Programma

Versterking Professionele Weerbaarheid

Weerbaarheidsnieuws



Wist je dat?

   Sociaal Juridisch Loket alweer één jaar bestaat - voor (oud)militairen en politiemedewerkers die door ervaringen in het werk minder goed kunnen functioneren. Zie ook http://www.sjloket.nl/cms/ Op donderdag 11 september 2014 TNO het evenement ‘ Sterker aan het werk ’, over mentale veerkracht bij hoog-risico beroepen, organiseert?

Vrijdag 12 september de

Nationale Politie Sportdag

wordt gehouden.Het programma Versterking Professionele weerbaarheid draagt haar steentje bij. Lees meer op www.politiesport.nl

 Posters over Mentale Kracht en andere communicatiemiddelen te vinden zijn op ons Virtueel Kantoor (CTRL + KLIK) (voor project- en communicatiemedewerkers)? Alle kennis over Mentale Kracht in de kennisbank te vinden is?

NIEUWSBRIEF

nr 10 juni 2014 In deze nieuwsbrief van 'Weerbaarheid' delen we ervaringen, zetten aan tot nadenken en informeren over de laatste ontwikkelingen. Stel je vraag, geef je mening of deel je eigen verhaal! Mail naar: monique.kuiper@ politieacademie.nl

Meer informatie: www.politieacademie.nl/ weerbaarheid www.blauweveerkracht.nl Alle verhalen worden geplaatst met toestemming van de betrokkenen of zijn volledig anoniem.

Inhoudsopgave: Weerbaarheidsnieuws



Weerbaar worden is maatwerk



Wist je dat?

Programmanieuws



Kracht van de Nationale Politie –

door Peter Gieling



Themadagen: Mentale Kracht in het Initieel Onderwijs –

door Jerôme Lam



24/7 Loket Politie bestaat 2 jaar

– door Simon Crans

Ervaringsverhaal

Ingezondenbrief: Mentale Kracht meer mans…. –

door Denise Laan

Programmanieuws

Kracht van de Nationale Politie

Door Peter Gieling, Hoofd School voor Politiekunde Peter Gieling stond aan de wieg van het Programma Versterking Professionele Weerbaarheid en vertelt zijn visie op weerbaarheid vanuit zijn rol als hoofd van School voor Politiekunde.

Veilig politiewerk

“Mede op basis van het onderzoek ‘Veilig Politiewerk: de basispolitie over geweldgebruik” (Politieacademie, 2011) is het programma weerbaarheid ontstaan. Centrale vraag in het onderzoek: Wat heeft de werkvloer nodig om het werk goed te kunnen doen zodat je weinig geweld hoeft te gebruiken en er weinig geweld tegen je wordt gebruikt. Bovenliggende thema is het zelfvertrouwen van de diender op straat. Dit vind ik belangrijk omdat het te maken heeft met de kracht van de Nederlandse Politie. Alles begint met aandacht, zien en weten waar je mensen bij herhaling tegen aanlopen (incidenten). Vanuit het programma weerbaarheid werd er in eerste instantie gekeken naar de achterkant zoals psychosociale zorg en opvang na incidenten. Gaandeweg ontdekten we dat het belangrijk is dat je aan de voorkant begint: Hoe wordt je gedrag nou rationeel beïnvloed? Uiteindelijk heb ik dit geschetst in het bollen-model, waarmee we als politie Sterker Blauw kunnen realiseren.

Zacht als het kan, hard als het moet

“Waarom is de Nationale Politie één van de beste van de wereld? De Nationale Politie heeft twee belangrijke kwaliteiten: we kunnen doorpakken maar blijven ook altijd in verbinding. Zacht als het kan, hard als het moet. Mensen roepen vaak de Franse politie dat harde en stoere, dat willen we. Maar als je met Fransen spreekt, die zeggen: ‘Jullie zijn echt dapper. Jullie gaan met tweetallen, tussen de meute hooligans lopen en een paar minuten later loop je in te surveiller en in een woonwijk.’ Als het moet kunnen we enorm opschalen. De vraag is: Hoe zorg je ervoor dat je organisatie hard en zacht kan zijn?

“Door Mentale Kracht krijgen we straks dezelfde taal, zodat je beter kunt afstemmen.”

Als je mensen en middelen aan de voorkant goed organiseert, ga je in ieder geval goed voorbereid de situatie tegemoet. Ondanks dat je goed voorbereid bent, gaat het soms toch een keer mis. Als je dat niet wilt meemaken dan moet je niet bij de politie werken, zeg ik altijd. Het overkomt je toch. Als het je overkomt, moet je ervoor zorgen dat iemand er weer bovenop komt. En je moet leren door te evalueren: Wat gebeurde er, wat deden we ermee, wat doen we de volgende keer anders? Maar je ook af te vragen hoe iemand in zijn vel zit. Dat is wat anders dan iemands optreden alleen te toetsen aan de hand van regels en klachten. Onzekerheid kan doorslaan in geweld of ontwijkgedrag. Mentale Kracht (MK) training hebben we ingezet vanuit weerbaarheid. We willen voor de gehele Nederlandse Politie de mentale training (voor het team), omdat we achterstallig onderhoud hebben. Burgers verdienen een politie die getraind is op het voorkómen van geweld, maar ook geweld toepast wanneer nodig. Je hoeft dan niet bang te zijn dat als je geweld gebruikt, je gelijk op je donder krijgt. Als je dat goed neerzet krijg je vertrouwen in de organisatie, in je collega’s en jezelf. Wat resulteert in dat je rust en duidelijkheid uitstraalt op straat. Dat is puur psychologisch.”

“Weerbaarheid is een thema dat op de agenda moet blijven.” Weerbaarheid in onderwijs

“Het politieonderwijs is prima maar overvraagd. Waar ik naar zoek is een minimale startbekwaamheid om je werk uit te kunnen voeren. Dit doen we met name door te kijken naar de opbouw van het curriculum. Iedere student krijgt de mentale kracht training en alle docenten hebben de training gevolgd of gaan die nog volgen. Verder werken we zoveel mogelijk met vaste klassen en docenten, zodat aspiranten op elkaar en de docent kunnen bouwen.

Ik zou meer aandacht willen voor teambuilding en sport (lees: fysieke weerbaarheid). Er zit nauwelijks sport meer in de opleiding. Dat kan niet. We staan wel in de sportzaal, maar we zijn handelingen aan het doen. Ik snap wel dat je keuzes moet maken in het werk. Als politieman/vrouw ben je verantwoordelijk voor je eigen gezondheid, maar dan moet je in die drie jaar opleiding onder andere wel een sportmentaliteit hebben opgebouwd. We hebben de ME-opleiding afgeschaft voor iedereen uit efficiency. Maar een heel groot gedeelte van dienders heeft daardoor niet zes weken lang gesport, leren samenwerken in een team, gelet op voeding etc.. Niet dat de ME-opleiding weer terug moet, maar elementen van teambuilding, sport en voeding zou je kunnen terugbrengen in de basis.”

Met vertrouwen en gezag de straat op daaraan een substantiële bijdrage leveren; dat is dé opdracht voor de School voor Politiekunde. Samen met het korps draagt de school maximaal bij aan de weerbaarheid van nieuwe politiemensen. Zo werken we met de studenten aan het vertrouwen en gezag om te kunnen handelen op straat. – School voor Politiekunde, Bron: www.politieacademie.nl

Mentale Kracht in het Initieel Onderwijs Jerôme Lam is docent Mentale Kracht (MK) bij de Politieacademie in Den Haag. Hij is medeverantwoordelijk voor de borging van de training binnen het initieel onderwijs.

Het beste uit jezelf halen

“Als één van de eerste docenten vanuit Den Haag kon ik aan de 3-daagse MK training deelnemen. Samen met twee andere docenten van onze locatie heb ik toen in Amsterdam de training gevolgd. Na deze docententraining hebben we bekeken we hoe we de training het best konden uitrollen in het onderwijs. Ik ben afgestudeerd in de psychologie, een collega wist hiervan en vroeg: ‘Kun jij niet de experttraining geven?’ Vanwege de kwaliteitsborging had dit echter nog wel wat voeten in de aarde. Nadat ik gescreend was mocht ik uiteindelijk een aantal trainingen geven, in eerste instantie onder begeleiding van een trainer van Protask, een professionele organisatie die trainingen geeft op het gebied van mentale vaardigheden. Inmiddels ben ik als MK-kerndocent van de Politieacademie inzetbaar op alle onderdelen van de training. Zelf ben ik erg enthousiast over de training. Ik begin mijn lessen dan ook altijd met: ‘Ik denk dat dit één van de belangrijkste dingen is die je kunt leren’; dat meen ik dan ook echt. Waar het hier om gaat is: Hoe haal ik het beste uit mezelf in ingewikkelde en moeilijke omstandigheden? Je vergroot je eigen vaardigheden, dat is breder dan vanuit vakmanschap alleen.”

Borging in het onderwijs

“De originele training bestaat uit een 3-daagse met borgingsdag. In drie dagen uitgebreid de inhoud van de training willen overbrengen is echt een overload aan informatie. De inhoud van onze huidige lessen is hetzelfde als die van de cursus, maar wij hebben daarnaast de luxe dat we de studenten langere tijd in huis hebben. Daarom hebben we onderdelen uit de training opgesplitst in een paar uur per onderdeel over 1 á 2 weken verspreid. Wanneer je uitlegt over de MK-tools snappen mensen het wel, maar als je er een week later naar vraagt valt het tegen wat er is blijven hangen. Het is nu best theoretisch en het psychologische gedeelte is abstract. We krijgen terug dat ademhaling en Hearthmath eruit springen, omdat je gelijk resultaat merkt en ziet. We zijn nu op zoek naar meer praktijkmomenten zodat studenten, maar ook docenten, kunnen blijven oefenen. Als leidraad hebben we een MK-Handleiding en studenten moeten portfolio opdrachten maken, waaronder een mentaal plan. Ze moeten een moeilijke situatie (die ze voorzien in de toekomst) schetsen en ook hoe ze daar mee denken om te gaan. Daarnaast zijn meerdaagse, waarbij veel praktijkoefeningen onder verzwarende omstandigheden worden getraind, ideaal om de MK-tools te kunnen trainen. Onder studenten worden de tools en taal al wel gemeengoed, maar er zijn ook nog docenten die de training nog niet hebben gevolgd. Dit is uiteraard wel noodzakelijk om MK goed te kunnen borgen”

Acceptatie en motivatie

“Begin 2000 wilde ik in het kader van mijn afstuderen onderzoek doen naar stress en spanning bij politieagenten. Maar daar was geen ruimte voor: “Je gaat geen diender vinden die toegeeft dat hij bang is of last heeft van stress”, werd mij verteld. Nu in 2014 hebben we het over spanning en stress alsof het de gewoonste zaak van de wereld is. Een bepaalde ‘hardheid’ in het vak is natuurlijk ook wel nodig, dat houdt je met beide voeten op de grond. Maar diegene die goed met lastige situaties omgaat, houdt contact met zichzelf en zijn omgeving. Een schild optrekken en zeggen dat het je niks doet is niet

1

goed. Een incident hoeft natuurlijk geen impact te hebben, maar als dat wel zo is dan moet je dat accepteren en je omgeving ook. Dat is wel echt een verandering binnen de organisatie, mensen durven nu veel meer te praten over wat er gebeurt tijdens een stressvolle situatie en hoe men daarmee omgaat. Er is nu veel meer acceptatie voor de mentale en emotionele kant van het werk. Uiteindelijk begint het met motivatie. Mensen moeten iets met het materiaal willen doen. Het is in het werk onvermijdelijk dat je incidenten tegenkomt. Wanneer je ergens tegenaan loopt creëert dat een noodzaak of een behoefte. Dat hoeft niet eens te betekenen dat het niet goed ging, maar ook de bewustwording dat het misschien effectiever kan. Dat motiveert. Wij moeten vervolgens laten zien dat het materiaal werkt. Daarom is het belangrijk dat de MK-training breed gedragen wordt door docenten die hier voldoende voor zijn opgeleid. Het motto blijft: je moet echt actief met de MK-tools aan de slag wil je er iets aan hebben. Alleen de training geven (of volgen) is niet voldoende. Het vergt voorbeeldgedrag van vakbekwame mensen die de deelnemers bewust kunnen maken en motiveren. “

24/7 Loket Politie bestaat twee jaar ‘Over de grens’ luidde het thema van een speciale bijeenkomst ter gelegenheid van het tweejarig bestaan van het 24/7 Loket Politie. Dat heeft volgens minister Opstelten zijn waarde nu al bewezen .

Ruim twee jaar geleden opende minister Opstelten van Veiligheid en Justitie het 24/7 Loket Politie. Samen met de toenmalige Raad van Korpschefs en de politievakorganisaties nam de minister het initiatief tot dit loket. Dat biedt informatie over de impact van het werk en hulp aan (oud )collega’s en hun thuisfront, als zij om welke reden dan ook niet (direct) bij de organisatie terechtkunnen.

Grens verlegd

Ter gelegenheid van dit tweejarig bestaan organiseerde het loket onlangs een bijeenkomst rond het thema ‘Over de grens’. Niet alleen om aan te geven dat colle ga’s over hun grens kunnen gaan, maar ook om te tonen dat de politie een grens verlegd heeft. Er was immers nog niet eerder een plek waar ook het thuisfront en oud collega’s terechtkonden.

Leren van de ervaringen

Namens de korpsleiding opende Jannine van den Berg de bijeenkomst. In haar toespraak benadrukte zij dat het korps hoge prioriteit geeft aan weerbaarheid en zorg. Het is volgens haar vanzelfsprekend dat de werkgever in de benodigde zorg voorziet. Jannine gaf verder aan dat het korps bij de opbouw van de zorglijn kan leren van de ervaringen bij het 24/7 Loket Politie. Bijvoorbeeld het belang van bereikbaarheid en goed toegankelijkheid, het voldoen aan de vraag naar informatie en advies en de doelgerichte hulpverlening op maat. Minister Opstelten uitte zijn tevredenheid via een videoboodschap: ‘Wat mij betreft heeft het loket zijn waarde nu al bewezen.

’ Of het loket in de huidige vorm blijft, is de vraag. Opstelten laat het 24/7 Loket Politie echter pas los als de functionaliteit ervan geborgd is.

Trots

Manette Baggen van het programma Versterking Professionele Weerbaarheid: ‘Wij zijn trots op hoe het loket zich de afgelopen twee jaar heeft ontwikkeld. Een groot aantal medewerkers, maar ook partners, kinderen en ex-medewerkers, ontving via het 24/7 Loket Politie advies, ondersteuning of zorg. Verder investeerden we het afgelopen jaar veel in het opzetten van casusoverleg met diverse eenheden. Dat maakte het voor sommige medewerkers mogelijk om op een gegeven moment alsnog binnen de eigen eenheid begeleiding en zorg te krijgen.

’

Vol vertrouwen

‘De evaluatie die nu loopt, biedt ons de mogelijkheid om de laatste puntjes op de i te zetten en de kwaliteit van de diverse producten en diensten binnen het loket aan te scherpen ’, besluit Manette. ‘Terugkijkend kunnen we oprecht stellen dat het 24/7 Loket Politie van onschatbare waarde is voor wie geen mogelijkheid ziet om binnen de eigen eenheid hulp te vragen. Wij zien de toekomst van deze zorgverlening dan ook met vertrouwen tegemoet!’ Zie voor een impressie ook het Twitterverslag

Ervaringsverhaal

Door Denise Laan, surveillant Noord-Holland “Tja, hoofdagent van politie maar daarnaast ook trainer Mentale Kracht, dat wordt toch een stukje reclame voor de winkel van Professionele Weerbaarheid. Niet om het project te verkopen, maar om mijn eigen collega’s hetzelfde fitte en mentaal sterke gevoel te geven als ik heb ervaren in de afgelopen 12 maanden… Toen ik bij de politie kwam, had ik er al 4 jaar Koninklijke Marine op zitten. Daar krijg je wel met alle facetten van Mentale Weerbaarheid te maken; oefeningen, uitzendingen, vitaliteit, spanning, “soms-is-het-anders” (met kerst weer op zee) en iedere keer op zoek naar verbetering als individu en als eenheid. “Wat is het grote verschil met de politie?” werd mij gevraagd na een 3-daagse kennismakingsbivak in het Robbenoordbos. Ik antwoordde dat er veel meer van mij als persoon werd verwacht om tot een goed resultaat te komen in mijn werk. De Marine is een gesmeerde machine die iedere dag hetzelfde loopt. Bij de Politie is iedere dag anders… Door ervaring en “gewoon doen” voelde ik mij na zo’n 2 jaar straatervaring eindelijk sterk en vol zelfvertrouwen. Niet dat ik dat in het begin niet had, maar ik kon mij van binnen soms heel onzeker voelen, zowel op straat als bij mijn collega’s. Ik voerde dan “gewoon doen” uit en dan ging het allemaal wel goed. Ik merkte wel dat dit veel energie kostte en daarbij; was het nou goed gegaan of was het nou goed gedaan? Sinds ik de training volgde en inmiddels ook zelf verzorg merk ik dat ik de Mentale Tools vaak inzet, in mijn werk en buiten mijn werk.

Hoe ik dat doe? Ik stel mijzelf iedere dag de vraag

:

wat wil ik vandaag gedaan hebben om ervoor te zorgen dat mijn dag slaagt? Wat ga ik vandaag eten en hoe kom ik aan mijn beweging om mij zo goed mogelijk te voelen? Aan het einde van de dag reflecteer ik op alles wat ik heb gedaan en hoe ik mij daarbij voelde. Waarom niet? Mijn inziens is het leven te kort om iedere dag “gewoon” voorbij te laten gaan… Maar waar collega’s antwoord op willen hebben is vooral het toolgebruik in de praktijk. Hoe ik dat doe? Aan het begin van een dienst bespreken wij als groep welke doelen wij willen gaan halen en vooral hoe wij dat gaan doen. Vervolgens gaan wij briefen en bedenken wij verschillende scenario’s voor situaties naar aanleiding van sheets op de briefing. Sommigen voelen bij de visualisatie al spanning opkomen en dan wordt er gesproken over ademhaling. Voeding, water en rust is ook iets waar wij het aan het begin van de dienst met elkaar over hebben, alles draait namelijk om energiemanagement. Voor, tijdens en na een incident ben ik mij nu vooral bewust van het feit dat scenario’s schetsen, op de juiste spanning zitten, aandachtverdeling en helpende gedachten geven aan je eigen handelen een grote bijdrage leveren aan je zelfvertrouwen op straat. Een goede voorbereiding scheelt een hoop spanning en reflecteren zorgt ervoor dat je iedere dag weer een stukje beter wordt en hopelijk beter kunt omgaan met alle dingen die wij bij de politie meemaken. Reclame wil ik mijn ingezonden brief niet noemen, eerder een soort overtuiging dat Mentale Kracht erg goed werkt, als het maar gebruikt wordt, en daar is ieder mens zelf bij. Want zeg nou zelf, een mentaal en fysiek krachtig leven is toch wat wij allemaal willen?

”