Transcript prezentacja 1

Informatyzacja postępowania rejestrowego spółek – aspekty praktyczne
Seminarium C.H. Beck, Warszawa, 3 grudnia 2012 r.
Prof. Dr. Bartosz Makowicz
Europejski Uniwersytet Viadrina we Frankfurcie nad Odrą
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
Wybrane motywy reform
• Nieefektywność
• Przesadna biurokracja
• Wysokie koszty
• Przewlekłe procesy
• Konkurencja!
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
Konsekwencja: Dostępność każdej formy spółki w
każdym PC
2005
2003
1999
Centros
2002
Ueberseering
Sevic
Inspire
Art
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
Konkurencja w Niemczech
Ltd.
GmbH
SPE
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
• Orzecznictwo ETS
• obawa przed Private Company Limited by Shares (pozbawiona wymogu
kapitałowego) - w ciągu 5 lat powstało w Niemczech między 40 000 a 50
000 angielskich Ltd.
• Prawno-Polityczne postulaty zmniejszenia kapitału zakładowego spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością (GmbH) i liberalizacji reżimu GmbH
• wzmocnienie Niemiec, jako obszaru gospodarczego
• zwiększenie dostępności tej formy organizacyjnej
• usprawnienie procesu zakładania przedsiębiorstw
Nowelizacja GmbHG z 01.11.2008 „Ustawa o modernizacji prawa o spółce z
ograniczoną odpowiedzialnością i zwalczaniu nadużyć” (MoMig)
wprowadziła UG
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
• UG jest podtypem klasycznej spółki GmbH i
należy ją traktować, jako przejściowe stadium
do klasycznej GmbH.
• Posiada status osoby prawnej, spółki
kapitałowej.
• Brak wymogu kapitału zakładowego
• Może być spółką jedno, bądź wieloosobową
• UG powstała z myś lą o spółkach z sektora
usług, które nie potrzebują okreś lonego,
minimalnego kapitału własnego w celu nabycia
ś rodków zakładowych
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
• Na UG ciąży ustawowy obowiązek akumulacji
zysków, zrównania kapitału zakładowego do
wysokości minimalnego kapitału zakładowego
GmbH - 25 000 euro
• Wynika to z natury UG, która jest formą
przejściową do GmbH
• Wymagane jest utworzenie rezerwy, na którą
wpłaca się 25% nadwyżki zysku netto
pomniejszonego o straty z lat poprzednich
• Nie został ustalony okres czasu, w którym UG
ma zwiększyć swój kapitał
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
• Możliwe jest założenie spółki jednoosobowej, bądź
wieloosobowej
• Wymagania formalne są takie same jak dla GmbH, tj.
umowa musi zostać potwierdzona notarialnie
• Istnieją dwie możliwości:
– uproszczona: w przypadku standardowego sposobu
zakładania spółki do ustawy załączone zostały dwa wzory
umowy spółki: dla spółki jednoosobowej, a drugi dla spółki,
która ma maksymalnie trzech udziałowców. Wzór obejmuje
trzy dokumenty:
• umowę spółki
• oświadczenie o ustanowieniu członka zarządu oraz
• listę wspólników
– zwykła: sporządzenie indywidualnej umowy spółki w formie
aktu notarialnego
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
•
•
•
•
UmwG ma zastosowanie w takim samym stopniu, jak do GmbH. Dlatego UG
może powstać z przekształcenia innej spółki oraz może zostać przekształcona
Ze względu na naturę UG występują pewne ograniczenia, zwłaszcza w
przypadku przekształcenie GmbH w UG
– Kontrowersyjne, niezgodne z naturą UG oraz założeniami ustawodawcy
– Na podstawie §§190 ff UmwG - przekształcenie jest niemożliwe (brak
faktycznej zmiany formy)
– Poprzez zmniejszenie kapitału zakładowego; §58 Abs.2 GmbHG określa
granice minimalną zmniejszenia kapitału zakładowego na 25000 Euro, a
maksymalna wysokość kapitału UG to 24999 Euro - przekształcenie jest
niemożliwe
Przy przekształceniach spółki w UG zastosowanie ma również zakaz
wnoszenia wkładów rzeczowych §5a Abs.2 GmbHG
UG nie może więc powstać poprzez przekształcenie, jeżeli ma przejąć majątek
innego pomiotu
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
• Koszty notarialne:
– przy sporządzeniu aktu notarialnego - obowiązują
ogólne zasady naliczania opłat notarialnych, koszty
obliczane są od minimalnej wartości kapitału
zakładowego tj. od 25000 Euro,
– przy użyciu wzoru umowy - może prowadzić do
oszczędności kosztowych, ponieważ koszty zależne od
faktycznej wysokości kapitału zakładowego,
• opłata za wpis do rejestru handlowego oraz do
elektronicznego Monitora Federalnego,
• ewentualne koszty prawnika oraz doradcy
podatkowego.
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
GmbH
UGG
Wzór umowy
jednoWięcej
osobowa
wsp.
298
382
181
191
Umowa indywidualna
JednoWięcej
osobowa
wsp.
479
563
Tabela: Koszty przybliżone podane w Euro.
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
• Nazywany często „kapitałem odpowiedzialności”
• Pomiędzy 1 a 24999 Euro. Nie ma granicy minimalnej,
teoretycznie możliwa jest tzw. 1.Euro- UG
• Określany przez wspólników, każdy ma obowiązek wnieść
wkład
• Może zostać utworzony jedynie z wkładów gotówkowych
• Musi być w całości wniesiony przed zgłoszeniem UG do rejestru
handlowego >>> paradoks:
– przed zgłoszeniem GmbH musi zostać wniesiona połowa
wymaganego kapitału zakładowego,
– a do spółki, która odznaczać się ma łatwiejszym dostępem,
wymagana jest całość
– Uzasadnia się te sytuację tym, iż wspólnicy mogą określić niższy
kapitał zakładowy
• Do roku 2009 kapitał zakładowy 75 % UG nie był niższy niż 100
euro, a 41 % z tych spółek miało kapitał pięciocyfrowy.
Najczęściej kapitał zakładowy UG był w wysokości 1000 euro
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
• Możliwość wnoszenia wkładów rzeczowych jest wyłączona.
– kapitał zakładowy musi być określony wg. możliwości finansowych,
którymi wspólnicy dysponują tj. gotówka
• Powoduje to zagrożenie, iż małe przedsiębiorstwa będą:
– ustalać niższe kapitały zakładowe, które są w stanie wnieść w
całości,
– a to prowadzi do obniżonej ochrony wierzycieli.
• Można przypuszczać, iż gdyby wkłady rzeczowe były możliwe,
kapitały byłyby automatycznie również wyższe.
• Zakaz działa również przy „zwiększaniu kapitału zakładowego”,
aż do momentu oficjalnego przekształcenia w GmbH.
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
• Brak minimalnej i maksymalnej granicy kapitału
zakładowego oraz wysokości rezerwy. Spółka po
zrównaniu kapitałowego może zachować status UG.
• Obowiązek wpłacania wówczas 1/4 zysków na
rezerwę nie zostaje zniesiony, ma to na celu
zmobilizowanie wspólników do przekształcenia UG
w GmbH.
• Przekształcenie w GmbH może nastąpić tylko
wówczas, gdy formalnie kapitał zakładowy wyniesie
min. 25000 euro i zostanie to wpisane do rejestru
handlowego. Rezerwę należy więc przenieść przy
zachowaniu wymogów formalnych na poczet
kapitału zakładowego.
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
Warunki:
1. formalne zwiększenie kapitału, rejestr
handlowy (§§ 55 ff. GmbHG),
2. zmiana statutu (§53 GmbHG),
3. potwierdzona notarialnie uchwała
wspólników (3/4 większości).
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
• Przekształcona UG w GmbH zachowuje swoją
prawną, gospodarczą tożsamość.
• Nie jest wymagane przeniesienie majątku
spółki, następuje sukcesja uniwersalna.
• Nie zostają nałożone żadne dodatkowe podatki,
• ewentualne ciche rezerwy nie zostaną
aktywowane.
• W księdze wieczystej dane zostają zmienione
jedynie na podstawie dowodu z księgi
wieczystej, wydawanego na wniosek.
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
• UG cieszy się rosnącym zainteresowaniem - 6
miesięcy po wejściu w życie nowelizacji powstało
ponad 10000 spółek tego typu.
• Wysokość kapitału zakładowego jest ogólnie
dostępna w rejestrze handlowym.
• Przy przeprowadzaniu tzw. „test powagi”, a
właściwie wiarygodności spółki niski kapitał może
być sygnałem dla potencjalnego partnera
handlowego o ryzyku, wynikającym z współpracy
• Na dzień 29. 2. 2012 r. spośród 65 954 UG
zlikwidowanych zostało 5 097 UG
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
Liczba zarejestrowanych UG
90000
80000
70000
60000
50000
Liczba
zarejestrowany
ch UG
40000
30000
20000
10000
0
11/1/2009
11/1/2010
11/1/2012
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
• UG jest podtypem GmbH, a ta forma jest
powszechnie znana i akceptowana w
Niemczech
• Istnieją lepsze warunki kredytowe dla UG w
Niemczech
• Brak podwójnego zarządzania ( w Niemczech i
UK) oraz wynikających z tego dodatkowych
kosztów
• Brak wymogu Company Secretary
• Na świecie jednak bardziej znana i
akceptowana jest Limited niż GmbH
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
• UG
– 7,52 dni roboczych
– Najszybciej w Bremen i MecklenburgVorpommern (4, 25) oraz Sachsen (4,75)
– Najdłużej w Sachsen-Anhalt 18,25 dni
• GmbH
– Średnio od dwóch do czterech tygodni
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
• Rzeczywisty problem:
• Z jednej strony: liberalizacja przez ETS
• Z drugiej strony:
– Przedsiębiorcy chcący ekspensować na rynku
wewnętrznym nie mogą poruszać się swobodnie;
zazwyczaj konieczność założenia spółki o obcej formie
– Problem dotyczy głównie: małe i średnie
przedsiębiorstwa (=MŚP)
•
•
•
•
99% wszystkich przedsiębiorstw
2/3 miejsc pracy w sektorze prywatnym
tylko 8% z nich prowadzi transakcje transgraniczne
tylko 5% posiada spółki zależne
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
6.6.2012
20.2.2012
2009-2011
25.6.2008
Już od
lat 70
dyskusje
Projekt KE
(Statut
SPE)
opinie PE i
Rady
konsultacje
społeczne
nt.
przyszłości
prawa
spółek
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
PE wzywa
KE do
większych
starań by
uchwalić
Statut
zwiększenie konkurencyjność MŚP poprzez ułatwienie ich
zakładania i prowadzenia na jednolitym rynku wewnętrznym
1
Mniej kosztów
 odbiurokratyzowana procedura zakładania
 kapitał zakładowy 1 EUR
 Badania rynkowe: możliwość zaoszczędzenia do 80%,
jeżeli spółki-córki mogłyby działać jako SPE
2
Więcej bezpieczeństwa
 mechanizm ochronny osób trzecich / wierzycieli
polegający na wysokim poziomie jawności działań spółki
 konwencjonalne środki zabezpieczania wierzytelności
3
Odpowiedź na potrzeby MŚP
 bariery prawne i administracyjne
 95% przedsiębiorstw wybrałoby SPE, gdyby istniała
taka możliwość
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
• SPE posiada:
– osobowość prawną
– organy
– kapitał zakładowy
– Wspólników, którzy poniosą odpowiedzialność
do wysokości ich wkładu
• SPE = podmiot prawny biorący udział w
ruchu prawnym poprzez przejmowania
praw oraz zobowiązań
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
• Brak ograniczeń odnośnie do zakładania SPE
– albo ex nihilo
– albo na gruncie przekształcenia spółek (PC muszą
umożliwić)
• Założyciele: jedna lub więcej osób fizycznych i/lub
spółek
• SPE musi posiadać swoją firmę oraz skrót „SPE”
• Dla założenia spółki nie musi zaistnieć element
międzynarodowy
!
SPE stanie się poważną konkurentką dla rodzimych spółek
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
• Miejsce > Państwo, w którym posiada ona swoją
statutową siedzibę
– Konstytutywny charakter rejestracji spółki
– Możliwość składania wniosku o rejestrację drogą
elektroniczną
– Rejestracja podlega ujawnieniu
• Problem biurokracji urzędów PC
– Metoda > Statut wymienia dokumenty, które mogą być
wymagane przed rejestracją (min. firma oraz adresów,
kapitał zakładowy, seria i liczba udziałów oraz umowa
spółki)
– Rejestracja SPE może podlegać tylko kontroli ważności
wspomnianych dokumentów lub ich poświadczeniu
notarialnym
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
• Minimalna kwota kapitału zakładowego = 1 EUR
• Ratio1: kapitał nie decyduje o wypłacalności;
ważniejsze:
–
–
–
–
przepływy pieniężne (tzw. Cash-flows).
Osobiste gwarancje wspólników
dodatkowe metody zabezpieczenia wierzytelności, np.
zastrzeżenia własności do momentu całkowitej spłaty
• Ratio2: spółki mają różne potrzeby kapitałowe =
ustalenie jednego kapitału dla wszystkich jest
niemożliwe
• Ratio3: Różna siła nabywcza euro w UE
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
• Z uwagi na brak wymogu trans-graniczności,
niegraniczone pole zastosowania w kraju
• Konsekwencja: będzie ona konkurencyjna dla
wszystkich krajowych spółek, a zatem także dla sp. z
o.o.
• Boom na Ltd., który w BRD zakończył się fiaskiem
nie jest porównywalny gdyż
– SPE nie będzie spółką obcą – brak ukrytych kosztów
– podlegać ona będzie albo statutowi, albo
uzupełniającemu go odpowiedniemu prawu krajowemu
– brak common law
• Uzasadnione obawy rządów PC o racje bytu
rodzimych spółek
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
• Krytyka bezzasadna, gdyż:
– Wiekowa tradycja w krajach common law z Limited
– Inne mechanizmy chronią wierzycieli
– Podobne trendy reformatorskie w innych krajach
(SARL lub UG)
– Opinie ekonomistów = przepisy o minimalnym
kapitale nieelastyczne, swawolne i sztywne
– Stałego kapitału dla spółki działającej jednakowo
na poziomie całej UE mija się z celem (Np. różnica
wartości nabywczej 25.000 EUR w Londynie
przykładowo na prowincjach wschodniej Europy
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
• Wyroki ETS umożliwiające swobodne
zakładanie i używanie spółek spowodowało
boom na ltd.
• Był to jeden z powodów wprowadzenia UG
• UG zakłada się szybciej i częściowo taniej, co
przyświadcza o jej popularności
• UK i ukryte koszty zakończyły boom na ltd.
• Wciąż potrzeba jednolitej SPE
• Widoki na przyszłość jednak mało
optymistyczne
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.
Informatyzacja postępowania rejestrowego spółek – aspekty praktyczne
Seminarium Ch. Beck, Warszawa, 3 grudnia 2012 r.
Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.