Transcript Luchtdichtheid: Theoretische inleiding ()

Opleiding
Duurzaam Gebouw :
ENERGIE
Leefmilieu Brussel
LUCHTDICHTHEID:
THEORETISCHE INLEIDING
Aline BRANDERS
A2M
Doelstellingen van de presentatie
●
Definitie van begrippen gelinkt aan luchtdichtheid
●
Aantonen van het belang van een luchtdicht
gebouw
●
Toelichten van de methode om de luchtdichtheid te
verifiëren
2
Overzicht
●
Definities
●
Verificatiemiddelen
●
Meetwaarden
●
Waarom een gebouw luchtdicht maken?
●
Nog een stap verder gaan
3
Overzicht
●
Definities
●
Verificatiemiddelen
●
Meetwaarden
●
Waarom een gebouw luchtdicht maken?
●
Nog een stap verder gaan
4
Definities / Oorsprong van
infiltraties
●
Drukverschil
►
De wind oefent een druk uit op de
blootgestelde gevels en een onderdruk
op de tegenoverliggende gevels.
►
Door de verwarming zet de binnenlucht
van het gebouw uit, waardoor er ook een
overdruk ontstaat t.o.v. buiten.
5
Definities / Lokatie van de
infiltraties
●
Poreuze materialen
Eikenhout onder de microscoop
(bron : http://inforets.free.fr)
6
Definities / Lokatie van de
infiltraties
●
Constructiefouten
►
●
Alle aansluitingen zijn een
potentiële bron van
ondichtheden.
Bijvoorbeeld :
dichtingsvoegen tussen
het metselwerk en het
schrijnwerk
Schrijnwerk
►
Draaiende delen / slaper
Bron : CETE de Lyon
7
Definities / Luchtdichtheid
●
●
Dichtheid : Eigenschap van wat dicht is.
►
Dicht: toestand waarbij geen medium kan passeren (vloeibaar
of gasvormig)
►
Synoniemen: ondoorlaatbaarheid, hermetisch
Lucht : Gasmengsel bestaande 78% stikstof, 21%
zuurstof, ongeveer 1% argon en sporen van neon,
krypton, xenon en helium
►
Luchtdichtheid ≠ winddichtheid !
8
Definities / Luchtdichtheid
●
Damp: gasvormige toestand als resultaat van de
transformatie van een vloeistof door de inwerking van
warmte of van de sublimatie van een vaste stof
►
Luchtdichtheid ≠ dampdichtheid
Ook al wordt het dampscherm ook wel gebruikt om de
luchtdichtheid te bekomen.
9
Overzicht
●
Definities
●
Verificatiemiddelen
●
Meetwaarden
●
Waarom een gebouw luchtdicht maken?
●
Nog een stap verder gaan
10
Verificatie / Blower Door
●
De luchtdichtheid kan niet
worden berekend, enkel
gemeten.
●
Methode : Druktest of
infiltrometrie of Blower Doortest.
●
Enkel met behulp van deze
testen is het mogelijk de
verliezen via in/exfiltratie
precies te bepalen
11
Bron :
www.architectesdehemptinneetgregoire.be
Verificatie / Blower Door
●
Principe : Een gegeven drukverschil tussen de binnenen buitenkant van het gebouw creëren met behulp van
een ventilator geplaatst in een uitsparing
►
zodat de lekverliezen bij dat drukverschil kunnen gemeten
worden
►
zodat de onvolkomendheden van de gebouwschil kunnen
aangetoond worden (bij hogere druk dan normaal)
12
Bron : PassivHausInstitut
Verificatie / Referentieteksten
●
●
NBN EN 13829 : Thermische eigenschappen van
gebouwen - Bepaling van de luchtdoorlatendheid
van gebouwen - Overdrukmethode (ISO 9972:1996,
gewijzigd)
►
Meetprocedure
►
Methodes (A of B)
Aanvullende bepalingen terug te vinden op
www.epbd.be onder het tabblad
« luchtdichtheidsmeting »
►
Moment voor het onder druk zetten
►
Voorbereiding van het gebouw
13
Verificatie / Methode A
●
Staat van de bouwwerken: alle werken met een
mogelijke invloed op de luchtdichtheid moeten
gedaan zijn (verwarming, sanitair, elektriciteit,…)
●
Openingen naar buiten moeten gesloten zijn
(vensters, etc)
►
Niets toevoegen om de luchtdichtheid van de opening te
verbeteren (dampkap, open haard,…)
►
Mogelijkheid om sommige openingen met een kleefband
af te dichten: kattenluik, brievenbus, ... (onderdruk,
overdruk)
●
Verwarmings- en ventilatiesysteem uitgeschakeld
●
Luchtblaasmonden van de GMV of de klimatisatie
afgesloten
●
Binnendeuren en valluiken geopend
14
Verificatie / Grotere volumes
●
Drukluiken uitgerust met « multi-ventilatoren »
●
Ventilatoren speciaal voor zeer grote gebouwen die
luchtdebieten tot 100.000 m3/h aankunnen
Bron : cstc
Bron : cstc
15
Verificatie van de luchtdichtheid
Lekdetectie
●
Infrarood
thermografie
● Anemometer
● Kunstmatige rook
(onder- en
overdruk)
Source : cstc
16
Overzicht
●
Definities
●
Verificatiemiddelen
●
Meetwaarden
●
Waarom een gebouw luchtdicht maken?
●
Nog een stap verder gaan
17
Waarden / Netto binnenvolume
●
Netto binnenvolume
= referentievolume
voor de infiltrometrietest
►
Binnenvolume tot juist aan de
luchtdichtiing
►
Muren inbegrepen
18
Waarden / 50 Pascal
●
Metingen worden uitgevoerd bij een drukverschil van
50 Pa tussen binnen en buiten
(in Frankrijk gebruikt men gewoonlijk een drukverschil van 4
Pa)
●1
Pa = 100g per 1m2
●50
Pa = 5 Beaufort = ongeveer 34 km/h
●Normale
omstandigheden = verschil van 2 Pa
19
Waarden / V50
●
Definitie : V50 = luchtlekdebiet = luchtvolume dat per
uur ontsnapt door fouten in de luchtdichtheid van
het gebouw) op het volledige volume getest bij een
drukverschil van 50 Pascal.
●
Eenheid : m3/h
●
Toepassing : Deze indicator wordt weinig gebruikt,
gezien gebouwen moeilijk onderling vergelijkbaar
zijn.
20
Waarden / v50
●
Definitie : v50 = luchtlekdebiet per vierkante meter
verliesoppervlak bij een drukverschil van 50 Pascal
●
Eenheid : m3/h.m2
●
Toepassing : In te geven in de EPB-software
●
►
Defaultwaarde: 12
►
Minder gunstige waarde, van belang om een preciese
meting uit voeren
v50 = V50 / At
21
Waarden / n50
●
Definitie : n50 = infiltratievoud
= lekdebiet in verhouding met het binnenvolume
van het gebouw
= aantal keer dat het luchtvolume per uur wordt
ververst
(bij een drukverschil van 50 Pascal)
●
Eenheid : m3/h.m3 of 1/h
●
Toepassing : In te geven in de PHPP-software
(passiefbouw)
●
►
Waarde max : 0,6
►
Verplichting om een preciese meting uit te voeren
n50 = V50 / Vint
22
Waarden / Conversie n50 / v50
●
v50 = V50 / At
●
n50 = V50 / Vint
●
C = Vext / At
●
v50 = n50 . C
●
Benadering gezien de compactheid (C) het
buitenvolume in rekening brengt en de n50 het
binnenvolume
23
Waarden / Doelstelling huisvesting
●
Gemiddelde van de woningen: n50 ≈ 7,8 vol/h
►
●
Bij balansventilatie: n50 ≤ 3 vol/h
►
●
NBN D 50-001 en gemiddelde CALE
Bij balansventilatie met WTW: n50 ≤ 1 vol/h
►
●
SENVIVV (50 huizen in 1990)
NBN D 50-001
Passief : n50 ≤ 0,6 vol/h
►
Passivhaus Institut
Opmerking: bij een zware renovatie kunnen best dezelfde
24
waarden als bij nieuwbouw gehanteerd worden
Waarden / Doelstelling tertiair
●
Gebouw met 3 niveaus max : n50 ≤ 2 vol/h
►
●
Gebouw met 3 niveaus min : n50 ≤ 1 vol/h
►
●
NBN 13 779
NBN 13 779
Passief : n50 ≤ 0,6 vol/h
►
Passivhaus Institut
25
Overzicht
●
Definities
●
Verificatiemiddelen
●
Meetwaarden
●
Waarom een gebouw luchtdicht maken?
●
Nog een stap verder gaan
26
Waarom / Beperken van de
energieverliezen
Netto
energiebehoefte
voor verwarming
ifv het
infiltratievoud (n50)
voor een
vrijstaande woning
in houtskelet en
met een gemidd.
inertie, met een
Ugem van 0,11
W/m2K, en
balansventilatie.
Source : Architecture et Climat
27
Waarom / Beperken van de
energieverliezen
E-peil ifv luchtlekdebiet v50.
Luchtlekdebiet door de buitenschil van het gebouw
bij een drukverschil van 50 Pa [m³/h.m²]
Rijwoning
Halfopen bebouwing
Vrijstaande woning
●
Mogelijk om 5 à 15 E-punten te winnen dankzij een
goede luchtdichtheid (E max in BHG = 70)
28
Waarom / Beperken van de
energieverliezen
●
●
Voorbeeld
►
Spleet van 1 mm breed
en 1m lang in de luchtdichting
blootgesteld aan een wind van
30km/h
►
14 cm isolatie
►
Binnentemperatuur: +20 °C
►
Buitentemperatuur: -10 °C
►
Drukverschil: 20 Pa (= windkracht 2 à 3 Beaufort)
Bron : Proclima
± 5x meer warmteverliezen dan over de volledige
isolatieoppervlakte
29
Waarom / Beperken van de
energieverliezen
●
Voorbeeld
30
Bron : Proclima
Waarom / De constructie
beschermen
●
Vermijden dat er condensatie optreedt
in de isolatielaag
●
Vaak voorkomende oorzaken
●
►
Te dampdicht onderdak
►
Luchtdichting kapot
Oplossing
►
Principe om de gebouwschil
te laten « ademen»
meer en meer dampopen
van binnen naar buiten
31
Bron : cstc
Waarom / De goede werking van
de ventilatie begunstigen
●
Indien het ventilatievoud n50 toeneemt, vermindert
het rendement van de GMV (maar de GMV wordt
hiermee niet overbodig of nutteloos) :
►
De aangezogen lucht is kouder dan voorzien
►
De ingeblazen warme lucht gaat deels verloren
32
Waarom / De goede werking van
de ventilatie begunstigen
●
Indien de n50 toeneemt, is het debiet niet meer
gegarandeerd
33
Bron : CETE Lyon
Waarom / De goede werking van
de ventilatie begunstigen
n50 ± 0,9
n50 ± 6
n50 ± 9
34
Waarom / Beperken van
oncomfortabele luchtstromen
●
Luchtdichte en
ademende gebouwschil
= nieuwe Gore-Tex ® jas
●
Niet luchtdichte en
dampondoorlaatbare
gebouwschil =
geventileerde plastieken
jas
35
Waarom / Andere
●
Vermijden dat de warmte binnenkomt in de zomer
(vertragend effect)
Bron : isoproc
●
Verbeteren van de akoestische kwaliteit van de
schil
●
Te droge binnenlucht vermijden
●
Verminderen van de vervuiling in het gebouw
36
Waarom / Brand
●
●
Ontstaan idee: toegenomen brandgevaar
►
Backdraft : risico op smeulend vuur (gebrek zuurstof)
►
Flashover : explosiegevaar bij interventie brandweer
Studie FOD Binnenlandse Zaken
►
Gelijke evacuatietijd voor de gebruikers
› Voorzie dat de vensters ook kunnen opengaan op de
verdiepingen
►
Risico op Backdraft bestaat
› Opleiding van brandweerlui aanpassen
►
Belang om goede statistieken bij te houden om te zien of
het risico optreedt
37
Overzicht
●
Definities
●
Verificatiemiddelen
●
Meetwaarden
●
Waarom een gebouw luchtdicht maken?
●
Nog een stap verder gaan
38
Tools, interessante websites, ... :
●
Gids duurzaam bouwen en renoveren van kleine
gebouwen(fiche ENE04)
►
●
Fiches voorbeeldgebouwen (fiches 1.1. en 1.2.)
►
●
www.leefmilieubrussel.be/gidsduurzamegebouwen
http://www.leefmilieubrussel.be/Templates/Particuliers/infor
mer.aspx?id=4640&langtype=2067
Guide pour la conception de maisons neuves
durables
►
http://energie.wallonie.be/fr/conception-de-maisonsneuves-durables.html?IDC=6099&IDD=44684
39
Tools, interessante websites, ... :
●
WTCB contact 2012/01 : Spécial étanchéité à l’air
►
http://www.wtcb.be/homepage/index.cfm?cat=publications
&sub=bbri-contact&pag=Contact33
►
Memento étanchéité (ADEME / CETE Lyon)
►
http://www.rt-batiment.fr/batiments-neufs/etancheite-a-lairdu-batiment/letancheite-a-lair-du-batiment.html
40
Om te onthouden van de presentatie
●
Luchtdichtheid ≠ windweerstand
●
De luchtdichtheid wordt niet berekend, wordt
gemeten (wees voorzichtig de meeteenheid: v50 ≠
n50)
●
De luchtdichtheid is belangrijk voor :
►
Beperking energieverliezen
►
Bescherming van de bouw
►
Een goede werking van het ventilatiesysteem
►
Beperking ongemakkelijk tocht
41
Contact
●
Aline BRANDERS
►
●
Architecte
A 2 M sc sprl

+32 2 640 51 81
►
[email protected]
►
www.a2m.be
42