Transcript Odbiór i wywóz odpadów

Szwedzki system gospodarki odpadami
Część 1
Szwecja
Organizacja Avfall Sverige – Swedish Waste Management
Szwecja
 9,4 mln mieszkańców
 450 000 km2
Avfall Sverige – Swedish Waste Management
 Organizacja działająca w sektorze gospodarki odpadami i recyklingu
 400 członków, głównie sektor publiczny, lecz również przedsiębiorstwa
prywatne
 Reprezentujemy 99,9% ludności Szwecji poprzez naszych członków
 Nasze główne zadanie to reprezentowanie i wspomaganie rozwoju naszych
członków poprzez
• tworzenie sieci
• informowanie i szkolenie
• oraz wywieranie wpływu na decydentów
• Członek CEWEP, ECN, ISWA i Municipal Waste Europe
Avfall Sverige – Swedish Waste Management
Nasi członkowie
•odpowiadają za gminną gospodarkę odpadami
•wykonują usługi, związane z innymi kategoriami odpadów
•reprezentują ważną część infrastruktury w społeczeństwie
 Naszym – wspólnym - celem jest zrównoważona,
prawidłowa pod względem ekologicznym gospodarka
odpadami dla dobra społeczeństwa.
Część 2
Odpady – to zasoby
Rozwój
Zakres odpowiedzialności
Realizacja
Odpady – to zasoby
Zagospodarowanie
odpadów komunalnych w Szwecji w 2011 (%)
Składowanie na
wysypisku
Odzysk energetyczny
Przetwarzanie
biologiczne
Recykling (odzysk
materiału)
Hierarchia postępowania z odpadami
Wyjątkowe wyniki
100
90
80
70
Recykling (odzysk
materiału)
60
Przetwarzanie biologiczne
50
Odzysk energetyczny
40
30
Składowanie na wysypisku
20
10
0
Szwecja 2010
UE 2010
USA 2010
Rozwój
Ważne etapy rozwoju
Późny wiek XIX:
Epidemia cholery – początek
gospodarki odpadami komunalnymi
Lata 50-te XX wieku:
Powstały systemy centralnego
ogrzewania
 Lata 70-te i 80-te XX wieku:
Kryzysy naftowe – odpady
wykorzystywane do produkcji ciepła
sieciowego
Ważne etapy rozwoju
Odpady komunalne składowane rocznie na wysypiskach
(w tonach)
1600000
1400000
600000
400000
200000
1990
0
2010
800000
2005
1000000
2000
1200000
1995
Wprowadzenie
podatku
wysypiskowego
Zakaz składowania
Wprowadzenie
odpadów palnych
odpowiedzialności
na wysypisku
producenta
Zakaz składowania odpadów
organicznych na wysypisku
Municipal
i krajowy cel, dotyczący
waste
odpadów żywnościowych
planning
Obecnie trwają
compulsory
przegląd sytuac
Obowiązek gminnych planów
w całym kraju
gospodarki odpadami
Jasny podział obowiązków
Producenci:
Samorządy lokalne
• Odbiór i przetwarzanie
• Odbiór i przetwarzanie odpadów
odpadów w ramach
komunalnych
odpowiedzialności
• Informowanie gospodarstwa
producenta
domowych
Parlament/Rząd
Urzędy nadzorujące
Wytwórca odpadów:
• Obywatele/gospodarstwa domowe: Segregowanie i
oddawanie/dostarczenie odpadów do wyznaczonych
miejsc zbiórki.
• Przedsiębiorstwa/Zakłady przemysłowe: Obsługa
wytworzonych przez siebie odpadów.
Organy władzy i urzędy
Poziom krajowy



Parlament
 Krajowe cele ekologiczne
Szwedzka Agencja ds. Ochrony Środowiska (Urząd Ochrony Przyrody)
 Krajowy plan gospodarki odpadami
 Opracowuje przepisy i wytyczne krajowe
Krajowy sąd ochrony środowiska (5 sądów i jeden odwoławczy):
 Wydaje pozwolenia dla większych zakładów przetwarzania odpadów
Poziom regionalny

Urząd Wojewódzki – administracja rządowa (21 województw):
 Regionalne cele ekologiczne
 Pozwolenia i nadzór nad większością zakładów przetwarzania odpadów
 Nadzór na regionalnym potencjałem przetwarzania odpadów
Poziom gminny

Władze gminne:
 Gminne cele ekologiczne
 Gminne plany gospodarki odpadami i gminne przepisy
 Pozwolenia i kontrola mniejszych zakładów przetwarzania odpadów
Realizacja
Gminy realizują swoje obowiązki w różny sposób, tworząc własną
organizację gospodarki odpadami
Administracja:
 Prawie 50% gmin utworzyło gminne spółki
gospodarki odpadami
Odbiór odpadów komunalnych:
 30% obsługa we własnym zakresie
 70% umowa z prywatnymi operatorami
Przetwarzanie odpadów komunalnych
 35% obsługa we własnym zakresie
 65% umowa z innymi operatorami, będącymi przeważnie własnością gmin
Współpraca
Współpraca – to rozwiązanie dla
coraz bardziej złożonej gospodarki
odpadami:
• Optymalizacja korzyści ekologicznych
i społecznych
• Efektywne ekonomicznie
zagospodarowanie odpadów
• Zapewnienie właściwych kompetencji
Część 3
Model ogólny systemu
Infrastruktura
Odbiór odpadów
Odzysk i recykling
Model ogólny systemu
Gospodarstwa domowe
lub przedsiębiorstwa
Zapobieganie
powstawaniu odpadów
Nowe produkty:
biogaz, nowe materiały,
centralne ogrzewanie,
energia elektryczna,
bionawóz
Odbiór i wywóz odpadów
Punkty zbiórki odpadów
Centrale recyklingu
Odbiór z posesji
Odzysk materiałowy
Przetwarzanie
biologiczne
Odzysk energii
Składowanie na
wysypisku
Świadomość społeczna – czynnik
sukcesu
Kluczowe informacje i narzędzia motywujące oraz
ułatwiające współpracę:
– Komunikacja
– Opracowanie zrozumiałych systemów,
ułatwiających właściwe postępowanie
– Informacja zwrotna o rezultatach oraz jasny
przekaz, że „to co ja robię, ma znaczenie”
– Podkreślanie odpowiedzialności i znaczenia
zaangażowania wytwórców odpadów
Zapobieganie powstawaniu odpadów w Szwecji
• Obecnie 99% odpadów to odzysk materiałowy lub
energetyczny  większy nacisk na zapobieganie powstawaniu
odpadów
• Informacja, wiedza i postępowanie to czynniki sukcesu
• Długa tradycja ponownego używania – pchli targ, sklepy z
używanymi rzeczami, zbiórka w centralach recyklingu, itp.
• Największe wyzwanie: przerwanie powiązania między
wytwarzaniem odpadów i wzrostem gospodarczym
Przewiduje się podwojenie ilości wytwarzanych odpadów komunalnych w Szwecji w
latach 2010-2030
(szwedzki Urząd ds. ochrony środowiska)
Przewiduje się wzrost ilości odpadów na świecie o 72 % w latach 2010-2025
(What a Waste-A global review of Solid Waste Management, marzec 2012, Grupa Banku Światowego)
Infrastruktura
Odbiór posegregowanych u źródła odpadów
z gospodarstw domowych
 Odbiór z posesji
 630 central recyklingu z z pracownikami
obsługi na miejscu
 5.800 bezobsługowych punktów
selektywnej zbiórki odpadów
Przetwarzanie i recykling odpadów w
zależności od ich charakteru
• 58 zakładów przetwarzania odpadów
organicznych
 32 zakładów przetwarzających odpady na
energię
 79 składowisk odpadów
Centrale recyklingu
Recykling i przetwarzanie
Różne metody przetwarzania w zależności od charakteru odpadów umożliwiają
wykorzystanie odpadów jako zasobu
Materiały
Nowe produkty
Odpady
żywnościowe
Biogaz
Bionawóz
Odpady palne
Centralne
ogrzewanie
Energia
elektryczna
Produkcja biogazu i bionawozu
 Obecnie najbardziej rozwijająca
się metoda przetwarzania
 Odzysk energii poprzez produkcję
biogazu stosowanego jako paliwo
do pojazdów
 Zawracanie substancji
pokarmowych na pola uprawne
poprzez produkcję bionawozu
 Segregowanie u źródła i
gwarancja jakości to słowa
kluczowe
W 2011 wyprodukowano 322 GWh paliwa
samochodowego z odpadów żywnościowych,
zastępując ok.30 mln litrów benzyny. Corocznie w
Szwecji 600.000 ton nawozów jest zastępowanych
bionawozem.
Wytwarzanie ciepła sieciowego i energii
elektrycznej
 Produkcja ta zapewnia ok. 20%
całego ciepła sieciowego w Szwecji,
pokrywa zapotrzebowanie 900.000
domostw
 Produkcja energii elektrycznej
odpowiada potrzebom 250.000
gospodarstw domowych
 Zaawansowany i bezpieczny system
oczyszczania spalin
 Większość pozostałości
poprodukcyjnych może podlegać
recyklingowi
Całkowita produkcja energii w
2011:
Ciepło sieciowe: 13,5 TWh
Energia elektryczna: 2 TWh
(łącznie z odpadami przemysłowymi)
Efektywne i czyste spalanie odpadów
wysypisk śmieci do nowoczesnych zakładów recyklingu
(Illustrator: Per Josefsson)
Integralna część kompleksowego systemu
Produkty
Gospodarstwa
domowe
Odzysk
materiałowy
Gospodarstwa
rolne
Oczyszczanie
ścieków
Bionawozy
Odpady
Fermentacja
beztlenowa
Paliwo do pojazdów
Spalanie
Składowisko
odpadów
Biogaz
Inne paliwa
Produkcja
ciepła/chłodu
Produkcja
energii
elektrycznej
Część 4
Ekonomika gospodarki odpadowej
Środki sterowania
Czynniki sukcesu
Wizja i cele długoterminowe
Ekonomika gospodarki odpadowej
Odpady komunalne
 Wszystkie koszty pokrywają
gminne opłaty za wywóz
śmieci (nie podatki)
 O taryfach decyduje
samodzielnie każdy zarząd
gminy
 Działalność niedochodowa
 Opłaty mogą być
zróżnicowane, aby zachęcić
do segregowania u źródła na
potrzeby recyklingu
Odpady komunalne objęte
odpowiedzialnością
producenta:
 Koszty pokrywa opłata,
dodana do ceny każdego
produktu
Opłata za wywóz odpadów
Średnia opłata roczna w 2011
dla gospodarstwa domowego:
• Domy jednorodzinne: 240 EUR
• Mieszkania: 150 EUR
Średnia opłata dzienna
dla gospodarstwa domowego
Koszty gospodarki odpadami
komunalnymi
Administracja
i informacja
Odbiór z posesji, 14%
odpady
wielkogabarytowe
1%
Centrale
recyklingu
łącznie z
odpadami
niebezpiecznymi
28%
Inne
4%
Odbiór z
posesji,
pozostałe
odpady
31%
Utylizacja/
Zagospodarowanie, pozostałe
odpady
22%
Koszty gospodarki odpadami komunalnymi w 2010 r., średnio
Środki sterowania
 Cele ekologiczne
 Rozporządzenia rządowe, zakazy i podatki, np.:
 Podatek wysypiskowy (od 2000)
 Zakaz składowania odpadów palnych na wysypisku od 2002
 Zakaz składowania odpadów organicznych na wysypisku od 2005
 Zróżnicowane taryfy za odpady komunalne
 Gminne plany i przepisy dotyczące gospodarki
odpadami
 Informacja i komunikacja
Ważne czynniki sukcesu
•
•
•





Gospodarka odpadami to usługa publiczna
Jasny podział ról i odpowiedzialności
umożliwia niezbędne inwestycje
Jasne krajowe cele ekologiczne wskazujące
kierunek działania.
Długoterminowe regulacje prawne i
ekonomiczne instrumenty sterowania
Współpraca pomiędzy gminami
Współpraca wewnątrz gminy (wydziały
zajmujące się odpadami, energią,
gospodarką wodno-ściekową,
planowaniem przestrzennym, itp.)
Współpraca między sektorem publicznym i
prywatnym
Skupienie uwagi na komunikacji i
zaangażowaniu społeczeństwa
Wizja organizacji Avfall Sverige
Zero odpadów!
Cele długoterminowe do roku 2020:
 Przerwanie powiązania między
wytworzonymi odpadami i wzrostem
gospodarczym
 Zdecydowane przesunięcie w górę
hierarchii postępowania z odpadami
Wzrost
gospodarczy
Wytworzone
odpady
BN
P
Część 5
Waste Management on Export
(eksport rozwiązań gospodarki odpadami)
– nowa szwedzka platforma
Cel nowej platformy
Ułatwianie eksportu
• szwedzkiej wiedzy na
temat gospodarki
odpadami,
• produktów i usług w
sektorze gospodarki
odpadami,
poprzez współpracę gmin,
spółek gminnych i sektora
prywatnego.
Strategia oparta na współpracy
Gospodarka odpadami w Szwecji
- gminy
- gminne spółki
- przedsiębiorstwa prywatne (dostawcy technologii i wiedzy)
Jedna silna platforma z unikatowym połączeniem kompetencji
Co robimy
•Opracowujemy oferty dla stworzenia katalogu produktów
•Przeprowadzamy inwentaryzację zasobów, pasujących do
ofert
•Opracowujemy modele biznesowe dla współpracy
pomiędzy gminami i przedsiębiorstwami,
aby móc przygotować najlepszą ofertę
•Przygotowujemy procedurę ukierunkowywania
i oceny napływających zapytań
•Uczestniczymy w projektach pilotażowych w różnych krajach
w celu dalszego rozwijania naszych modeli i procedur
Oferty
Zapytania
1.
”Jak dopasować formę/strukturę naszego
systemu gospodarki odpadami do tego, co
chcemy osiągnąć?”
2.
”Jak powinniśmy ukształtować ogólną
strukturę naszego systemu gospodarki
odpadami?”
3.
”Potrzebujemy mocy produkcyjnych dla
zagospodarowania odpadów, ale nie mamy
ani funduszy ani czasu, aby teraz od razu
zbudować te zakłady.”
Pasujące oferty
Gospodarka na poziomie lokalnym,
regionalnym i krajowym:
Współpraca, organizacja, ekonomika gospodarki
odpadami, struktura opłaty za wywóz odpadów,
itp.
Gospodarka odpadami w
zrównoważonym rozwoju miast:
Opracowanie systemu, plany gospodarki
odpadami, rozwiązania dla systemów zbiórki
i segregacji
Udostępnienie mocy produkcyjnych
dla zagospodarowania odpadów
(wraz z rozwiązaniami
logistycznymi) jako tymczasowe
rozwiązanie
Oferty
Zapytania
4.
5.
”Wiemy, co chcemy zbudować, ale
potrzebujemy pomocy przy
realizacji zakładu/instalacji.”
”Mamy zakład/instalację, ale
chcemy poprawić jego
funkcjonowanie i utrzymanie oraz
jak najlepiej go wykorzystać .”
6.
”Chcemy dotrzeć z naszym
przekazem do społeczeństwa, do
decydentów lub innych
zainteresowanych stron.”
7.
”Chcemy przeszkolić naszych
pracowników”
Pasujące oferty
• Realizacja różnych zakładów
zagospodarowania odpadów
Możliwości finansowania, studia
wykonalności, zamówienia publiczne,
budowa, itp.
• Eksploatacja, pomoc
techniczna i optymalizacja
różnych zakładów utylizacji
odpadów
• Komunikacja i kampanie
informacyjne (podnoszenie
świadomości)
• Szkolenia za granicą i w
Szwecji, oferty stażu.
Swedish Waste Management on Export
Kontakt i informacje
Kierownik projektu:
Jenny Åström
[email protected]
+46-70-5136612
Przewodniczący grupy roboczej:
Thomas Nylund
[email protected]
+46-26-178489
avfallsverige.se/in-english/wastemanagement-on-export/