Transcript WaterWijzer Landbouw: wat is het en wat kun je ermee?

WaterWijzer Landbouw:
wat is het en wat kun je ermee?
Mirjam Hack – namens consortium
26 juni 2014
www.waterwijzer.nl
WaterWijzer Landbouw:
wat is het en wat kun je ermee?
 Wat is het?
 Waarom actualisatie nodig?
 Wat kan je straks met de WaterWijzer Landbouw?
 Wat is wenselijk voor zoutschade?
 Bruikbaar voor het waterbeheer?
WaterWijzer Landbouw: wat is het?
WaterWijzer Landbouw = vervanging HELP-tabellen
of ‘actualisatie schadefuncties landbouw’
 HELP = Herziening Evaluatie Landinrichtingsplannen
 uit 1987
 doel: berekening effecten van waterhuishoudkundige
maatregelen op landbouw in de vorm van
opbrengstdepressie
 relatie grondwaterstanden - % opbrengst
WaterWijzer Landbouw
Voorbeeld HELP-tabel (1987)
• Gebaseerd op meteorologische
condities van 1951-1980
• Langjarig gemiddelde schades
Gebruik HELP-tabellen
 bij waterschappen, provincies, TCGB/ACSG, RWS,
adviesbureaus e.a.
 voor
● Verkrijgen inzicht in effecten van maatregelen
● Afstemmen inrichting en beheer op verschillende
belangen
● Berekenen schadevergoedingen
● Inzicht in kosten en baten voor Nederlandse
landbouw (bijv. nabewerking NHI)
Waarom actualisatie nodig?
HELP-tabellen:
Meer droogte
én meer piekbuien
•
•
•
Gebaseerd op achterhaalde modellen
Niet reproduceerbaar
Natschade: expert kennis vanuit
destijds geldende landbouwpraktijk
• Droogteschade: gebaseerd op
verouderde meteorologische condities
(1951-1980)
• Geen zoutschade
 Ongeschikt voor huidige klimaat
• Natschade: empirische relaties
• Langjarig gemiddeld, geen extremen
 Ongeschikt voor toekomstige klimaat
6
Waarom actualisatie nodig?
Meer droogte
én meer piekbuien
Recent wateroverlast Drenthe
7
WaterWijzer Landbouw: wat kan je straks?
Doel van het totale project: uniform en breed gedragen
systeem voor
● bepalen van klimaatbestendige relaties
● tussen waterhuishoudkundige condities en
gewasopbrengsten (droogte-, nat- en zoutschade),
● ter vervanging van de huidige beschikbare
systemen (HELP, TCGB, Agricom)
2014: oplevering getoetst modelinstrumentarium
SWAP-WOFOST
WaterWijzer Landbouw: wat kan je straks?
Doelstelling project:
Makkelijk toepasbare (online) tool voor bepalen
van droogteschade, natschade en zoutschade bij
huidige meteorologische condities en
klimaatscenario’s.
N.B. meerdere verschijningsvormen:
-tabelvorm (zoals HELP of TCGB)
-afleesbare grafiek
-software (excel)
-etc.
WaterWijzer Landbouw: wat kan je straks?
Doelstelling
+
Operationele modellen
- voor hydrologie en gewasgroei SWAP-WOFOST
- voor het berekenen van gewasopbrengsten in relatie tot
droogte, zuurstoftekort en zout,
- voor berekenen van agrarische bedrijfseconomische
resultaten en indirecte effecten
- geschikt voor gebruik door deskundigen en
belangstellenden; beschikbaar voor maatwerk.
WaterWijzer Landbouw: wat kan je straks?
Zoutschade (bij beregening)
 in SWAP dynamische berekening zoutconcentratie in
wortelzone
 daaraan gerelateerde opbrengstreductie op basis van
proeven (experimenten Maas en Hoffman)
● Zouttolerantieklassen – indeling gewassen
● Zoutschadedrempel en –gevoeligheid
 mogelijkheid van overberegening
WaterWijzer Landbouw: wat kan je straks?
Voorbeeldberekening zoutstress
relatieve Transpiratie
1
0.8
0.6
0.4
1971-2000
0.2
1976
0
0.0
1.0
2.0
3.0
4.0
5.0
Chloride-concentatie (g/l) van beregeningswater
Fig 24 Transpiratie-reductie bij aardappelen bij oplopende zoutconcentraties van het irrigatiewater
Voorbeeldlocatie Roswinkel
Parameters zoutschadedrempel 1,2 g/l en –gevoeligheid 20% per g/l
WaterWijzer Landbouw:
voorbeeldberekeningen Rusthoeve
Aardappel, beregening alleen in eerste helft groeiseizoen
Relatieve transpiratie
WaterWijzer Landbouw:
voorbeeldberekeningen Rusthoeve
Aardappel, beregening alleen in tweede helft groeiseizoen
Relatieve transpiratie
WaterWijzer Landbouw: wat is wenselijk
voor zoutschade?
 Aanvullende varianten zoutschade ?
● Meer praktijkkennis beschikbaar: deels onbenut
● Gezamenlijke effect droogtestress en zoutstress
● Andere zouttolerantie van gewassen?
● Osmotische potentiaal; reactie van plantenwortels
● Toevoegen toxische effecten van zout?
(Van der Zee, Van Dam, De Jong van Lier)
 Inbouwen in WaterWijzer Landbouw pas als kennis en
methoden voldoende zijn uitontwikkeld.
WaterWijzer Landbouw: bruikbaar voor
waterbeheer?
Gebruik bij waterschappen, provincies, TCGB/ACSG, RWS,
adviesbureaus e.a.
WaterWijzer Landbouw betekent verbeteringen voor
droogteschade, natschade en zoutschade
● Verkrijgen inzicht in effecten van maatregelen
● Afstemmen inrichting en beheer op verschillende
belangen
● Berekenen schadevergoedingen
● Inzicht in kosten en baten voor Nederlandse
landbouw (bijv. nabewerking NHI)
WaterWijzer Landbouw: bruikbaar voor
waterbeheer?
Maar wel:
-reproduceerbaar
-zoveel mogelijk gebaseerd op proceskennis
-toepasbaar voor
huidig weer
klimaatscenario’s
extreme weersomstandigheden
onderscheid droogte-, zuurstof- en zoutstress
Dank voor uw
aandacht
Met dank aan
collega’s:
Joop Kroes
Ruud Bartholomeus
Jan van Bakel
Jos van Dam
e.a.