Transcript KNHS 7 mei def

Besturen met een Visie: Samenwerken
Houd oog voor de waarden van uw vereniging
Roberto Payer. Hilton Hotel Nederland
Thema’s
1. Besturen
• Een bestuurder kijkt vooruit
2. Trends en ontwikkelingen
• Bezuinigingen en hervormingen
• Generaties
• Impact van technologie
• Sociaal culturele ontwikkelingen
3. De veranderende sportconsument
4. Innoveren en Samenwerken
Besturen
Historische context: anno 1950
Subtitel
• Tekst
• Tekst 1
• Tekst 2
Historische context: anno 2014
Subtitel
• Tekst
• Tekst 1
• Tekst 2
Bestuurder onder druk?
Introductie in besturen
Besturen
• Richting geven aan een vereniging, een koers uitzetten en op
basis van deze richting/koers beslissingen nemen om
uiteindelijk zo dicht mogelijk bij de stip op de horizon te komen
Besturen: specifieke rol
In een organisatie: Verschillende rollen
• Bestuurder
!
!
!
!
!
• Manager
!
!
!
!
!
• Uitvoerder
Lange termijn
Bestuurders kijken vooruit en spelen in op
veranderingen
Trends en
Ontwikkelingen
Bezuinigingen en hervormingen
De grote hervormingsdossiers
Zorg (beperking zorgkosten,
AWBZ, ethische discussie)
Sociaal domein & Arbeid (decentralisatie
jeugdzorg, participatiewet, AWBZ,
flexibilisering arbeidsmarkt)
Pensioenen (AOW,
betaalbaarheid stelsel)
Vastgoed (huizenmarkt, afwaardering
commercieel vastgoed)
Overkoepelend: Overheid verder terug
Diffuse verhouding tussen eigen verantwoordelijkheid
burger en regulering door de staat
• Van verzorgingsstaat naar
‘participatiemaatschappij’ (o.a.
Miljoenennota 2013 Rutte 2)
• Schurende logica’s tussen burgers
en overheid:
• Belemmerende overheidsstructuren
en –systemen;
• korte termijn oriëntatie en onzekere
rugdekking tegenover complexe
netwerksamenleving;
• en ontstaan van informele economie.
• Hoe werkt: “Opgelegde solidariteit”?
Sociaal en Cultureel Rapport, WRR 2012
Wat betekent dit dan voor:
• Gemeenten
• Meer taken minder geld: Kopen in op prijs en kwaliteit.
• Slim bezuinigen: stimuleert slimme samenwerkingsverbanden
• (maatschappelijke) Organisaties
• Krijgen te maken met bezuinigingen vanuit gemeente
• Toenemende afhankelijkheid van gemeente: Moeten innoveren/
samenwerken
• Woningcorporaties
• Krijgen te maken met bezuinigingen vanuit de gemeente
• Kan door haar rol en eigendommen een bijdrage leveren aan
probleem gemeente/(maatschappelijke) organisaties
• Verenigingen
• Met haar accommodatie en vrijwilligers een interessante
samenwerkingspartner
• Burgers
• Meer zelf doen
• Meer betalen voor voorzieningen
!
Kids 2005-2013
Digital Natives
1990-2005
Millennials
1975-1990
Generatieverschillen
Generatie
Kenmerken
Generation X 1960-1975
Babyboomer 1945-1960
Voorzichtig en afwachtend, idealistisch,
Babyboomers
gedreven, draagvlak voor ideeën, voorkeur
voor structureren, machtige generatie,
(1940 - 1955)
laatste die op barricades hebben gestaan
60
Trendsactive 2013
Generatie X
(1955 - 1970)
Bescheiden en nuchter, zoeken verbinding
met elkaar (benutten kennis en
vaardigheden), procesgeoriënteerde
professionals
30
Pragmatische
generatie
(1970 - 1985)
Individuen (zoeken eigen kracht), gedreven
netwerkers die snel concrete resultaten
willen zien, gericht op benutten van kennis,
vlot leren in werk, ook druk leven buiten
werk
Screenagers
(1985 - 2000)
Eigenzinnig, slim en grenzeloos actief,
authentieke multi-taskers, willen zich overal
snel thuis voelen, staan overal en met
iedereen in contact
Kids 2005-2014
Generatie Z, Kids, Digital Natives -> Inspelen op??
Parents 2.0:
Opgevoed door project
parents die kinderen
beschouwen als project dat
moet slagen. Ouders willen
blijven doen als vroeger:
luxe uit eten, verre reizen
en naar de bioscoop
Beleving:
Ongebreidelde behoefte
aan opdoen van nieuwe
ervaringen, interessante
reisbestemmingen,
inspirerende ontmoetingen
Verheggen 2011, Trendsactive 2013
Computergedreven
netwerkers:
Zeer ervaren met pc,
gewend altijd online te zijn.
Slechte aansluiting met
huidige hiërarchisch
systemen
Organisatie en autoriteit:
Autoriteit moet verdiend
worden en afhankelijk van
inspiratie en ervaring in
plaats van functie. Werken is
tijds- en plaatsonafhankelijk
Millenials 1975-1990
Smart:
Opgegroeid tijdens
digitale revolutie. Veel
samenwerken en gebruik
maken van kennis en
vaardigheden in online
netwerken. Cool om
ergens goed in te zijn,
dan ben je waardevol
voor netwerk
Me-centric:
Verwend met spullen en
met aandacht.
Opgegroeid in een
onderhandelingsgezin.
Willen altijd en overal
mee kunnen praten en
mening mogen geven.
Interactive:
Groot online netwerk en
verbonden met alles en
iedereen. Continu bezig
up-to-date blijven met
netwerk en met elkaar
in contact staan
Hoe kan een organisatie inspelen op millennials?
Wees on- en offline interactief & denk over slimme strategische allianties?
Zorg dat ze zich bijzonder voelen & besef dat onderhandelen hetzelfde is
als samen creëren.
Empowerment, maak een krachtig beeld & vertel een mooi verhaal, visie
Trendsactive 2013
Generation X 1960-1975
Cynism:
Eerste generatie
sleutelkinderen die opgroeide
met werkende ouders.
Sceptisch en cynisch ten
aanzien van politiek, media en
bedrijven. Behoefte aan
transparante, persoonlijke
communicatie.
Pragmatism:
Praktisch en pragmatisch. Niet
loyaal naar bedrijven,
individualistische benadering.
Bij aankoopbesluiten behoefte
aan duidelijkheid en
persoonlijk aanbod
Family focus:
Druk leven met jonge kinderen
& carrière waar nog hard aan
gewerkt moet worden.
Zorgtaken voor mannen, ook
vrouwen streven carrière na.
Scheve werk-vrije tijd balans.
Behoefte aan hulp bij hectisch
gezinsleven.
Hoe kan een organisatie inspelen op generation x?
Wees transparant en persoonlijk & speel met cynisme!
Ga uit van rationele kostenafwegingen en biedt veiligheid en garanties. Biedt een
individuele, persoonlijke benadering.
Speel in op een hectische leefstijl en gezinsleven. Voeg geen complexiteit toe.
Trendsactive 2013
Babyboomers 1945-1960
Proud:
Grootste, rijkste, machtigste
generatie. Jeugdiconen nog
steeds dominant in popcultuur.
Laatste personen die echt op
barricades hebben gestaan.
Behoefte aan erkenning voor
achievements in jonge jaren
Third Age:
Invullen nieuwe fase: Het
moment dat kinderen uit huis
zijn en carrière is gemaakt.
Zoektocht naar invulling.
Voelen zich jong, streven actief
leven na vol ontdekking en
ontwikkeling.
Concerned:
Zorgen over eigen gezondheid
en over de wereld. Zo lang
mogelijk actief en jong blijven
en zoeken naar producten die
helpen. Kijken terug op leven
en willen iets doen om wereld
goed achter te laten
Hoe kan een organisatie inspelen op babyboomers?
Maak hun adviseur of ambassadeur & en gebruik hun prestaties, verworvenheden
en iconen.
Maak een visie dat past bij de volgende fase. Faciliteer het ontdekken.
Help hen gezond en actief te blijven & van hun schuldgevoel af te komen.
Trendsactive 2013
Impact van technologie
Ontwrichtende technologie “Alles op zijn kop”
Impact van technologie
Nieuwe Paus
Impact van technologie
Voortdurend ontstaan technologieën die de wereld
veranderen
“Innovators dilemma”
hoe te voorkomen?
Sociaal culturele ontwikkelingen
Toename informalisering
• Organisaties krijgen het karakter van
netwerken, soms virtueel van aard
• Niet meer automatisch gezag: afnemend
‘respect’ voor politieagent, onderwijzer,
dokter, rechter, burgemeester
• Andere omgang tussen werknemer en
leidinggevende
Blijvend is een hang naar leiderschap
• leiders, gidsen, idolen, helden als
vervanging pastoor etc.
• Wie zijn de leiders in de wijk?
Sociaal culturele ontwikkelingen
Intensivering van beleving
• Verlangen van moderne mens
naar intense ervaringen - alles
‘meegemaakt’ willen hebben
• Verhoogd levensritme en meer
drukte in het bestaan
• Uiting van emotie in publieke
domein: blogs, stille tochten,
rouw, De Toppers
• Eclectische opvatting van religie:
uit meerdere godsdiensten ‘iets’
halen, spiritualiteit, geraakt
worden
Sociaal culturele ontwikkelingen
Mentaliteit/Cultuur
Duurzaamheid:
Mensen worden geleid door
bewustzijn om de wereld te
versterken om levenskwaliteit
aan toekomstige generaties te
garanderen
Uncertain times:
Mensen worden geleid
door angst, onzekerheid
en onbekendheid met
toekomst
What is real?:
O.a. door nieuwe technologie
en globalisering kunnen
mensen moeilijker
onderscheid maken tussen
echt en fake leidend tot groter
wantrouwen tegen instituties
Visual Culture & Play:
Nieuwe generaties zijn
opgegroeid met en laten
zich leiden door beelden
en spelletjes
Health, welness &
happiness:
Mensen laten zich leiden door
streven naar hoogste kwaliteit
van leven, een gezonde
werkprivé balans
Connected Society:
Door digitalisering zijn
verbindingen in samenleving (o.a.
organisaties)
fundamenteel veranderd
Hoe kunnen verenigingen hier op inspelen?
De veranderende
sportconsument
The end of membership as we know it
Lastige tijd voor verenigingen
• Technologische en Demografische
veranderingen
“Change or die”
• Denk aan de toekomst: omarm
veranderingen
• Wees vraaggericht
• Begrijp wat leden willen
De veranderende Sportconsument
Subtitel
• Tekst
• Tekst 1
• Tekst 2
• Bepaalt zelf wanneer hij sport
• Toename individuele sporten
• Wil alleen consumeren
• Veeleisender
• ‘Zapp-gedrag’
!
De veranderende ruiter
Vroeger echte ‘paardenmensen’
Tegenwoordig steeds meer mensen met paarden
Spanningsvelden veranderende normen en
waarden sportvereniging
Traditie
• Participatie
• Betrokkenheid
• Solidariteit
• Eigen leden
Professionalisering
• Omgeving
• Doelmatigheid
• Kwaliteit
Innoveren en
Samenwerken
Hoe nu verder?
Hoe kunnen verenigingen inspelen op deze ontwikkelingen?
• Innoveren
• Slimme samenwerkingsverbanden
!
Hoe
nu verder?
!
!
!
Aandachtspunten:
!
!
!
Zonder schaarste en irritatie geen innovatie!
!
!
Anders gaan denken is noodzakelijk
„Je kunt een bepaalde omstandigheid niet veranderen met
dezelfde manier denken die je gebruikte om hem te creëren”
!
Albert Einstein
Hoe nu verder?
Valkuilen
• Negeren of niet opmerken van verandering tot het te laat is
• Gary Hamel:
Veel westerse managers besteden onvoldoende aandacht
aan vroege signalen van grote verschuivingen in demografie,
technologie en regelgeving. Hierdoor laten zij kansen liggen
om hun bedrijfsmodel te vernieuwen en verschuivingen in
hun voordeel te laten werken
!
• Verandering en tegenspoed de kop in drukken in plaats
van in je voordeel laten werken
!
• Nieuwe problemen willen oplossen met oude methoden
!
• Klein denken in tijden van grote uitdagingen
Hoe innoveren in derde wereld landen?
Meer met minder!
Hoe vernieuwen zonder geen geld, grondstoffen,
energie kennis, infrastructuur etc?
• In plaats van alles zelf doen, vertrouwen op partners
• Spaarzaam zijn in ontwerpen, fabriceren en afleveren
• Niet geheel iets nieuws opbouwen, maar hergebruik
van bronnen, technologie, kennis en op zoek gaan naar
nieuwe combinaties daarvan
• Vermogen en middelen van anderen inzetten en
gebruiken
• Altijd op zoek blijven naar meer waarde tegen zo laag
mogelijke kosten
!
!
Hoe innoveren in derde wereld landen?
Meer met minder!
Van Argentijns boertje naar grootste graan producent van
Latijns America (3 miljoen ton per jaar, 750 miljoen dollar)
!
• Geen grondbezit
• Geen personeel
• Geen landbouwmachines
!
!
!
!
!
!
!
!
!
Hoe innoveren in derde wereld landen?
Meer met minder!
•
•
•
•
Colgate in India: Groeien door klein te denken
!
Mobiel netwerk van jonge
mensen ipv dure traditionele
westerse distributie netwerken
Vertrouwen op sociale
infrastructuur
!
Maatschappelijk effect:
Duizenden banen voor jong volwassenen
Gezondheidsproblemen in kleine dorpen
aangepakt
!
!
!
!
Innovatie organiseren
Verschil tussen een innovatieproject en een gewoon project
Innovatieproject
Gewoon project
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Onzekerheden managen
Stakeholders onbekend
Einddoel vaag
Uniek project
Focus op proces
Lange termijn
Veelal informeel en
spontaan
• Strategisch van karakter
• Extern gericht
Onzekerheden reduceren
Stakeholders bekend
Einddoel helder
Herhaling
Focus op doel
Overzichtelijke
projectduur
• Veelal formeel en gepland
• Operationeel / tactisch
• Intern gericht
!
Innovatie organiseren
Hoe ontstaat innovatie?
Veranderende omgeving, bijv.
bezuinigingen
Juiste persoon, op juiste
plek, op juiste moment
Innovatie
Context van een organisatie
Aanwezige kennis, middelen
en faciliteiten
Samenwerken
Henry Wanyoike
• Sydney 2000
• Guide Runner verzweeg Malaria
Samenwerken
Gedeelde ambitie
• Denk buiten gebaande paden
• Laat je niet leiden door bestaande
structuren
Ambitie
Daadkracht
• Worden afspraken nagekomen?
• Wordt beoogde resultaat bereikt?
• Regelmatig / structureel overleg
Uitvoeren +
Evalueren
Aandacht voor proces
• Effectiviteit
• Rolverdeling /
afspraken
Organiseren
• Fasering / timing
• Draagvlak
• Aandacht voor kwaliteit
van het proces
Is samenwerking voor
alle partijen van waarde?
• Aandacht + interesse in
elkaars belangen
Belangen
Verschil in werkwijzen
professionele organisatie
en vereniging
• Informeel versus
Bureaucratisch
Relatie
• Vrijwilliger versus
Professional
• Bereikbaarheid: overdag
versus buiten werktijden
Literatuur: vaak herkenbare ‘slogans’
Waarom in de praktijk toch zo moeilijk?
• Durf te winnen en onderscheidend te zijn
• Zorg voor beschikbaarheid van tijd, ruimte en geld
• Geef vrijwilligers ruimte voor falen en risico’s
• Maak creatieve, ambitieuze mensen belangrijk
• Stimuleer open communicatie
Veranderen van organisaties is complex
70% veranderingsprocessen in Nederlandse organisaties
loopt vast of bereikt niet het beoogde resultaat
Boonstra 2003
Veranderen van binnenuit
INVLOED VAN BUITENAF
BEPAALT VERANDERNOODZAAK
DAADWERKELIJKE
ORGANISATIEVERANDERING
BEGINT BIJ DE MENS
Omgeving
Omgeving
Organisatie
Organisatie
• Veranderingsbereidheid
& weerstand
• In beweging krijgen van
de mens
Innoveren en samenwerken
Vraagt om goede bestuurders