Transcript 1 Het voorkomen van verslikken

OPDRACHTFORMULIER
Het voorkomen van verslikken
Naam student:
Datum:
1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met
medestudenten of je docent.
2 Kijk in de bronnen welke informatie je kunt gebruiken bij het oefenen van deze vaardigheid.
3 Beantwoord de volgende vragen:
a Waarom is het risico op verslikken groot bij het gebruik van een tuitbeker?
b Welke verschijnselen zie je bij iemand die zich verslikt?
c Hoe moet je handelen als iemand zich (ernstig) verslikt?
d Welke hulpmiddelen kan de zorgvrager gebruiken om verslikken te voorkomen?
e Welke (soort) dranken en voedsel vergroten de kans op verslikken?
f Leg uit waarom je bij ouderen die zich regelmatig verslikken extra alert moet zijn op uitdroging.
Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen:
© Noordhoff Uitgevers bv
1
HANDELINGSFORMULIER
Het voorkomen van verslikken
Naam student:
Naam observator:
Datum:
Beoordeling:
Voor alle handelingen geldt:
•
•
•
•
•
Raadpleeg het dossier;
Zorg voor voldoende privacy;
Was je handen volgens de WIP-procedure;
Pas de voorschriften toe;
Observeer en controleer de zorgvrager.
De student:
Goed
Fout
1 Informeert:
• Ga na in het dossier wat de zorgvrager wel of niet mag hebben. Verzamel informatie
over voorgeschreven houding en eventuele hulpmiddelen;
• Vertel de zorgvrager dat je gaat helpen met de maaltijd en dat je ondersteuning biedt
om verslikken te voorkomen;
• Zorg ervoor dat de zorgvrager krijgt wat veilig is;
• Probeer wensen en mogelijkheden van de zorgvrager zoveel mogelijk af te stemmen.
Als de zorgvrager bijvoorbeeld houdt van vruchtensappen, overleg dan of dit
ingedikt mag worden.
2 Zet alle benodigdheden klaar:
• Maaltijd;
• (Aangepast) eet- en drinkgerei. Gebruik bij voorkeur geen tuitbeker of rietje;
• Servet;
• Nachtkastje of tafeltje;
• Eventueel (rol-)stoel;
3 Help zorgvrager in de juiste houding:
• Help de zorgvrager in een goede zithouding: rechtop, met het hoofd iets voorover
gebogen. Een stevig kussen in de rug kan hierbij helpen;
• Als de zorgvrager niet rechtop kan zitten, help de zorgvrager dan (gedeeltelijk)
op de zij (niet op een verlamde zijde);
Als de zorgvrager in een rolstoel zit, zorg er dan voor dat de rolstoel niet in kantelstand staat;
• Let er op dat je zelf ook goed en comfortabel zit. Het duurt vaak even voordat de
zorgvrager klaar is met eten en drinken. Een prettige houding zorgt ervoor dat je
het vol houdt en straalt bovendien meer rust uit naar de zorgvrager;
• Bij een zorgvrager die halfzijdig verlamd is en wel rechtop kan zitten, bied je het
eten en drinken aan de niet-verlamde zijde van de mond aan;
• Ga op ooghoogte zitten; geef het eten/drinken op ooghoogte aan; dan hoeft de
zorgvrager het hoofd niet achterover buigen;
© Noordhoff Uitgevers bv
3
Goed
Fout
4 Voert handeling uit:
• Neem zo nodig voorbereidende maatregelen:
- zorg dat een gebitsprothese goed in de mond zit: verslikken kàn het gevolg
zijn van een slecht zittend kunstgebit. Plak het gebit zo nodig vast met
bijvoorbeeld met kleefpoeder;
- verdik eventueel de drank in overleg met de zorgvrager;
• Neem tijdens de maaltijd maatregelen om verslikken te voorkomen:
- geef het eten in kleine porties. Geef de zorgvrager de tijd om het goed te kauwen;
- laat de zorgvrager kleine slokjes tegelijk nemen;
- biedt pas weer een volgende hap of slok aan als de mond helemaal leeg is;
- praat tussendoor niet onnodig met de zorgvrager; dit leidt af;
- laat de zorgvrager òf eten òf drinken; niet tegelijkertijd. Voedsel bij voorkeur
niet wegspoelen met drinken;
• Pas je tempo aan; neem de tijd en straal zoveel mogelijk rust uit. Een haastige
indruk kan de zorgvrager het gevoel geven dat hij/zij op moet schieten.
Dit vergroot het verslikrisico;
• Observeer vermoeidheidsverschijnselen. Ook dit vergroot de kans op verslikken;
• Houd rekening met (angst-)gevoelens; de zorgvrager kan bang zijn om te stikken.
Reageer invoelend en stel zo nodig gerust;
5 Past juiste nazorg toe:
• Evalueer je werkzaamheden en de maatregelen die je genomen hebt met de
zorgvrager;
• Laat de zorgvrager tot tien minuten na de maaltijd nog rechtop zitten.
6 Rapporteert de bevindingen:
• Rapporteer eventuele bijzonderheden en afspraken in het dossier.
Bron: NPI
Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen:
4
© Noordhoff Uitgevers bv
TOETSFORMULIER
Het voorkomen van verslikken
Naam student:
Naam beoordelaar:
Datum:
Beoordeling:
Kruis aan hoe de handelingen zijn uitgevoerd. Kies uit: V = Voldoende; O = Onvoldoende
Kruis aan door wie de beoordeling is gedaan. Kies uit: B = BPV; S = School
Opdracht
Je gaat een oudere zorgvrager een maaltijd geven waarbij je maatregelen neemt om verslikken te voorkomen.
Voorbereiding
V
O
B
S
V
O
B
S
V
O
B
S
1 Verzamelt relevante gegevens uit het dossier;
2 Informeert de zorgvrager over de hulp bij de maaltijd en hoe verslikken voorkomen
kan worden;
3 Zorgt ervoor dat de zorgvrager krijgt wat veilig is;
4 Houdt hierbij rekening met de wensen en gewoonten van de zorgvrager;
5 Zet alle benodigdheden klaar.
Uitvoering
6 Neemt, in overleg met de zorgvrager, voorbereidende maatregelen om verslikken
te voorkomen. Zoals: indikken van drank, controle gebitsprothese;
7 Helpt de zorgvrager in de juiste houding volgens protocol;
8 Neemt zelf ook een goede houding aan volgens protocol;
9 Neemt maatregelen om verslikken te voorkomen:
- Geeft het eten in kleine porties;
- Laat de zorgvrager kleine slokjes tegelijk nemen;
- Geeft de zorgvrager de tijd;
- Praat niet onnodig tussendoor;
- Zorgt ervoor dat de zorgvrager niet gelijktijdig eet en drinkt;
10 Past het tempo aan;
11 Let op vermoeidheidsverschijnselen van de zorgvrager;
12 Houdt rekening met (angst-)gevoelens; reageert invoelend.
Nazorg
15 Evalueert de maaltijd en de maatregelen die genomen zijn om verslikken te voorkomen;
16 Laat de zorgvrager na de maaltijd nog even rechtop zitten;
17 Rapporteert de bevindingen en afspraken in het dossier.
© Noordhoff Uitgevers bv
5
Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen:
6
© Noordhoff Uitgevers bv