LEZING op de DAG van de RADIOAMATEUR

Zaterdag 1 nov 2014, Americahal, Apeldoorn

Tijdens de lezing op de DvdRA gaan Roger PA3ADH en Gert PA3CRC in op de ontwikkeling van consumenten elektronica, vooral waar het de antenne aangaat. Leuke anecdotes, achtergrond informatie, praktische aanpak en vooral hoe je slim gebruik kunt maken van een Vector Network Analyser. Een flink deel van die aanpak is onorthodox. Je kunt beter slim zijn dan alles heel precies willen meten, want dan kom je vaak bedrogen uit.

at low-side freq: inductive behaviour comes from 50 ohm at DC resonance paracitic inductance of the resistor at high freq losses due to circuit- Q

antennes in consumentenspulletjes

Bijna ieder elektronisch consumentenproduct heeft tegenwoordig wel een antenne, als het er al niet meerdere zijn. Denk aan DECT, Bluetooth, Dual of Quad band GSM, GPS, WiFi.

Al die antenne moeten worden ontwikkeld en dat is geen eenvoudige opdracht. De eisen die aan dergelijke antennes worden gesteld zijn heel anders dan wat we gewend zijn van een antenne van een amateurstation. Denk aan aspecten van prijs (iedere cent telt), aanpassing (ook als je je handen om het apparaat hebt), herhaalbaarheid (ook het honderdduizendste product moet werken, zonder na-tunen!) En dat alles in een kastje dat vaak nauwelijks groter is dan een doosje lucifers, waar display en accu nog eens de meeste plek inneemt.

complexe impedanties meten, de vector network analyser

Een vector network analyser (VNA) is het meetinstrument dat niet alleen de grootte van een (transfer)impedantie, maar ook de fasehoek. Het is dus niet een apparaat dat alleen "scalair" meet, zoals een VSWR-meter, maar "complex": het meet het reële en imaginaire deel van de impedantie. Reden is onder andere dat we met die informatie beter het ontwerp van de antenne in de hand hebben.

een-poort / twee-poort

En wat voor een antenne geldt, een z.g. “een-poort” geldt ook voor een “twee-poort”, zoals een versterker, een filter of een verzwakker: die hebben een in- en een uitgang, twee poorten dus. Hier zijn vier parameters van belang, namelijk de ingangsimpedantie, de uitgangsimpedantie, de versterking (van in- naar uitgang) en de terugwerking (van uit- naar ingang). Hiervoor worden vaak de Z- of de S-parameters gebruikt.

Ook hier weer ”complexe” grootheden, want een versterking geeft meestal ook fasedraaiing, die overigens weer afhankelijk is van frequentie.

betaalbaar

Sinds enkele jaren zijn er erg leuke VNA's op de markt voor toepassing in de amateur wereld, maar voor professionele toepassing zijn die meestal niet zo geschikt, al was het maar door het beperkte frequentiegebied. De meeste apparatuur voor de consumen-tenmarkt zit op hogere frequenties, vaak ergens tussen de 800 en 2500 MHz. En dan wil je natuurlijk ook nog wat hoger en lager kunnen kijken. Helemaal spannend als je een multiband aantenne moet ontwikkelen; beslist geen sine cure!

De MegiQ VNA is een vector netwerk analyser onder de 3000,- euro die twee-poort metingen kan doen, van 400 ... 4000 MHz, dus uiterst geschikt voor gebruik in ontwikkel afdelingen waar het budget beperkt is. Het instrument heeft verder nog als optie een derde poort en een interne biasgenerator met bias-tee's voor het voeden van de gemeten schakeling.

MegiQ bv Weegschaalstraat 3 5632 CW Eindhoven 040 291 1479 www.megiq.com