Transcript PDF versie van Powerpointpresentatie Dr. Henk

Resign? Design!
Voorbij het hedendaags cynisme
DR. HENK OOSTERLING
ERASMUS UNIVERSITY ROTTERDAM
CENTER FOR ARTS & PHILOSOPHY
ROTTERDAM VAKMANSTAD
DESIGN
!  dēsignāre
‘tekenen, betekenen’
!  voorvoegsel dē- ‘geheel en al’
!  signum ‘teken, merk, beeldwerk’ (sein)
!  Frans dessin: ‘patroon, tekening’ [1549; Rey]
!  Dus:
patronen aanbrengen
ONTWERPT, GEWORPENEN OP AARDE!
!  Werpen
– worp van de dobbelsteen – lot
!  Geworpen zijn (Martin Heidegger)
!  Ont-werpen – lot tot eigen geschiedenis maken
!  Eigen leven ontwerpen
EMOTIONEEL DESIGN (DAN NORMAN)
!  Reflectief-
neocortex - filosofie
! 
! 
! 
Gedragscomfort
limbisch systeem - kunst
! 
Affecten - hersenstam
! 
politiek
DESIGN: MODERN FENOMEEN
!  Moderniteit:
"  Maakbaarheid
van de samenleving
"  Maakbaarheid van de mens
KORTE GESCHIEDENIS VAN HET DESIGN
!  Vorm:
grammatica & syntaxis (19e eeuw)
!  Inhoud: semiotiek & semantiek (na WOII)
!  Context: pragmatiek (jaren ‘90)
TERUGKERENDE THEMA’S
1. de rol van het ambacht in design
2. de ambigue verhouding van design met de –
avant-garde – kunst
3. de sociale en ethische verantwoordelijkheid
van de ontwerper.
WAT IS DE SCHAAL VAN DESIGN?
RELIGIE: INTELLIGENT DESIGN
WETENSCHAP: FYSISCH DESIGN
HIGGS
DEELTJE
POLITIEK DESIGN: NATION BUILDING
URBAN DESIGN
KUNST: GESAMTKUNSTWERK
! 
! 
! 
! 
! 
! 
! 
! 
! 
! 
! 
! 
! 
! 
Bernini&
Opera&(Wagner)&
Wiener&Werkstätte&(o.a.&Klimt)&
Arts&&&Crafts&(Morris)&
Synaesthesie&(Baudelaire)&
Gemeenschapskunst&(Berlage)&
Bertold&Brecht&
Oscar&Wilde&
Kurt&Schwitters&
Bauhaus&
Joseph&Beuijs&
Andy&Warhol&
Karlheinz&Stockhaussen&
Peter&Greenaway&
A.FUAD-LUKE, DESIGN ACTIVISM (2009)
voor niets gaat de zon op
MENTAAL DESIGN
PARADIGMATISCHE METAFOREN
WAT ZIJN ONZE PARADIGMATISCHE
DENK-BEELDEN?
DENK-BEELD: PIRAMIDE
individu
geld
macht
HORIZONTALE RELIGIE: UTOPIE
Religieus denken
Middeleeuwen: verticaal
Utopisch denken
Renaissance: horizontaal
WAT LIGT ER ACHTER DE HORIZON?
Globaal denk-beeld
Globale feedback loops
Eco-relationele zelfreflectie
Waar ligt de verantwoordelijkheid van de ontwerper?
ECO DESIGN?
DEYAN SUDJIC, THE LANGUAGE OF THINGS
(2008)
!  “Zoals
ganzen graan door hun strot krijgen
gewrongen tot hun lever explodeert om zo foie
gras te maken, zo zijn wij een generatie die
voorbestemd is te consumeren. Ganzen raken
nog in paniek als ze de man met de metalen
trechter zien naderen die het eten hun strot in
zal rammen, maar wij vechten voor ons plekje
aan de trog die ons voorziet van een oneindige
vloedgolf van objecten die onze wereld
uitmaken.”
DRIEVOUDIGE DUURZAAMHEID
!  Fysieke
duurzaamheid
"  geopolitiek
– milieu (klimaat, diversiteit)
"  Micropolitiek – lichaam (obesitas, bewegen)
!  Sociale
duurzaamheid
"  Zorg
!  Mentale
"  leven
duurzaamheid
lang leren
CRADLE TO CRADLE: AFVAL = VOEDSEL
A.FUAD-LUKE, DESIGN ACTIVISM (2009)
URBAN DESIGN 2
VAN EEN LINEAIRE PRODUCTIE NAAR EEN
CIRCULAIRE ECONOMIE
Transversale topologie
niet horizontaal of verticaal
Ecologisch denken:
cyclisch en feedback
zelfontplooiing
erkenning
sociale behoeften
bestaanszekerheid
fysiologische behoeften
P I R A M I D E VA N M A S L O W
ER IS GEEN BINNEN OF BUITEN MEER
MEDIALE ONTPLOOIING
DUURZAAMHEID: IMMANENTE ONEINDIGHEID
ECO-RELATIONEEL DESIGN
CENTRUM - CENTRIPETAAL
NETWERKEN
KNOOPPUNT - NOEDAAL
DE BURGER IN DE NETWERKSAMENLEVING
EEN INTERVIDU ALS KNOOPPUNT IN NETWERKEN
Samenleving
(= totaal van sociale
netwerken)
&
werk
school
virtuele
netwerken
domeinen van
aanbod
.......etc
familie
intervidu
Peergroups
straat
buurt
Een moebiale wereld
ONZE%WERELD%IS%PLAT%ROND%GEWORDEN,%MAAR%ZOALS%%%
EEN%MOEBIUSRING%–%FEEDBACK%MET%EEN%KWARTSLAG%%
Primaat van relaties
Het individu is een intervidu
Een intervidu is een knooppunt in netwerken
NETWERKSAMENLEVING
! 
! 
! 
Niet piramidaal maar
noedaal en moebiaal
Niet bottom-up of top-down,
maar transversaal
Iedereen is overal een
centrum
MEDIASAMENLEVING
! 
! 
! 
! 
Digitale knooppunten
Screenagers
Interfaciaal
Virtualiteit/actualiteit
INTER-ESSE
EEN NIEUW –ISM?
MICHIEL SCHWARZ/JOOST ELFFERS, 2010
A.FUAD-LUKE, DESIGN ACTIVISM (2009)
“Design activisme is designdenken, -verbeelding
en -praktijk die bewust of onbewust toegepast
wordt om een tegen-verhaal te scheppen om zo
een positief sociale, institutionele, ecologische
en/of economische verandering te genereren
….”(27)
politiek
Design
activisme
avantgarde
art
WELKE SAMENLEVING LEVEN WE NU EN HIER?
!  Participatiesamenleving
!  Informatiesamenleving
!  Mediasamenleving
!  Netwerksamenleving
!  Risicosamenleving
ACTUALITEIT VAN HET DESIGN
!  Eco-relationeel
"  Design
design: interactiviteit
als discours
"  Dasein als design
"  Design van interesse
Het%‘inter’%van%design%
Politiek
Publieke interesse
Design':'
eco+sociale'
interesse'
Kunst
State of the arts:
intermedialiteit
Filosofie
Human condition:
radicale
middelmatigheid
INTERMEDIALITEIT VAN DE AVANT-GARDE
!  Cross-overs
!  Interdisciplinariteit
!  Multimedia
!  Interactiviteit:
activiteit van het inter?
Mieke Gerritzen 2010
WAT DOET DAT DAN, DAT INTER?
MARSHALL MACLUHAN (1964)
“Medium is
the message”
HUMAN CONDITION:
RADICALE MIDDELMATIGHEID
! 
! 
! 
Media regelen (kratein/cracy) de wereld
Media =wortels (radix) naar de wereld
Radicale middelmatigheid
RADICALE MIDDELMATIGHEID
!  Prive&&&
&
!  Medium&&
!  Dasein& &&
&
&
&
&
&publiek&
&message&
&design&
Inter-esse
MEDIA WIJSHEID
De-signature!
ECO—RELATIONEEL PARADIGMA
CO-CREATIE
CO-PRODUCTIE
CO-FUTURING
Design nature!