Transcript Onderwerpen masterproeven voor de MA Vertalen

Onderwerpen masterproeven voor de MA Vertalen 2014-2015
Promotor: Dr. Abied Alsulaiman
A. Vertaalatelier juridisch vertalen:
Promotor:
Dr. A. Alsulaiman
Titel:
Terminologie van de nieuwe grondwet van Marokko
Onderzoeksvraag: Hoe werd/wordt de terminologie van de nieuwe grondwet van Marokko gevormd
en hoe heeft ze zich verder ontwikkeld?
Corpus:
Marokkaanse grondwet én Belgisch (Nederlandstalig) grondwet.
Methodologie:
Corpus-based studie met:
 Analyse van het corpus
 Termextractie
 Opsporen van de functionele equivalentie van de geëxtraheerde termen in
het Belgische Nederlandstalige rechtssysteem
1
Promotor:
Dr. A. Alsulaiman
Titel:
Terminologie van Marokkaanse vennootschapsbelasting
Onderzoeksvraag: Hoe werd/wordt de Marokkaanse terminologie inzake vennootschapsbelasting
gevormd en hoe heeft ze zich verder ontwikkeld?
Corpus:
Het Marokkaanse wet op vennootschapsbelasting van 2010 (Arabisch-Frans).
Methodologie:
Corpus-based studie met:
 Analyse van het corpus
 Termextractie
 Opsporen van de functionele equivalentie van de geëxtraheerde termen in
het Belgische Nederlandstalige rechtsysteem
Bibliografie:
 Alsulaiman A. (2009). De Marokkaanse Familierechtelijke Documenten:
Norm, Realiteit en Vertaalproblematiek. Proefschrift voorgelegd tot het
behalen van de graad van Doctor in de Oosterse Talen en Culturen.
Universiteit Gent. Academiejaar 2008-2009.
 Asensio, R.M. (2003). Translating Official Documents. Manchester, St.
Jerome Publishing.
 Baker, M. (1996). “Corpus-based Translation Studies: The challenges that lie
ahead”. In: H. Homers (ed.) Terminology, LSP and Translation Studies in
Language Engineering: in Honour of Juan C. Sager. John Benjamins.
Amsterdam – Philadelphia. P. 175-186.
 Cabré, M.T. (1998). Terminology: Theory, Methods and Aplications.
Amsterdam/philadelphia.
 Cao, D. (2007). Translating Law. Clevdon, Buffalo, Toronto.
 De Groot G.-R. (1993). Recht en vertalen II. Kluwer, Deventer.
 Temmerman, R. (1990). Terminologie, een methode. Inleiding tot theorie en
praktijk van systematische terminografie. Leuven/Amersfoort.
 Wright S.E. & Budin G (1997). Handbook of Terminology Management. Vol.
I. Amsterdam/Philadelphia.
 Wright S.E. & Budin G (2001). Handbook of Terminology Management. Vol.
II. Amsterdam/Philadelphia.
Bibliografie:










Lafrouji M. (2013). Nouvelle Constitution du Royaume du Maroc. Rabat.
Textes juridiques actualisés no. 53.
Alsulaiman A. (2009). De Marokkaanse Familierechtelijke Documenten:
Norm, Realiteit en Vertaalproblematiek. Proefschrift voorgelegd tot het
behalen van de graad van Doctor in de Oosterse Talen en Culturen.
Universiteit Gent. Academiejaar 2008-2009.
Asensio, R.M. (2003). Translating Official Documents. Manchester, St.
Jerome Publishing.
Baker, M. (1996). “Corpus-based Translation Studies: The challenges that lie
ahead”. In: H. Homers (ed.) Terminology, LSP and Translation Studies in
Language Engineering: in Honour of Juan C. Sager. John Benjamins.
Amsterdam – Philadelphia. P. 175-186.
Cabré, M.T. (1998). Terminology: Theory, Methods and Aplications.
Amsterdam/Philadelphia.
Cao, D. (2007). Translating Law. Clevdon, Buffalo, Toronto.
De Groot G.-R. (1993). Recht en vertalen II. Kluwer, Deventer.
Temmerman, R. (1990). Terminologie, een methode. Inleiding tot theorie en
praktijk van systematische terminografie. Leuven/Amersfoort.
Wright S.E. & Budin G (1997). Handbook of Terminology Management. Vol.
I. Amsterdam/Philadelphia.
Wright S.E. & Budin G (2001). Handbook of Terminology Management. Vol.
II. Amsterdam/Philadelphia.
Promotor:
Dr. A. Alsulaiman
Titel:
Geschiedenis van de term “laïcisme” in het Arabisch
Onderzoeksvraag: Hoe hebben de termen “laïcisme”, “secularisme”, “profanisme”, “scheiding van
Kerk en Staat” , “modernisme” en aanverwante termen zich in het Arabisch
ingeburgerd en verder ontwikkeld?
Methodologie:
Terminologie-historisch onderzoek naar de oorspronkelijke concepten en de
culturele achtergrond van deze termen alsook naar de bijkomende betekenissen en
connotaties die deze termen in het Arabisch in de loop der jaren gekregen hebben.
 Alsulaiman (2011). Fi Mustalah al-‘Almaniyyah (Over de term Laïcisme).
Turjuman. Vol. 20, deel 1, p. 11-53. Tanger, King Fahd School for
Translators.
 BAUBÉROT, Jean (1996) ."Genèse du concept de laïcité en occident", in: M.
Bozdémir (dir.), Islam et laïcité. Approches globales et régionales, Paris
1996, pp. 13-26.
 Berger P.L. (1990). The Sacred Canopy, New York.
 Buisson Ferdinand (1982-1987). Dictionnaire de pédagogie et d'instruction
primaire (deux éditions, en 1887 et en 1911). – Réédition: Alcan, Paris,
1929.
 Buisson Ferdinand, La foi laïque : extraits de discours et d'écrits, 1878-1944,
Latresne (Gironde): le Bord de l'eau, collection « Bibliothèque
républicaine », 2007, 297 p.
 Chadwick O. (1975). The Secularization of the European Mind in the 19th
2
Vertaalatelier cultuur:



Century. Cambridge 1975.
De Ley H. (2007). Secularisme & Religie. Cursusmateriaal van prof. dr. em.
Herman De Ley. http://www.flwi.ugent.be/cie/RUG/deley33.htm
Ellious Bocthor (1828-1829). Dictionnaire français-arabe. Revu et augmenté
par Caussin de Caussin de Perceval. Paris (3° édition, 1864).
Lewis B. (1988). The political language of Islam. Chicago.
Promotor:
Titel:
Dr. A. Alsulaiman
Discours van de militante islamitische bewegingen in de Arabische wereld, Turkije
en Iran.
Onderzoeksvraag: Wat zijn de ideologische en politieke grondslagen van het discours van de militante
islamitische bewegingen in de Arabische wereld, Turkije en Iran?
Corpus:
Pagina‘s 43 – 118 van het boek:
Al Musilli Ahmed (2005). Historical Dictionary of Islamic Fundamentalist Movements
in the Arab World, Iran and Turkey. Beiroet.
Methodologie:
Onderzoek uit te voeren door twee studenten. Het onderzoek bestaat uit:
1. Vertaling van het corpus uit het Arabisch in het Nederland.
2. Analyse van het discours
Bibliografie:
Later aan te reiken.
************************************************************************************
Promotor: Prof. Dr. Lieve Behiels
Onderwerp:
Intersemiotische vertaling (van boek naar film, van toneelstuk naar film, van boek naar strip …) .
Materiaal:
Ik heb een voorraadje titels ter beschikking, maar studenten mogen zelf aankomen met een
kwaliteitsvol le combinatie van boek en film (of strip) naar keuze, waarover dan wordt overlegd. Een
paar voorbeelden:
Bibliografie: in ieder geval
Monaco, James (1981) How to read a film. Oxford: Oxford University Press.
Verstraeten, P. (2006) Handboek filmnarratologie. Nijmegen: Vantilt.
Studenten die willen werken over intersemiotische vertaling krijgen een basisbibliografie.
3
Leopoldo Alas ‘Clarín’, La regenta vs. Fernando Méndez Leyte, La regenta
Naguib Mahfouz, El callejón de los milagros vs. Jorge Fons, El callejón de los milagros
Camilo José Cela, La colmena vs. Mario Camus, La colmena
Diego Paszkowski, Tesis sobre un homicidio vs. Herman Goldfrid, Tesis sobre un homicidio
Rosa Montero, Lágrimas en la lluvia (novela) vs. Damián Campanario y Alessandro Valdrighi, Lágrimas
en la lluvia (novela gráfica)
Julie Maroh, Le bleu est une couleur chaude vs. Abdellatif kechiche, La vie d’Adèle
************************************************************************************
Promotor: Dr. Francesca Blockeel
Onderwerp: Vertalingen en adaptaties van “L’Oiseau Bleu” van Maurice Maeterlinck
Materiaal:
“L'Oiseau Bleu” is een symbolistisch theaterstuk, in 1908 in het Frans geschreven door de Vlaamse
schrijver Maurice Maeterlinck, die in 1911 als enige Belg de Nobelprijs Literatuur won. Het sprookje was
o.a. heel populair in Frankrijk, Amerika, Rusland en Japan. Het stuk werd zes maal verfilmd, in 2012 nog
door Gust Van Den Berghe (Blue Bird).
De student stelt om te beginnen een stand van zaken op van vertalingen en adaptaties van het stuk en
maakt dan een vertaalvergelijking van de in het Nederlands verschenen werken of een studie van de
adaptatie van boek naar film.
Literatuur: Theoretische literatuur over vertaling en over adaptatie, in overleg met de promotor.
Secundaire literatuur over de auteur.
***************************************************
Promotor: Dr. Francesca Blockeel
Onderwerp: Studie over de vertalingen van jeugdboeken van Tonke Dragt, met vertaalanalyse van het
boek De brief aan de koning, (bekroond als “de Griffel der Griffels”, van de Nederlandstalige
jeugdboeken in 2004), of Geheimen van het wilde woud,…) naar het Spaans (of eventueel Frans of
Engels) (en/of eventueel een ander medium: film, luisterboek)
Materiaal: Oeuvre van Tonke Dragt en vertalingen naar het Spaans (Carta al Rey)
Opmerkingen: Afhankelijk van de taal van de student, kan de vertaalanalyse uitgebreid worden met een
vertaalvergelijking van een van haar jeugdboeken in twee verschillende talen.
Literatuur: Secundaire literatuur over de schrijfster.
Theoretische literatuur over vertaling en over adaptatie, in overleg met de promotor.
***************************************************
Promotor: Dr. Francesca Blockeel
Onderwerp: Annie M.G. Schmidts Minoes
Literatuur: Theoretische literatuur over vertaling en over adaptatie, in overleg met de promotor.
4
Materiaal: Minoes kan met recht een klassieker genoemd worden. Het boek werd tot nu toe 44 keer
vertaald in 31 talen. Het is verfilmd, bewerkt voor theater en musical, uitgekomen als luisterboek en
fascineert jong en oud. In eerste instantie is het de bedoeling om een vertaalanalyse te maken,
Nederlands – VT (Spaans, Frans en Engels als mogelijke talen) of zelfs een vergelijking met twee
vreemde talen. Een studie van het luisterboek of van de verfilming zou een andere piste kunnen zijn. Er
kunnen eventueel twee studenten op het onderwerp werken.
- De student volgt op 14 november 2014 de workshop over het boek in Brussel (KU Leuven – Campus
Brussel, Warmoesberg 26, 1000 Brussel):
Hoe kats blijft Minoes? De internationale receptie van Annie M.G. Schmidts Minoes
***************************************************
Promotor: Dr. Francesca Blockeel
Onderwerp: Vergelijking van kinderbijbels
Materiaal: De student stelt in overleg met de promotor zelf een corpus op, afhankelijk van de gekozen
invalshoek: vergelijken van bijbelverhalen uit een zelfde periode, vergelijken van bijbels uit verschillende
periodes, of voor verschillende leeftijdsgroepen (kleuter, kinderen, jeugd).
Het Leuvense KADOC (Documentatie- en Onderzoekscentrum voor Religie, Cultuur en Samenleving)
beschikt over het nodige materiaal.
Literatuur: Er wordt verwacht dat de student theoretische werken rond Bijbelvertaling leest en zich in
werkt in de literatuur over vertaling voor kinderen.
***************************************************
Promotor: Dr. Francesca Blockeel
Onderwerp: Onderzoek naar de culturele verschillen en de weergave van clichés in de Nederlandse
vertalingen van de verhalen over Mowgli in Het Jungleboek (en Het tweede Jungleboek) van Rudyard
Kipling
Materiaal:
Literatuur: Secundaire literatuur over de schrijver
De verschillende vertalingen / bewerkingen van het Junglebook: er zijn 33 bewerkingen verschenen
waaruit er drie of vier kunnen gekozen worden om te vergelijken
Dit onderwerp kan eventueel door twee studenten genomen worden, waarbij bv. twee tijdssegmenten
bestudeerd worden, of bv. de bewerking naar spelboekjes of naar strips.
***************************************************
Promotor: Dr. Francesca Blockeel
Materiaal: boek en film
Literatuur: Secundaire literatuur over de schrijver
Er wordt verder verwacht dat de student theoretische werken rond adaptatie van boek en film leest en
zich in werkt in de literatuur over het specifieke van een sprookje en over vertaling voor kinderen.
Volgende werken moeten zeker gelezen worden:
- McFarlane, Brian (1996). Novel to film. An introduction to the Theory of Adaptation. Oxford: Clarendon
Press
- Verstraten, Peter (2008). Handboek Filmnarratologie. Nijmegen: Vantilt
5
Onderwerp: Onderzoek naar de culturele verschillen en de weergave van clichés in de Disneyadaptatie
van de verhalen over Mowgli in Het Jungleboek (en Het tweede Jungleboek) van Rudyard Kipling.
Eventueel kan er vergeleken worden met de film The Jungle Book van 1994 (ook door Disneystudio maar
geen animatiefilm: live-actionfilm).
- Zipes, Jack (2010). The Enchanted Screen: The Unknown History of Fairy-Tale Films. New York:
Routledge
************************************************************************************
Promotor: Henri Bloemen
1) Vertaling en commentaar van teksten uit de Duitse romantiek
De Duitse romantiek is een heel erg vruchtbare periode op het gebied van de literatuur en de vertaling.
Het is de eerste grote bloeiperiode van de Duitse literatuur met een grote invloed op de Europese
literatuur. Tegelijkertijd werd er veel vertaald en dat volgens welbepaalde vertaalopvattingen.
Hieraan kunnen twee soorten scripties verbonden worden:
- Vertaling in het Nederlands van teksten uit de Duitse romantiek, met een tekstanalyse en een
vertaalwetenschappelijk commentaar
- Analyse van vertalingen uit de Duitse romantiek en een onderzoek naar de parallellie tussen
theorie en praktijk van het vertalen. Voor dit soort meesterproeven komen meerdere
talencombinaties in aanmerking: Engels-Duits, Frans-Duits, eventueel ook Italiaans-Duits en
Nederlands-Duits.
2) Receptie van ‘De opgave van de vertaler’ (Walter Benjamin)
Walter Benjamins tekst over de ‘Opgave van de vertaler’ behoort tot de invloedrijkste in het denken
over vertalen. De bedoeling is na te gaan hoe de receptie van de tekst concreet verlopen is aan de hand
van de vertaling van teksten die concreet ingaan op Benjamins tekst.
-
Vertaling en commentaar van Paul de Man ‘”Conclusions”: Walter Benjamin’s “The Task of the
Translator”
Vertaling en commentaar van Antoine Bermans seminarie over ‘De opgave van de vertaler’.
Vertaling en commentaar van ‘The Monstrosity of Translation’ van Carol Jacobs
Eigen voorstellen (meerdere talencombinaties mogelijk)
3) De receptie van Friedrich Schleiermacher in de moderne vertaalwetenschap.
De bedoeling is na te gaan op welke wijze de invloedrijke tekst van Schleiermacher (‘Over de
verschillende methoden van het vertalen’) in de moderne vertaalwetenschap gerecipeerd is. Het gaat
erom de concrete omgang met de tekst van Schleiermacher in vertaalwetenschappelijke publicaties na
te speuren aan de hand van een vertaling en commentaar van teksten die op Schleiermacher ingaan.
Meerdere talencombinaties mogelijk.
4) Vertaling en cultuur / het eigene en het vreemde (alle talen; voor Russisch en Arabisch copromotor vereist)
De bedoeling is na te gaan hoe in reisverslagen en hun vertalingen omgegaan wordt met het vreemde
van de andere cultuur. Hoe gaan de vertalingen om met de spanning tussen het eigene en het vreemde,
6
a) Reizen en vertaling in de 18e en 19e eeuw.
die in reisverslagen pregnant aan de orde komt. Alle talen komen in aanmerking (Arabisch, Russisch en
Spaans enkel met co-promotor).
5) Vertaling en cultuurindustrie
Studie van de rol van vertaling in cultuurindustriële producties (liedjes, Schlager, popsongs, musicals,
opera’s, vertaling van thrillers, lowbrow wetenschapspopulariseringen etc.
De bedoeling is na te gaan hoe in cultuurindustriële producties van allerlei soort de transfer naar een
ander taalgebied vertaald resp. (inhoudelijk, stilistisch) aangepast werd.
6) Juridische vertalingen en juridische terminologie Duits – Nederlands / Nederlands – Duits
In overleg met de promotor
7) Eigen voorstellen
************************************************************************************
Promotor: Marijke Caris
Onderwerp:
Vertaalbeschrijving , vertaalvergelijking, vertaalgeschiedenis: oude en nieuwe Nederlandse vertalingen
van Simenon
Materiaal:
Simenon, Le président
Simenon, La chambre bleue
en de oude en nieuwe Nederlandse vertalingen
Opmerking:
Belangstelling voor literaire vertaling is onmisbaar.
Twee studenten kunnen elk één titel bestuderen en door wederzijds overleg hun inzicht verrijken.
************************************************************************************



Vertaalgeschiedenis:
o Hoe zijn bepaalde vertalingen (18e -19e -vroeg 20e eeuw) tot stand gekomen?
o Wat waren de netwerken waarlangs dit gebeurde?
o Wat waren de bedoelingen van die vertalingen (in de bron- en/of doelcultuur)?
o Biografie van vertalers
o uitgeversgeschiedenis
Vergelijking van verschillende literaire vertalingen vanuit het Russisch naar het Nederlands
Weergave van Russische realia in vertalingen (Nederlands, Frans, Engels, Duits) & hun
historische evolutie
7
Promotor: Dr. Wim Coudenys









Vertaling van Russische historische & politieke begrippen in historische handboeken
(Nederlands, Frans, Engels, Duits). Vergelijking en historische evolutie
Onderzoek naar de bronnen van Nederlandstalige teksten over Rusland (media) & de
grenzen tussen vertaling & samenvatting
Vertaalpolitiek in literaire tijdschriften en uitgeverijen
Vertaalde auteursteksten (columns, opiniestukken, voordrachten…) uit het Russisch in de
Westerse media (Engels, Frans, Duits, Nederlands)
Vertaalde auteursteksten (columns, opiniestukken, voordrachten…) i.v.m. Europese cultuur
(Engels, Frans, Duits, Nederlands)
Chronologie & verspreiding van Russische literatuur in vertaling
Vertalingen van geschiedenisboeken
Vertalingen van historische romans of literatuur met historische thematiek
Vertaling en verspreiding van literatuur tijdens de Eerste Wereldoorlog.
BRONNEN & lectuur in overleg met de promotor
************************************************************************************
Promotor: Peter Flynn / Co-promotor: Nadine Malfait
Masterproef met vertaalopdracht
Stripverhaal: Astérix Chez Les Bretons (Fr, Eng, Du)
Fase 1. Opdracht: een deel van het stripverhaal zelf vertalen, zonder een bestaande vertaling te
gebruiken of de literatuur over “stripverhalen en vertalen” te raadplegen. Tijdens de opdracht
notities bijhouden rond de eigen ervaring (vertaalproblemen en dergelijke meer)
Fase 2. Corpus analyse: een vergelijkende analyse van de Franse brontekst en de Nederlandse en de
Engelse doelteksten
Fase3. Bevindingen uit fase 1 en 2 zowel praktisch als theoretisch vergelijken en terugkoppelen naar
de literatuur over “stripverhalen en vertalen”
Aantal studenten: 1
***********************************************************************
Promotor: Peter Flynn
Onderwerp: realia in ondertiteling. Het corpus en/of focus wordt samen met de student(e) vastgelegd.
Aantal studenten: 2
************************************************************************************
Promotoren: Luc van Doorslaer en Peter Flynn (titularissen Vertaalwetenschap)
Moderne tendenzen in de vertaalwetenschap besteden veel aandacht aan de rol van migratie en
identiteitsvorming bij (ver)taaltransfer. Vormen van vertaling zijn veelvuldig aanwezig in
migrantengemeenschappen: zowel in het gezin, het dagelijkse leven als bij de vrijetijdsbesteding vindt
8
Onderwerp: Niet-professionele vertaalpraktijken in migrantengemeenschappen (project: plaatsen voor
max. 3 studenten)
vaak vertaling plaats, uitgevoerd door niet-professionele vertalers. Dit onderzoek wil op een
systematische manier de vertaalpraktijken in kaart brengen: hoe en door wie gebeurt vertaling en
vertolking, met welke regelmaat, onder welke omstandigheden enz.
Materiaal: In 2014 is een eerste meesterproef uit dit project met succes afgerond (Naoual Moussati). Op
basis van de materiaalverzameling in die meesterproef kan voortgewerkt worden. Het corpus kan zowel
uit mondelinge als schriftelijke bronnen bestaan. Te bepalen in overleg met de promotoren. Eén van de
mogelijke invalshoeken is bijvoorbeeld: welke vertaalpraktijken hanteren steden als Antwerpen of Gent
bij de contacten met hun anderstalige bevolking?
Methodologie: mogelijkheden zijn bijvoorbeeld kwalitatief onderzoek rond vertaalpraktijken, interviews,
focusgesprekken, observatie. Afhankelijk van de samenstelling van het corpus zal de precieze aanpak
van de analyse bepaald worden. Zie ook meesterproef Moussati 2014.
Opmerking: bij voorkeur voor student(en) met tweetalige achtergrond. Er zijn voldoende invalshoeken
voor 3-4 studenten, te verdelen in overleg met de promotoren.
************************************************************************************
Promotor: Prof. dr. Paul Gillaerts
Onderwerp: Vertaalaspecten bij het vertalen van de Bijbel: een vergelijkende analyse van enkele
hedendaagse bijbelvertalingen
Materiaal:
- Nieuwe Bijbelvertaling
- Willibrordvertaling
- Groot Nieuws Bijbel
- De Naardense Bijbel
- Secundaire literatuur in afspraak met de promotor
************************************************************************************
Supervisor: Lahousseine Id-youss
Subject: A comparative study of commercial terminology in the Moroccan code of commerce
Materials: the Moroccan code of commerce (the Arabic and the French copies) and selected sections
from the French code of commerce.
Methodology: The analysis is corpus-based, whereby the student undertakes a terminological analysis of
certain sections from the Moroccan code of commerce (both the Arabic and French copies) and
compares the results with the corresponding sections from the French code of commerce.
ISO 1087-1 (2000) Terminology Work — Vocabulary — Part 1: Theory and Application. Geneva:
International Standards Organisation.
9
Basic Literature
ISO/FDIS 704 (2009) Terminology work — Principles and methods. Geneva: International Standards
Organisation.
Alcaraz, E. & Hughes, B. 2002. Legal translation explained. St. Jerome: Manchester.
Baker, P. 2006. Using corpora in discourse analysis. Continuum: London.
Cao, D. 2007. Translating law. Clevedon: Multilingual Matters.
Kockaert, Henry J., Tom Vanallemeersch & Frieda Steurs. 2007. Terrm-based Context Extraction in Legal
Terminology: a case study in Belgium. In Foris, Ágota - Pusztay, János [eds] [2007]. Current Trends in
Terminology, International Conference on Terminology. Szombathely, Hungary - Terminologia et
Corpora
Sarcevic, Susan 1997. New Approach to Legal Translation. The Hague: Klawer Law International.
***********************************************************************
Supervisor: Lahousseine Id-youss
Subject: A critical analysis of translations from Arabic into English or French or vice-versa)
Basic literature
Berman, A. (2009) Toward a Translation Criticism: John Donne (Translation Studies) [Paperback]
Chestermann A. (2000). Memes of Translation. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing
Company.
Fareh, S. (2006). Some Textual Problems in Translating Arabic into English. in Turjuman. 15 (2), pp. 99115. Tanger: Ecole Supérieure Roi Fahd de Traduction.
House, J. Translation quality assessment: A model revisited
Gentzler, E. (2001) Contemporary Translation Theories. Multilingual Matters
Reiss, K. ( 2000) Translation Criticism, the potentials and limitations: categories and criteria for
translation quality assessment. Amer Bible Society
Munday, J. (2008) (2nd). Introducing Translation Studies: Theories and Applications. London&New York:
Routledge.
***********************************************************************
Supervisor: Lahousseine Id-youss
Subject: Translation and the Arab spring
Methodology: analysis of media-based translations relating to the events currently sweeping through
the Arab world
Literature to be discussed with the teacher
Promotor: Dr. Inge Lanslots
10
***********************************************************************
Algemeen: Studies over adaptaties (verstrippingen, verfilmingen, novelisaties…) & cultural memory
Hieronder volgt een lijst met mogelijke voorstellen.
Promotor: Dr. Inge Lanslots
Onderwerp: Studie van een of meerder theoretische werken over adaptatie.
Het postmodernisme kent een immer groter aanbod adaptaties. Fictie wordt bewerkt tot film, omgezet
(“vertaald”) in een ander genre…
In Italië is dit fenomeen uitgegroeid tot een succesformule die nog onderbelicht is in de (literaire) kritiek.
Een mogelijk vertrekpunt bij deze studie is Eugenio Bolongaro's essay Playful robberies in Palookaville
(1995): Alan Taylor, Italo Calvino and a new paradigm for adaptation. In : New Cinemas: Journal of
Contemporary Film. 4(2006), pp. 3-20.
Materiaal: De bibliografie wordt opgesteld in overleg met de docent.
Opmerkingen:
De meesterproef is mogelijk een uitdieping van het onderzoek dat verricht werd in het kader
van de bachelorpaper.
De voorstellen richten zich tot wie een grote interesse voor theoretische werken en/of literatuur
én film heeft.
De lijst met suggesties is representatief maar niet exhaustief.
Van de student wordt verwacht dat hij/zij zich grondig inleest in de materie en het oeuvre van
de auteur bestudeert.
In overleg met de student zullen het onderwerp, de onderzoeksvraag en de bibliografie bepaald
worden.
************************************************************************************
Promotor: Dr. Inge Lanslots
Onderwerp: Van tekst naar film (voorbeeldanalyse)
Primaire literatuur:
(voorbeeld)
Carlotto, Massimo. 2001. Arrivederci amore ciao. Roma: E/O (“Dal mondo”).
& Soavi, Michele. 2006. Arrivederci amore ciao. Cecchi Gori Home Video.
Het postmodernisme kent een immer groter aanbod adaptaties. Fictie wordt bewerkt tot film, omgezet
(“vertaald”) in een ander genre…
Materiaal: De bibliografie wordt opgesteld in overleg met de docent.
11
In Italië is dit fenomeen uitgegroeid tot een succesformule die nog onderbelicht is in de (literaire) kritiek.
Opmerkingen:
De meesterproef is mogelijk een uitdieping van het onderzoek dat verricht werd in het kader
van de bachelorpaper.
De voorstellen richten zich tot wie een grote interesse voor theoretische werken en/of
literatuur én film heeft.
De lijst met suggesties is representatief maar niet exhaustief.
Van de student wordt verwacht dat hij/zij zich grondig inleest in de materie en het oeuvre van
de auteur bestudeert.
In overleg met de student zullen het onderwerp, de onderzoeksvraag en de
bibliografie bepaald worden.
***********************************************************************
Promotor: Dr. Inge Lanslots
Onderwerp: Van tekst naar film (voorbeeldanalyse)
Primaire literatuur:
(voorbeeld)
Ortese, Anna Maria. 1986. L’Iguana. Milano: Adelphi.
& McGilvray, Catherine. 2004. L’iguana. Medialand.
Het postmodernisme kent een immer groter aanbod adaptaties. Fictie wordt bewerkt tot film, omgezet
(“vertaald”) in een ander genre…
In Italië is dit fenomeen uitgegroeid tot een succesformule die nog onderbelicht is in de (literaire) kritiek.
Materiaal: De bibliografie wordt opgesteld in overleg met de docent.
Opmerkingen:
De meesterproef is mogelijk een uitdieping van het onderzoek dat verricht werd in het kader
van de bachelorpaper.
De voorstellen richten zich tot wie een grote interesse voor theoretische werken en/of literatuur
én film heeft.
De lijst met suggesties is representatief maar niet exhaustief.
Van de student wordt verwacht dat hij/zij zich grondig inleest in de materie en het oeuvre van
de auteur bestudeert.
In overleg met de student zullen het onderwerp, de onderzoeksvraag en de bibliografie bepaald
worden.
***********************************************************************
Promotor: Dr. Inge Lanslots
Primaire literatuur:
12
Onderwerp: Van strip tot film (voorbeeldanalyse)
(voorbeeld)
Pratt, Hugo. Corto Maltese-reeks. Zie: www.cortomaltese.com/
Het postmodernisme kent een immer groter aanbod adaptaties. Fictie wordt bewerkt tot film, omgezet
(“vertaald”) in een ander genre…
In Italië is dit fenomeen uitgegroeid tot een succesformule die nog onderbelicht is in de (literaire) kritiek.
Materiaal: De bibliografie wordt opgesteld in overleg met de docent.
Opmerkingen:
De meesterproef is mogelijk een uitdieping van het onderzoek dat verricht werd in het kader
van de bachelorpaper.
De voorstellen richten zich tot wie een grote interesse voor theoretische werken en/of literatuur
én film heeft.
De lijst met suggesties is representatief maar niet exhaustief.
Van de student wordt verwacht dat hij/zij zich grondig inleest in de materie en het oeuvre van
de auteur bestudeert.
In overleg met de student zullen het onderwerp, de onderzoeksvraag en de bibliografie bepaald
worden.
***********************************************************************
Promotor: Dr. Inge Lanslots
Onderwerp: Van tekst tot stripverhaal (voorbeeldanalyse)
Primaire literatuur:
(voorbeeld)
Ammaniti, Niccolò. 1999. Fango. Milano: Mondadori (“Piccola biblioteca oscar”).
& Brolli, Daniele & Niccolò Ammaniti. 2004. Fa un po’ male. Torino: Einaudi
(“Einaudi. Stile Libero. Big”).
Het postmodernisme kent een immer groter aanbod adaptaties. Fictie wordt bewerkt tot film, omgezet
(“vertaald”) in een ander genre…
In Italië is dit fenomeen uitgegroeid tot een succesformule die nog onderbelicht is in de (literaire) kritiek.
Opmerkingen:
De meesterproef is mogelijk een uitdieping van het onderzoek dat verricht werd in het kader
van de bachelorpaper.
De voorstellen richten zich tot wie een grote interesse voor theoretische werken en/of literatuur
én film heeft.
De lijst met suggesties is representatief maar niet exhaustief.
Van de student wordt verwacht dat hij/zij zich grondig inleest in de materie en het oeuvre van
de auteur bestudeert.
13
Materiaal: De bibliografie wordt opgesteld in overleg met de docent.
In overleg met de student zullen het onderwerp, de onderzoeksvraag en de bibliografie bepaald
worden.
***********************************************************************
Promotor: Dr. Inge Lanslots
Onderwerp: Van tekst tot stripverhaal (voorbeeldanalyse)
Primaire literatuur:
(voorbeeld)
Carlotto, Massimo. 2001. Arrivederci amore ciao. Roma: E/O (“Dal mondo”).
& Of stripverhaal(reeks)
Crovi, Luca, Mutti, Andrea & Angelo Busacchini. (vanaf) 2004. Arrivederci amore
ciao. Edizioni BD.
Het postmodernisme kent een immer groter aanbod adaptaties. Fictie wordt bewerkt tot film, omgezet
(“vertaald”) in een ander genre…
In Italië is dit fenomeen uitgegroeid tot een succesformule die nog onderbelicht is in de (literaire) kritiek.
Materiaal: De bibliografie wordt opgesteld in overleg met de docent.
Opmerkingen:
De meesterproef is mogelijk een uitdieping van het onderzoek dat verricht werd in het kader
van de bachelorpaper.
De voorstellen richten zich tot wie een grote interesse voor theoretische werken en/of literatuur
én film heeft.
De lijst met suggesties is representatief maar niet exhaustief.
Van de student wordt verwacht dat hij/zij zich grondig inleest in de materie en het oeuvre van
de auteur bestudeert.
In overleg met de student zullen het onderwerp, de onderzoeksvraag en de bibliografie bepaald
worden.
***********************************************************************
Promotor: Dr. Inge Lanslots
Onderwerp: Cultural memory in hedendaagse Italiaanse vertelling(en)
(voorbeeldanalyse)
Hedendaagse vertellingen binnen de Italiaanse literatuur/film verdichten trauma’s van Italiës
onverwerkt verleden, zoals de loden jaren of Genova 2001 (bv. G8vsGe, 2008).
Materiaal: De bibliografie wordt opgesteld in overleg met de docent.
14
De masterproef beoogt een voorbeeldanalyse, voorafgegaan van een (cultureel/historische
contextualisering).
Opmerkingen:
De meesterproef is mogelijk een uitdieping van het onderzoek dat verricht werd in het kader
van de bachelorpaper.
De voorstellen richten zich tot wie een grote interesse voor theoretische werken en/of literatuur
én film heeft.
De lijst met suggesties is representatief maar niet exhaustief.
Van de student wordt verwacht dat hij/zij zich grondig inleest in de materie en het oeuvre van
de auteur bestudeert.
In overleg met de student zullen het onderwerp, de onderzoeksvraag en de bibliografie bepaald
worden.
************************************************************************************
Promotor: Francesco de Nicolò
Onderwerp: hoe gaat de vertaler om met het mistilinguismo in de Italiaanse literatuur?
Materiaal:
Guido Morselli, Dissipatio H.G., Adelphi, Milano, 1977.
Guido Morselli, Dissipatio H.G.-De verdamping van de menselijke soort, Wereldbibliotheek, Amsterdam,
1990.
Secundaire literatuur over de auteur en over vertaalvergelijking.
******************************************************
Promotor: Francesco de Nicolò
Onderwerp: vergelijkende analyse van juridische teksten, op het vlak van de terminologische
consistentie en van tekstlinguistische elementen, zoals cohesie, coreferentialiteit.
Materiaal: tweetalige, Italiaans en Nederlands, juridische teksten (wetteksten, vonnissen en arresten)
zowel uit het Europees gemeenschappelijk recht als uit de nationale rechtsstelsels.
************************************************************************************
Promotor: dr. Olga Novitskaja ([email protected])
Domein:
X vertaalwetenschap
0 tolkwetenschap
X bedrijfscommunicatie
0 journalistiek
15
Onderwerp:
Gastronomisch discours: vergelijkende taalkundige, culturele en stilistische analyse van restaurant
menu’s in het Russisch, Nederlands, Engels.
Corpus:
Zelf te verzamelen corpus van restaurant menu’s, in overleg met de promotor.
Bibliografie:
Wordt opgesteld in overleg met de promotor.
Opmerkingen:
Literatuurstudie en corpusonderzoek.
Hoe worden nationale gerechten in de menu’s weergegeven?
De vergelijkende taalkundige, culturele en stilistische analyse die aangevuld kan worden met de
terminologielijst.
Promotor: dr. Olga Novitskaja ([email protected])
Onderwerp:
Genderstereotypen in reclame voor mode artikelen in Rusland en Nederland/België (Vlaanderen).
Domein:
X vertaalwetenschap
0 tolkwetenschap
X bedrijfscommunicatie
0 journalistiek
Corpus:
Zelf te verzamelen corpus, in overleg met de promotor.
Bibliografie:
Wordt opgesteld in overleg met de promotor.
Opmerkingen:
Literatuurstudie en corpusonderzoek.
Wat zijn de oorspronkelijke concepten en de culturele achtergronden van de modetermen? De
vergelijkende taalkundige, culturele en stilistische analyse die aangevuld kan worden met de
terminologielijst.
Promotor: dr. Olga Novitskaja ([email protected])
Onderwerp:
Analyse en verantwoording van een bestaande of een zelf gemaakte vertaling.
Corpus:
16
Domein:
X vertaalwetenschap
0 tolkwetenschap
0 bedrijfscommunicatie
0 journalistiek
Door de student samen te stellen in samenspraak met de promotor.
Bibliografie:
Wordt opgesteld in overleg met de promotor.
Opmerkingen:
Literatuurstudie en corpusonderzoek.
Analyse van een bestaande vertaling.
Verantwoording van een zelf gemaakte vertaling.
Het onderwerp kan door meerdere studenten gekozen worden.
Promotor: dr. Olga Novitskaja ([email protected])
Onderwerp:
De weergave van de semantiek van Russische werkwoorden met prefixen in de vertaling.
Domein:
X vertaalwetenschap
0 tolkwetenschap
0 bedrijfscommunicatie
0 journalistiek
Corpus:
Door de student samen te stellen in samenspraak met de promotor.
Bibliografie:
Wordt opgesteld in overleg met de promotor.
Opmerkingen:
Literatuurstudie en corpusonderzoek.
Het onderwerp kan door meerdere studenten gekozen worden.
Promotor: dr. Olga Novitskaja ([email protected])
Onderwerp:
Vertaalanalyse van “parenthetical clauses” (синтаксической фразеологии)
Corpus:
De student kiest een vertaling van een Russisch literair werk.
17
Domein:
X vertaalwetenschap
0 tolkwetenschap
0 bedrijfscommunicatie
0 journalistiek
Bibliografie:
Wordt opgesteld in overleg met de promotor.
Opmerkingen:
Literatuurstudie en corpusonderzoek.
Van de student wordt verwacht dat hij/zij zich grondig inleest in de materie.
Promotor: dr. Olga Novitskaja ([email protected])
Onderwerp:
Vertaalanalyse van samengestelde zinnen met toegevende betekenis.
Domein:
X vertaalwetenschap
0 tolkwetenschap
0 bedrijfscommunicatie
0 journalistiek
Corpus:
De student kiest een vertaling van een Russisch literair werk.
Bibliografie:
Wordt opgesteld in overleg met de promotor.
Opmerkingen:
Literatuurstudie en corpusonderzoek.
Van de student wordt verwacht dat hij/zij zich grondig inleest in de materie.
Promotor: dr. Olga Novitskaja ([email protected])
Onderwerp:
Terminologie van het Belgische echtscheidingsrecht (Nederlandstalige) en de Russische functionele
equivalenten ervan.
Domein:
X vertaalwetenschap
0 tolkwetenschap
0 bedrijfscommunicatie
0 journalistiek
Corpus:
Zelf te verzamelen corpus, in overleg met de promotor.
Opmerking:
18
Bibliografie:
Wordt opgesteld in overleg met de promotor.
Belgisch en Russisch echtscheidingsrecht.
De student vergelijkt het Nederlandstalig corpus uit België met een daarmee corresponderend Russische
controle-corpus en hij/zij zoekt naar de Russische functionele equivalenten van Belgische
(Nederlandstalige) termen. Een terminologische en een vertaalwetenschappelijke studie, alsook een
rechtsvergelijkende situering van de desbetreffende rechtsstelsels.
Promotor: dr. Olga Novitskaja ([email protected])
Onderwerp:
Vergelijkende studie van de voetbalterminologie in het Russisch en het Nederlands
Domein:
X vertaalwetenschap
0 tolkwetenschap
0 bedrijfscommunicatie
0 journalistiek
Corpus:
Zelf te verzamelen corpus, in overleg met de promotor.
Bibliografie:
Wordt opgesteld in overleg met de promotor.
Opmerking:
Hoe werd de Russische en Nederlandse voetbal terminologie gevormd en hoe heeft ze zich verder
ontwikkeld?
Literatuurstudie en corpusonderzoek. Analyse van het corpus. Termextractie.
************************************************************************************
Promotor: Dr. E. Peters
1) Titel
De rol van vertaling in vreemdetaalverwerving
Onderzoeksvraag
Vergelijking van het effect van ondertitels (moedertaal) en captioning (= ondertitkels in de vreemde taal)
in TV-programma’s/films/... op woordenschatverwerving
Bibliografie
 Montero Perez, M., Van Den Noortgate, W., Desmet, P. (2013). Captioned video for L2 listening and
vocabulary learning: A meta-analysis. System, 41 (3), 720-739.
 Montero Perez, M., Peters, E., Clarebout, G., Desmet, P. (2014). Effects of captioning on video
comprehension and incidental vocabulary learning. Language Learning & Technology, 18 (1). 118141. http://llt.msu.edu/issues/february2014/monteroperezetal.pdf
19
Methodologie
Student vertaalt TV-programma/film
Student zet experimentele studie op waarin verschillende groepen met elkaar vergeleken worden.
2) Titel
Een exploratieve eye-trackingstudie over het leren van congruente en niet-congruente collocaties in het
Engels
Onderzoeksvragen
Worden congruente collocaties (= met letterlijk vertalingsequivalent) anders verwerkt dan nietcongruente collocaties (= zonder letterlijke vertalingsequivalent)?
Kan de fixatie op de collocatie voorspellen of de collocatie verworven wordt?
Methodologie
Student stelt corpus met zinnen samen waarin collocaties voorkomen die letterlijk vertaald kunnen
worden en die niet letterlijk vertaald kunnen worden. Student verzamelt data bij studenten Engels.
Studenten lezen zinnen op computerscherm; hun oogbewegingen en fixaties worden geregistreerd.
Student analyseert de fixaties op de woorden/collocaties om te bepalen of congruente collocaties
anders verwerkt worden dan niet-congruente collocaties. Student analyseert de fixaties in functie van
leerrendement (hoeveel en welke collocaties worden onthouden).
Bibliografie
 Godfroid, A., Boers, F., & Housen, A. (2013). An eye for words: Gauging the role of attention in
incidental L2 vocabulary acquisition by means of eye tracking. Studies in Second Language
Acquisition, 35(3), 483-517.
3) Titel
Vergelijkende studie van een ééntalige en een tweetalige woordenschatttoets Frans of Engels
Promotor: Dr. Elke Peters / Co-promotor: Tom Velghe
Onderzoeksvraag
Vergelijking van een woordenschattoets waarin de meerkeuze-items in het Frans of Engels worden
aangeboden en een toets waarin de items in het Nederlands worden aangeboden
Corpus
Franse/Engelse versie van de toets beschikbaar
Student maakt toets met Nederlandse vertaling.
Methodologie
Experimentele studie waarin verschillende groepen met elkaar vergeleken worden.
************************************************************************************
Onderwerp: Vertaling van teksten met politieke inhoud (Duitse politiek, internationale politiek) (Duits →
Nederlands).
20
Dr. Dirk Rochtus (treedt enkel op als co-promotor, de student zoekt zelf een promotor)
Materiaal:
Duitse bronteksten (Studien) van denktanks en stichtingen, bijvoorbeeld van de ‘Stiftung Wissenschaft
und Politik’ (www.swp-berlin.org), Konrad-Adenauer-Stiftung (www.kas.de), Friedrich-Ebert-Stiftung
(www.fes.de), Bertelsmann Stiftung, Stiftung für die Freiheit, …
Opmerking: Dr. Rochtus treedt enkel op als co-promotor en superviseert in die hoedanigheid enkel een
vertaling. Voor de theoretische omkadering zoekt de student zelf een promotor.
************************************************************************************
Promotor: Dr. Vladimir Ronin
Onderwerp: Vertaling van culturele referenties (eigennamen, realia enz.) in gedubde of ondertitelde
Russische speelfilm in Vlaanderen/Nederland
Materiaal: zelf te verzamelen corpus, in overleg met de promotor
Promotor: Dr. Vladimir Ronin
Onderwerp: Vertaling van Russische / Oekraïense realia in Nederlandstalige gidsen over Rusland /
Oekraïne
Materiaal: zelf te verzamelen corpus, in overleg met de promotor
************************************************************************************
Promotor: Dr. Winibert Segers
Onderzoeksdomein: vertaaltheorie, vertaalwetenschap
De meesterproef bestaat uit twee delen:
Vertaling uit het Frans in het Nederlands (+ wetenschappelijk goed onderbouwde inhoudelijke noten en
vertaalnoten) van één vertaaltheoretische tekst (De vertaaltheoretische tekst is een oorspronkelijk in
het Frans geschreven tekst. Om de Franse tekst te kiezen, zal de student een uitgebreid bibliografisch
onderzoek uitvoeren.)
Lectuur van en kritisch commentaar bij twintig vertaaltheoretische artikelen/boeken die betrekking
hebben op het thema van de brontekst (Om de twintig artikelen/boeken te selecteren, zal de student
een uitgebreid bibliografisch onderzoek uitvoeren.)
21
Thema’s van de vertaaltheoretische bronteksten:
Interculturele competentie
Vertaalevaluatie
Nida’s vertaaltheorie
Vertaling van reisverslagen, toeristische gidsen
Vertaling en filosofie
Vertaling en psychoanalyse
Opmerking: Voor deze meesterproef zijn een zeer goede taalcompetentie (Frans en Nederlands), een
zeer goede vertaalcompetentie (Frans > Nederlands) en belangstelling voor vertaaltheorie vereist.
************************************************************************************
Promotoren: Prof. dr. Frieda Steurs en dr. Ed Landman, meelezer prof. dr. Piet van Sterkenburg.
Onderwerp
Hogeschooltaal : Onderzoek naar de terminologie van de taalkunde voor cursussen Nederlands in het
hoger onderwijs.
De terminologie van de Nederlandse grammatica.
De wisselende grammaticale concepten in het hoger onderwijs in de verschillende Europese landen zijn
zeer talrijk. Daarom heeft dat hoger onderwijs baat bij een goed terminologiemodel voor elke taal
waardoor onder anderen vertalers in staat zijn adequate equivalenten te vinden.
Dit onderzoek start met een termenlijst voor het Nederlands. Het onderzoek gebeurt in samenwerking
met een bedrijf : Hogeschooltaal.
Doel van de scriptie
(1) het inventariseren van de grammaticale termen die gebruikt worden in de modules en overige
hulpmiddelen van Hogeschooltaal. Dat zijn per definitie de termen uit de klassieke grammatica (De
Hertog, Rijpma en Schuringa).
(2) het zo concreet en natuurlijk mogelijke definiëren van die termen rekening houdend met het feit dat
een student in de professionele hbo-opleiding meestal geen Latijn of Grieks heeft geleerd. Daarnaast
dienen al te abstracte definities vermeden te worden.
(3) het formuleren van een conceptmodel in I-Term voor het Nederlands op basis van die termen en hun
definities.
(4) het vergelijken van deze lijst met de termenlijst uit de taalcurricula van enkele hogescholen in
Nederland en Vlaanderen en op grond van die vergelijking aanbevelingen doen om de geïnventariseerde
verschillen ongedaan te maken ten einde zo tot een bruikbaar terminologiemodel te komen dat
bruikbaar is voor het gehele Nederlandse taalgebied.
(5) het aanmaken van een terminologiebank met de terminologie relevant voor Hogeschooltaal
Xavier Dekeyser, ‘Grammaticaal compendium’. In: Van Dale Groot woordenboek Nederlands-Engels.
Utrecht, Antwerpen derde druk 1999: 1627- 1671.
W. Haeseryn e.a., Algemeen Nederlandse Spraakkunst. Groningen, Deurne 1997. ‘Register’, blz. 1719
e.v.
John van der Voort van der Kleij en B.C. Damsteegt, ‘Grammaticaal compendium’. In: Van Dale groot
woordenboek Hedendaags Nederlands. Utrecht, Antwerpen, tweede druk 1991. In de derde druk van dit
woordenboek (2002) ontbreekt dit compendium. Wel zijn daarin in kaders grammaticale termen
opgenomen. Een beknopte index vindt men voorin het woordenboek op ongenummerde bladzijden.
22
Taal
Nederlands
Basisliteratuur
David Crystal, The Cambridge Encyclopedia of the English Language.
Glossary. Cambridge 1987: 414-433.
ISO 1087-1
ISO /FDIS 704
www.i-term.dk
Opmerking
We moeten dit zien als een pilotproject dat de weg moet wijzen naar een groter project waarin de
terminologie van de hele taalkunde (fonologie, morfologie, fonetiek, pragmatiek, syntaxis en semantiek)
recht wordt gedaan.
************************************************************************************
Promotoren: Prof. dr. Frieda Steurs en Dr. Hendrik J Kockaert
Onderwerp: Vertalen van het Europees aanhoudingsbevel (Qualetra project)
Nederlands- en Franstalige Europese aanhoudingsbevelen (EAB) worden vertaald aan de hand van
verschillende CAT-tools: vertaalgeheugen van de Cel vertalingen van de FOD Justitie, SketchEngine
corpora, TermWise en SDL Trados/MultiTerm.
Inleiding: Inhoud en implementatie van de EU Richtlijn 2010/64/EU betreffende het recht op vertolking
en vertaling in strafprocedures in de Belgische context.
Onderzoeksvraag: Welke CAT en terminologiesoftware zijn het meest geschikt om de EABs te vertalen?
Methode: Case study op basis van eigen vertalingen uitgevoerd met SDL Trados/MultiTerm.
Bijlage: Verder ontwikkelen van een vertaalgeheugen met terminologie voor EABs.
Basisliteratuur:
Alcaraz, E.& Hughes, B. (2002). Legal translation explained. St. Jerome: Manchester.
Baker, P. (2006). Using corpora in discourse analysis. Continuum: Londen.
Bergenholtz, H. & Tarp, S. (1995). Manual of specialized lexicography: the preparation of specialized
dictionaries. Benjamins: Amsterdam.
Boquet, C. (2000). Traduction juridique et appropriation par le traducteur: La traduction juridique Histoire, théorie(s) et pratique. ASTTI/ETI: Bern.
Cairns, W. & Mckeon, R. (2005). Introduction to French law. Cavendisch Publishing Limited.
Champeil-Desplats, V. (2005). Les clairs-obscurs de la clarté juridique. In Wagner, A. & Cacciaguidi-Fahy.
2006. Legal Language and the Search for Clarity: Practice and tools. Peter Lang: Bern.
Dirix, E., Tilleman, B. & Orshoven, P. van. (2004). De Valks Juridisch Woordenboek. Intersentia:
23
Cornu, G. (1998).Vocabulaire Juridique. Presse universitaire de France: Paris.
Antwerpen.
Fellbaum, C. (2007). Idioms and collocations: Corpus-based Linguistic and Lexicographic Studies.
Continuum: Londen.
Gémar, J-C. (2006). Traduction spécialisée et droit. Language du droit, styles et sens. In Gotti, M. &
Šarčević, S. red. 2006. Insights into Specialized Translation. Peter Lang: Bern.
ISO/FDIS 704 (2009) Terminology work — Principles and methods. Geneva: International Standards
Organisation.
Kjaer, A.L.(1990). Context-conditioned word combinations in Legal language. Journal of the International
Institure for Terminology Research -IIFF. Österreichisches Normungsintitut: Wien, 21-32.
Kockaert, H. J., Vanallemeersch, T. & Steurs, F. (2007). Terrm-based Context Extraction in Legal
Terminology: a case study in Belgium. In Fóris, Ágota - Pusztay, János (eds). Current Trends in
Terminology, International Conference on Terminology. Szombathely, Hungary – Terminologia et
Corpora 4. BDF.
Laenens, J., Broeckx, K. & Scheers, D. (2004). Handboek gerechtelijk recht. Intersentie. Antwerpen –
Oxford.
Moors, J. & Theissen, S. (1999). Juridisch woordenboek Frans-Nederlands. La charte / die Keure: Brugge
/ Brussel.
Moors, J. & Theissen, S. (1999). Juridisch woordenboek Nederlands-Frans. La charte / die Keure: Brugge
/ Brussel.
Sandrini, P. (2006). LSP Translation and Globalization. In Gotti, M. & Šarčević, S. red. 2006. Insights into
Specialized Translation. Peter Lang: Bern.
Teubert, W. & Čermáková, A. (2007). Corpus Linguistics: A short introduction. Continuum: Londen.
Wagner, A. & Cacciaguidi-Fahy. (2006). Legal Language and the Search for Clarity: Practice and tools.
Peter Lang: Bern.
--Promotoren: Dr. Winibert Segers en Dr. Hendrik J Kockaert
Onderwerp: Vertaalevaluatie met PIE (Preselected Items Evaluation) en de analytische methode van
ATA (American Translators Association)
Inleiding: Beschrijving van de verschillende evaluatiemethodes van vertalingen.
24
Onderzoeksvraag: In welke mate verschillen de analytische en de PIE evaluatiemethodes van
vertalingen?
Methode: Evalueren van vertalingen aan de hand van beide evaluatiemethodes; analyse en bespreking
van de resultaten (T-test).
Basisliteratuur:
Anckaert, Ph., Eyckmans, J. & Segers, W. (2008). Pour une évaluation normative de la compétence de
traduction. ITL Review of Applied Linguistics, 41, 155, 53-76.
Bowker, L. (2001). Towards a Methodology for a Corpus-Based Approach to Translation Evaluation.
Meta : journal des traducteurs / Meta: Translators’ Journal, 46-2, 345-364.
Eyckmans, J., Anckaert, Ph. & Segers, W. (2009). The perks of norm-referenced translation evaluation. In
C. Angelelli, H. Jacobson (Eds.). Testing and assessment in translation and interpreting studies (pp. 7393). Amsterdam: John Benjamins.
Eyckmans, J., Segers, W. & Anckaert, Ph. (2012). Translation assessment methodology and the prospects
of European collaboration. In D. Tsagari, I. Csépes (Eds.). Collaboration in language testing and
assessment (pp. 171-184). Bruxelles: Peter Lang.
Garant, M. (2009). A case for holistic translation assessment. AFinLA-e: Soveltavan kielitieteen
tutkimuksia, (1), 5-17.
Kockaert, H.J. & Segers, W. (2012). L’assurance qualité des traductions : items sélectionnés et évaluation
assistée par ordinateur. Meta : journal des traducteurs / Meta: Translators’ Journal, 57, 1, 159-176.
Kline, T. (2005). Psychological Testing: A Practical Approach to Design and Evaluation.Thousand Oaks:
Sage Publications, Inc.
Lei, P.-W. & Wu, Q. (2007). CTTITEM: SAS macro and SPSS syntax for classical item analysis. Behavior
Research Methods, 39 (3), 527-530.
Matlock-Hetzel, S. (1997). Basic Concepts in Item and Test Analysis. Paper presented at the Annual
meeting of the Southwest Educational Research Association, Austin, January, 1997.
McAlester, G. (2000). The Evaluation of Translation into a Foreign Language. In Schäffner, C. & Adab, B.
(éds.), Developing Translation Competence, Amsterdam/Philadelphia, John Benjamins, 229-241.
PACTE. (2005). Investigating Translation Competence: Conceptual and Methodological Issues. Meta :
journal des traducteurs / Meta: Translators' Journal, 50, 2, 609-619.
PACTE. (2009). Results of the Validation of the PACTE Translation Competence Model: Acceptability and
Decision Making. Across Languages and Cultures, 10, 2, 207-230.
---
25
Waddington, C. (2001a). Different Methods of Evaluating Student Translations: The Question of Validity.
Meta : journal des traducteurs / Meta: Translators’ Journal, 46-2, 311-325.
Promotoren: Prof. dr. Frieda Steurs en Dr. Hendrik J Kockaert
Onderwerp: Analyse, evaluatie en updaten van de ISO TC 37 Termbase
Een aantal begrippen uit de ISO-normen over terminologie (ISO 1087-1, ISO 10241-1, ISO 704, ISO
24156-1) werd door de TCG (Terminology Coordination Group) opgenomen in de ISO TC 37 Termbase,
die de basis vormt van alle terminologische ISO-normen en nieuwe terminologische projecten. Die
terminologie beantwoordt niet altijd aan de vereisten in verband met het creëren van termen, het
formuleren van terminologische definities, het voorstellen van voorkeurtermen, het vermijden van
meerdere definities voor één enkel begrip, etc. Aan de hand van terminologische theorieën die ter
sprake komen tijdens de colleges "Vertaaltechnologie en media" heeft deze masterproef als doel een
40-tal termen te analyseren en indien nodig aan te passen aan de terminologische voorschriften van ISO
TC 37 "Terminology and other language and content resources".
Basisliteratuur:
ISO 30042 (2008) Systems to manage terminology, knowledge and content - TermBase eXchange (TBX).
Geneva: International Standards Organisation.
ISO 1087-1 (2000) Terminology Work — Vocabulary — Part 1: Theory and Application. Geneva:
International Standards Organisation.
ISO/NP 24156-1 (2011) Graphic notations for concept modeling in terminology work and its relationship
with UML -- Part 1: Guidelines for using UML and Mind Mapping notation in terminology work. Geneva:
International Standards Organisation.
ISO/FDIS 704 (2009) Terminology work — Principles and methods. Geneva: International Standards
Organisation.
Manz, H., & Schnieder, L. (2009). Bridging the gap between railway safety and the specification of
satellite based localisation systems. 9th International Conference on Intelligent Transport Systems
Telecommunications, (pp. 471-476). Lille.
Schnieder, L., Schnieder, E., & Ständer, T. (2009). Railway Safety and Security – Two Sides of theSame
Coin ? ! International Railway Safety Conference. Båstad.
Temmerman, R. (2000). Towards New Ways of Terminological Description. The Sociocognitive approach.
Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.
Kockaert, H. J., Vanallemeersch, T. & Steurs, F., (2007). Terrm-based Context Extraction in Legal
Terminology: a case study in Belgium. In: Terminologia et Corpora 4. s.l.:s.n.
Manz, H. & Schnieder, L., (2009). Bridging the gap between railway safety and the specification of
satellite based localisation systems. Lille, s.n., pp. 471-476.
26
Madsen, B. & Erdman Thomsen, H., (2009). Terminological Concept Modelling and Conceptual Data
Modelling. International Journal of Metadata, Semantics and Ontologies, 4(4), pp. 239-249.
Schnieder, L., Schnieder, E. & Ständer, T., (2009). Railway Safety and Security – Two Sides of theSame
Coin ? !. Båstad, s.n.
Pavel, Silvia & Nolet, Diane. (2001). Handbook of Terminology. Minister of Public Works and
Government Services Canada (Adapted into English by Christine Leonhardt).
Temmerman, R., (2000). Towards New Ways of Terminological Description. The Sociocognitive
approach.. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.
Wüster, E., (1979). Einführung in die allgemeine Terminologielehre und terminologische Lexikographie..
Vienna/New York: Springer.
Zawada, B. & Swanepoel, P., (1994). On the Empirical Inadequacy of Terminological Concept Theories: A
Case for Prototype Theory. Terminology, 1(2), pp. 253-275.
--Promotoren: Prof. dr. Frieda Steurs en Dr. Hendrik J Kockaert
Onderwerp: Analyse van websites van bedrijven in functie van localisering voor één taal met
verschillende locales.
Selectie van websites van bedrijven met gelijkaardige producten analyseren. Bijvoorbeeld : Mercedes,
BMW, Audi, of andere automerken: hoe gaan ze om met localisering in verschillende talen voor
verschillende landen en markten?
Inleiding:
Analyse van wat localisering is, wat de vertaaluitdagingen zijn en wat marktadaptatie betekent. Wat met
glocalisation/ GILT /etc.
Onderzoeksvraag: Passen bedrijven binnen één en dezelfde taal hun websites aan voor verschillende
locales : bv. Het Duits in Duitsland, Oostenrijk,Zwitserland, of het Frans in Frankrijk, Canada, België,
Zwitserland, etc.
Methode: Case study op basis van een selectie van websites.
Basisliteratuur:
Esselinck, B. (2000). A practical Guide to Localization. John Benjamins.
Thelen, M. & Steurs, F. (2010). Terminology in Everyday Life. John Benjamins.
Jimenez-Crespo, M. (2013). Translation and Web Localisation. Routledge
http://www.forbes.com/sites/sylviavorhausersmith/2012/06/22/cultural-homogeneity-is-not-anautomatic-by-product-of-globalization/
http://www.emeraldinsight.com/journals.htm?articleid=1455227&show=abstract
************************************************************************************
27
Multlingual geeft ook regelmatig goede artikels over localization.
Supervisor: Prof. dr. Frieda Steurs - Co-supervisors: Ken De Wachter & Iuliana Van der Lek
Subject: Speech Technology for Translators
Materials: Relevant software applications: SDL Trados Studio 2014, Nuance’s Dragon Naturally Speaking
Methodology: In the framework of the SCATE project (www.arts.kuleuven.be/ling/ccl/projects/scate),
Automated Speech Recognition (ASR) will be linked to the domain of translation. The integration of this
software is not only a technological challenge, but also a cognitive one.
The student will do academic research into the types of effort in the translation process, as well as
practical tests with professional translators.
Basic Literature: to be determined
Supervisor: Prof. dr. Frieda Steurs - Co-supervisors: Ken De Wachter & Iuliana Van der Lek
Subject: Translators' Methods to Acquire Domain Knowledge And Terminology
Materials: n/a
Methodology: A practical methodology will be aimed at identifying current practices to acquire domain
knowledge and terminology. A specific questionnaire will be drawn up to determine what the
translator's current needs are and what the shortcomings of their current tools. A second part of the
research will consist in an observation of terminological strategies during the translation process to
know how translators currently deal with terminology.
Basic Literature: to be determined
Supervisor: Prof. dr. Frieda Steurs - Co-supervisors: Ken De Wachter & Iuliana Van der Lek
Subject: Analysis of Translation Systems and Practices of Professional Translators
Materials: Relevant software applications: SDL Trados Studio 2014, memoQ, Wordfast, Wordbee, …
Methodology: In this study of existing translation systems, the student will build an inventory of the
various features that are offered by the system and the options to configure the system. This is closely
related to a user needs and requirements analysis since that analysis will also consider the system use
and preferences of professional translators.
Basic Literature: to be determined
************************************************************************************
Promotoren:
Prof. Dr. Frieda Steurs & Dr. Kris Heylen
Onderwerp:
Do your write your Master’s Thesis or Dissertation at KU Leuven?
Een onderzoek naar de terminologische consistentie op de Engelstalige websites van de KU Leuven.
Domein:vertalen
Onderzoeksvraag:
De internationalisering van het hoger onderwijs leidt ertoe dat meer en meer pagina’s van de KU Leuven
ook in het Engels beschikbaar zijn. De vertaling naar het Engels is echter niet altijd centraal
28
Taal/Talen: Nederlands, Engels
gecoördineerd zodat voor een zelfde Nederlandse term verschillende Engelse vertalingen beschikbaar
zijn. Deze masterproef onderzoekt op basis van een steekproef hoeveel inconsistentie in de Engelstalige
terminologie van de universiteit geslopen is.
Onderzoeksmethode:
Naast een wetenschappelijke literatuurstudie naar multilinguaal terminologiemanagement, maakt de
student zich ook vertrouwd met enkele analysemethodes voor het onderzoek van parallelle, meertalige
corpora. De student gebruikt SDL Trados WinAlign en Multiterm om de Nederlands- en Engelstalige
website eerst te aligneren en daarna terminologie te extraheren.Voor een steekproef van termen
onderzoekt de student vervolgens hoe consistent deze vertaald werden, en omgekeerd, wordt
nagegaan welke Engelse termen de vertalingen zijn van verschillende Nederlandse termen.
Mogelijkheid tot projectwerk: Ja. Voorstellen van student welkom.
Data:
De student krijgt toeging tot alle adminstratieve websites van de KU Leuven waarvan zowel een
Engelstalige als een Nederlandstalige versie bestaat.
Verwachte lectuur (eerste aanzet): In overleg met docent.
************************************************************************************
Promotor: Dr. Hilde van Belle
Onderwerp : vergelijkende retorische en stijlanalyse van thematisch verwant non-fictiewerk:
Bijvoorbeeld:
Pascal Verbeken Arm Wallonië. Een reis door het beloofde land.
Meulenhof/Manteau 2007
EN
Kamiel Vanhole Een demon in Brussel
Meulenhof 1990
(de verhalen over de Borinage)
Bibliografie :
Bij de aanvang van de studie wordt in overleg met de student een lectuurpakket samengesteld op basis
van de vergelijkingspunten die onderzocht zullen worden. De nadruk kan bijvoorbeeld meer liggen op
het narratieve, het stilistische of het persuasieve aspect.
29
Jorn De Cock De Arabische Lente. Een reis tussen revolutie & fatwa.
De Bezige Bij Antwerpen 2011
(OF: Jorn De Cock Arabische Dageraad, een reis tussen glamour en fatwa.
Meulenhoff/Manteau 2010)
EN
Leen Vervaeke De Jasmijnrevolutie: startschot van de Arabische Lente.
Meulenhoff 2012
************************************************************************************
Promotor: Chris Van de Poel
Onderwerp:
Vertaalbeschrijving van 20e-eeuws Spaans narratief proza in Nederlandse vertaling op basis van het
tekstanalytische model van Christiane Nord.
Materiaal:
Nord, C. (2005). Text Analysis in Translation: Theory, Methodology, and Didactic Application of a Model
for Translation-Oriented Text Analysis. Amsterdam: Rodopi.
De Nederlandse vertaling van een in overleg met de promotor te kiezen roman.
Opmerking: De vertaalbeschrijvende studie kan aangevuld worden met de vertaling van een nog niet
vertaald prozafragment van dezelfde auteur.
Promotor: Chris Van de Poel
Onderwerp: Vertaalwetenschappelijke analyse van de tentoonstellingscatalogus Barcelona 1900 in het
Nederlands.
Materiaal:
Sala, Teresa-M. (red.) 2007. Barcelona 1900. Brussel: Mercatorfonds.
De Spaanse bronteksten worden de student door de promotor bezorgd.
Opmerking: Doorlichting, vanuit een functionele visie op vertaling, van de Nederlandse vertaling van de
originele Spaanse teksten voor de tentoonstellingscatalogus Barcelona 1900 (tentoonstelling Van Gogh
Museum, Amsterdam, september 2007 – januari 2008).
Literatuur:
Hulst, Jacqueline. 1995. De doeltekst centraal. Naar een functioneel model voor vertaalkritiek.
Amsterdam: Thesis Publishers.
Nord, Christiane. 2005. Text Analysis in Translation: Theory, Methodology, and Didactic Application of a
Model for Translation-Oriented Text Analysis. Amsterdam: Rodopi.
Promotor: Chris Van de Poel
Onderwerp:
Vergelijkende studie van de Nederlandse en de Spaanse vertaling van een Frans / Engels / Duits werk in
narratief proza (verhalen of roman).
30
Materiaal: In overleg met of op suggestie van de promotor kan een tekst worden gekozen.
Opmerkingen: De bestudeerde vertalingen mogen niet door een al te grote afstand in de tijd van elkaar
gescheiden worden (nader te bespreken). Welke aspecten van het werk en de vertalingen bestudeerd
worden, moet bepaald worden op basis van relevantie. Welk vertaalwetenschappelijk model of welke
vertaalkundige benadering wordt gehanteerd, moet bepaald worden op basis van de gekozen tekst en
de te bestuderen aspecten.
Promotor: Chris Van de Poel
Onderwerp: De vertaler en zijn discours
Vertalers ontwikkelen, buiten de tekst van hun vertalingen, een eigen paratekstueel discours: in vooren nawoorden, lezingen, interviews, commentaar op eigen of andermans werk etc. Een nadere
bestudering van dit discours kan inzicht bieden in de rol en de positie die de vertaler zichzelf toekent,
tegenover brontekst, beoogde lezer, eerdere vertalers of vertalingen, als actor binnen de culturele en
literaire doelgemeenschap.
Materiaal: In overleg met of op suggestie van de promotor wordt een coherent vertaler-gebonden
corpus samengesteld.
Opmerkingen: De methode ter bestudering van de parateksten is afhankelijk van de inhoud van het
corpus en wordt gekozen in overleg met de promotor.
************************************************************************************
Promotor: Luc van Doorslaer (titularis Vertaalwetenschap)
Onderwerp: De plaats van vertaling op Eurotopics
Eurotopics (www.eurotopics.net) presenteert zichzelf als een online medium dat een overzicht brengt
van het belangrijkste nieuws in Europa. De website gebruikt daarvoor mediabronnen uit een 30-tal
Europese landen, maar geeft alles enkel weer in de drie grootste talen van de EU: Duits, Engels en Frans.
Aan de hand van een productonderzoek wordt de taal- en vertaalpolitiek van deze website onderzocht.
Er wordt eventueel ook aandacht besteed aan de beeldvorming van de belangrijkste landen op deze
zender. Vergelijkbare studies zijn eerder al met succes door studenten uitgevoerd voor Euronews,
Deutsche Welle en France24.
Materiaal: Corpus op basis van website-inhoud en precieze methodologie worden bepaald in overleg
met promotor
Opmerking: voldoende passieve kennis van Engels, Duits en Frans is een voorwaarde
***********************************************************************
Promotor: Luc van Doorslaer (titularis Vertaalwetenschap)
De Hanze was een bloeiend samenwerkingsverband van Noord-Europese (haven)steden tijdens de 1517de eeuw. In Antwerpen bestond een tijdlang een belangrijk handelskantoor van de Hanze (het
31
Onderwerp: Antwerpen en vertaling tijdens de Hanzeperiode (voor student Duits)
Antwerpse MAS ligt niet toevallig op de Hanzestedenplaats). Er bestaat heel wat onderzoek over het
taalgebruik in de Hanzecontacten, maar niet vanuit vertaalkundig perspectief. Het bestaande onderzoek
zou moeten worden aangevuld met concreet vertaalhistorisch onderzoek naar de positie van vertaling in
de Hanzecommunicatie.
Materiaal: historische bronnen allemaal te vinden in het Antwerpse Stadsarchief (www.felixarchief.be)
Opmerking: Dit onderzoek loopt in samenwerking met de universiteit van Tallinn (Estland), net zoals
Antwerpen een belangrijk centrum van de Hanze-activiteiten. Internationale uitwisseling van informatie
en resultaten zal gewenst zijn. Aangezien Duits de belangrijkste mediumtaal was in de contacten tussen
de Hanzesteden, is een goeie kennis van het Duits noodzakelijk.
***********************************************************************
Promotoren: Luc van Doorslaer en Peter Flynn (titularissen Vertaalwetenschap)
Onderwerp: Niet-professionele vertaalpraktijken in migrantengemeenschappen (project: plaatsen voor
max. 3 studenten)
Moderne tendenzen in de vertaalwetenschap besteden veel aandacht aan de rol van migratie en
identiteitsvorming bij (ver)taaltransfer. Vormen van vertaling zijn veelvuldig aanwezig in
migrantengemeenschappen: zowel in het gezin, het dagelijkse leven als bij de vrijetijdsbesteding vindt
vaak vertaling plaats, uitgevoerd door niet-professionele vertalers. Dit onderzoek wil op een
systematische manier de vertaalpraktijken in kaart brengen: hoe en door wie gebeurt vertaling en
vertolking, met welke regelmaat, onder welke omstandigheden enz.
Materiaal: In 2014 is een eerste meesterproef uit dit project met succes afgerond (Naoual Moussati). Op
basis van de materiaalverzameling in die meesterproef kan voortgewerkt worden. Het corpus kan zowel
uit mondelinge als schriftelijke bronnen bestaan. Te bepalen in overleg met de promotoren. Eén van de
mogelijke invalshoeken is bijvoorbeeld: welke vertaalpraktijken hanteren steden als Antwerpen of Gent
bij de contacten met hun anderstalige bevolking?
Methodologie: mogelijkheden zijn bijvoorbeeld kwalitatief onderzoek rond vertaalpraktijken, interviews,
focusgesprekken, observatie. Afhankelijk van de samenstelling van het corpus zal de precieze aanpak
van de analyse bepaald worden. Zie ook meesterproef Moussati 2014.
Opmerking: bij voorkeur voor student(en) met tweetalige achtergrond. Er zijn voldoende invalshoeken
voor 3-4 studenten, te verdelen in overleg met de promotoren.
************************************************************************************
Promotor: Dr. An Van Hecke
Talen: Spaans / Nederlands
32
Onderwerp: Mexicaanse literatuur. Vertaalvergelijking tussen de Spaanse brontekst en de Nederlandse
vertaling
Materiaal: De student kan kiezen uit de volgende romans:
Arriaga, Guillermo. Un dulce olor a muerte. Barcelona: Belacqua, 2007.
_______. De zoete geur van de dood. Baarn: Fontein, 2002.
Fernández, Bernardo. Ojos de Lagarto. México: Planeta, 2009.
_______. Drakenogen. Utrecht: Signatuur, 2010.
Fernández, Bernardo. Hielo Negro. México: Grijalbo, 2011.
_______. Zwart Ijs. Utrecht: Signatuur, 2011.
Fuentes, Carlos. Diana o la cazadora solitaria. Madrid: Alfaguara, 1994.
_______. Diana, de eenzame jachtgodin. Meulenhoff, 1996.
Sandoval, Jaime Alfonso. El Club de la Salamandra. México: SM de Ediciones, 1998.
_______. De club van de salamander. Amsterdam: Koninklijk Instituut voor de Tropen, Novib, 2000.
De student maakt een analyse op basis van bestaande vertaalvergelijkingsmodellen en secundaire
literatuur over de auteur en de roman.
Opmerking: Studenten mogen in afspraak met de promotor ook zelf voorstellen doen over LatijnsAmerikaanse literatuur in vertaling.
*************************************************************
Promotor: Dr. An Van Hecke
Onderwerp: Vertaling uit het Spaans in het Nederlands en vertaalverantwoording (inhoudelijke noten en
vertaalnoten) van één tekst.
Lectuur van en kritisch commentaar bij vertaaltheoretische teksten en teksten die verband houden met
het thema van de Spaanse brontekst.
Materiaal: de tekst wordt gekozen in overleg met de promotor.
33
*************************************************************
Promotor: Dr. An Van Hecke
Onderwerp: Studie over zelfvertaling. Vertaalvergelijking in Chicano-auteur Rolando Hinojosa. Een studie
van de Spaanse tekst, Mi querido Rafa en de Engelse tekst, Dear Rafe.
Talen: Spaans / Engels
Materiaal:
Hinojosa, Rolando. Mi querido Rafa. Houston Texas: Arte Publico Press, 1994.
Hinojosa, Rolando. Dear Rafe. Houston Texas: Arte Publico Press, 1985.
Bestaande vertaalvergelijkingsmodellen.
Secundaire literatuur over Rolando Hinojosa, Chicanos, tweetaligheid en zelfvertaling.
Opmerking: In overleg met de promotor kunnen ook andere Chicano-auteurs bestudeerd worden.
*************************************************************
Promotor: Dr. An Van Hecke
Onderwerp: Vertaalvergelijking. Een studie van de eerste roman van de Filipijnse auteur José Rizal, Noli
me tangere (oorspronkelijke versie in het Spaans) en de vertaling naar het Engels of het Frans. Het
onderzoek kan beperkt worden tot een selectie van hoofdstukken.
Talen: Spaans / Engels of Frans
Materiaal:
Rizal, José. Noli me tangere (versión original). Barcelona: Linkgua ediciones, 2007.
Rizal, José. N’y touchez pas. Paris, 1980.
Rizal, José. A complete English version of Noli me tangere. Manila: Philippine Education, 1976.
Rizal, José. An Eagle Flight: a Filipino Novel, Kessinger Publ., 2007.
Bestaande vertaalvergelijkingsmodellen. Secundaire literatuur over de auteur.
*************************************************************
Promotor: Dr. An Van Hecke
Onderwerp: Analyse van de ondertiteling van een Latijns-Amerikaanse (kort)film of televisiereeks
Talen: Spaans / Nederlands
Díaz Cintas, Jorge & Remael, Aline. Audiovisual Translation: Subtitling. Manchester UK: St. Jerome
Publishing, 2007.
Incalcaterra McLoughlin, Laura e.a. Audiovisual Translation. Subtitles and Subtitling. Theory and Practice.
Oxford: Peter Lang, 2011.
34
Materiaal: de selectie van het corpus wordt besproken met de promotor
************************************************************************************
Promotor:
Dr. Heidi Verplaetse
Onderwerp:
Vertaling van enquêtes
Vraagstelling:
Een goede enquête beantwoordt aan specifieke criteria die naar verschillende aspecten van de beoogde
informatievergaring peilen en de kwaliteit van de antwoorden daarbij ook test door middel van
herhalingsvragen die echter anders verwoord worden. De woordkeuze en keuzes op andere taalkundige
vlakken spelen een belangrijke rol in de interpretatie van de vraag door de bevraagde, en bijgevolg ook
in de aard en kwaliteit van de verkregen respons. Precies daarom is ook de kwaliteit van vertaling bij
vertaalde enquêtes erg belangrijk.
Talen: Engels/Nederlands, (eventuele andere talencombinaties te bespreken met promotor).
Methode:
De student(e) kan ervoor kiezen om een enquête en de bestaande vertaling daarvan te bestuderen met
betrekking tot een of meerdere taalkundige criteria (te bespreken met de promotor). Of de student(e)
kan eventueel zelf een enquête vertalen, en daarbij de vertaalmethodologie (te bespreken met de
promotor) toelichten nadat de brontekst kritisch geanalyseerd werd.
Literatuur: In overleg met de promotor te bepalen. Bevat relevante werken m.b.t. de verschillende
aspecten van de onderzoeksvraag, i.e. hoe stelt men een goede enquête op (incl. taalgebruik), eventuele
taalkundige focus, vertaalmethodologie.
Promotor:
Dr. Heidi Verplaetse
Onderwerp:
Intra- and Interlinguistic translation of healthcare information: the case of SmPCs and
PILs.
Vraagstelling:
Daarnaast kan de student(e) tevens een interlinguïstische analyse uitvoeren, en nagaan hoe de
intralinguïstische ‘hertaling’ van SmPCs naar patiëntenbijsluiters interlinguïstisch omgezet werd naar
verschillende doeltalen (bv. Nederlands of Duits).
35
De intralinguïstische onderzoeksvraag onderzoekt hoe de hooggespecialiseerde informatie met
betrekking tot de samenstelling en eigenschappen van medicijnen in de Summary of Product
Characteristics-documenten (SmPC) (door en voor medische specialisten opgesteld) ‘vertaald’ wordt
naar bruikbare en duidelijke informatie voor patiënten in patiëntenbijsluiters (Patient Information
Leaflets of PILs). Een dergelijke ‘hertaling’ houdt aanpassingen op verschillende niveaus in, waaronder
terminologie, verwijzingen naar de lezer/ patiënt (rollenverdeling), reductie van informatie, etc. De
intralinguïstische onderzoeksvraag heeft betrekking tot twee verschillende registers, en dus eigenlijk
voornamelijk twee verschillende doelgroepen.
Corpus:
De European Medicines Agency (EMA) publiceert SmPCs en PILs in het Engels. Naast deze bronteksten
bevat de databank tevens vertaalde versies in verschillende Europese talen.
Talen: Engels/Nederlands/Duits
Promotor:
Dr. Heidi Verplaetse
Onderwerp:
Overzicht van gebruikte vertaalhulpmiddelen en inschatting doelgroep bij Vlaamse
vertaalbedrijven van verschillende omvang en aard.
Vraagstelling: Tal van vertaalhulpmiddelen zijn beschikbaar voor de moderne vertaler. Hiertoe horen
vertaalgeheugens, terminologische databanken, elektronische woordenboeken en
glossaria, parallelle corpora en statistische of regelgebaseerde automatische vertaling
met post-editing.
In deze meesterproef geeft de onderzoeker een overzicht van zulke middelen voor de
talencombinatie Engels/Nederlands (of eventueel andere talencombinaties), en peilt de
onderzoeker door middel van enquête naar het effectieve gebruik van deze
vertaalhulpmiddelen bij Vlaamse vertaalbedrijven, en de redenen hiervoor.
Daarnaast gaat de onderzoeker na welke voorbereidingen de vertalers treffen om voor
de doelgroep een optimale tekst af te leveren. Dit luik van het onderzoek wordt
gekaderd in de relevante vertaaltheoretische achtergrond (literatuur met promotor te
bespreken).
Promotor:
Dr. Heidi Verplaetse
Onderwerp:
Contrastieve of vertaaltheoretische studie van persberichten.
De onderzoeker zal echter eventueel vaststellen dat de verschillende versies van
persberichten in verschillende talen die grote bedrijven of organisaties ter beschikking
stellen, niet steeds vertalingen zijn, maar afzonderlijk geschreven weergaven van
eenzelfde (of zeer gelijkaardige) boodschap. De onderzoeker brengt in dit geval de
verschillen en overeenkomsten tussen de redactionele keuzes op verschillende
relevante taalkundige vlakken in kaart.
36
Vraagstelling: Grote bedrijven of organisaties verspreiden persberichten in verschillende talen, en
maken die dan beschikbaar op hun websites. In welke talen zulke persberichten
beschikbaar gemaakt worden hangt af van de aard en locatie van het bedrijf. In die
context is het nuttig na te gaan of de verschillende versies van deze berichten in
verschillende talen de boodschap adequaat weergeven voor de verschillende
doelgroepen, en dit met betrekking tot belangrijke doelgroepcriteria die de tekst voor
de lezer overtuigend en nuttig maken in zijn/haar locale en culturele context. Deze
vraagstelling wordt gekaderd in de relevante vertaaltheoretische literatuur (te
bespreken met de promotor).
De overkoepelende onderzoeksvraag met betrekking tot dit onderwerp betreft de keuze
van de bedrijven voor vertaling versus redactie in een andere taal. De onderzoeker kan
hier eventueel criteria (of pragmatische factoren) ontdekken die tot vertaling versus /
redactie leiden.
Promotor:
Dr. Heidi Verplaetse
Onderwerp:
Vertaalmethodologie en doelgroepencommunicatie in gezondheidsgerelateerde teksten
(Health Communication)
Vraagstelling: Bij geschreven (of andere) communicatie met betrekking tot verschillende aspecten van
de algemene gezondheid of voor bepaalde groepen van patiënten is het van primair
belang dat de boodschap de doelgroep effectief doeltreffend en overtuigend bereikt.
Verschillende taalkundige keuzes liggen aan de basis van dergelijke doeltreffende
gezondheidsgerelateerde teksten. Wanneer deze teksten vertaald worden blijft het
uiteraard even belangrijk dat de doelgroep van de vertaalde tekst even doeltreffend en
overtuigend bereikt wordt. Deze meesterproef heeft als onderzoeksvraag een kritische
analyse van de vertaalmethodologie en vertaalkeuzes van een reeds vertaalde
gezondheidsgerelateerde tekst (bv. brochure voor patiënten en hun omgeving). Dit kan
eventueel aangevuld worden met een praktische component waarbij de student(e) zelf
een tekst uit dit domein vertaalt en de vertaalmethodologie toelicht.
************************************************************************************
Promotor: Dr. Cornelia Wermuth
Onderwerp: Vertaling en vertaalverantwoording van literaire teksten naar keuze (Nederlands/Duits of
Duits/Nederlands).
Materiaal: Literaire Nederlandstalige of Duitse bronteksten.
Secundaire literatuur:
-Vertaaltheoretische literatuur mbt literaire vertaling
-Cursus Vertaalwetenschap (Dr. Henri Bloemen/Dr. Winibert Segers)
*******************************************************************
Promotor: Dr. Cornelia Wermuth
Onderwerp: Vertaling en vertaalverantwoording van medische teksten naar keuze (Nederlands/Duits of
Duits/Nederlands).
Secundaire literatuur:
37
Materiaal: Nederlandstalige of Duitse bronteksten uit de medische sector (hoofdstukken uit hand- en
leerboeken, artikelen in wetenschappeljke of gepopulariseerde wetenschappelijke tijdschriften,
brochures voor patiënten, websites van ziekenhuizen e.a.).
-Vertaaltheoretische literatuur mbt wetenschappelijke en (medisch-technische) vertaling (te bespreken
met promotor)
-Cursus Vertaalwetenschap (Dr. Henri Bloemen/Dr. Winibert Segers)
Mogelijkheid tot projectwerk:ja
*********************************************************************
Promotor: Dr. Cornelia Wermuth
Onderwerp: Vertaling van Nederlandstalige websites uit de toeristische of commerciële sector naar het
Duits of omgekeerd.
Materiaal: Nederlandstalige of Duitse websites uit de toeristische of commerciële sector.
Secundaire literatuur:
-Vertaaltheoretische literatuur mbt wetenschappelijke en (medisch-technische) vertaling
-Cursus Vertaalwetenschap (Dr. Henri Bloemen/Dr. Winibert Segers)
-Vakliteratuur ivm vertalen van websites (te bespreken met promotor)
Mogelijkheid tot projectwerk:
ja
*********************************************************************
Promotor: Dr. Cornelia Wermuth en Paul Sambre
Onderwerp:
Adjectiefclassificaties voor mentale aandoeningen in DSM-5 en medische verslagen
Domein:
meertalige communicatie
vertalen/terminologie
Onderzoeksvraag:
Psychiatrische medische verslagen verwijzen naar een diagnose voor mentale aandoeningen. Een
diagnose wordt doorgaans gesteld aan de hand van symptomen die uiteenlopende semantische
dimensies hebben en op basis waarvan het ziektebeeld of syndroom waaraan een patiënt vermoedelijk
lijdt benoemd kan worden. Dit onderzoek concentreert zich op de adjectieven die bij de talige
beschrijving van die semantische dimensies worden gehanteerd (zoals verward, agressief, lethargisch,
lusteloos enz.). Naast hun semantische functie hebben die adjectieven ook een modale functie als
indicatoren van feitelijkheid of van waarschijnlijkheid bij een gestelde diagnose (erg lethargisch, vrij
lusteloos). Doel is hierbij, door het taalkundig onderzoek van de adjectieven, die enerzijds in verslagen
gebruikt worden bij het stellen van een diagnose en anderzijds, in de DSM V-classificatie gebruikt
worden om diagnosen te beschrijven, een diagnosestandaard te ontwikkelen die toelaat de toestand
van een patiënt op een gestructureerde manier aan te geven. Concreet wordt hierbij beoogd om een
38
Taal/Talen:
Eentalige of contrastieve studie Nederlands en/of Frans als taal voor redactie en studie.
Naast die talen kan ook het Duits (C. Wermuth) of het Engels als object van studie opgenomen worden.
objectief schaalmodel te ontwikkelen dat gebruikt kan worden door een team van artsen, waaronder de
spoedarts en/of psychiater. Dat model moet hen in staat stellen om de aandoening van een patiënt op
een eenduidige manier te interpreteren. Hierbij gaan we uit van een of meerdere aandoeningen die in
de classificatie voor mentale aandoeningen DSM (Diagnostric and Statistic Manual of Mental Disorders)
beschreven worden. Onder voorbehoud wordt het model ook getoetst aan real-life protocollen (in het
Nederlands en Frans), gehanteerd door een spoedarts in een Brussels ziekenhuis.
Onderzoeksmethode:
terminologische corpusstudie, corpuslinguïstiek
(bestaand corpus, door de student te verwerken), discoursanalyse
Mogelijkheid tot projectwerk:
ja
Corpus:
Gedeeltelijk beschikbare protocollen.
Verwachte lectuur:
Nussbaum, Abraham (2013). The Pocket Guide to the DSM-5TM Diagnostic Exam. Arlington: American
Psychiatric Publishing
Tucker, G. (1998) The Lexicogrammar of Adjectives: A Systemic Functional Approach to Lexis. London:
Cassell.
World Health Association. (2007). Multiaxial Presentation of the ICD-10 for use in Adult Psychiatry.
Cambridge: Cambridge University Press.
39
Opmerkingen:
Bij de evaluatie staan centraal: zin voor synthese in het theoretische deel en analytisch inzicht voor het
corpusgedeelte. De student dient zich (verkennend) vertrouwd te maken met databases. In de mate van
het mogelijke worden bachelorpapers en masterscripties door de docent begeleid vanuit
gemeenschappelijke sessies, waarin alle scriptiestudenten met elkaar dialogeren en met elkaar
communiceren. Die interactie scherpt de onderzoeksvaardigheden aan en komt het scriptieproces ten
goede. De student moet ertoe bereid zijn aan die sessies deel te nemen.