Actuele bouwtrends in de zoogkoeien en vleesstierenhouderij

„Hoe ziet de ideale stal er voor

u

uit ?“

Faktoren die bouwplannen beïnvloeden regelgeving:

• Bouwbesluit • Dierwelzijnsregels • Waterkwaliteit • Mestopslag • Landschapsbeleid • Brandveiligheid • Immissiebeperking • Mestbeleid • Voorwaarden voor subsidies

Bedrijfsgebonden factoren:

• Aantal hectare • Financiering • Beschikbare arbeid • Bedrijfsstructuur • Bouwblok • technische staat Bouwplanning

Stategische randvoorwaarden:

• Mestconcept • Bovenbouw • Onderbouw • Stalinrichting •……

Advisering:

• Economisch • Belasting • Financiering • Subsidies • Bouwkundig • Industrie Produktietechnisch: • Voersysteem Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Vleesstierenhouderij op basis van starters

Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Produktiemethoden Vleesstieren o.b.v. starters

Doel Leeftijdsklassen Gewichtsklassen Slachtgewicht Groei per dag Rantsoen

Goed verkoopbare karkassen ca. 450 dagen (ca. 130. - 540. dagen) ca. 200 - 740 kg ca. 425 kg 1.100 - 1.300 g Mais en krachtvoer Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Vleesstieren op roosters

 Plattegrond roosterstal: 4,00 m hokdiepte + volledig onderkelderd Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Vleesstieren op roosters

   1:1 dier-vreetplaats-verhouding hoge bezetting met 3,0 m² / dier => goede efficiëntie Dure mestkelder onder de stal voor 6 maanden opslag Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Vleesstieren op roosters

 Plattegrond roosterstal: 7,50 m hokdiepte + gedeeltelijk onderkelderd Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Vleesstieren op roosters

   Tot max. 2:1 dier-vreetplaats-verhouding Ondanks bezettingsgraad van 3,0 m² / dier => goede stalindeling dure mestkelder onder de stal voor 6 maanden opslag Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Praktijkvoorbeeld: Vleesstieren op roosters

Ruime groepshokken: desondanks goede stalindeling vreten liggen Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Stalontwerp Bouwtekening

 Vorm gebouw       Dakhelling Wandconstructie Nokvorm Mestkelder Mixschacht … Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Stalontwerp details Inrichting van de stal

 Hokafscheiding      Belichting Roosters Nekbuis Watervoorziening …..  Totale bouwkosten: van € 2.500 tot € 2.800 per plaats Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Vleesstieren in strooiselstallen

  

Potstal:

 Potstal voor vleesstieren is eerder voor de opfok of de pre-mestfase aan te raden. hoog stroverbruik geen vaste, harde standvloer Arbeidsmanagment is lastig Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Vleesstieren in strooiselstallen

 Potstal voor 168 vleesstieren Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Vleesstieren in strooiselstallen

 Plattegrond potstal Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Vleesstieren in strooiselstallen

    3,90 m² stro-oppervlak per dier: zeer gering, daardoor snel vervuild 2 : 1 dier-vreetplaats-verhouding Vrijkomen van schadelijke gassen in het diepe ligbed is probleem Hoogte tot voergang varieert met de dikte van het mestpakket Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Voorbeeld uit de praktijk

Grote potstal met hoog stroverbruik Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Vleesstieren in strooiselstallen

Plattegrond: Hellingstal met vlakke mestgang achterin  geen goede scheiding van vreten en liggen Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Vleesstieren in strooiselstallen

   3,5 tot 4,5 m² staloppervlak per dier, mestgang kan benut worden 3 – 5 % helling van de vloer en 25 cm hoge rand zijn vereist pas vanaf 250 kg levendgewicht „glijdt“ de mest van de helling Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Voorbeeld uit de praktijk

Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Vleesstieren in strooiselstallen Plategrond: hellingstal met vlakke mestgang achter het voerhek

 Duidelijke scheiding van vreet- en liggedeelte Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Vleesstieren in strooiselstallen

  3,5 tot 4,5 m² oppervlak per dier 3 – 5 % helling van de vloer en 25 cm hoge rand zijn vereist Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Praktijkvoorbeeld: diep hok met 14 dieren

hellingstal met stro en vlakke mestgang voorin  Verhouding dier-vreetplaats maximaal 2:1 Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Vleesstieren in strooiselstallen Hellingstal met voorin gelegen vlakke mestgang voor 196 stieren

Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Vleesstieren in strooiselstallen

 

Hellingstal met voorin gelegen vlakke mestgang voor 196 stieren

 een 2:1 dier-vreetplaatsverhouding, toch goede stalindeling mogelijk Goed onderscheid tussen liggen en vreten Goede instrooiapparatuur vereist (hokdiepte tot 12 m) Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Voorbeeld uit de praktijk

  Ventilatie en verlichting door spaceboard in wanden en gevel Aanvullend lichtplaten (advies: alleen op noord-zijde toepassen) Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Voorbeeld uit de praktijk

 Alternatief bij de hellingstal met stro Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Voorbeeld uit de praktijk

 Alternatief: dagelijks uitmesten onder de voerbak door Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Stalontwerp Inrichting van de stal

 Vorm van het gebouw       Dakhelling Buitenwanden Ventilatie Profil van de vloer Mestopslag … Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Stalontwerp details Inrichting van de stal

 Nekbuis en drinkbakjes      Hokafscheiding Voergoothoogte Grootte van de voergoot Verlichting Dieren per vreetplaats  …  Bouwkosten per plaats: van €1.500 – €1.800 / plaats excl. voeropslag, mestplaat, etc. Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Stalontwerp details

Nekbuis, vangrail of voerhek? Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Stalontwerp details

Een losse trog, voergang coating, tegels of …. Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Instrooiapparatuur: stroverdeler aan rails

 Bouwkundige maatregelen / de constructie moet sterk genoeg zijn Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Instrooiapparatuur: machinale stroblazers

 Voor en nadelen hangen af van het staltype Bauteile Staub Futter Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Mestproductie

 Volgens Duitse ‚,Düngeverordnung“

Productiewijze Vleesstieren vanaf starter Drijfmest in m³ per plaats

7,7

Vaste mest in tonnen per plaats

3,9 Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Mestproductie

 Volgens Duitse ‚,Düngeverordnung“

Productiewijze Vleesstieren vanaf starter Drijfmest in m³ per plaats

7,7

Vaste mest in tonnen per plaats

3,9 Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Zoogkoeienhouderij

Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Zoogkoeienhouderij

   Extensieve bedrijfsvoering met verkoop van starters   huisverkoop Verschillende intensiteiten   Seizoensmatig afkalven Extensieve rassen   Jaarrond begrazing Schuilplaats Benutten van oude gebouwen (Winterhaltung) Goedkoop bouwen vereist Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Produktionsverfahren Mutterkuhhaltung + Absetzer

Produktion von Masttieren: Verkauf an professionelle Bullenmäster meistens männliche: je nach Rasse und Säugezeit 220-310 kg LG, weibliche zur Nachzucht Anforderungen an eine Mutterkuh   Fruchtbar: jedes Jahr ein Kalb gute Muttereigenschaften: Beziehung, Milchleistung Anforderungen an die mänlichen Kälber (Masttiere)   hohe Tageszunahmen: ~ 1.200 g TZ; > 450 kg Schlachtgewicht Vitalität Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Productiemethoden zoogkoeienhouderij

Zoogkoe 500 kg lichaamsgewicht; 0,9 kalf/koe/jaar met 180 kg speengewicht, zoogperiode 9 maanden Zoogkoe 700 kg lichaamsgewicht; 0,9 kalf/koe/jaar met 220 kg speengewicht, zoogperiode 6 maanden Zoogkoe 700 kg lichaamsgewicht; 0,9 kalf/koe/jaar met 310 kg speengewicht, zoogperiode 9 maanden Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Stalsystemen zoogkoeienhouderij Potstal met mestgang (roosters) en ingestrooid liggedeelte

 Optimale reinheid op de mestgang    Merendeel mest (2/3 deel) valt door de roosters Roostervloer voor kalveren (tot 6 maanden) niet geschikt Dure mestkelder onder de stal Zweiraumtieflaufstall mit Spaltenboden Schadgasansammlung im Wannenbereich Schadgasansammlung im Wannenbereich Zweiraum-Flachlaufstall mit planbefestigtem Laufgang Tretmiststall Nienhaus 2012

Potstal met mestgang (roosters) Plattegrond

Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Potstal met mestgang (roosters) Dwarsdoorsnede

Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Stalsystemen zoogkoeienhouderij Potstal met mestgang (beton) en ingestrooid liggedeelte

    Alternatief: koestand in plaats van mestgang Schadgasansammlung im Wannenbereich Mestgang door dichte vloer ook voor kalveren geschikt Uitgeschoven mest is niet stapelbaar, daardoor extra drijfmestopslag buiten de stal nodig Zweiraumtieflaufstall mit planbefestigtem Laufgang Schadgasansammlung im Wannenbereich Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW Zweiraum-Flachlaufstall mit planbefestigtem Laufgang Tretmiststall Nienhaus 2012

Potstal met koestand

  6 m² staloppervlak per zoogstel Opdelen van het liggedeelte door middel van een ‚,kruipgat‘‘ Architekt W. Tel Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Potstal met koestand

  Ingestrooid verlaagd liggedeelte met korte stand (1,60 m lengte) Hoogteverschil maar max. 30 - 40 cm, anders kunnen kalveren de opstap niet nemen Architekt W. Tel Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Potstal: mestgang met diepe pot

 Verhoogde vreetplaats en diep ingestrooid liggedeelte (-1 m) Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Potstal: mestgang met diepe pot

 twee niveaus hoogteverschil tussen liggedeelte en vreetplaats Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Potstal: mestgang met diepe pot

 Potstal met mestschuif op de vreetplaats Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Zweiraumtieflaufstall mit Spaltenboden Schadgasansammlung im Wannenbereich Zweiraumtieflaufstall mit planbefestigtem Laufgang Schadgasansammlung im Wannenbereich

Stalsystemen zoogkoeienhouderij

  

Hellingstal met mestgang (beton)

 Ingestrooide vreetplaats/mestgang nodig om mest stapelbaar te Zweiraum-Flachlaufstall mit planbefestigtem Laufgang krijgen geen aparte drijfmestopslag nodig 3 – 5 % helling van de vloer en 25 cm rand is vereist hoge bezettingsgraad en min. 250 kg gewicht nodig: bij zoogkoeien lastig vanwege het advies 6,0 m²/dier Tretmiststall Nienhaus 2012 Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Hellingstal met mestgang

 Hellingstal met mestgang (beton) en liggedeelte op afschot Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Zweiraumtieflaufstall mit Spaltenboden Schadgasansammlung im Wannenbereich

Stalsystemen zoogkoeienhouderij

 

Horizontaal liggedeelte met mestgang (beton)

 Zweiraumtieflaufstall mit planbefestigtem Laufgang ingestrooide vreetplaats/mestgang nodig om mest stapelbaar te  krijgen Schadgasansammlung im Wannenbereich geen aparte drijfmestopslag nodig  geen hoogteverschil tussen liggedeelte en vreetplaats geen echte mestverplaatsing door betreden geen duidelijke scheiding van liggen en vreten Zweiraum-Flachlaufstall mit planbefestigtem Laufgang Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW Tretmiststall Nienhaus 2012

Vlak ingestrooid liggedeelte met mestgang

  Combinatiehok met mestgang en horizontaal liggedeelte Scheiding van beide gedeelten door betonrand of houten balk Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Vlak ingestrooid liggedeelte met mestgang

 Goedkope bovenbouw mogelijk omdat je niet gebonden bent aan een gecompliceerde vloer (hoogteverschil overwinnen) Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Ligboxenstal voor 40 zoogkoeien

  relatief duur systeem door hoge m²-behoefte (7 – 9 m² per zoogstel) Aanvullend: mestschuiven nodig Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Ligboxenstal voor 40 zoogkoeien

  Dwarsdoorsnede ligboxenstal met dichte vloeren Alleen aanrader bij hergebruik van oude melkveestallen Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Ligboxenstal voor zoogkoeien

 Kruipgat voor kalveren en ligboxen Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Ligboxenstal voor zoogkoeien

 Apart gedeelte voor kalveren tussen de boxrijen Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW

Samenvatting

 Bouwadviezen voor een zoogkoeien- of stierenstal moeten qua ontwerp en uitrusting aansluiten op het concept (volledig roostervloer of stro).  Bepaalde houderijsystemen (helling- of potstal, verhouding dier/vreetplaatsen, etc.) vereisen duidelijke keuzes bij de bouw.  Ieder stalconcept staat of valt met het „management“ van de veehouder.  Iedere oplossing moet individueel op het bedrijf en de bedrijfsvoering afgestemd zijn. „Welk staltype is voor

u

de juiste oplossing?“ Vleesvee Vakdag 2014 12.06.2014 Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW