Transcript 24 september 2014 pagina 19

‹
www.molenkruier.nl
De Molenkruier · woensdag 24 september 2014 · 19
Market Garden in Nieuwegein
Terwijl afgelopen
weekend in Nijmegen,
Groesbeek en omgeving
de oversteek van de
Waal in het kader van de
operatie Market Garden
werd herdacht, kon
Nieuwegein stilstaan
bij zijn eigen twee
oorlogsslachtoffers uit die
periode: een Pool en een
Brit: Tadeusz Jankowski
en Frederick Hooper.
Door Jan van Es
NIEUWEGEIN - De 25-jarige
Poolse oorlogsvlieger Tadeusz Jankowski, in dienst
bij de RAF, vertrok op
woensdag 20 september
1944 om 12.50 uur vanaf de
luchtmachtbasis RAF Brenzett, Romney Marsh in het
Engelse graafschap Kent.
In totaal twaalf Mustang
III jachtvliegtuigen gingen
deelnemen aan de operatie
Market Garden. Hij was als
piloot ingedeeld bij het 315de squadron, dat geheel uit
Poolse vliegers bestond. Jankowski’s missie voerde hem
naar de omgeving van Arnhem. Bij Jutphaas werd zijn
toestel echter rond 14.30 uur
door luchtafweergeschut geraakt. De Mustang belandde
in een lange glijvlucht stortte
uiteindelijk neer in de buurt
van de boerderij De Bongenaar, zo’n drie kilometer
ten oosten van wat toen de
dorpskern van Jutphaas was
en waar nu bedrijventerrein
Plettenburg-De Wiers is.
De piloot kwam bij het ongeluk om het leven, net als
de dertienjarige Jopie Hoveling, die met zijn vader toevallig op het land aanwezig
was. Beiden werden op de
algemene begraafplaats in
Jutphaas begraven. Jankowski was een ervaren oorlogsvlieger. Hij was sinds 1941
in dienst van de RAF en
was onderscheiden met het
Cross of Merit, dat speciaal
voor de Poolse oorlogsvliegers bij de Britse luchtmacht
in het leven was geroepen.
Die algemene begraafplaats
aan het Kerkveld in Jutphaas
is een van de rijkste van de
Lopikerwaard. Jutphaas was
een gemeente met nogal wat
adel, kastelen en landhuizen. Veel van die kastelen
zijn intussen verdwenen,
maar de adellijke families
hebben nog wel hun graven.
Zo liggen de heren van Plettenburg, die van Rijnhuizen
en De Wael van Vronestein
hier op de begraafplaats, die
begon als kerkhof bij de in
1820 afgebroken Nicolaaskerk. Hier waren verschillende grafkelders, waarvan
er sommige nog altijd aanwezig zijn.
Het graf van Jankowski is
er intussen niet meer. Het
werd in de jaren zestig naar
de Poolse Erebegraafplaats
in Breda overgebracht.
Aangespoeld in Vreeswijk
Oorlogsvliegers
Een foto uit de collectie van het Britse Imperial War Museum: Poolse oorlogsvliegers van het
315de Polish Fighter Squadron van de RAF poseerden in 1944 bij een North American Mustang
Mark III, FB387; een toestel van het type dat op 20 september van dat jaar ten oosten cvan
Jutphaas neerstortte. Tadeusz Jankowski, de vlieger die daarbij om het leven kwam, is de
zittende man in het midden.
Hoe nieuw Nieuwegein
als plaats ook mag zijn, het
heeft een van de oudste begraafplaatsen van de wijde
omgeving. In Vreeswijk, ooit
een klein vissersdorp aan
de Lek, ligt aan de Gildenborglaan een klein kerkhof.
Een bescheiden hek geeft
toegang tot een kleine dodenakker, die vooral twintigste-eeuwse zerken bevat.
Hier stond ooit de Dijkveldse kerk, die al in de vijftiende eeuw werd vermeld. De
Vreeswijkse doden werden
in en om de kerk begraven,
ook na de reformatie. Niet
iedereen stapte meteen op
het nieuwe geloof over en
zo zouden vanaf het einde
van de zestiende eeuw de
protestanten op het noordelijk deel, de katholieken
op het zuidelijk deel van
het kerkhof worden begraven. De kerk zelf was toen
al verdwenen. In 1585 werd
deze door de Spaanse troepen verwoest. it die oude
periode zijn geen grafstenen
meer over. De oudste zerk
die nu nog te zien is, dateert
uit 1613.
Op deze begraafplaats bevindt zich het andere ‘Nieuwegeinse’ slachtoffer van
Market Garden, korporaal
Hooper.
Oorlogsgraven uit de periode
1940-1945 zijn in Nederland
geen zeldzaamheid. Vaak
betreft het soldaten die in
de directe omgeving van het
graf gesneuveld zijn, overleden aan hun verwondingen
of die door hun familie in
hun oorspronkelijke woon-
plaats werden begraven.
Ook de laatste rustplaatsen van verzetsstrijders en
(burger)slachtoffers
van
oorlogshandelingen kunnen
als oorlogsgraven worden
betiteld.
Fred (Frederick Henry)
Hooper sneuvelde echter
niet in Vreeswijk, waar hij
in november 1944 werd begraven. De 22-jarige was een
van de vele Britse soldaten
die de luchtlandingen bij
Arnhem in september 1944
maakte en niet overleefde.
Wie niet, zoals afgelopen
weekend weer in herinnering werd gebracht, in een
van de vele bootjes op de
rivier werd neergeschoten,
had ook als parachutist beperkte kansen. Korporaal
Hooper was onderdeel van
het South Staffordshire Regiment, dat weer tot de First
Airborne Division behoorde. Hooper was parachutist
en sprong op 26 september
nabij Arnhem uit zijn vliegtuig. Hij kwam in de Rijn
terecht. Onduidelijk is of
hij neergeschoten werd, of
dat hij bij zijn landing in het
water zijn parachute niet
snel genoeg kon los krijgen
en als gevolg daarvan verdronk. Zijn lichaam werd
door de rivier meegenomen
en spoelde op 13 november
bij Vreeswijk aan.
Hooper was voor de Vreeswijkers van toen een bevrijder, die met zoveel mogelijk
eer als onder de bezettingsomstandigheden mogelijk
was, begraven werd. Zeker
in West-Europa hadden de
Duitse autoriteiten tegen
een sobere begrafenis geen
bezwaren.
www.Body-Fit.nl
Wil je graag fitter worden, afvallen of
sterker worden en train je graag in de
buitenlucht? Dan is The Bootcamp
Challenge iets voor jou!
THE
BOOTCAMP
CHALLENGE Nieuwegein, Houten en Vianen!
Maandag: 18:30 uur
20:00 uur
Woensdag: 18:30 uur
20:00 uur
Zaterdag: 09.00 uur
10.30 uur
Nieuwegein
Houten
Houten
Nieuwegein
Vianen
Houten
10 weken buiten trainen
1 x p.wk €80,-ofweken
2 x p.wk €130
,lang
Betaling in 2 termijnen mogelijk
Deze prijzen zijn bij deelname v.a. wk 40. Start je later? Betaal dan
het aantal resteren de weken.
Constructieweg 2a | Nieuwegein | 030-6062567| [email protected] | www.Body-Fit.nl
Bootcamp bestaat uit een afwisselend
pakket aan oefeningen, waarmee je
binnen 1 uur het hele lichaam traint.
Zo werk je aan je conditie, je flexibiliteit en komen er leuke, uitdagende
spierversterkende oefeningen voorbij.
Doordat je in groepsverband traint,
ontstaat er al snel een leuke,
ontspannen sfeer. De teamgeest zorgt
ervoor dat je net dat beetje extra
geeft, of je nu individuele oefeningen
doet of samenwerkt.
10 weken, 1, 2 of 3x per
week buiten trainen.
Schrijf je snel in voor deelname! Bel
030-6062567 of ga naar Body-Fit.nl
Deelname op verschillende locaties is mogelijk.