Transcript Klik hier voor het interview met Michiel Langman.

Bij projecten onder de twee
ton kan bankgarantie best
achterwege blijven
INTERVIEW Michiel Langman
❞
FINANCIERING
Michiel Langman: “Als
aannemer wil je de
opdrachtgever te vriend
houden. Hem niet lastigvallen.” Foto: Ronald
Bakker
ADVISEUR
b~x}~z£!av¥|⁄v¥!=FNKE>!›v¥!w‹'zv‹!
av¥|⁄v¥Zxƒ¥ƒ⁄z¥!vy›~“zz'«!
ƒ›z'}zyz¥!z¥!wzy'~¡{“£z›z¥!ƒ›z'!
'z|‹£z'~¥|!z¥!⁄zyzy~¥|~¥|C!d§!
›z'†ƒz¢!›v¥!w'v¥x}zƒ'|v¥~“v«~z!
Wƒ‹fiz¥y!czyz'£v¥y!›z''~x}««z!yz!
V⁄“«z'yv⁄⁄z'!ƒ¥yz'†ƒz¢!¥vv'!yz!
wv¥¢|v'v¥«~z“!~¥!yz!“zx«ƒ'!wƒ‹fiC!]~¡!
£z~yyz!§'ƒ¡zx«z¥!›v¥!yz!czyz'£v¥y“z!
bzyzy~¥|~¥|“v‹«ƒ'~«z~«!z¥!vy›~“zz'yz!~¥!yz!›v“«z!xƒ⁄⁄~““~z!›ƒƒ'!
zxƒ¥ƒ⁄~“x}z!†v¢z¥!›v¥!yz!ifizzyz!
‘v⁄z'!ƒ›z'!yz!bzyzy~¥|~¥|“fiz«C
‘Bankgarantie te veel automatisme’
ooit gehoord dat een aannemer van zijn
opdrachtgever een bankgarantie vraagt”,
zegt de Amsterdamse econoom Michiel
Langman. “Toch zou dat best redelijk zijn. Hoe zeker
ben je dat straks de rekeningen betaald gaan
worden? Bij publieke opdrachtgevers lopen de
bouwers natuurlijk niet zo veel risico’s. Anders ligt
dat als het werk komt van de private kant. Toch zal
het vragen van een bankgarantie niet zo snel
gebeuren. De aannemers willen het werk veel te
graag hebben.”
Volgens Langman is de afgifte van bankgaranties
aan opdrachtgevers te veel een automatisme
geworden. De financiële armslag van de bouw wordt
daardoor onnodig beperkt. Hij signaleert ten
aanzien van het stuk papier bovendien administratieve onhandigheden. Als het project voltooid is, ligt
bij de opdrachtgever geen enkele druk om de
bankgarantie te retourneren. Sterker nog: soms is
het papier tussen alle paperassen gewoonweg
kwijtgeraakt.
“Als aannemer wil je de opdrachtgever te vriend
houden. Hem niet lastigvallen. Maar gelijktijdig
moet je na afloop van het project wel zo snel
mogelijk zien de bankgarantie terug te krijgen. Dat
geeft bouwers het gevoel energie te moeten steken
in nutteloze bezigheden. Garanties staan vaak veel
langer uit dan de duur van het project.”
Bouwprojecten herbergen altijd risico’s. Fouten in
“N
< VERVOLG VAN PAGINA 1
Gek eigenlijk.
Waarom vraagt de
aannemer geen
bankgarantie van
zijn opdrachtgever? De risico’s
liggen toch niet
alleen aan de kant
van het bouwbedrijf? Echter, de
markt beslist: wie
betaalt bepaalt.
Theo Leoné
VOORBEELD KLEIN PROJECT
Ð!aanneemsom!
!
IECEEE!z‹'ƒ
Ð!doorlooptijd!
!
M!fiz¢z¥
Ð!potentiële jaaromzet!
GKECEEE!z‹'ƒ
(7 projecten van 8 weken)
Zz¥!wv¥¢|v'v¥«~z!›v¥!J!§'ƒxz¥«!¢ƒ“«!yz!vv¥¥z⁄z'!zz¥!£~¤‹~y~«z~«“wz“£v|!›v¥!GEEE!z‹'ƒC!V£“!yz!
ƒ§y'vx}«|z›z'!¥v!FG!fiz¢z¥!wz«vv£«A!~“!}z«!£~¤‹~y~«z~«“wz“£v|!~¥⁄~yyz£“!ƒ§|z£ƒ§z¥!«ƒ«!IGCEEE!z‹'ƒ!
=FEJ!§'ƒxz¥«!›v¥!yz!vv¥¥zz⁄“ƒ⁄>C
W~¡!}z«!¢£z~¥z!§'ƒ¡zx«!wzy'vv|«!yz!{~¥v¥x~˝£z!†z¢z'}z~y!›ƒƒ'!yz!ƒ§y'vx}«|z›z'!|z⁄~yyz£y!LHAM!
§'ƒxz¥«!›v¥!yz!vv¥¥zz⁄“ƒ⁄C!]z«!£~¤‹~y~«z~«“wz“£v|!›ƒƒ'!yz!vv¥¥z⁄z'!~“!FFAK!§'ƒxz¥«!›v¥!†~¡¥!
¡vv'ƒ⁄†z«!›ƒƒ'!}z«!«–§z!§'ƒ¡zx«C!Yvv'yƒƒ'!~“!yz!wv¥¢|v'v¥«~z!|ƒzy!›ƒƒ'!¥ƒ|!|zz¥!«~z¥yz!›v¥!yz!
«ƒ«v£z!†z¢z'}z~yC!g‹~⁄!NE!§'ƒxz¥«!›v¥!yz!{~¥v¥x~˝£z!†z¢z'}z~y!›ƒƒ'!yz!ƒ§y'vx}«|z›z'!›£ƒz~«!›ƒƒ'«!
‹~«!yz!wz«v£~¥|“vx}«z'“«v¥y!y~z!}~¡!|zy‹'z¥yz!}z«!§'ƒ¡zx«!ƒ§wƒ‹fi«C
het ontwerp of in de uitvoering kunnen hoge kosten
met zich meebrengen. Dat de opdrachtgever
zekerheden verlangt, is niet zo vreemd. Volgens
Langman kan de bouw nog het beste leven met
bankgaranties. Want met borgsommen of verzekeringen is de sector nog slechter af. Ten opzichte van
een borgsom is het bedrijf met een garantie in ieder
geval zijn geld niet kwijt en kan zelfs wat rente
trekken. Het alternatief van verzekeren is ook niet
aantrekkelijk omdat vooral de meest risicovolle
projecten onder het verzekeringsdek gestopt zullen
worden. Hetgeen vanzelfsprekend tot steeds hogere
premies zal leiden.
Langman: “De aannemerij zal moeten leren leven
met de bankgarantie. Maar er is wel alle aanleiding
om de scherpe kantjes van het instrument af te
halen.”
Bij kleine projecten (met een aanneemsom onder de
twee ton) kan de bankgarantie volgens Langman
het beste geheel achterwege blijven. “De eerste
factuur komt doorgaans als het project al afgerond
is. Waarvoor heb je dan nog een garantie nodig? Bij
heel grote projecten zou je een aftopping in kunnen
zetten. Bij werken met een looptijd langer dan een
jaar kan het liquiditeitsbeslag dat voor de aannemer
gemoeid is met de bankgarantie van 5 procent van
de aanneemsom oplopen tot ver boven de 5 procent
van de jaaromzet die hij op dat project realiseert. In
projecten waar de aanneemsom in belangrijke mate
betrekking heeft op het ontwerpen in de beginfase,
zou de bankgarantie in de loop van het project
kunnen worden afgebouwd.”
Brancheorganisatie Bouwend Nederland zou graag
zien dat in de Uniforme Administratieve Voorwaarden, richting gevend voor veel aanbestedingen,
voorgeschreven wordt dat bankgaranties beëindigd
kunnen worden op initiatief van de aannemer. De
bal ligt dan aan de andere kant van het veld. Als de
opdrachtgever van mening is dat de bouwer nog
niet aan zijn verplichtingen heeft voldaan, hoort hij
op zijn beurt een veto uit te kunnen spreken over
het intrekken van de bankgarantie.