, aanmaak 1918-1919. Vo 550 m/sec. Geen munitie aanwezig. De vuurmonden maken een verouderde indruk. De toestand der batterij is zeer slecht. Van één vuurmond is de schietbuis gesprongen. Op de tweede vuurmond is van korten afstand met handvuurwapenen geschoten, waarbij verscheidene treffers in de monding zijn geplaatst. De trekker en velden zijn hierdoor over een afstand van ong. 40 cm. onherstelbaat beschadigd. Van de beide andere vuurmonden zijn de zuigerstangen los van het wiegdeksel en bevinden de vuurmonden zich in achteruitgeloopen stand. Uiterlijk waren geen beschadigingen tengevolge hiervan te constateeren. Een sluitstuk was in October j.l. reeds niet meer te openen. Ook van deze 2 batterijen zijn vrijwel alle losse onderdelen verdwenen en de centrale vuurleidingen volkomen gesloopt. (bijlage I, behorende bij brief Chef G.S., Afd.Uitrusting, NO.17833, dd. 9 September 1946)