juni 2014

Bedrijfsleider Henk Hekman van Landgoed Stegeren:

„Meer voederwaarde oogsten met Retengo Plus”

Vernieuwingen in de maïsteelt hebben de belangstelling van Henk Hekman in Stegeren. Een proef met Retengo Plus leerde hem dat het fungicide een hogere voederwaarde oplevert. Een bespuiting van maïs tegen bladvlekkenziek ten. Henk Hekman, bedrijfsleider van de stieren mesterij van Landgoed Stegeren, werd erop geattendeerd tijdens een bijeenkomst van zijn vaste loonwerker Koonstra in Balkbrug. Hoewel hij wel wat zag in de bespuiting met Retengo Plus, ging het hem te ver om meteen het hele areaal van 40 hectare maïs er mee te behandelen. „Daarom heb ik - in overleg met de eigenaresse van het landgoed - een proef aangelegd van tien hectare met en zonder Retengo Plus. Beide delen hebben we apart ingekuild en geanalyseerd”, vertelt hij. „Want uiteindelijk gaat het mij om de voederwaarde.”

6% meer zetmeel

Uit de analyses van beide kuilen bleek dat de maïs behandeld met Retengo Plus duidelijk betere gehaltes kent. Het drogestofgehalte kwam 4% hoger uit, zetmeel pluste met 6% en ook de VEVI nam toe. Die cijfers komen overeen met de meerjarige onderzoeken die fabrikant BASF op verschillende locaties in Nederland verzamelde. Landgoed Stegeren bestaat uit 45 hectare bouwland, 6 hectare grasland, 65 hectare natuur terrein, 100 hectare bos en een stierenmesterij met 360 Belgisch Blauwkruislingen.

Kosten besparen

Voor Hekman is de maïsteelt een serieuze aan gelegenheid. Om een hoge maïsopbrengst van goede kwaliteit te halen, besteedt de bedrijfs- leider aandacht aan onder andere vlak ploegwerk, rijenbemesting en het pH-getal van de grond. „Zo proberen we de teelt te optimaliseren. Hoe meer voederwaarde we van eigen grond halen, hoe beter”, vertelt hij. Bij een kuil van betere kwaliteit is minder krachtvoer nodig. Dat scheelt kosten.” De Retengo Plus-bespuiting ziet Hekman niet alleen als een opbrengstverbeteraar. „We beper ken er het risico op een misoogst door bladvlek kenziekten mee. Als die er in slaan, is het met de opbrengst gedaan. Dat hebben we een jaar of vijf geleden wel gezien.”

Rond rijden

De vergelijkende proef met en zonder Retengo Plus voerde Hekman uit in nauwe samenwerking met Loon- en grondverzetbedrijf Koonstra.

Ervaring in het spuiten in hoge maïs had het loon bedrijf niet. De zelfrijdende spuitmachine heeft een bodemvrijheid van 1.50 meter. „Het spuiten veroorzaakte geen schade”, stelt Hekman. Wel vergde de hoge maïs enkele praktische aanpas singen. Loonwerker Harry Koonstra: „Eenmaal door een spoor gereden, kun je niet tegengesteld nogmaals door hetzelfde spoor rijden. Daarom reden we het perceel rond van buiten naar bin nen om op de kopakkers dezelfde rijrichting aan te houden. Ook voor de hoeken van het perceel hebben we niet teruggestoken.” Ten tijde van de oogst van het maïsgewas konden Koonstra en Hekman visueel nauwelijks verschil vaststellen tussen beide perceeldelen. Hekman: „Maar de kuilanalyses maakten het verschil exact inzichtelijk. Ik ben zeer tevreden met 6% extra zetmeel.”

Kuilanalyse Landgoed Stegeren

Droge stof Zetmeel VEVI VEM Onbehandeld 360 377 1067 1012 Retengo Plus 374 398 1092 1032 Meeropbrengst +4% +6% +2% +2%

De kuilanalyses bewezen Harry Koonstra (l.) en Henk Hekman (r.) dat Retengo Plus 6% extra zetmeel oplevert.

Loonwerker Harry Koonstra in Balkbrug:

„Kijk naar rendement, niet naar kosten”

Loon & Grondverzetbedrijf Koonstra ontzorgt veehouders op het gebied van gras, maïs en mest. Het bedrijf verzorgt ruim 600 hectare maïs. Loonwerker Harry Koonstra vindt dat er nog veel winst te halen is in de maïsteelt en speelt daarop in met nieuwe technieken.

Waarom investeert Koonstra in nieuwe ontwikkelingen in de maïsteelt?

„De opbrengst en de kwaliteit van de maïsteelt kan en moet omhoog. Veehouders zul len maximaal ruwvoer van eigen land moeten halen. Of dat nu aangejaagd wordt door de bemestingsnormen, derogatie-perikelen of de ruwvoermarkt is mij om het even. Met nieuwe teeltmaatregelen en technieken bieden wij maïstelers de helpende hand.”

Hoe valt er winst te halen in de maïsteelt?

„Er is nog veel winst te halen in aandacht voor bodem en gewas. Ik trek weleens een vergelijking tussen een veehouder en een akkerbouwer. Zoals een veehouder bezig is met zijn vee, zo is een akkerbouwer bezig met zijn bodem. En daar moeten we naar toe; veehouders laten veel liggen op eigen land. En daarbij is het misschien wel goed dat men vaker kijkt naar het rendement in plaats van alleen maar naar de kosten.”

Kunt u voorbeelden van betere teeltmaatregelen noemen?

„Rijenbemesting op basis van GPS is daar een goed voorbeeld van. Die techniek ontwik kelden we zelf en daarmee komt de mest precies op de plaats waar het nodig is. Houd ook de pH van zandgrond goed in de gaten. Bij een te lage pH komen voedingsstoffen niet voor de plant beschikbaar. Verder levert een bespuiting met Retengo Plus tegen bladvlekkenziekte meerwaarde op.”

Wat zijn volgens u de voordelen van een bespuiting met Retengo Plus?

„Dat zijn er meerdere. Ten eerste beperk je het risico op een misoogst door een aantas ting met bladvlekkenziekten. Dat risico is altijd aanwezig. Ten tweede zorgt het voor een gezonder en vitaler gewas dat beter tegen stressvolle omstandigheden kan. Denk daarbij aan droogte of nachtvorst. Dan zijn de verschillen groot. Daarbij is er de mogelijkheid om Retengo Plus te combineren met bladmeststoffen om heel gericht en efficiënt bij te bemesten. Maar het grootste voordeel is toch wel de gegarandeerde meeropbrengst van € 250 per hectare.”

Maïsteler Arjen Maas kiest voor kwaliteit in de kuil

„Je moet er een heel jaar van voeren

” Meer zetmeel in de kuil betekent voor Arjen Maas van vof Maas in Aalst minder voer aankopen. „De maïsteelt heeft mijn volle aandacht. Daardoor kan ik de maximale voederwaarde van mijn eigen land halen.” De preventieve bescherming van Retengo Plus tegen bladvlekkenziekten geeft hem de zekerheid van een hoge opbrengst en een gezond en vitaal gewas. Arjen Maas in het Gelderse Aalst kijkt vanuit een akkerbouwvisie naar maïs en beschermde zijn snijmaïs met het fungicide Retengo Plus. In 2011 hielden bladvlekkenziekten flink huis in zijn maïsgewas. Een perceel was nog niet rijp, maar kleurde in oktober in enkele dagen tijd helemaal bruin. „We moesten direct hakselen, anders kwam het veel te droog de kuil in.” De kuiluitslag viel in dat jaar dan ook niet mee. Hij moest in het rantsoen veel compenseren met graskuil en brok. „Dat wil ik niet meer meemaken. Ik zie Retengo Plus als een verzekeringspremie die je altijd terugverdient”, motiveert Maas zijn keuze om het hele maïsareaal te behandelen. Maas heeft een gemengd bedrijf in de Bommelerwaard die bestaat uit 70 melkkoeien, 15 hectare maïs, 50 hectare akkerbouw en 40 hectare gras. Daarnaast houdt hij 40.000 leghennen.

Prachtig gewas

De toepassing van Retengo Plus geeft Maas de zekerheid dat de maïs goed beschermd is tegen alle varianten bladvlekkenziekten die in Nederland voorkomen. „Er is altijd een risico dat bladvlekkenziekten het gewas aantasten. Als dat zover is, dan is het te laat en kun je niets meer doen.” Voordat het gewas in de pluim kwam paste de loonwerker Retengo Plus toe. Een geer werd niet meegespoten want dat zou teveel gewasschade veroorzaken. Echt verschil tussen het onbespoten stukje en de rest heeft Maas niet opgemerkt. „Het viel op dat de maïs er ontzettend mooi en groen heeft bijgestaan. Tot in het najaar aan toe.” De loonwerker die het spuit werk verzorgde, kreeg er zelfs vragen over van maïstelers uit de buurt, zo viel het maïsperceel in positieve zin op.

Zeer goede kuiluitslagen

Om zetmeel te produceren heeft de maïsplant groene bladeren nodig. Retengo Plus beschermt niet alleen tegen bladvlekkenziekten maar maakt de plant ook vitaler. Daardoor is er meer groene massa om zetmeel te vormen en de kolven goed te vullen. „En de kolf is het belangrijkste onderdeel van de maïsplant.” Ondanks dat Maas geen vergelijkingsmateriaal heeft, is hij overtuigd van het gunstige effect van Retengo Plus. „Het gewas zag er tot het eind goed en groen uit. Groene massa heeft ook als voordeel dat de kuil dan veel vaster aan te rijden is.” Komend seizoen gaat Maas Retengo Plus zeker weer gebruiken voor zijn twee kuilen. „De kuiluitslagen waren zeldzaam goed voor beide rassen. Dat is voor mij belangrijk, want ik moet er een heel jaar van voeren.”

Kuilanalyse Firma Maas

Arjen Maas in Aalst liet Retengo Plus toepassen in zijn snijmaïs. De kuilanalyse stemt hem zeer tevreden.

Kuil 1 Kuil 2 Regiogemiddelde Zetmeel (g/kg ds) VEM 399 1012 407 1049 356 979 NDF celwandverteerbaarheid 337 329 377

De beide kuilen met verschillende rassen zijn met Retengo Plus behandeld.

Verhoeven Gewasverzorging in Erp spuit 800 hectare maïs

„€ 250,- extra voederwaarde haal je altijd”

Om de maïsteelt te optimaliseren zijn nog veel instrumenten beschikbaar, concludeert Marcel Verhoeven, akkerbouwer en loonwerker in Erp. De toepassing van Retengo Plus is er één van. „Daarmee oogst je altijd meer voederwaarde.”

Marcel Verhoeven van Verhoeven Gewasverzorging ziet hele goede resultaten van de Retengo Plus bespuiting in maïs.

Groenere plant geeft minder broei

Een van de klanten van Verhoeven constateerde duidelijk minder broei in de kuil die met Retengo Plus was behandeld. Dat komt door de betere afrijping en de groenere restplant op het moment van hakselen. Daardoor is de kuil beter aan te rijden. Dat is goed voor de kwaliteit, want een goed vastgereden kuil heeft altijd minder last van broei en schimmelontwikkeling.

Gebreksziekten ziet akkerbouwer en loonwerker Marcel Verhoeven steeds meer voorkomen in maïs. „Bemesting wordt een steeds groter knel punt. Mangaan- en kaligebrek zien we met regel maat. En dat uit zich in een lagere opbrengst én in een gewas dat veel vatbaarder is voor ziekten.” Verhoeven Gewasverzorging bestaat uit een ak kerbouwbedrijf van 500 hectare met 200 hectare snijmaïs, aardappelen, uien en suikerbieten. Voor de gewasverzorgingstak zijn drie zelfrijdende spuitmachines beschikbaar. In een straal van 30 kilometer rond het bedrijf worden vooral tuin bouwgewassen en 600 hectare maïs verzorgd. Verhoeven ziet volop mogelijkheden om de maïsopbrengst te verbeteren. Bijvoorbeeld met een akkerbouwmatige aanpak. Het fungicide Retengo Plus omarmt hij. „Daar hebben we hele goede resultaten van gezien.”

Verschillen nader bekeken

Verhoeven behandelde onder andere een ras sendemo met Retengo Plus, waarbij de helft van alle veldjes werd bespoten. Het spuitmoment van Retengo Plus is globaal een week tot tien dagen voor het in pluim komen van het gewas. Verhoeven ziet in de hoogte van de maïs geen probleem: „Maïs buigt mee. Maar achteruitste ken doen we niet en op de kopakkers rijden we gewoon rond.” Tijdens de droge zomerperiode was de ziektedruk van bladvlekkenziekten laag. „Op het oog was er eigenlijk weinig verschil te zien”, vertelt hij. „Maar nader bekeken, als je kolven gaat plukken en planten vergelijken, is er zeker verschil vast te stellen.” Met name het kolfgewicht viel hem op. „De kolven waren veel beter afgevuld. En ook de stengels waren beduidend dikker.” In eigen maïspercelen zag hij hetzelfde beeld. Beter gevulde kolven leveren meteen winst op in de vorm van meer zetmeel. „Bovendien verbetert de verteerbaarheid, door de afname van het aandeel celwanden.” Verhoeven concludeert dan ook d at € 250,- extra voederwaarde per hectare in de praktijk zeker haalbaar is. „Zelfs in een jaar als 2013 met weinig bladvlekkenziekten. Kun je nag aan wat het effect is als er wel veel ziektedruk is.”

Loonwerker René Eugelink in Laag Keppel:

„Gezonde plant is de sleutel”

Sinds in suikerbieten tegen bladvlekkenziekten wordt gespoten, zijn de opbrengsten omhoog geschoten. René Eugelink in Laag Keppel verwacht in de maïsteelt hetzelfde effect.

Spuittechniek in hoge maïs

René Eugelink vertelt over zijn ervaringen met het spuiten van maïs met Retengo Plus. „Door maïs van 2 meter hoog rijden is geen probleem. Je moet alleen vooruit rijden en GPS is nodig om het goede spoor te vinden. Om een goede bedekking te krijgen, spuiten we met 400 tot 500 liter water per hectare en met voldoende druk. Onze moderne high speed turbospuitdoppen spuiten naar beneden en achteruit, dat bevordert de bedekking ook. Na een storm in juli waren er percelen scheef gewaaid. Toen was het niet meer mogelijk zonder gewasschade door de maïs te rijden.” Loonwerker René Eugelink in Laag Keppel merkt onder melkveehouders veel belangstelling voor nieuwe ontwikke lingen in de maïsteelt. Er is duidelijk een omslag in denken. Velen denken na over de optimalisering van de maïsteelt. „Een logische ontwikkeling”, vindt hij. „Voer is duur. Een misoogst kan men zich niet veroorloven.” Eugelink heeft met zijn oom Jan en neef Joost Eugelink een loon- en akker bouwbedrijf in de Achterhoek. Totaal verzorgen ze de teelt van 700 hectare maïs, waarvan een gedeelte eigen teelt. De kennis en ervaring van de akkerbouwgewassen benutten de loonwerkers om de maïsteelt bij klanten te optimaliseren.

met 10 ton per hectare hoger geworden. Dat effect verwacht ik bij maïs ook.” Eugelink investeerde drie jaar terug al in een spuitmachine met extra bodemvrijheid om hoge maïs te kunnen bespuiten. In 2013 behandelde hij 200 hectare maïs met Retengo Plus. „We hebben ons het afgelopen jaar eerst gericht op de bladvlekkengevoelige rassen en percelen met niet-kerende grondbewerking. Daar zijn de risico’s op een aantasting met bladvlekkenziekten het allergrootst.” Niet ondergeploegde gewasresten vormen een besmettingsbron voor bladvlekkenziekten.

Gezonde plant is de sleutel

„Een gezonde plant is de sleutel voor een hoge en kwalita tief goede opbrengst”, stelt Eugelink. Dat is de aanleiding dat de loonwerker direct grote voordelen in een bespuiting van maïs met Retengo Plus zag. Het beschermt de planten tegen alle voorkomende bladvlekkenziekten én geeft een meeropbrengst. Geregeld maakt Eugelink de vergelijking met de suikerbietenteelt. „Een jaar of tien spuiten we nu bieten tegen bladvlekkenziekten. Sindsdien is de opbrengst

Hoog aandeel zetmeel

Tussen ongespoten en met Retengo Plus behandelde percelen was op het eerste gezicht geen verschil vast te stellen. Toch gaven alle klanten feedback dat de kuilen van deze percelen hoog scoren op zetmeel. Retengo Plus zorgt voor een vitaler gewas dat beter en meer zetmeel kan produceren. Daardoor produceren de planten zwaardere kolven wat zich vertaalt in een kuilanalyse met een uitstekend zetmeelaandeel.

René Eugelink ziet voordelen van Retengo Plus voor telers van snijmaïs. Dat is de reden dat het loonbedrijf investeerde in een spuitmachine met een grote bodemvrijheid.

Een beroep op het vakmanschap van de boer

Mestbeleid, een krappe ruwvoermarkt en derogatie? Als rundvee houder heb je er maar mee te dealen. „Er iets aan veranderen kun je toch niet. Dus moet ik er alles aan doen om van de beschikbare grond maximaal ruwvoer van optimale kwaliteit te produceren”, ver telt Henk Jolink in Drempt. Zijn bedrijf met 110 melkkoeien is wat betreft ruwvoer zelfvoorzienend. Op het totale areaal van 75 hectare teelt hij 16 hectare snijmaïs.

Record aan VEM

De snijmaïskuil van oogst 2013 bracht een record, Jolink scoorde nooit eerder 1019 VEM in de kuilanalyse. De melkveehouder ver moedt dat de bespuiting met Retengo Plus daar zeker een bijdrage aan geleverd heeft. „Tot het eind toe was de maïs mooi groen en dat is goed voor het aandeel zetmeel.” Bij de oogst viel hem op dat de planten nog heel groen waren. „Het leek net of het niet wilde afrijpen. Toch was het drogestofgehalte hoog; 35,5% en de kolf voldoende rijp. Je moet dus anders naar maïs gaan kijken.”

Alle randvoorwaarden goed

Aan de maïsteelt besteedt Jolink al jaren aandacht: „Je kunt het maar één keer oogsten en de kans om fouten te herstellen heb je niet. Daarom moeten alle randvoorwaarden goed zijn. Wat dat betreft wordt het vakmanschap van de boer steeds belangrijker.” Daarmee doelt hij op tijdig ploegen, zuinig zijn op de structuur van de grond, bemesting in de rij en dergelijke.

Meer groen in de kuil

Net voordat de maïs in bloei kwam voerde de loonwerker de bespui ting met Retengo Plus uit. Twijfels over platrijden van maïsplanten had Jolink niet. „In het verleden heb ik wel percelen gezien die in dezelfde periode zijn beregend. De schade valt mee, de maïs veert wel weer terug.”

Geen risico lopen

Het verwoestende effect van bladvlekkenziekten kan hij niet gebrui ken voor een maximale opbrengst. „Dat is een enorm risico.” Als alle kosten al gemaakt zijn, kunnen bladvlekkenziekten de kwaliteit van de oogst enorm verminderen. „Het is zonde om je ruwvoer op het laatst uit je handen te laten glippen.” Een bespuiting met Retengo Plus ziet Jolink dan ook als een verzekeringspremie.

Melkveehouder Henk Jolink in Drempt wil in zijn snijmaïs geen risico op bladvlekkenziekten lopen en kiest daarom voor Retengo Plus.

Retengo Plus in cijfers

Een bespuiting met Retengo Plus tegen bladvlekkenziekten levert altijd meerwaarde op. Zelfs in een jaar met lage ziektedruk, oogsten maïstelers meer tonnen, meer zetmeel en meer kVEM.

Meeropbrengst verse massa

Onbehandeld 100% Retengo ® Plus Opbrengst kg/ha 40000 45000

+8,4%

50000 De resultaten op basis van zes proeven in verschillende maïsrassen verdeeld over Nederland, zijn weergegeven in de grafieken. Het gemid delde van deze proeven komt overeen met de meerjarige cijfers. In het onbehandelde deel van de proefvelden in Noord-Nederland werd in 2013 meer oogvlekkenziekte vastgesteld. In Zuid-Nederland had helmin thosporium de overhand. Op alle proeflocaties zijn diverse in Nederland voorkomende varianten van bladvlekkenziekten geconstateerd.

€ 250,- extra voederwaarde

Uit de proeven in 2013 blijkt dat Retengo Plus een meeropbrengst oplevert. In snijmais is de meeropbrengst aan droge stof één ton per hectare bij een toename van de zetmeelopbrengst van 6,1%. Daarbij levert Retengo Plus 5,7% extra kVEM per hectare. Het onafhankelijk on derzoekstation Schothorst Feed Research in Lelystad heeft vastgesteld dat dit, in lijn met het meerjarig onderzoek, een voordeel van € 250,- per hectare aan extra voederwaarde oplevert. Bij korrelmaïs is de meeropbrengst nog groter. Doordat het gewas langer gezonder doorgroeit worden de kolven nog beter afgevuld. Uit onderzoek blijkt dat korrelmaïstelers met Retengo Plus kunnen rekenen op maar liefst 11,3% extra aan kilogrammen zetmeel per hectare.

Meeropbrengst drogestof

Onbehandeld Retengo ® Plus Opbrengst kg/ha 16000 100% 17000 18000

+6,6% Meeropbrengst drogestof

Onbehandeld Retengo ® Plus Opbrengst kg/ha 7000 100% 8000

+10,7%

9000

Meeropbrengst zetmeel

Onbehandeld Retengo ® Plus 100% Opbrengst kg/ha 6000 6500

+6,1%

7000

Meeropbrengst kVEM

Onbehandeld Retengo ® Plus 100% Opbrengst kVEM/ha 16000 17000

+5,7%

18000

Meeropbrengst verse massa

Onbehandeld 100% Retengo ® Plus Opbrengst kg/ha 11500 12500

+9,3%

13500

Meeropbrengst zetmeel

Onbehandeld Retengo ® Plus 100% Opbrengst kg/ha 5000 5500

Meeropbrengst kVEM

Onbehandeld Retengo ® Plus 100% Opbrengst kVEM/ha 9000 10000

+11,3%

6000

+10,8%

11000

Retengo Plus in maïs

• • • • Beschermt tegen alle voorkomende bladvlekkenziekten Geeft een vitaler gewas Geeft een betere kolfvulling Meer zetmeel en VEM van een hectare

Retengo Plus

1,5 l/ha

Advies

Spuit Retengo Plus 7-10 dagen voor het in de pluim komen

Colofon

Het Retengo Plus bulletin is een uitgave van BASF Nederland BV, Divisie Agro. Wilt u meer weten over de specifieke eigenschappen van producten van BASF, dan kunt u contact opnemen met uw leverancier van gewasbeschermingsmiddelen. Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor gebruik eerst het etiket en de productinformatie. Retengo

®

Plus is een geregistreerd handelsmerk van BASF Nederland B.V. BASF Nederland BV Postbus 1019 6801 MC Arnhem

www.retengoplus.nl