TuinbouwVrouw Mariska Foppen

KAS Magazine spreekt regelmatig met opvallende en bijzondere vrouwen uit de tuinbouwsector. Dit keer een interview met Mariska Foppen, directeur bij groothandel en exporteur Waterdrinker in Aalsmeer.

60

]

‘Ons enthousiasme overbrengen op de consument’

Een handelsbedrijf geleid door een vrouw is niet doorsnee in de sierteelt. Een uitzondering op die regel is groothandel en exporteur in kamer- en tuinplanten Waterdrinker Aalsmeer, waar Mariska Foppen directeur is, samen met Bob Moria. Met aandachtsgebieden als marketing, productontwikkeling, samenwerken en MVO zet ze de toon voor de lange termijn. Vol ideeën werkt ze daar met een aanstekelijk enthousiasme aan, niet alleen voor haar eigen bedrijf, maar het liefst voor de hele sector.

Tekst Uko Reinders

Foppen werd halverwege de jaren negentig bij Waterdrinker binnengehaald door een adviseur. Die was ingehuurd om het bedrijf te reorganiseren, wat nodig was om verdere groei mogelijk te maken. Sinds de start in 1972 was het uitgegroeid tot een onderneming met tegen de 100 medewerkers. De organisatie structuur was daar niet op ingesteld; het was duidelijk dat er een management laag moest worden toegevoegd. Foppen: “Maar de twee direc­ teuren wilden alleen maar iemand op de nieuwe positie die ze voor honderd procent konden ver­ trouwen. Een van die twee, mijn vader, had de ad­ viseur terloops over zijn studerende dochter verteld. Eén en één is twee dacht hij, en ging me bellen.” Voordat Foppen met de adviseur sprak, was het nooit in haar opgekomen om in het bedrijf van haar vader te gaan werken. Ze is ook niet in de sierteelt opgegroeid; pas toen ze een tiener was ging haar vader bij Waterdrinker als directeur aan de slag; niet als sierteeltman maar vanuit zijn professie als accountant. Toen de adviseur belde was ze bijna klaar met haar studies economie en sociologie aan de Universiteit van Amsterdam. “In die tijd was er veel jeugdwerkloosheid. Ik kon daarom kiezen tussen het schrijven van sollicitatie brieven en in­ gaan op het aanbod om bij Waterdrinker aan de

‘Nu willen we iets creëren wat ‘more than the next step’ is’

slag te gaan. Die keus was snel gemaakt.” Foppen kwam bij Waterdrinker niet in een gespreid bedje terecht. “Niemand wist wat ik moest doen. Om de branche te leren kreeg ik een doos met vak bladen en een werkplek in een soort bouw keet. Als je ze uit hebt, zien we wel verder, lieten mijn nieuwe collega’s me weten. Al snel ging ik mee op een klanten reis met als doel om notities te maken. Ik noteerde alles op wat me opviel. Dat sloeg aan, want veel wat in dat verslag stond, was collega’s nooit opgevallen. Vervolgens werd ik bij alles betrokken.”

Duo aan de leiding

Toen haar vader eind 1998 stopte, nam Foppen een deel van de aandelen over en ging ze samen met Bob Moria en de inmiddels teruggetreden Ed Waterdrinker verder. Met het huidige duo aan de leiding is het bedrijf doorgegroeid. Het personeels­ bestand bestaat nu uit circa 300 FTE’s en de omzet bedraagt 185 miljoen euro. Dat is 30 procent meer dan voor de crisis in 2008. Ook dit jaar noteert het bedrijf groei. Dat komt geheel voor rekening van de export; de binnenlandse markt stagneert. “We zien dat bloemisten en tuincentra het lastig hebben”, zegt Foppen. In 2012 werd een nieuw pand naast FloraHolland Aalsmeer betrokken, dat niet te [

61

62

] missen is als je over de nieuwe N201 naar de veiling rijdt. “Bob is de commerciële man verantwoordelijk voor de in­ en verkoop en ik doe alles daaromheen, zoals marketing, financiën, personeels zaken. Strategische zaken doen we samen”, zegt Foppen. Het lijkt op een yin en yang verdeling. In deze Chinese wijsheid worden de tegen stellingen tussen het vrouwelijke en mannelijke als complementair gezien. Bij Waterdrinker functioneert dat goed en zorgt er volgens Foppen voor dat haar bedrijf geen doorsnee exporteur is: er is meer aandacht voor samenwerken, MVO, marketing en het inspelen op trends om producten aantrekkelijk voor consumenten te maken.

Strategie en waarden

Omdat Waterdrinker meer dan alleen een in­ en verkoopbedrijf van planten wil zijn, heeft het een strategie geformuleerd. Die moet ervoor zorgen dat het bedrijf de aandacht houdt voor zaken waar niet direct geld aan wordt verdiend, maar die essentieel kunnen zijn voor de langere termijn. Foppen vindt dat duidelijk belangrijk, want ze gaat er uitgebreid op in. Dat doet ze aan de hand van een grote afbeelding van een boom met dikke wortels, met op de bladeren en wortels kreten als product leider schap, ‘we care’, ‘we innovate’, ‘we inspire’ en ‘we connect’. Om met die laatste te beginnen: die verwijst volgens Foppen naar de rol van Waterdrinker als keten platform. “We willen

‘Link zijn tussen veredelaars en kwekers enerzijds en internationale klanten anderzijds’

een link zijn tussen veredelaars en kwekers enerzijds en internationale klanten anderzijds. Door kennis uit te wisselen weten telers en veredelaars beter hoe hun planten worden gewaardeerd. De klanten krijgen hierdoor producten die beter op de markt aansluiten en door onderlinge contacten kunnen ze de producten verrijken met verhalen.” ‘We care’ staat voor zorg. Foppen: “Als enige handelsbedrijf in de sierteelt hebben we ons verbonden aan de MVO zelfverklaring ISO 26000. Daar geeft het bedrijf invulling aan door bijvoorbeeld de keuze voor leverancier mede te laten afhangen van de CO 2 ­ uitstoot in de transport fase. Vanwege de uitstoot wil Waterdrinker meer regie gaan voeren over de aanvoerlogistiek om meer gecombineerde vrachten te realiseren. “Richting de klanten zoeken we ook duurzame oplossingen, zoals het transport per trein.” “Willen we verder groeien, dan moeten we ons in de breedte oriënteren. Buiten de bestaande kaders denken om concepten te ontwikkelen of logistieke oplossingen. Daar staat ‘we innovate’ voor. We kijken daarom bijvoorbeeld goed naar ontwikkelingen bij organisaties buiten onze branche, universiteiten en onderzoek.” De kreet ‘we inspire’ wordt vooral duidelijk in de Cash & Carry, waar niet alleen de nieuwste producten worden getoond, maar ook hoe ze met toegevoegde waarde nog aantrekkelijker voor de consumenten kunnen worden gemaakt. “Maar ook kwekers moeten we inspireren om de juiste soorten te produceren. Daarvoor organiseren we kwekersontbijten, waar we met ze in gesprek gaan over ontwikkelingen in de markt. Nu focussen we ons op MPS­A, wat steeds belangrijker wordt in de markt. Albert Heijn wil bijvoorbeeld vanaf 2015 alleen nog afnemen van die telers die MPS A­gecertificeerd zijn. Dat vertellen we de telers om te zorgen dat ze daarmee aan de slag gaan. Om hun daarbij te begeleiden hebben we een hulpteam voor kwekers opgezet.”

Meest uitgebreide sortiment

Productleiderschap betekent dat Water drinker volgens Foppen het meest uitgebreide assortiment van alle handels huizen heeft. “We zijn continu bezig om samen met telers en ver edelaars nieuwe variëteiten te ontwikkelen. Om dat te stimuleren, maken we afspraken over de afname van producten, zodat het voor telers interessant wordt om nieuwe producten te ontwikkelen.” Wat betreft de afzet, richt Waterdrinker zich op tuin centra, groot handels, bloemisten en retail. “We focussen op kwaliteits­ retailers zoals Albert Heijn, die toe gevoegde waarde willen. Met veel buiten landse groot handels hebben we partner ships, waarbij we hen helpen om het juiste assortiment op hun locatie neer te zetten en voor een aantrekkelijke presentatie zorgen.” Volgens Foppen ontbreekt het bij veel groot handelaren aan kennis om dat goed te doen. “Daarom nemen wij die rol steeds meer op ons.” Een belangrijk blad aan de Waterdrinker­boom is het Green Trade Center. Daartoe behoort de Cash & Carry, die nog in de veiling is gevestigd, maar op termijn naar een gebouw naast het nieuwe pand zal verhuizen. “Als we de kans krijgen zal hier een soort toonzaal van bloemen en planten herrijzen die zijn weerga niet kent en waar kwekers als echte ‘sterren’ worden neergezet. We waren de eerste met een Cash & Carry, maar dat concept is overal gekopieerd. Nu willen we iets creëren wat ‘more than the next step’ is, zodat het niet meer gekopieerd kan worden”, aldus Foppen. Naast het Green Trade Center moet een plek komen waar alle kennis van bloemen en planten samenkomt en een ontmoetingsplaats voor de sector wordt. “Toen we daar verder over nadachten kwamen we op het idee van een Experience Center, waar we naast branche genoten, ook consumenten, toeristen, school kinderen en studenten kunnen bereiken. We willen laten zien dat we goed bezig zijn in de sector en hoe mooi onze producten zijn. Dat willen we op een inspirerende wijze vertellen en daarmee het enthousiasme voor bloemen en planten in de samenleving verhogen.”

Anderen betrekken

Waterdrinker wil andere bedrijven bij het project betrekken en bedrijven als Priva, Visser, Philips en FloraHolland hebben al enthousiast gereageerd. “Voor veredelaars is het een probleem dat te weinig studenten voor een groene opleiding kiezen, terwijl ze juist steeds meer hoog opgeleide mensen nodig hebben. Ook daarvoor is het belangrijk dat we vertellen hoe interessant onze sector is.” Het bedenken en uitvoeren van ideeën, zoals het Green Trade en Experience Center vindt Foppen het leukste aspect van haar werk. “Het is mooi dat daar bij Waterdrinker ruimte voor is en ook dat we hier een gedreven team hebben waardoor we snel stappen kunnen zetten. We zien dat kwekers, veredelaars en klanten ook enthousiast van ons worden. Dat horen we telkens weer als ze hier over de vloer zijn geweest.” Foppen ziet de toekomst zonnig tegemoet. “We moeten met elkaar stappen maken richting de consument, contact zoeken en ons enthousiasme overbrengen. Een positieve ontwikkeling is dat de interesse in groen toeneemt. Dat is een enorme kans, maar we moeten ons verhaal wel vertellen: bijvoorbeeld dat planten de lucht zuiveren, energie kunnen produceren en dat bloemen en planten bijdragen aan de happiness factor bij mensen. Be good and tell it! Daarom moeten we als sector de handen ineen slaan om interessanter voor consumenten te worden.”

Wat zou je regelen voor de sector als er geen beperkingen in tijd of geld waren?

“Natuurlijk dat het Green Experience Center zo snel mogelijk open kan! Maar ook heel interessant is een ander initiatief; 24/7 Green. Een digitale zender die 24/7 uitzendt en geheel gewijd is aan bloemen en planten. Met programma’s over veredeling, verhalen achter bloemen en planten, design functie van groen, tuinieren, creatieve ideeën met groen… Een fantastische kans om onze sector bij een breed publiek onder de aandacht te brengen. En het enthousiasme voor groen in huis en tuin te verhogen. De zender kan uitgerold worden naar het buitenland, dus ook internationaal ons stempel blijvend zetten als hét sierteeltland. Eigenlijk een vernieuwde vorm van ‘Bloemen bureau’ promotie. De plannen zijn er, nu er nog samen achter gaan staan!” [

63