Transcript Vorlage für Präsentationen

Actuele bouwtrends in de zoogkoeien
en vleesstierenhouderij
„Hoe ziet de ideale stal er voor u uit?“
Factoren die bouwplannen beïnvloeden
regelgeving:
• Bouwbesluit
• Dierwelzijnsregels
• Waterkwaliteit
• Mestopslag
• Landschapsbeleid
• Brandveiligheid
• Immissiebeperking
• Mestbeleid
• Voorwaarden voor
subsidies
Bedrijfsgebonden
factoren:
• Aantal hectare
• Financiering
• Beschikbare arbeid
• Bedrijfsstructuur
• Bouwblok
• Technische staat
Vleesvee Vakdag 2014
Stategische
randvoorwaarden:
• Mestconcept
• Bovenbouw
• Onderbouw
• Stalinrichting
•……
Bouwplanning
Advisering:
• Economisch
• Belasting
• Financiering
• Subsidies
• Bouwkundig
• Industrie
Productietechnisch:
• Voersysteem
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Vleesstierenhouderij op basis van starters
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Produktiemethoden Vleesstieren o.b.v. starters
Doel
Goed verkoopbare karkassen
Leeftijdsklassen
ca. 450 dagen (ca. 130. - 540. dagen)
Gewichtsklassen
ca. 200 - 740 kg
Slachtgewicht
ca. 425 kg
Groei per dag
Rantsoen
1.100 - 1.300 g
Mais en krachtvoer
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Vleesstieren op roosters
 Plattegrond roosterstal: 4,00 m hokdiepte + volledig onderkelderd
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Vleesstieren op roosters
 1:1 dier-vreetplaats-verhouding
 hoge bezetting met 3,0 m² / dier => goede efficiëntie
 Dure mestkelder onder de stal voor 6 maanden opslag
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Vleesstieren op roosters
 Plattegrond roosterstal: 7,50 m hokdiepte + gedeeltelijk onderkelderd
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Vleesstieren op roosters
 Tot max. 2:1 dier-vreetplaats-verhouding
 Ondanks bezettingsgraad van 3,0 m² / dier => goede stalindeling
 dure mestkelder onder de stal voor 6 maanden opslag
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Praktijkvoorbeeld: Vleesstieren op roosters
Ruime groepshokken: desondanks goede stalindeling
vreten
Vleesvee Vakdag 2014
liggen
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Stalontwerp
Bouwtekening







Vorm gebouw
Dakhelling
Wandconstructie
Nokvorm
Mestkelder
Mixput
…
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Stalontwerp details
Inrichting van de stal






Hokafscheiding
Belichting
Roosters
Nekbuis
Watervoorziening
…..
 Totale bouwkosten: van € 2.500 tot € 2.800 per plaats
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Vleesstieren in strooiselstallen
Potstal:
 Potstal voor vleesstieren is eerder voor de opfok of de pre-mestfase
aan te raden.
 hoog stroverbruik
 geen harde vreetplaats
 Arbeidsmanagment is lastig
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Vleesstieren in strooiselstallen
 Potstal voor 168 vleesstieren
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Vleesstieren in strooiselstallen
 Plattegrond potstal
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Vleesstieren in strooiselstallen




3,90 m² stro-oppervlak per dier: zeer gering, daardoor snel vervuild
2 : 1 dier-vreetplaats-verhouding
Vrijkomen van schadelijke gassen in het diepe ligbed is probleem
Hoogte tot voergang varieert met de dikte van het mestpakket
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Voorbeeld uit de praktijk
Grote potstal met hoog stroverbruik
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Vleesstieren in strooiselstallen
Plattegrond: Hellingstal met vlakke mestgang achterin
 geen goede scheiding van vreten en liggen
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Vleesstieren in strooiselstallen
 3,5 tot 4,5 m² staloppervlak per dier, mestgang kan benut worden
 3 – 5 % helling van de vloer en 25 cm hoge rand zijn vereist
 pas vanaf 250 kg levendgewicht „glijdt“ de mest van de helling
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Voorbeeld uit de praktijk
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Vleesstieren in strooiselstallen
Plategrond: hellingstal met vlakke mestgang achter het voerhek
 Duidelijke scheiding van vreet- en liggedeelte
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Vleesstieren in strooiselstallen
 3,5 tot 4,5 m² oppervlak per dier
 3 – 5 % helling van de vloer en 25 cm hoge rand zijn vereist
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Praktijkvoorbeeld: diep hok met 14 dieren
„Omgekeerde“ hellingstal met stro en vlakke mestgang voorin
 Verhouding dier-vreetplaats maximaal 2:1
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Vleesstieren in strooiselstallen
Hellingstal met voorin gelegen vlakke mestgang voor 196 stieren
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Vleesstieren in strooiselstallen
Hellingstal met voorin gelegen vlakke mestgang voor 196 stieren
 een 2:1 dier-vreetplaatsverhouding, toch goede stalindeling mogelijk
 Goed onderscheid tussen liggen en vreten
 Goede instrooiapparatuur vereist (hokdiepte tot 12 m)
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Voorbeeld uit de praktijk
 Ventilatie en verlichting door spaceboard in wanden en gevel
 Aanvullend lichtplaten (advies: alleen op noord-zijde toepassen)
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Voorbeeld uit de praktijk
 Alternatief bij de „omgekeerde“ hellingstal met stro
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Voorbeeld uit de praktijk
 Alternatief: dagelijks uitmesten onder de voerbak door
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Stalontwerp
Inrichting van de stal







Vorm van het gebouw
Dakhelling
Buitenwanden
Ventilatie
Ruwheid van de vloer
Mestopslag
…
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Stalontwerp details
Inrichting van de stal
 Nekbuis en drinkbakjes
 Hokafscheiding
 Voergoothoogte
 Grootte van de voergoot
 Verlichting
 Dieren per vreetplaats
 …
 Bouwkosten per plaats:
van €1.500 – €1.800 / plaats
excl. voeropslag, mestplaat, etc.
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Stalontwerp details
höhenverstellbar
Nekbuis, vangrail of voerhek?
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Stalontwerp details
Een losse trog, voergang coating, tegels of ….
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Instrooiapparatuur: stroverdeler aan rails
 Bouwkundige maatregelen / de constructie moet sterk genoeg zijn
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Instrooiapparatuur: machinale stroblazers
 Voor en nadelen hangen af van het staltype
Bauteile
Staub
Futter
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Mestproductie
 Volgens Duitse ‚,Düngeverordnung“
Productiewijze
Drijfmest in m³ per
plaats
Vleesstieren vanaf starter
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
7,7
Vaste mest in tonnen
per plaats
3,9
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Stroverbruik per stalsysteem in kg per dier per dag
 Advieshoeveelheid Landwirstschafskammer
stieren
potstal
potstal met
mestgang
Hellingstal
6–8
3–4
2–3
200 – 700 kg
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Zoogkoeienhouderij
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Zoogkoeienhouderij
 Extensieve bedrijfsvoering met verkoop van starters
 huisverkoop
 Verschillende intensiteiten
 Seizoensmatig afkalven
 Extensieve rassen
 Jaarrond begrazing
 Schuilplaats voor extreem weer
 Benutten van oude gebouwen
 Goedkoop bouwen vereist
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Productiewijze zoogkoeien en starters
Productie van vleesstieren: afzet aan professionele stierenmesters
 vooral mannelijke dieren:
afhankelijk van ras en zoogperiode 220-310 kg levend gewicht.
 vaarskalven voor vervanging koeien
Eisen aan een zoogkoe
 Vruchtbaar: ieder jaar een kalf
 goede moedereigenschappen: acceptatie kalf, melkproductie
Eisen aan de stierkalveren (vleesstieren)
 hoge groei per dag: ~ 1.200 gram per dag; > 450 kg karkasgewicht
 vitaliteit
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Productiemethoden zoogkoeienhouderij
Zoogkoe 500 kg lichaamsgewicht; 0,9 kalf/koe/jaar met
180 kg speengewicht, zoogperiode 9 maanden
Zoogkoe 700 kg lichaamsgewicht; 0,9 kalf/koe/jaar met
220 kg speengewicht, zoogperiode 6 maanden
Zoogkoe 700 kg lichaamsgewicht; 0,9 kalf/koe/jaar met
310 kg speengewicht, zoogperiode 9 maanden
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Stalsystemen zoogkoeienhouderij
Potstal met mestgang (roosters) en ingestrooid liggedeelte




Optimale reinheid op de mestgang
Merendeel mest (2/3 deel) valt door de roosters
Roostervloer voor kalveren (tot 6 maanden) niet geschikt
Dure mestkelder onder de stal
Zweiraumtieflaufstall mit Spaltenboden
Schadgasansammlung im Wannenbereich
Zweiraumtieflaufstall
mit
planbefestigtem
Laufgang
Vleesvee
Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing.
Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Potstal met mestgang (roosters)
Plattegrond
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Potstal met mestgang (roosters)
Dwarsdoorsnede
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Stalsystemen zoogkoeienhouderij
Potstal met mestgang (beton) en ingestrooid liggedeelte




Mestgang met mestschuif of tractor schoon houden
Zweiraumtieflaufstall mit Spaltenboden
Alternatief: koestand in plaats van mestgang
Schadgasansammlung im Wannenbereich
Mestgang door dichte vloer ook voor kalveren geschikt
Uitgeschoven mest is niet stapelbaar, daardoor extra mestopslag
buiten de stal nodig
Zweiraumtieflaufstall mit planbefestigtem Laufgang
Schadgasansammlung im Wannenbereich
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Potstal met koestand
 6 m² staloppervlak per zoogstel
 Opdelen van het liggedeelte doormiddel van een ‚,kruipgat‘‘
Architekt W. Tel
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Potstal met koestand
 Ingestrooid verlaagd liggedeelte met korte stand (1,60 m lengte)
 Hoogteverschil maar max. 30 - 40 cm, anders kunnen kalveren de
opstap niet nemen
Architekt W. Tel
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Potstal: mestgang met diepe pot
 Verhoogde vreetplaats en diep ingestrooid liggedeelte (-1 m)
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Potstal: mestgang met diepe pot
 Twee niveaus hoogteverschil tussen liggedeelte en vreetplaats
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Potstal: mestgang met diepe pot
 Potstal met mestschuif op de vreetplaats/mestgang
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Schadgasansammlung im Wannenbereich
Stalsystemen zoogkoeienhouderij
Hellingstal met mestgang (beton)
 Zweiraum-Flachlaufstall
Ingestrooide vreetplaats/mestgang nodig om mest stapelbaar te
mit planbefestigtem Laufgang
krijgen
 geen aparte drijfmestopslag nodig
 3 – 5 % helling van de vloer en 25 cm rand is vereist
 hoge bezettingsgraad en min. 250 kg gewicht nodig: bij zoogkoeien
lastig vanwege het advies 6,0 m²/dier
 Tretmist ist eher ein System für Bullenmast und nicht für Mutterkühe
Tretmiststall
Nienhaus 2012
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Hellingstal met mestgang
 Hellingstal met mestgang (beton) en liggedeelte op afschot
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Stalsystemen zoogkoeienhouderij
Horizontaal liggedeelte met mestgang (beton)
 ingestrooide
vreetplaats/mestgang
nodig om mest stapelbaar te
Zweiraumtieflaufstall
mit planbefestigtem Laufgang
krijgen




im Wannenbereich
geenSchadgasansammlung
aparte drijfmestopslag
nodig
geen hoogteverschil tussen liggedeelte en vreetplaats
geen echte mestverplaatsing door betreden
geen duidelijke scheiding van liggen en vreten
Zweiraum-Flachlaufstall mit planbefestigtem Laufgang
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Vlak ingestrooid liggedeelte met mestgang
 Combinatiehok met mestgang en horizontaal liggedeelte
 Scheiding van beide gedeelten door betonrand of houten balk
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Vlak ingestrooid liggedeelte met mestgang
 Goedkope bovenbouw mogelijk omdat je niet gebonden bent aan
een gecompliceerde vloer (hoogteverschil overwinnen)
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Ligboxenstal voor 40 zoogkoeien
 relatief duur systeem door hoge m²-behoefte (7 – 9 m² per zoogstel)
 Aanvullend: mestschuiven nodig
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Ligboxenstal voor 40 zoogkoeien
 Dwarsdoorsnede ligboxenstal met dichte vloeren
 Alleen aanrader bij hergebruik van oude melkveestallen
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Ligboxenstal voor zoogkoeien
 Kruipgat voor kalveren en ligboxen
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Ligboxenstal voor zoogkoeien
 Apart gedeelte voor kalveren tussen de boxrijen
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW
Samenvatting
 Bouwadviezen voor een zoogkoeien- of stierenstal moeten qua
ontwerp en uitrusting aansluiten op het concept (volledig roostervloer
of stro).
 Bepaalde houderijsystemen (helling- of potstal, verhouding
dier/vreetplaatsen, etc.) vereisen duidelijke keuzes bij de bouw.
 Ieder stalconcept staat of valt met het „management“ van de
veehouder.
 Iedere oplossing moet individueel op het bedrijf en de bedrijfsvoering
afgestemd zijn.
„Welk staltype is voor u de juiste oplossing?“
Vleesvee Vakdag 2014
12.06.2014
Dipl.-Ing. Architekt Willem Tel, Landwirtschaftskammer NRW