Transcript Nieuw ras moet iets toevo

POOTAARDAPPELEN
Flevolands handelshuis stelt vasteprijscontract voor Agria
Schaap Holland wil meer grondst
Voor de verwerking in het
THEMA
eigen schilbedrijf wil Schaap
Holland volgend jaar de contractteelt van
Agria’s fors uitbreiden. Het handelshuis biedt
daarvoor aantrekkelijke contractmogelijkheden, waaronder een vasteprijscontract van 15
euro per 100 kilo.
M
eer contractteelt is een bewuste keus’,
zegt Hans Geling van Schaap Holland.
‘Het betekent niet alleen dat we meer
aardappelen gaan verwerken. Ook willen we het
aandeel grondstof dat we aankopen via andere
handelspartijen afbouwen.’ Geling is als directeur pootgoed en consumptieaardappelen onder
meer verantwoordelijk voor de inkoop van
grondstoffen. Hij legt uit waarom het Flevolands
handelshuis het initiatief neemt om aanzienlijk meer areaal vast te leggen voor teeltseizoen
2014.
‘In de verwerking zien we dat we een beter
rendement halen met contractaardappelen.
‘
Schaap Holland gebruikt vooral Agria als grondstof voor de geschilde aardappelproducten.
F o t o ’s : S c h a a p H o l l a n d
Samen met onze contracttelers lukt het door
teeltbegeleiding om kwalitatief een goed product te telen voor ons schilbedrijf. Dat heeft te
maken met het sturen op bijvoorbeeld bemesting, pootafstand en anticiperen op de omstandigheden tijdens het groeiseizoen. Het werken
met aardappelen met een goed onderwatergewicht en de juiste maatsortering levert voor ons
rendementsvoordelen op’, aldus Geling.
VROEG STADIUM
Om fors meer areaal te contracteren heeft
Schaap Holland besloten om al in een vroeg
stadium de contractprijzen voor Agria kenbaar
te maken. Geling hoopt tijdens de komende rassenshow van Schaap Holland in Biddinghuizen
naast pootgoedtelers ook veel consumptietelers
te mogen begroeten. ‘We willen graag uitleggen
welke contractvoorwaarden we bieden en wat
de meerwaarde is van contractteelt voor beide
partijen.’
Voor de teelt van Agria in het seizoen 2014
biedt Schaap Holland een vaste contractprijs op
levering in april van 15 euro per 100 kilo. Telers
kunnen voor deze basisprijs een contract afsluiten voor zowel één jaar als ook voor drie jaar.
De uiteindelijke contractprijs is afhankelijk van
de transportafstanden naar Biddinghuizen en
de premieregeling voor kwaliteit en maatsortering. ‘Als de kwaliteit en de maat goed is, kan de
uitbetalingsprijs zomaar oplopen tot 16 euro’,
verzekert Geling.
Naast een vaste prijs biedt Schaap Holland
ook een aantal mogelijkheden voor poolcontracten. Dat zijn de traditionele pools met en
zonder voorverkoop en een pool met bodem.
Geling vertelt dat in de pool met bodem de minimum uitbetalingsprijs voor Agria voor komend
Diverse retailorganisaties hebben interesse in koelverse taf e
seizoen is vastgesteld op 12 euro per 100 kilo,
ook weer op aflevering van de aardappelen in
april. Voor alle poolvormen geldt dezelfde premieregeling voor kwaliteit die ook wordt gehanteerd voor de vasteprijscontracten.
Tot slot kunnen consumptietelers bij Schaap
Holland kiezen voor een klikcontract. Tijdens
Danespo Holland legt focus
‘Vijfentwintig
THEMA
‘Nieuw ras moet
aardappel-
rassen op de rassenlijst is geen
verdienste’, vindt commercieel directeur Peter
van Eerdt van Danespo Holland. ‘Een nieuw ras
is pas een verdienste als er daadwerkelijk geld
aan wordt verdiend.’
I
n het huidige kweekprogramma toetsen de
veredelaars van Danespo hun nieuwe selecties volgens Van Eerdt tot vervelens toe aan
bestaande rassen. ‘We willen geen nieuwe rassen die aanhikken tegen het bestaande segment.
Ze moeten in principe iets toevoegen’, verklaart
hij.
Van Eerdt heeft als rassenspecialist in de
aardappelsector een lange geschiedenis achter
zich. In de jaren tachtig en negentig van de
vorige eeuw was hij onder meer werkzaam als
rassenonderzoeker en manager van de kweekactiviteiten bij ZPC en Van Rijn. In die functies
bezocht hij veel aardappelgebieden in de wereld
en bouwde een uitgebreid netwerk op. Sinds
1998 werkt Van Eerdt voor Danespo, waarvan de
laatste zes jaar als directeur van de Nederlandse
dochter van het Deense aardappelbedrijf.
EIGEN KWEEKPROGRAMMA
Danespo is in Denemarken een grote onderneming die zich richt op de teelt en handel in
pootgoed en consumptieaardappelen. Al meer
dan zestig jaar heeft het bedrijf een eigen kweekprogramma voor nieuwe aardappelrassen. De
twee aandeelhouders van Danespo zijn handelsbedrijf DLG, een toeleverancier van landbouwproducten, en zaadproducent DLF Trifolium.
8
Z AT E R DA G 2 N O V E M B E R 2 0 1 3
Bij Danespo is Van Eerdt onder meer
gevraagd om samen met zijn Deense collega’s
het kweekprogramma breder op te zetten. Een
wens van de aandeelhouders is om de focus
meer te richten op de internationale markt
en niet alleen op Scandinavië. Danespo heeft
naast Nederland inmiddels dochterbedrijven in
Frankrijk, Duitsland en Algerije.
De buitenlandse vestigingen buiten Nederland gebruikt Danespo vooral om lokale markten te voorzien van pootgoed. ‘De strategie is om
de productie zo dicht mogelijk te laten plaatsvinden bij de afzetmarkt. Dat bespaart transportkosten, geeft in de teelt enige risicospreiding
en voorkomt mogelijke fytosanitaire obstakels’,
zegt Van Eerdt.
De eigen vestiging in Nederland ziet Danespo als springplank om pootgoed te exporteren
naar landen die minder geschikt zijn voor eigen
pootgoedteelt. Als voorbeeld noemt de commercieel directeur Zuid-Europa en bestemmingen
in het Midden-Oosten. ‘Vanuit Nederland wordt
nu eenmaal 60 procent van het wereldwijde
pootgoed verhandeld. Wil je internationaal
meedoen, dan moet je hier een vestiging hebben.’
Vanwege de groeiende omzet van Danespo
Holland heeft Van Eerdt van de aandeelhouders het verzoek gekregen om in Nederland een
zelfstandige bv op te richten. Hij legt uit dat
deze wens te maken heeft met het vermijden
van ingewikkelde fiscale kwesties. Die kunnen
bijvoorbeeld ontstaan bij de export van pootgoed vanuit Nederland en de verrekening via
Denemarken. ‘Volgend jaar beginnen we of een
nieuwe bv of we gaan nauw samenwerken met
Peter van Eerdt bij het proefveld van Danespo in de Noordoostpolder.
een ander aardappelbedrijf. Dat moeten we nog
bezien’, aldus Van Eerdt.
VIJFENTWINTIG TELERS
Het areaal pootgoed van Danespo Holland
in Nederland en België was in 2013 ongeveer
350 hectare. Van Eerdt vertelt dat een vaste
groep van zo’n vijfentwintig pootgoedtelers rassen van Danespo teelt op hun bedrijf. ‘Van ons
pootgoedareaal wordt het aandeel eigen rassen
ten opzichte van de vrije rassen steeds groter.
Vrije rassen kopen we meestal naar behoefte in.’
F o t o ’s : D a n e s p o
Bij Emmeloord heeft Danespo een eigen
proefveld van 1,2 hectare in gebruik voor
kweekwerkzaamheden. Daar worden jaarlijkse
zo’n 10.000 eerstejaars zaailingen geselecteerd
onder Nederlandse omstandigheden. Het kruisingswerk en het maken van de eerste kasklonen gebeurt vooral op het kweekbedrijf van
Danespo op Jutland in Denemarken. De nieuwe
selecties zijn voor een deel afkomstig van private aardappelkwekers onder wie een aantal uit
Nederland.
In Denemarken investeert Danespo fors in
GEWAS
op 15 euro per 100 kilo
of vastleggen bij telers
verbonden. Zo mogen de telers van maximaal
25 procent van het te leveren volume de prijs
vastleggen in de periode voorafgaand aan de
teelt van februari tot en met april en dat vervolgens nog eens verhogen naar maximaal 50
procent tot en met oktober. Tot 100 procent
kunnen ze vastklikken na de oogst tot eind
maart. Na 1 april is klikken niet meer mogelijk en wordt het eventueel openstaande volume afgerekend op basis van de finale cashsettlement van het aprilcontract op de termijnmarkt.
Geling: ‘In tegenstelling tot de traditionele
klikcontracten werken we zonder een afslagpercentage bij het berekenen van de eindprijs
en kan er ook al vroeger in het seizoen geklikt
worden. De telers krijgen één op één de prijs
betaald waarvoor ze hun volume vastklikken,
met verrekening van bewaarkosten, eventuele
extra transportkosten en de kwaliteitsregeling.’
POLDERGOUD
elaardappelen.
het afzetseizoen heeft een teler bij dit contract
op zelf te bepalen momenten de mogelijkheid
om voor een deel van zijn volume een prijs
vast te leggen. Deze prijs is rechtstreeks gerelateerd aan de notering voor fritesaardappelen
op de aardappeltermijnmarkt.
Aan het contract zijn enkele voorwaarden
Vanwege een aantal nieuwe producten in
het sortiment van het schilbedrijf verwacht
Schaap Holland dat de behoefte aan grondstof
de komende jaren structureel toeneemt. Producten waarmee het schilbedrijf op de consumentenmarkt aan de weg timmert zijn onder
meer de geschilde koelverse tafelaardappelen
in verpakkingen van een halve kilo en één kilo
en de verse frites. Voor de geschilde aardappelen onder de merknaam PolderGoud heeft
Schaap Holland zelfs een reclamespot voor
televisie laten maken.
‘Het betreft producten die we koud schillen. Steeds meer retailorganisaties hebben
interesse in de koelverse aardappelen. Verder
zien we met name ondernemers in de horeca
en catering die zich willen onderscheiden met
verse frites die niet voorgebakken is’, aldus
Geling. In de verwerking investeert Schaap
Holland dit jaar in extra capaciteit en in koelcellen voor het verwerkte eindproduct.
Van de aardappelen die Schaap Holland
gebruikt in het schilbedrijf is 80 procent Agria.
Het overige deel is grondstof voor geschilde
aardappelen die vastkokend zijn. Volgens
Geling worden daarvoor momenteel vier rassen getest waarvan uiteindelijk twee rassen
moeten overblijven.
TRANSPORTKOSTEN
Uitbreiding van het te contracteren
teeltareaal zoekt Schaap Holland in het midden van het land en dan met name in Flevoland. Dat is het meest gunstig voor wat betreft
de transportkosten, legt Geling uit. ‘Echter
vanwege risicospreiding in de teelt gaan we ook
contracten aan met aardappeltelers in andere
delen van het land, zoals het zuidwesten. Verder contracteren we voor de aflandperiode van
juli tot en met oktober ook aardappelen van
de lichte gronden in Limburg, Oost-Brabant en
Drenthe.’
Schaap Holland stuurt volgens Geling aan
op langjarige relaties met de consumptietelers.
‘We willen voor langere tijd grondstof vastleggen. Het gaat erom dat we samen met de contracttelers het te oogsten product zo duurzaam
mogelijk tot meerwaarde brengen. Overigens
contracteren we niet onbeperkt. Als we ons
volume voor komend jaar bereikt hebben dan
passen we de contractaanbieding voor teeltseizoen 2014 zo nodig aan.’
Haijo Dodde
Ondernemers in de horeca en catering willen zich onderscheiden
met niet voorgebakken verse frites.
op alle aardappelsegmenten
iets toevoegen’
de kweekactiviteiten, zegt Van Eerdt. Het kweekbedrijf werd voorheen vooral gefinancierd met
publieke gelden en is na een privatisering nu in
eigendom van Danespo en de Deense zetmeelverwerker KMC. ‘We willen het kweekbedrijf volledig updaten. Dat betekent dat er nieuwe faciliteiten moeten komen waarmee de kwekers nog
efficiënter hun werk kunnen doen’, verklaart de
commercieel directeur.
ENKELE NIEUWKOMERS
Tijdens de rassenshow van komende week
wil Danespo Holland in Creil de bezoekers het
bestaande sortiment aan eigen rassen laten zien
en kennis laten maken met enkele nieuwko-
ziekte en is geschikt voor teelt op zowel lichte
als zware grond.
Folva is voor Danespo het grootste pootgoedras in Nederland en België met een areaal
van zo’n 100 hectare. Van Eerdt omschrijft Folva als multifunctioneel voor de verse markt. ‘In
Nederland wordt deze aardappel gebruikt om
te wassen en voor de kleinverpakking. Verder
is Folva een prima exportaardappel en geschikt
voor vroege teelt in Zuid-Europa.’
Sarpo Mira is voor Van Eerdt het bewijs
dat je ook via traditionele veredeling en zonder genetisch gemodificeerde organismen een
moeilijk kweekdoel kunt bereiken. Dit ras heeft
via gewoon inkruisen een extreem hoge mate
Niet afbranden na één slechte ervaring
mers. Het grootste eigen ras van Danespo op dit
moment is Royal, een fritesgeschikte aardappel
exclusief geteeld voor McCain. Het ras is vijf jaar
commercieel en het areaal pootgoed in Nederland, België, Frankrijk, Duitsland, Schotland en
Denemarken bij elkaar was afgelopen seizoen
430 hectare.
‘Royal is een bulkaardappel bij uitstek’,
vertelt Van Eerdt. ‘De aardappel is geen schoonheid, maar de productie ligt gemiddeld 15 ton
hoger dan die van Bintje. Royal levert een goede
friteskwaliteit en is ook qua vorm efficiënt te
verwerken.’
Volgens de commercieel directeur pikte
Danespo het ras op uit een kweekprogramma
met chipsrassen. Royal beschikt over goede
resistenties tegen aardappelmoeheid en wrat-
GEWAS
van resistentie verkregen tegen phytophthora
in het loof en wordt nu onder meer geteeld via
McCain voor de productie van biofrites. ‘Het ras
is vrij laat, maar het gewas blijft goed gezond
tot het eind van het seizoen’, vertelt Van Eerdt.
‘Sarpo Mira is daardoor opmerkelijk opbrengstzeker voor een bioras en haalt vrijwel altijd een
productie van 40 ton of meer per hectare.’
HOGE VERWACHTINGEN
Linata, Cimega, Cronos en Lombarda zijn
nieuwe rassen van Danespo die dit jaar voor
het eerst op de rassenlijst staan. Van met name
Linata en Cimega heeft Van Eerdt hoge verwachtingen. ‘Linata is een prachtige aardappel
die goed te wassen is en groot kan worden in het
segment vroege verse markt. Het ras is goed te
telen in bijvoorbeeld Italië. Cimega kan een
opvolger zijn van Spunta. Dit is een aardappel
met een hoge opbrengst, een mooie vorm en
goede huidkwaliteit. Cimega doet het ook goed
in de pootgoedteelt.’
Cronos is een lang-ovale aardappel voor de
versmarkt met een zeer brede resistentie tegen
aardappelmoeheid. Een ras met ontsmettende
kwaliteiten volgens Van Eerdt. Lombardo tot slot
is volgens de directeur van Danespo Holland een
vroege bulker die enorme knollen geeft. ‘Een
prima exportaardappel en gemakkelijk in de
teelt. Met name interessant voor Oost-Europa.’
VEEL SEGMENTEN
De rassen die Danespo in de etalage plaatst,
zijn kenmerkend voor de focus van het Deense
aardappelbedrijf. ‘We proberen in zo veel mogelijk segmenten mee te spelen’, verklaart Van
Eerdt. ‘De komende jaren verwachten we te
kunnen oogsten van de nieuwe opzet van ons
kweekprogramma.’
Van Eerdt weet als geen ander dat ook een
nieuw ras nooit helemaal volmaakt is. ‘Elk ras
heeft zwakke punten. Het gaat erom dat die
goed te managen zijn. Voor het succesvol introduceren van een nieuw ras is het essentieel de
juiste marktpartijen te vinden. Verder is het van
belang om in de opbouwfase van een nieuw ras
altijd een plan B te hebben. Mocht er iets fout
gaan in de vermeerdering of in de handel, dan
is het goed dat er een alternatief is. Het is zonde
om een ras af te laten branden na één slechte
ervaring.’
Haijo Dodde
Folva is het grootste pootgoedras voor Danespo in Nederland en België.
Z AT E R DA G 2 N O V E M B E R 2 0 1 3
9