Transcript volledige nieuwsbrief - Vlaams Patiëntenplatform

Afzendadres: Vlaams Patiëntenplatform vzw – Groenveldstraat 15 – 3001 Heverlee
v.u. G. Reynders-Broos – Residentie Borgeind, Borgeindstraat 13/5 – 2900 Schoten
nummer 73 – juni 2014 – verschijnt per jaar in jan - ma - jun - sept en nov
Afgiftekantoor 3000 - Leuven Mail Erkenningsnummer: P2A8311
De nieuwsbrief van het Vlaams Patiëntenplatform vzw
Juni 2014 – Nr. 73
Verslag van onze Algemene Vergadering van 22 maart 2014
p. 2
15 jaar Vlaams Patiëntenplatform vzw!
p. 4
Wijzigingen in de wet patiëntenrechten door het nieuwe beschermingsstatuut
p. 5
Hospitalisatieverzekeringen mutualiteiten
p. 9
Het statuut chronische aandoening
p. 10
Een patiëntenrecht in de kijker: klachtrecht
p. 14
Samen infecties vermijden!
p. 16
Wist je dat…
p. 18
Verslag van onze Algemene Vergadering
van 22 maart 2014
Op zaterdag 22 maart 2014 vond de Algemene Vergadering van het Vlaams Patiëntenplatform plaats.
Het VPP mocht vijf nieuwe leden verwelkomen, namelijk de Oostrozebeekse Transplantkring, de
Vlaamse Vereniging voor Mensen met een Gehoorstoornis vzw, Tubereuze Sclerose in Vlaanderen vzw,
de Maretak en Wildgroei vzw.
Na een welkomstwoordje en de goedkeuring van het verslag van de vorige Algemene Vergadering werd
de Raad van Bestuur opnieuw verkozen. Zoals onze statuten voorschrijven, wordt de Raad van Bestuur
om de vier jaar hernieuwd. Naast enkele bestuursleden die zich opnieuw kandidaat gesteld hebben,
waren er ook verschillende nieuwe kandidaten. De Raad van Bestuur heeft ook een aantal experten
voorgedragen aan de Algemene Vergadering. Alle kandidaten werden verkozen. Hieronder vind je de
samenstelling van onze nieuwe Raad van Bestuur!
Gemma Reynders-Broos (Crohn en Colitis ulcerosa Vereniging vzw) – voorzitter
Christine Baelus (Astma- en allergiekoepel vzw) – penningmeester
Ulrike Pypops (Mucovereniging vzw)
Lia Le Roy (Werkgroep Hersentumoren vzw)
Karel Henderickx (Langerhans-cel-histiocytose België vzw)
Sybiel Verstraete (MS-Liga Vlaanderen vzw)
Hilde Lamers (Vlaamse Alzheimer Liga vzw)
Geert Van Isterdael (UilenSpiegel vzw)
Wim Colle (Pulmonale Hypertensie vzw)
Peter Gielen – expert
Rita Waelput – expert
Monique De Langhe-Claeys – expert
Mieke Craeymeersch van Similes vzw stelde zich niet opnieuw kandidaat voor onze Raad van Bestuur.
Mieke werd in de bloemetjes gezet voor haar inzet en bedankt voor de fijne samenwerking.
Na de verkiezing van de Raad van Bestuur leidden onze directeur Ilse en plaatsvervangend voorzitter
Christine Baelus onze leden door alle vzw-verplichtingen. De ledenverenigingen keurden de
jaarrekening van 2013 en de begroting van 2014 goed.
De vzw-verplichtingen werden gevolgd door een interessante lezing van Geert Messiaen, secretarisgeneraal van de Liberale Mutualiteit. Geert Messiaen is een echte duizendpoot. Hij was actief in de lokale
politiek, is lid van talloze verenigingen en neemt een heel aantal functies op binnen beleidsorganen in het
RIZIV. Op onze algemene vergadering kwam hij zijn laatste boek ‘Uitdagingen voor ziekenfondsen in de
21ste eeuw’ voorstellen. Iedereen vond het een interessante lezing en na afloop stelden we nog enkele
vragen.
Ten slotte stelde de personeelsploeg van het VPP de actiepunten voor 2014 voor aan de hand van
fictieve verkiezingsdebatten. Onze collega Patrick kroop voor de gelegenheid in de huid van Ivan De
Vadder en modereerde de debatten. De verenigingen vonden dit een zeer creatieve manier om de
actiepunten ludiek voor te stellen en kijken al uit naar het verdere verloop in 2014.
Samenspraak | 2
Op het einde werden alle vrijwilligers nog eens uitdrukkelijk bedankt voor hun inzet tijdens het voorbije
jaar. Het is hartverwarmend om te zien hoeveel vrijwilligers er telkens weer opnieuw aanwezig zijn op
studiegroepen, denkdagen, infomomenten,… Het is dankzij hun inzet dat wij een sterke patiëntenstem
kunnen laten horen en dat het VPP jaar na jaar meer erkenning krijgt van de overheid en andere
stakeholders.
Na een hele voormiddag hard werken, was er tijd om verder kennis te maken met de aanwezige
patiëntenverenigingen en lekker bij te praten tijdens de lunch.
Bedankt iedereen voor jullie aanwezigheid!
Samenspraak | 3
15 jaar Vlaams Patiëntenplatform vzw!
Exact 15 jaar geleden, op 29 mei 1999, werd het Vlaams Patiëntenplatform vzw opgericht! We willen dit
kristallen jubileum graag met onze patiëntenverenigingen vieren. Daarom nodigen we jullie uit op een
feestelijke viering op zaterdag 20 september 2014 van 10 tot 16 uur in het Provinciehuis in Leuven.
Begin augustus zal op het secretariaat van je vereniging een uitnodigingskaart toekomen waarmee je drie
personen van je vereniging kan afvaardigen naar deze viering. Wij hopen hiermee vooral de vrijwilligers
te ontmoeten die we ook tijdens onze activiteiten zien om hen op deze manier nog meer in de bloemetjes
te zetten. Je kan best tijdig binnen de vereniging bekijken wie er afgevaardigd wordt naar onze viering.
Op de uitnodigingskaart zal je ook het programma terugvinden.
Wij hopen je alvast te verwelkomen op deze feestelijke dag!
Samenspraak | 4
Wijzigingen in de wet patiëntenrechten
door het nieuwe beschermingsstatuut
Op 1 september 2014 treedt een wet in werking die een nieuw beschermingsstatuut in het leven roept
voor de persoon en zijn goederen. Omdat deze wet ook gevolgen heeft voor de
vertegenwoordigersregeling in de wet patiëntenrechten, geven we hieronder meer tekst en uitleg.
Waarover gaat het nieuwe beschermingsstatuut?
Wanneer je als persoon niet meer in staat bent om zelf het beheer van je inkomen en goederen te
regelen (bijv. door coma, psychische problemen of dementie), dan kan de vrederechter een
bewindvoerder aanduiden. Iedereen die kan aantonen belang te hebben bij het beschermen van die
persoon kan de vrederechter via een verzoekschrift vragen om een bewindvoerder aan te stellen. Bij het
verzoekschrift moet er ook een uitvoerig geneeskundig verslag zitten. De arts die het verslag opmaakt,
mag niet verwant zijn aan de beschermde persoon of verbonden zijn aan de instelling waar de
beschermde persoon verblijft.
In de nieuwe wetgeving kan de vrederechter nu ook een bewindvoerder aanstellen voor de persoon
zelf en niet enkel voor het beheer van zijn goederen. Wanneer de bewindvoerder door de
vrederechter aangesteld is als bewindvoerder voor de persoon, betekent dit dat hij onder andere ook de
patiëntenrechten van deze persoon kan uitoefenen.
Wanneer de rechter een bewindvoerder aanstelt voor goederen én persoon, zal hij in principe slechts één
persoon aanduiden. Toch is het ook mogelijk dat hij iemand aanduidt als bewindvoerder voor goederen
en iemand anders als bewindvoerder voor de persoon. Personen die verbonden zijn aan de zorginstelling
waar de beschermde persoon verblijft mogen niet optreden als bewindvoerder. Zij kunnen wel de taak
van vertrouwenspersoon op zich nemen.
Taken van een vertrouwenspersoon in de wet op het nieuwe beschermingsstatuut
De vertrouwenspersoon wordt aangeduid door de vrederechter en mag niet verward worden met de
vertrouwenspersoon zoals bedoeld in de patiëntenrechtenwet. De taak van de vertrouwenspersoon
bestaat erin de beschermde persoon bij te staan bij het uitdrukken van zijn wil, verbindingspersoon te zijn
tussen de beschermde persoon en de vrederechter en toezicht te houden op de bewindvoerder(s).
In de wet patiëntenrechten staat de vertrouwenspersoon de patiënt bij tijdens het uitoefenen van zijn
patiëntenrechten.
Gevolgen voor de vertegenwoordigersregeling in de
wet patiëntenrechten
Voortaan kan de vrederechter dus oordelen of iemand nog bekwaam is om zijn rechten als persoon,
waaronder ook zijn patiëntenrechten, zelf uit te oefenen. Als dit niet zo is, kan hij een bewindvoerder
aanstellen. De bewindvoerder moet steeds de bijzondere toestemming van de vrederechter hebben om
de patiëntenrechten van de beschermde persoon uit te oefenen. De vrederechter kan ook toestemming
geven om slechts bepaalde patiëntenrechten uit te oefenen. Zo kan hij de bewindvoerder bijvoorbeeld
Samenspraak | 5
enkel toestemming geven om het dossier van de persoon in te kijken. Als een beslissing dringend en
noodzakelijk is, moet de bewindvoerder geen bijzondere toestemming vragen. Nadien moet hij de
vrederechter wel op de hoogte brengen.
Wie is de vertegenwoordiger van de patiënt in de
wet patiëntenrechten?
In principe oefent een meerderjarige patiënt zijn rechten zelf uit. Wanneer iemand niet meer in staat is om
zelf zijn rechten als patiënt uit te oefenen, zullen die rechten uitgeoefend worden door een
vertegenwoordiger. Wanneer de patiënt formeel iemand heeft aangeduid als vertegenwoordiger, zal die
persoon zijn rechten uitoefenen. Wanneer er geen vertegenwoordiger is aangeduid, dan voorziet de
patiëntenrechtenwet een zogenaamd cascade- of watervalsysteem en bepaalt een volgorde van
personen die de patiëntenrechten kunnen uitoefenen.
De nieuwe wet op de bewindvoering bepaalt dat de aangestelde bewindvoerder over de persoon de
patiëntenrechten kan uitoefenen wanneer er vooraf geen vertegenwoordiger is aangeduid. Enkel
wanneer er geen bewindvoerder over de persoon is, oefent de samenwonende echtgenoot of de wettelijk
of feitelijk samenwonende partner de patiëntenrechten uit. Wanneer er geen echtgenoot of partner is of
hij dit niet wenst te doen, worden de rechten in opeenvolgende volgorde uitgeoefend door een
meerderjarig kind, een ouder en een meerderjarige broer of zus van de patiënt. Wanneer ook deze
personen de rechten niet wensen uit te oefenen of wanneer ze ontbreken, zal de betrokken
beroepsbeoefenaar de belangen van de patiënt behartigen, in voorkomend geval in multidisciplinair
overleg.
Hieronder zie je de volgorde van de mogelijke vertegenwoordigers:
Vooraf aangeduide vertegenwoordiger
Bewindvoerder
Samenwonende echtgenoot of wettelijk/feitelijk samenwonende partner
Meerderjarig kind
Ouder
Meerderjarige broer of zus
Beroepsbeoefenaar
Het Vlaams Patiëntenplatform moedigt iedereen aan om zelf een vertegenwoordiger aan te
duiden. De gevolgen van de nieuwe vertegenwoordigingsregeling zijn immers niet te verwaarlozen.
Voortaan zal ‘elke belanghebbende’ aan de vrederechter kunnen vragen om een bewindvoerder over de
persoon van een patiënt aan te wijzen op het ogenblik dat die niet meer in staat is om zijn rechten zelf uit
te oefenen. In het geval van een familiaal conflict over een medische beslissing die genomen moet
worden, zou het dan bijvoorbeeld mogelijk zijn dat een ander familielid aan de vrederechter vraagt om
een bewindvoerder aan te stellen. Het zou dan kunnen dat deze bewindvoerder de beslissingen kan
nemen over de patiënt, terwijl de echtgenoot van de patiënt volgens het watervalsysteem de
vertegenwoordiger zou zijn geweest. Door vooraf een vertegenwoordiger aan te wijzen, bescherm je
Samenspraak | 6
jezelf als patiënt tegen de onzekerheid over wie je zal vertegenwoordigen bij de uitoefening van je
patiëntenrechten wanneer je dit zelf niet (meer) kan.1
Hoe duid ik een vertegenwoordiger aan?


Zoek iemand die je door en door vertrouwt en die je vertegenwoordiger wil zijn
Vul het formulier in voor de aanwijzing van een vertegenwoordiger. Je vindt het formulier in deze
nieuwsbrief op pagina 8. Op onze website kan je onder het thema patiëntenrechten ook de link naar
het formulier vinden. Laat het formulier toevoegen aan je patiëntendossier. Bezorg ook een kopie aan
de betrokkenen.
Je bent meerderjarig en wilsbekwaam
Je bent meerderjarig Je hebt vroeger een
en wilsonbekwaam
vertegenwoordiger
aangeduid
De vrederechter heeft
een bewindvoerder
aangesteld die
handelingen over de
persoon stelt
Je hebt geen
vertegenwoordiger
aangeduid en de
vrederechter heeft
geen bewindvoerder
aangesteld
1
Je oefent zelf je rechten uit
De door jou aangeduide vertegenwoordiger
oefent je rechten uit
De bewindvoerder zal mits bijzondere
toestemming van de vrederechter je rechten als
patiënt uitoefenen
Je samenwonende echtgenoot, je wettelijk of
feitelijk samenwonende partner oefent je
rechten uit
Wanneer er geen partner is of hij/zij dit niet wenst
op te nemen, oefent een meerderjarig kind je
rechten uit
Wanneer er geen kind is of hij/zij dit niet wenst op
te nemen, oefent één van je ouders je rechten uit
Wanneer er geen ouder is of hij/zij dit niet wenst
op te nemen, oefent een meerderjarige broer of
zus je rechten uit
Wanneer er geen broer of zus is of hij/zij dit niet
wenst op te nemen, zal een beroepsbeoefenaar
jouw belangen als patiënt behartigen (eventueel in
multisciplinair overleg)
Federale ombudsdienst “Rechten van de patiënt”, Jaarverslag 2013, p 48-49.
Samenspraak | 7
Aanwijzing van een VERTEGENWOORDIGER
in het kader van de vertegenwoordiging van de patiënt
Art. 14 §1 van de wet van 22 augustus 2002 betreffende de rechten van de patiënt
- Ik ondergetekende ……………………….wijs hierbij de volgende persoon aan als mijn
vertegenwoordiger indien ik zelf niet in staat ben om beslissingen te nemen over de aan mij te
verstrekken gezondheidszorgen en niet zelf mijn rechten als patiënt kan uitoefenen.


Identiteitsgegevens van de patiënt :
-
Naam en voornaam :
-
adres :
-
telefoonnummer :
-
geboortedatum :
Identiteitsgegevens van de vertegenwoordiger
-
Naam en voornaam :
-
adres :
-
telefoonnummer :
-
geboortedatum :
Opgemaakt te ……………………datum : ……………………. Handtekening patiënt
- Ik aanvaard de aanwijzing als vertegenwoordiger en zal ik naar best vermogen de patiënt
vertegenwoordigen indien hij daar zelf niet toe in staat is.
Opgemaakt te ……………………datum : ……………………. Handtekening vertegenwoordiger
Aanbeveling :
1.Het is aangewezen dit formulier op te maken in 2 exemplaren. Een exemplaar kan bewaard worden door de
vertegenwoordiger, een exemplaar kan bewaard worden door de patiënt en een kopie kan overgemaakt worden aan
de huisarts of een andere arts gekozen door de patiënt:……………………………….. (te vervolledigen door de
patiënt)
2.De aanwijzing van een vertegenwoordiger kan steeds herroepen worden, door een schriftelijke, gedateerde en
ondertekende mededeling. Indien dit gebeurt, is het aangewezen dat alle personen die kennis kregen van de
oorspronkelijke aanwijzing hiervan op de hoogte worden gebracht.
Documentnaam : Aanwijzing van een vertegenwoordiger – Definitieve versie 19/12/2005
contactpersoon : Hubert Vincent
E.mail : [email protected]
Tel. : 02/524.85.23
Hospitalisatieverzekeringen mutualiteiten
In onze nieuwsbrief van januari 2014 lieten we jullie weten dat de CM als eerste de leeftijdsgrens bij
hospitalisatieverzekeringen heeft afgeschaft. Voorheen was aansluiting bij een hospitalisatieverzekering
slechts mogelijk voor wie nog geen 65 jaar was.
Uitbreiding afschaffing leeftijdsgrens
Ondertussen hebben ook andere mutualiteiten hun leeftijdsbeleid voor hospitalisatieverzekeringen
gewijzigd. 65-plussers zullen voortaan tussen meerdere hospitalisatieverzekeringen van mutualiteiten
kunnen kiezen. Hieronder vind je een overzicht.
Mutualiteit
Voor welke verzekeringsproducten werd de
leeftijdsgrens van 65-jaar
afgeschaft?
Christelijke Mutualiteit



Liberale Mutualiteit
Socialistische
Mutualiteit van
Antwerpen, Limburg,
Oost-Vlaanderen en
West-Vlaanderen
Socialistische
Mutualiteit van
Brabant
Onafhankelijke
Mutualiteiten: Partena,
Securex, OZ
Vlaamse & Neutraal
Ziekenfonds, Neutraal
Ziekenfonds
Vlaanderen
Datum
afschaffing
leeftijdsgrens
Voor welke
verzekeringsproducten
geldt wel nog een
leeftijdsgrens van 65
jaar?
/
1 januari 2014

CM-Hospitaalplan
CM-Hospitaalfix
CM-Hospitaalfix
Extra
Hospitaal-Plus 100


KliniPlan
KliniPlanPlus
1 mei 2014
/


Hospimut
Hospimut Plus
1 mei 2014
/

Hospitalia
1 juli 2014
1 april 2014

Hospitaal-Plus
200

Hospitalia
Ambulant
Hospitalia Plus



HospiPlan &
HospiPlus
AmbuPlan &
AmbuPlus
1 april 2014
/
De premies en waarborgen van de hospitalisatieverzekeringen van mutualiteiten verschillen. Informeer je
dus goed wanneer je een keuze maakt. De vergelijking van het Vlaams Patiëntenplatform kan hierbij hulp
bieden.
Samenspraak | 9
Vergelijking hospitalisatieverzekering mutualiteiten
Het VPP maakte voor het derde jaar op rij een vergelijking van de
hospitalisatieverzekeringen van mutualiteiten. Deze vergelijking
focust op de dekking van voorafbestaande aandoeningen.
Wanneer je bij aansluiting tot de hospitalisatieverzekering een
aandoening hebt, dan wordt de terugbetaling van de medische
kosten voor die bestaande aandoening beperkt.
De vergelijking biedt bovendien informatie over de waarborg
ambulante kosten voor ernstige ziekten. Daarnaast vind je er terug
hoe deze verzekeringen ziekenhuisdiensten voor geriatrie,
revalidatie en psychiatrie vergoeden. Het VPP dankt alle
mutualiteiten om de inhoud van deze vergelijking na te kijken.
De vergelijking vind je terug als je op onze website (www.vlaamspatientenplatform.be) doorklikt op
‘Nieuws’.
Ter informatie: beleid private verzekeraars
1. Individuele hospitalisatieverzekeringen van private verzekeraars
Private verzekeraars sluiten in tegenstelling tot mutualiteiten de kosten van voorafbestaande ziekten of
aandoeningen uit in hun individuele hospitalisatieverzekeringen. Zij hanteren nog steeds leeftijdsgrenzen
waardoor het aansluiten bij een private hospitalisatieverzekering na je 65ste moeilijk of onmogelijk is.
2. Beroepsgebonden hospitalisatieverzekeringen van private verzekeraars
Voor de afsluiting van een collectieve hospitalisatieverzekering via je werk of het werk van je partner is
niet steeds een medische vragenlijst vereist. Dat is bijvoorbeeld het geval in bedrijven of organisaties met
een groot aantal werknemers. Tenzij het verzekeringscontract het anders bepaalt, is in deze situatie een
voorafbestaande aandoening ook gedekt.
Het statuut chronische aandoening
In 2008 gaven heel wat patiëntenverenigingen in een bevraging aan dat er nood was aan erkenning van
chronisch zieken. Deze bevraging kaderde in de opmaak van het plan ‘Prioriteit aan de chronisch zieken’
van minister Onkelinx, waarin de gevraagde erkenning een prominente plaats kreeg. Het Vlaams
Patiëntenplatform maakte deel uit van de stuurgroep die het plan moest omzetten in concrete acties en
was dus nauw betrokken bij de verdere uitwerking.
Samen met patiëntenverenigingen dacht het VPP na over correcte en allesomvattende criteria om het
statuut op te baseren. Verschillende voorstellen kwamen op tafel te liggen in de stuurgroep en het VPP
nam het telkens (samen met onze Franstalige collega’s van LUSS en onze Duitstalige collega’s van
PR&T) op voor de chronisch zieken die uit de boot zouden vallen.
Samenspraak | 10
We hebben er enorm lang op moeten wachten, maar sinds december 2013 is het er eindelijk: hét statuut
voor personen met een chronische aandoening2! Hieronder kan je een overzicht vinden van de
voorwaarden om het statuut toegekend te krijgen en de rechten die eraan verbonden zijn.
Wie heeft recht op het statuut?
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen het openen en het verlengen van het recht op het statuut.
Voor wie het statuut reeds heeft gelden namelijk minder strenge regels om het te verlengen dan voor wie
het statuut voor de eerste keer toegekend krijgt. Daarnaast is er een uitzondering voor personen met een
zeldzame aandoening: zij krijgen het statuut toegekend voor een langere periode en kunnen het
makkelijker verlengen.
Een erg positief element aan dit statuut is het feit dat het grotendeels automatisch wordt toegekend.
Je ziekenfonds beschikt over alle nodige gegevens om na te kijken of je er recht op hebt, waardoor je zelf
dus geen aanvraag moet indienen. Momenteel zijn alle ziekenfondsen volop bezig met het screenen van
hun leden en zal je een brief ontvangen indien je recht hebt op het statuut. Enkel personen met een
zeldzame ziekte moeten zelf initiatief nemen om gebruik te kunnen maken van de uitzondering die voor
hen werd ingevoerd (zie verder: ‘Zeldzame ziekten’).
Het recht openen
Het recht openen wil zeggen dat je het statuut voor de eerste keer toegekend krijgt. Volgende groepen
van personen kunnen het recht openen en zullen het statuut automatisch toegekend krijgen door hun
ziekenfonds:


Personen met hoge (en chronische) medische kosten. Hiervoor moet je gedurende acht
opeenvolgende kwartalen (twee kalenderjaren) elk kwartaal €300 aan medische kosten hebben.
In tegenstelling tot de maximumfactuur (MAF) gaat het hier om het volledige bedrag van de
kosten en dus niet enkel om het remgeld. Zowel het stuk dat wordt terugbetaald door de
ziekteverzekering als het stuk dat je als patiënt zelf moet betalen (het remgeld) wordt dus
meegerekend. Opgelet: dit houdt in dat kosten waarbij de ziekteverzekering niet tussenkomt ook
niet meetellen in deze berekening.
Een tweede mogelijkheid is recht hebben op het zorgforfait. Dit is een tegemoetkoming van het
ziekenfonds die toegekend wordt aan personen met hoge medische kosten en een hoge graad
van hulpbehoevendheid. Wie het zorgforfait krijgt, zal dus automatisch ook het statuut chronische
aandoening toegekend krijgen.
In de twee bovenstaande gevallen wordt het statuut geopend voor een periode van twee jaar.
De regelgeving rond het statuut werd van kracht met terugwerkende kracht tot 1 januari 2013. Of je al dan
niet in aanmerking komt voor het openen van het recht op het statuut, hangt af van de medische kosten
of zorgforfaits die je in de twee vorige jaren hebt gemaakt. Er zal dus gekeken worden naar je medische
kosten of zorgforfaits van 2011 en 2012. De rechten die verbonden zijn aan het statuut (zie verder: ‘Wat
houdt het statuut in?’) zullen dan ook met terugwerkende kracht toegekend worden. Na die twee eerste
jaren kan het recht op het statuut verlengd worden.
Men spreekt ook vaak over ‘het statuut chronisch zieken’, dit gaat uiteraard over hetzelfde statuut maar in de officiële teksten
wordt de term ‘chronische aandoening’ gebruikt.
2
Samenspraak | 11
Het recht verlengen
Wanneer de eerste periode van twee jaar afloopt, zal je ziekenfonds automatisch controleren of je recht
hebt op een verlenging van het statuut. Een verlenging geldt telkens voor een jaar. Wie het zorgforfait
ontvangt kan het recht op het statuut sowieso verlengen. Voor wie het statuut kreeg op basis van zijn
medische kosten (acht opeenvolgende kwartalen €300) worden de voorwaarden enigszins versoepeld. Je
hoeft namelijk niet langer elk kwartaal €300 aan medische uitgaven te hebben, een totaal van €1200 aan
medische kosten tijdens het tweede jaar voorafgaand aan het jaar van de verlenging volstaat.
Een voorbeeld:
Op 1 januari 2015 krijgt Jan van zijn ziekenfonds de boodschap dat hij het recht op het statuut heeft
geopend omdat hij in 2013 en 2014 elk kwartaal €300 medische kosten had. Jan krijgt het statuut
toegekend van 1 januari 2015 tot en met 31 december 2016, een periode van twee jaar dus.
Eind 2016 controleert het ziekenfonds of Jan ook in 2017 recht heeft op het statuut. Hiervoor wordt
gekeken naar zijn medische kosten in 2015. Deze keer is het niet langer van belang of Jan elke drie
maanden €300 heeft uitgegeven, maar wordt enkel gekeken naar de totale kosten in 2015. Indien Jan in
2015 medische kosten had voor een bedrag van €1200 of meer, krijgt hij ook in 2017 het statuut
toegekend.
Deze versoepeling van het financiële criterium lijkt misschien een detail, maar kan een enorm verschil
maken voor personen met fluctuerende medische kosten. Sommige chronisch zieken kunnen
bijvoorbeeld een plotse opstoot krijgen van hun aandoening en in een korte periode meer dan €1200
moeten uitgeven aan medische zorg. Door de versoepeling zullen ook zij het statuut dus toch kunnen
behouden.
We zijn ons er echter wel van bewust dat het voor personen met onregelmatige medische kosten heel
moeilijk is om het statuut te openen. Het VPP heeft gepleit voor meer toegankelijke voorwaarden voor de
opening van het recht maar heeft deze jammer genoeg niet verkregen. Dit belangrijk knelpunt wordt zeker
meegenomen in de evaluatie van het statuut die uitgevoerd zal worden door het Observatorium voor de
Chronische Ziekten.
Tip:
Om te zorgen dat je ziekenfonds kan nakijken of je voldoet aan de financiële voorwaarden voor de
opening of de verlenging van het statuut, is het belangrijk dat je tijdig je medische getuigschriften indient
bij je ziekenfonds. Alleen op basis daarvan is het mogelijk om een overzicht te krijgen van de medische
kosten die je in een bepaald jaar had.
Een getuigschrift van bijvoorbeeld een doktersconsultatie op15 mei 2013 kan je ten laatste op 14 mei
2015 indienen bij je ziekenfonds – getuigschriften zijn twee jaar geldig. Wanneer je echter wacht tot mei
2015 om dit document aan je ziekenfonds te bezorgen, kan je ziekenfonds dan pas nakijken of je recht
had op een verlenging van je statuut in 2015. Het statuut zal altijd met terugwerkende kracht toegekend
worden wanneer je er alsnog recht op blijkt te hebben, maar bij een voordeel zoals de toepassing van de
derdebetalersregeling (zie verder: ‘Wat houdt het statuut in?’) heeft terugwerkende kracht natuurlijk
weinig zin…
Om ervoor te zorgen dat je ten volle gebruik kan maken van het statuut en om verlies of verval van
getuigschriften te vermijden, is het dus absoluut aangeraden om deze zo snel mogelijk aan je
ziekenfonds te bezorgen.
Samenspraak | 12
Zeldzame ziekten
Het recht openen
Voor personen met een zeldzame ziekte werd een bijkomend voordeel ingevoerd. Indien zij voldoen aan
de eerste voorwaarde (acht kwartalen van €300 medische kosten) krijgen ze automatisch het statuut
toegekend voor twee jaar. Wanneer ze bovendien een attest kunnen voorleggen waaruit blijkt dat ze aan
een zeldzame aandoening lijden, krijgen ze het recht niet voor twee maar voor vijf jaar toegekend. Je
ziekenfonds brengt je sowieso op de hoogte wanneer je het statuut hebt geopend op basis van het
financiële criterium en als je daarna een attest indient, wordt het statuut verlengd voor een periode van
vijf jaar. Je hoeft op voorhand dus nog niets te ondernemen.
Het recht verlengen
Ook voor personen met een zeldzame ziekte gelden meer soepele voorwaarden bij de verlenging van
het statuut. Het volstaat om in het laatste jaar voor een eventuele verlenging opnieuw een attest van
zeldzame aandoening in te dienen bij het ziekenfonds, waarna het recht opnieuw verlengd wordt voor vijf
jaar. Aan de financiële voorwaarde van €300 per kwartaal of €1200 per jaar moet niet langer voldaan
worden, een geldig attest is voldoende.
Wat houdt het statuut in?
Het statuut is bedoeld als een manier om voordelen specifiek toe te kennen aan chronisch zieken.
Momenteel zijn er slechts twee maatregelen verbonden aan dit nieuwe statuut, maar het is de bedoeling
om dit verder uit te breiden in de toekomst. Wie recht heeft op het statuut krijgt automatisch volgende
voordelen toegekend:
De maximumfactuur (MAF) voor chronisch zieken3
Kort gezegd houdt de MAF in dat je elk jaar slechts een bepaald bedrag aan remgeld moet betalen.
Wanneer je kosten deze grens overschrijden, zal je ziekenfonds voor de rest van het jaar alle remgelden
terugbetalen. Bij personen die recht hebben op de MAF chronisch zieken wordt het grensbedrag verlaagd
met €100. Dit wil zeggen dat ze elk jaar €100 minder moeten betalen aan remgeld en dat de MAF dus
vroeger in werking treedt.
Automatische toepassing van de derdebetalersregeling
Deze maatregel houdt in dat je zelf enkel het remgeld moet betalen en niet langer het bedrag moet
voorschieten dat later terugbetaald wordt door het ziekenfonds. Personen die recht hebben op het statuut
chronische aandoening zullen vanaf 20154 recht krijgen op een automatische toepassing van de
derdebetalersregeling. Momenteel kan iemand met het statuut wel reeds vragen aan zijn arts of tandarts
Naast het statuut chronische aandoening wordt de MAF chronisch zieken momenteel ook reeds toegekend aan personen die
twee opeenvolgende jaren €450 uitgaven aan remgeld. Wie op deze manier al recht heeft op de korting van €100 op het
grensbedrag, zal geen bijkomende korting van €100 meer krijgen indien ook voor hen het statuut chronische aandoening wordt
geopend. Het gaat immers niet om de creatie van een nieuw voordeel, het statuut biedt enkel een extra toegang tot het reeds
bestaande voordeel van de MAF chronisch zieken.
4 Deze maatregel wordt pas vanaf 2015 aan het statuut verbonden omdat er nog enkele afspraken gemaakt moeten worden
over de precieze toepassing van dit recht.
3
Samenspraak | 13
om de derdebetalersregeling toe te passen, maar zorgverleners zullen pas vanaf 2015 verplicht zijn om
dit effectief te doen.
Meer informatie en vragen
Hoewel het over een hele brok informatie
gaat, staan hierboven toch slechts de
grote lijnen van deze nieuwe regelgeving.
Voor meer details (bv. Welke zeldzame
ziekten komen in aanmerking? Wordt een
incontinentieforfait meegerekend voor de
€300 per kwartaal?) of andere vragen kan
je terecht bij je ziekenfonds. Het Vlaams
Patiënten-platform beschikt eveneens
over heel wat informatie en probeert graag
een antwoord te zoeken op je vragen,
maar enkel je ziekenfonds kan nakijken of je al dan niet recht hebt op het statuut.
Meer info:
An De Cock (016 23 05 26 of [email protected])
Een patiëntenrecht in de kijker:
klachtrecht
Ik verliet, na mijn laatste ziekenhuisbezoek, het ziekenhuis met een erg wrang gevoel. De arts die me zou
opereren was tijdens de consultatie erg onbeschoft. Hij bekeek me amper, gaf me geen informatie en was
weer buiten voor ik het wist. Ik wil vooral vermijden dat anderen na mij hetzelfde moeten meemaken.
Kan ik met mijn klacht ergens terecht?
(Freddy, 62 jaar)
Om ervoor te zorgen dat de verschillende rechten van de patiënt geen ‘lege doos’ zouden blijven, maar
daadwerkelijk door zorgverleners zouden worden nageleefd, werd het recht op klachtbemiddeling als
‘stok achter de deur’ aan de wet toegevoegd. Het recht om klacht neer te leggen bij een bevoegde
ombudsdienst vormt dan ook het sluitstuk van de wet.
De ombudspersoon beluistert je klacht, bemiddelt tussen de betrokken partijen en zoekt naar een
bevredigende oplossing. Het is belangrijk om op te merken dat het hier enkel gaat om
klachtenbemiddeling en niet om klachtenbehandeling. Dit betekent dat de ombudspersoon niet kan
oordelen over je klacht. Als er geen oplossing wordt bereikt, zal je in ieder geval geïnformeerd worden
over mogelijke verdere stappen.
Samenspraak | 14
Naast het bemiddelen van je concrete klacht heeft de ombudspersoon nog een reeks algemene en
preventieve taken, namelijk:
 alle patiënten informeren over de organisatie van de ombudsdienst en het verloop van een
klachtenprocedure,
 werken aan een betere communicatie tussen patiënt en beroepsbeoefenaar zodat er minder
klachten komen,
 een jaarverslag opstellen met een overzicht van het aantal klachten, de inhoud ervan en het
resultaat van de bemiddeling en
 aanbevelingen formuleren om de aanleidingen voor klachten te verhelpen.
Afhankelijk van de persoon of dienst waarover je een klacht hebt, kan je terecht bij een lokale
ombudsdienst in het ziekenhuis, een externe ombudsdienst binnen de geestelijke gezondheidszorg of bij
de federale ombudsdienst.
Je hebt een klacht over een ziekenhuis
Ieder ziekenhuis moet een ombudsdienst hebben. Met elke klacht over de opname of de behandeling kan
je er terecht. De ombudspersoon zal proberen samen met jou een oplossing te vinden.
Een klacht kan heel delicaat zijn. Een ombudsdienst heeft dan ook geen eenvoudige taak. Om de dienst
goed te laten werken, moet het ziekenhuis een aantal randvoorwaarden vervullen. Zo moeten alle
patiënten informatie krijgen over het bestaan en de werking van de ombudsdienst, bijvoorbeeld aan het
onthaal of op de website. De ombudsdienst moet ook ongehinderd contact kunnen opnemen met
iedereen die bij de klacht betrokken is en de klachten moeten behandeld kunnen worden binnen een
redelijke termijn. Het is belangrijk dat de ombudsdienst in alle onafhankelijkheid kan functioneren.
De mensen die er werken moeten in alle openheid en zonder inmenging hun taken als ombudspersoon
kunnen uitvoeren.
Je hebt een klacht over een psychiatrisch ziekenhuis
Een psychiatrisch ziekenhuis kan zelf een ombudsdienst organiseren of gebruik maken van de externe
ombudsdienst van de Overlegplatforms in de Geestelijke Gezondheidszorg. Je kan in elke provincie zo’n
externe ombudsdienst vinden. Voor de contactgegevens van de verschillende ombudspersonen kan je
terecht op de website www.ombudsfunctieggz.be.
Je kan ook bij de externe ombudsdienst binnen de geestelijke gezondheidszorg terecht met een klacht
over beschut wonen of een psychiatrisch verzorgingstehuis.
Wanneer je een klacht hebt over de opname of behandeling in een PAAZ kan je terecht bij de
ombudsdienst van het ziekenhuis.
Je hebt een klacht over een ambulante zorgverstrekker
Voor klachten over zorgverleners zoals huisartsen, tandartsen, verpleegsters aan huis, apothekers, …
bestaat geen specifieke ombudsdienst. Je kan met klachten over deze zorgverleners terecht bij de
federale ombudsdienst ‘Rechten van de patiënt’. Deze ombudsdienst heeft dezelfde taken als de andere
ombudsdiensten.
Samenspraak | 15
Nederlandstalige ombudspersoon
FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu
DG Gezondheidszorg
Federale ombudsdienst ‘Rechten van de patiënt’
Victor Hortaplein 40 bus 10
1060 Brussel
Nederlandstalige federale ombudspersoon
Tel.: 02 524 85 20
Fax: 02 524 85 38
E-mail: [email protected]
! Nieuw !
Als je niet tevreden bent over de werking van de ombudsdienst van het ziekenhuis kan je met je klacht
terecht bij de inspectiediensten van de Gemeenschappen en Gewesten. Deze diensten moeten toezien
op de naleving van de ziekenhuisnormen en zijn daarom bevoegd voor de controle van lokale
ombudsdiensten.
Zorginspectie Vlaanderen
Koning Albert II-laan 35 bus 31
1030 Brussel
Tel.: 02 553 34 34
Fax: 02 553 34 35
E-mail: [email protected]
Samen infecties vermijden!
Ter gelegenheid van de internationale dag van de handhygiëne op 5 mei lanceerde de FOD
Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu de website ‘U bent in goede handen’
(www.ubentingoedehanden.be). De lancering van de website werd gepromoot via een publieke actie in
het Brussels Zuidstation (zie foto). Bedoeling van de website is om de rol van de patiënt in de preventie
van zorginfecties in de kijker te zetten.
Patiënten met chronische ziekten, zoals bijvoorbeeld diabetes of astma, worden al langer nauw betrokken
bij hun zorg, wat men in de wetenschappelijke literatuur ook ‘patient empowerment’ noemt. Ook bij
andere aandoeningen wint ‘patient empowerment’ aan belang. Zo wil de FOD Volksgezondheid patiënten
aanmoedigen hun zorgverleners te vragen hun handen op een correcte manier te ontsmetten. Een goede
handhygiëne is dan ook essentieel om de overdracht van zorginfecties te vermijden.
De FOD Volksgezondheid lanceerde in 2005 voor het eerst een campagne om handhygiëne in de
Belgische ziekenhuizen te promoten en richt zich daarbij zowel tot de zorgverleners als de patiënten.
Mettertijd werd de focus op de patiënt steeds groter en voor de laatste campagnes werden folders ter
beschikking gesteld waarin de patiënt aangemoedigd wordt om de zorgverleners te vragen hun handen te
ontsmetten.
Samenspraak | 16
De lancering van de website www.ubentingoedehanden.be is een volgende stap om het grote publiek te
bereiken. De website biedt wetenschappelijk correcte informatie over zorginfecties en handhygiëne, ook
voor familieleden en bezoekers van patiënten. Daarnaast is informatie beschikbaar voor personen die
drager zijn van een multiresistente kiem, namelijk de voorzorgsmaatregelen die ze moeten in acht nemen
tijdens hun verblijf in het ziekenhuis, advies bij terugkeer naar huis en bij een nieuwe hospitalisatie.
Ten slotte vormt de nieuwe website een forum waarop ziekenhuizen hun initiatieven ter bevordering van
handhygiëne in de schijnwerper kunnen plaatsen.
Samenspraak | 17
Bron: © (2014) FOD Volksgezondheid
Wist je dat…
… mantelzorgers voortaan spuiten mogen toedienen aan patiënten?
Artikel 160 van de Wet van 10 april houdende diverse bepalingen inzake gezondheid bepaalt dat
mantelzorgers voortaan spuiten mogen toedienen aan patiënten mits enkele voorwaarden. Zo moet de
mantelzorger hiervoor een opleiding gekregen hebben en moet hij toestemming en een document van de
arts of verpleegkundige krijgen. Wanneer deze voorwaarden vervuld zijn, mag de mantelzorger de
spuiten toedienen aan de patiënt.
… de FOD Volksgezondheid de komende jaren het accent wil leggen op het verbeteren van de
communicatie tussen zorgverleners in het operatiekwartier?
In België wordt door 83 % van de ziekenhuizen een checklist gebruikt in het operatiekwartier. De checklist
heeft ertoe geleid dat, sedert de introductie ervan in 2011, incidenten werden vermeden in meer dan één
op twee ziekenhuizen. In de komende jaren zal de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de
Voedselketen en Leefmilieu het accent leggen op het verbeteren van de communicatie tussen
zorgverleners in het operatiekwartier. De checklist wil voornamelijk de samenwerking en de communicatie
tussen teamleden optimaliseren bij elke heelkundige interventie. Sedert 2011 wordt door de FOD
Volksgezondheid aanbevolen om een checklist te gebruiken in het operatiekwartier. Met behulp van dit
eenvoudig en goedkoop instrument kan meer dan 30 % van de complicaties en de mortaliteit
geassocieerd met chirurgische ingrepen, vermeden worden.
Samenspraak | 18
Volgens de enquête, uitgevoerd door de FOD Volksgezondheid in november 2013, blijkt dat de
meerderheid van de Belgische acute ziekenhuizen een checklist ‘Safe Surgery’ gebruikt. De resultaten
tonen aan dat, in meer dan de helft van de ziekenhuizen die rapporteerden, een fout of een slecht
functionerend toestel kon vermeden of gedetecteerd worden. Fouten met betrekking tot omwisselen linksrechts, de identificatie van de patiënt, het beschikbaar materiaal, het tellen van de kompressen zijn
enkele voorbeelden van incidenten die werden vermeden door de checklist te gebruiken.
De Safe Surgery Checklist werd ontwikkeld door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) naar het
voorbeeld van checklists in de luchtvaartsector. De bevraagde Belgische ziekenhuizen hebben meestal
de Safe Surgery Checklist van de WHO aangepast. Bij de analyse van de resultaten valt op dat de
vragen die het meest gerelateerd zijn aan communicatie tussen teamleden werden weggelaten. De FOD
Volksgezondheid zal de komende jaren de ziekenhuizen dan ook stimuleren om de checklist
systematisch te gebruiken bij elke heelkundige ingreep en tegelijkertijd de aandacht vestigen op het
belang van de vragen uit de checklist die specifiek de communicatie tussen zorgverleners verifiëren.
Het volledige rapport is beschikbaar op www.patient-safety.be.
De ‘Safe Surgery Checklist’ maakt deel uit van het tweede meerjarig programma ‘coördinatie kwaliteit en
patiëntveiligheid 2013-2017’ van de FOD Volksgezondheid, een programma dat kwaliteitsvolle en veilige
patiëntenzorg in het ziekenhuis beoogt. In het Vlaams kwaliteitsindicatorenproject VIP² (http://www.zorgen-gezondheid.be/kwaliteitsindicatorenaz) is eveneens een indicator opgenomen die nagaat voor hoeveel
procent van de chirurgische ingrepen er een volledig ingevulde Safe Surgery Checklist is. Door de
systematische meting van deze indicator blijft de aandacht voor dit onderwerp ook behouden in de
deelnemende ziekenhuizen.
Bron: © (2014) Presscenter.org
http://presscenter.org/nl/pressrelease/20140519/meer-systematisch-gebruik-van-de-safe-surgerychecklist-in-het-operatiekwartie
… onze communicatieverantwoordelijke Lore vanaf augustus in zwangerschapsverlof zal zijn?
Lore zal in de maand augustus bevallen van haar eerste kindje en zal daarom van augustus tot en met
november genieten van de eerste maanden samen. De andere personeelsleden van het Vlaams
Patiëntenplatform vzw zullen ervoor zorgen dat haar werk niet blijft liggen. Zo zullen ze onder andere de
nieuwsbrieven en nieuwsflitsen klaarstomen, de mailbox van Lore regelmatig bekijken
([email protected]) en persberichten de deur uit sturen. De hele ploeg zal proberen alles
zo goed mogelijk op te vangen, maar hoopt op jullie begrip bij mogelijke vertraging.
OVERNAME VAN INHOUD
Alle artikels uit de nieuwsbrief van het Vlaams Patiëntenplatform mogen overgenomen worden mits
bronvermelding. De bronvermelding doe je best als volgt: © (jaartal) Vlaams Patiëntenplatform. Wil je
graag een tekst uit onze nieuwsbrief overnemen en heb je hiervoor een Word-versie van het artikel
nodig? Neem dan contact op met Lore Dupont ([email protected] of 016 23 05
26).
Samenspraak | 19
Schriftelijk
Vlaams Patiëntenplatform vzw
Groenveldstraat 15
3001 Heverlee
Bel naar
+32 (0)16 23 05 26
Mail naar
[email protected]
Surf naar
www.vlaamspatientenplatform.be
Samenspraak | 20