Transcript Oosterkerk, Zondag 9 maart 2014, 1e zondag in de 40 dagentijd

Oosterkerk, Zondag 9 maart 2014, 1e zondag in de 40 dagentijd
Overweging over Zacharia 9:9-10 en Matteüs 21:1-11
ds.Wim Hortensius
Hij zal het zich heel anders hebben voorgesteld. Zijn glorieuze intocht in het
sportstadion in Sotsji, afgelopen vrijdag. Opening van de Paralympics, de
Olympische Winterspelen voor mensen met een beperking. Want niet iedereen
zwaaide met zijn vlag voor Vladimir Poetin, niet iedereen juichte hem toe.
Genodigden uit de hele wereld hadden afgezegd. En er was die ene sporter uit de
Oekraïne, die zijn vlag fier omhoogstak, zijn team demonstratief afwezig.
Alles vanwege de onverwachte intocht van Russische troepen op de Krim,
helemaal aan de oostkant van de Oekraïne. Een brutale intocht met geweren,
dreigende taal. Van de zomer hopen wij met een kleine optocht van 16
voornamelijk jonge mensen van onze gemeente de Oekraïne binnen te gaan
helemaal aan de westkant van het land. Als de situatie het toelaat. Een intocht
met wat gereedschap, en vrolijke spullen voor een kinderzomerkamp. Om met
goede bedoelingen kinderen en mensen in kwetsbare omstandigheden een paar
weken wat te ondersteunen.
Optochten. Ze zijn van alle tijden. In de tijd van Jezus marcheerden de
Romeinen door de straten van Jeruzalem. En wie het heeft meegemaakt zal het
zich nog herinneren: Duitse troepen in optocht, in het gelid, in Zwolle. Maar ook
de Canadezen, vijf jaar later, op hun bevrijdingstocht.
Misschien heb je wel eens meegelopen in een stille tocht, om iemand te
gedenken. Of was je bij de luidruchtige carnavalsoptocht afgelopen weekend
hier in Sassendonk.
Als kind, op Koninginnedag in Harderwijk, liep ik zelf mee in de Oranjeoptocht,
samen met mijn vriendje, in een zwart pakje met witte snorharen, als poes
verkleed.
Optochten. Wij mensen groeperen ons, om ons samen sterk te maken, om voor
onze overtuiging uit te komen, om te demonstreren, verdriet te delen of feest te
vieren.
Vaak is wel duidelijk waarom een optocht wordt gehouden. Maar vandaag
belanden we in een wel heel bijzondere optocht. In een stoet van mensen die
Jezus van Nazareth volgen bij zijn intocht in Jeruzalem. Het is een wonderlijk
tafereel! Jezus die op twee ezeltjes lijkt te rijden. Op een ezelin en haar veulen.
Matteüs, die déze intocht beschrijft, ziet hier wat anders dan zijn collega’s
Marcus, Lucas en Johannes. Bij hen is sprake van één ezelsveulen, waarop Jezus
de stad binnenrijdt. Hoe het er historisch aan toe is gegaan weet niemand. We
kunnen wel ontdekken hoe het er theologisch aan toe gaat bij de verschillende
evangelisten. Allemaal zien zij bij de intocht van Jezus in Jeruzalem woorden
van de oude profeet Zacharia in vervulling gaan. Zacharia, die in de 6e eeuw
voor Christus in een visioen een nieuwe koning naar Jeruzalem ziet komen, om
vrede te brengen over heel de wereld. Hij komt, zoals Zacharia schrijft: op een
ezel, een hengstveulen, het jong van een ezelin. In het Hebreeuws drie
verschillende woorden. De evangelisten Marcus, Lucas en Johannes denken dat
deze drie woorden in deze profetie over één en hetzelfde dier gaan. In hun
intochtverhalen rijdt Jezus op één ezelsveulen Jeruzalem binnen. Alleen Matteüs
denkt dat Zacharia het in deze profetie over twee dieren heeft. Zodat Matteüs bij
het intochtsverhaal van Jezus het ezelsjong samenbrengt met zijn moeder.
Matteüs laat zo twee dieren opdraven om Jezus de stad binnen te dragen! Om op
deze nieuwe manier de oude profetie van Zacharia in vervulling te laten gaan.
Hier ís uw nieuwe koning, van de vrede, niet hoog te paard, maar nederig en
zachtmoedig en hij rijdt op een ezelin én op een veulen.
Wat heeft deze optocht, deze intocht van Jezus toch te betekenen?
Matteüs vertelt ons dit verhaal niet helemaal aan het begin van zijn evangelie
over Jezus. Er is heel veel aan vooraf gegaan.
In zijn Bergrede heeft Jezus verteld over zijn roeping: om het Koninkrijk van de
hemel dicht bij ons te brengen. En in alle indringende gesprekken die hij
onderweg naar Jeruzalem met mensen voert, in alle bijzondere dingen die hij
doet, maakt Jezus keer op keer duidelijk: wij zijn kinderen van de Eeuwige. Ons
leven door God geschonken. Geroepen om in liefde, vrede en gerechtigheid met
elkaar te leven. In vertrouwen op die Ene. Met Jezus zelf als grote voorbeeld.
‘Mensenzoon’ noemt hij zich vlak voor deze intocht, niet gekomen om gediend
te worden, maar om te dienen en om zijn leven te geven als losprijs voor velen.
Veel mensen die hem leren kennen zijn onder de indruk van hem. Anderen zijn
heel kritisch, met name de joodse leiders, bang voor het nieuwe dat Jezus brengt.
Zó nadert Jezus nu Jeruzalem. In zijn hoofd en in zijn hart de woorden van de
oude profeet Zacharia. Jezus maakt ze zich helemaal eigen: ik mag die
rechtvaardige koning zijn, in naam van de Eeuwige. Nederig en zachtmoedig.
Ik mag die vrede brengen die geen grenzen kent!
De mensen om hem heen zien hoe intens Jezus deze komst naar Jeruzalem
beleeft. Er ontstaat er een enorme beweging van mensen: voor en achter hem,
tintelend van verlangen, zwaaiend met twijgen, roepend: Hij is de nieuwe Zoon
van David, Hij komt ons bevrijden, Hij brengt vrede!
De meest indrukwekkende optocht die ik zelf heb meegemaakt was in Den Haag
in 1983. De grootste demonstratie ooit in Nederland. Met vijfhonderdduizend
mensen tegelijk demonstreren tegen de komst van kruisraketten. Telkens weer
kwam de schreeuw van protest in golven over je heen. De stad was in rep en
roer, ik raakte zelf in rep en roer.
Voor mij heeft die optocht alles te maken met die bijzondere optocht rond Jezus
daar ooit in Jeruzalem. De kracht van samen, toen en nu. Elkaar steeds weer
inspireren en bemoedigen met het Bijbelse visioen van vrede, tot aan de einden
der aarde. Dat het mogelijk is, dat strijdwagens worden verjaagd, bogen
gebroken, dat gerechtigheid het wint, zoals Zacharia profeteert.
Vasthouden aan dit visioen, vaak tegen alle feiten in, als hoop tegen hoop, als dé
richting naar een nieuwe toekomst, in de Oekraïne, in Syrië, op het grote
wereldtoneel. Vasthouden aan dit visioen evengoed in dat soms ook zo
ingewikkelde leven van ons. Met alle keuzen die van ons worden gevraagd in
onze relaties, op ons werk, of als er geen werk meer is. Met de hardheid die wij
kunnen voelen als we geen antwoord weten op onrecht, ziekte, verdriet, de dood.
De levenskunst, het geloof, om vast te houden aan dit visioen, Koninkrijk van
God, zoals Jezus Messias. Want uiteindelijk is geen enkele hardheid bestand
tegen de zachte kracht van liefde, zachtmoedigheid en vrede.
De mooiste intocht is dat de Eeuwige met tederheid ons leven binnentrekt,
ons een nieuw hart geeft, zachte kracht, onopgeefbare hoop. Om te kunnen
vertrouwen en te leven Hem achterna, Jezus Messias.
Met zijn indrukwekkende optocht mee zijn wij met Jezus in Jeruzalem
aangekomen. In rep en roer. Want om met hem te sterven en op te staan!
In het vertrouwen dat ook in ons dagelijks leven het harde alleen overwonnen
kan worden door het zachte, het kwade alleen door het goede.
Wat geeft dat een kracht, een vreugde, voor onderweg.