Transcript Download hier de PDF van dit artikel

rundveehouderij
R E P O RTA G E
De frisse en ruime stal was
de aanjager om helemaal te
stoppen met antibiotica bij
het droogzetten. Gerard en
Franca Louwers gebruiken
al ruim drie jaar alleen
OrbeSeal als beschermer.
R8
Dippen en nacontrole van de uiers vindt Louwers
enorm belangrijk. Bij de geringste twijfel wordt een
kwartier met uierbalsem ingesmeerd.
Al drie jaar geen
droogzetter gebruikt
D
AT de nieuwe, ruime en frisse stal
zo’n effect op de koegezondheid
zou hebben, hadden Gerard en
Franca Louwers nooit durven dromen. De keus voor nieuwbouw in 2006
was vooral gebaseerd op de overvolle,
oude en bedompte ligboxenstal. “Op het
laatst duurde een melkbeurt bijna vier
uur. En we hadden veel uierontstekingen. Je werd soms gek van het melk aftappen”, herinnert Gerard zich nog goed.
Hoe anders werd het in de nieuwe 2+2
ligboxenstal met een 24-stands draaimelkstal. In de binnenmelker, waarin Gerard en Franca samen melken, merkten
ze dat ze nauwelijks nog melk hoefden af
te tappen. Het tankmelkcelgetal daalde
tot ruim onder 200 en de roep om minder antibiotica werd luider. “Wij waren
ook niet altijd positief over antibiotica.
Soms was een koe net drooggezet, kalfde
ze te vroeg en kon je een maand melk
In de draaimelkstal
worden de koeien
met vochtige doekjes voorbehandeld.
Franca melkt met
handschoenen,
Gerard zonder. Het
heeft geen invloed
op de hygiëne.
F O TO ’ S: B E RT JA NSE N
weggooien. Of wanneer het bij het afkalven niet goed ging, kon je niet met de
koe naar het slachthuis”, zegt Louwers.
Celgetal per koe onbekend
In eerste instantie probeerde Louwers
OrbeSeal vooral bij de jonge koeien. De
stroperige massa, die een prop vormt in
de speen, voorkomt dat omgevingsbacteriën tijdens de droogstand in de uier kunnen dringen. “Dat ging perfect en dus
BOERDERIJ 99 — no. 25 (18 maart 2014)
PROFIEL
Naam: Gerard (55) en
Franca (51) Louwers.
Plaats: Deurne (N-Br.).
Bedrijf: 150 melkkoeien, hoofdzakelijk roodbont. Gemiddeld levert het bedrijf
8.553 kilo melk per koe aan
FrieslandCampina met 4,57
% vet en 3,76 % eiwit. Om
langzaam te kunnen uitbreiden met eigen vee, zijn er ongeveer 150 stuks jongvee,
waarvan dertig bij een opfokker in de buurt staan. Daarnaast zijn er 700 vleesvarkens. De 32 hectare in eigendom wordt volledig benut
voor de snijmaisteelt. Op de
hogere stukken zaait de veehouder na de oogst Italiaans
raaigras, wat hij in het voorjaar inkuilt. Het maisrijke rantsoen wordt aangevuld met
hooi, graskuil, tarwe en soja.
probeerden we het bij steeds meer koeien. De laatste droogzetter met antibiotica gebruikten we meer dan drie jaar geleden”, schat de melkveehouder.
Op de vraag of dit bij hoogcelgetalkoeien goed gaat, kan Louwers geen duidelijk antwoord geven. “We doen niet
aan melkcontrole, dus we kennen de in-
dividuele celgetallen niet. Ik mis ze niet.
Vroeger met antibiotica kregen droge
koeien soms ook uierontsteking. Nu gebeurt dat gemiddeld bij twee of drie droge koeien per jaar.” Ook dan gebruiken
de veehouders niet snel antibiotica. Goed
uittrekken en flink insmeren met uiermint van Cai Pan. Zo gaan ze ook in de
lactatie met mastitis om. Tijdens het dippen worden de kwartieren gecontroleerd
en wanneer de melkmeters een afwijkende melkgift aangeven, volgt extra aandacht. En bij de lichtste twijfel direct uiermint erop. Door deze werkwijze was de
dierdagdosering in 2013 slechts 0,77.
Niks bijzonders bij droogstand
Drie zoons en een dochter helpen regelmatig. ’s Avonds onder het melken brengen
ze vaak zaagsel en kalk in de ligboxen.
BOERDERIJ 99 — no. 25 (18 maart 2014)
Louwers haalt zijn schouders op. “We
doen volgens mij niets bijzonders.” Koeien die drooggezet worden, krijgen de
laatste twee maanden geen aanvullende
brok meer via de automaten. Verder blijven ze gewoon in het koppel, worden ze
twee keer daags gemolken en kunnen ze
volop vreten van het gemengde snijmaisrijke rantsoen. Daarin zit onder meer 2
kilo eiwitrijke brok per koe per dag.
Doorgaans gaan de koeien op vrijdagavond droog en worden ze met hulp van
de kinderen over het erf langs de graskuil
naar de oude ligboxenstal gedreven.
De lengte van de droogstand varieert.
Koeien die minder dan 10 liter geven, zet
Louwers droog, ook al duurt het nog drie
maanden tot afkalven. Koeien die bijvoorbeeld vijf weken voor afkalven nog
20 liter geven, zetten ze maar een
→
R9
rundveehouderij
Sinds een jaar voert Louwers OmniGen, een voeradditief dat de weerstand verhoogt. ‘Het zet de puntjes op de i’, zegt Louwers.
R10
week of drie droog. Zeker bij warm weer.
“Afgelopen zomer hebben we drie koeien
doorgemolken. Die startten weer goed
op. Toch zetten we de koeien liever even
droog”, vertelt Franca.
De droge koeien staan in twee groepen. Een extra portie hooi, droogstandsmineralen en wat droogstandsbrok maken het rantsoen af. De laatste week
gaan de koeien naar de opstartgroep en
krijgen ze een ruimere portie brok.
Droge stal
Zoals gezegd was de nieuwe stal de fundering voor het zeer lage antibioticagebruik. Een mestrobot schuift maar liefst
twaalf keer per dag de mestgangen tussen de ligboxen schoon, zodat de koeien
zo min mogelijk vuiligheid in de boxen
De droge koeien staan in de oude ligboxenstal in twee groepen. Een portie hooi
houdt het rantsoen voldoende schraal.
lopen. “Daar moet het droog zijn”, zegt
Gerard stellig. Achter het voerhek komt
de robot niet, dat geeft te veel onrust.
Bovendien lopen de koeien daar meer en
werken zo de mest zelf door de roosters.
De ligboxen zijn mooi droog, maar niet
extra ruim opgezet. De breedte is 1,10
meter en de schoftboom is zo afgesteld
dat de koe niet vierkant op het ligbed
kan staan. Daarbij zorgt een knieboom
dat de koeien achterin de boxen, tegen
de keerbuis liggen. “Ik hoef nauwelijks
mest of andere vuiligheid uit de boxen te
halen.” Dagelijks worden met een kruiwagen zes zakken zaagsel en een emmer
kalk over de 170 boxen verdeeld.
Verder zegt Louwers niets bijzonders te
doen. Niet in de fokkerij, en de dierenarts ziet hij slechts enkele keren per jaar
met de verplichte controle. Wel krijgen
de koeien sinds ruim een jaar OmniGen,
een additief dat de weerstand verbetert
(zie kader). De koeien startten tot voor
kort na afkalven niet goed op en melkziekte kwam te vaak voor. “Sinds we OmniGen gebruiken, starten de koeien beter
op en ook witvuilers zien we nauwelijks.
Het celgetal daalt en zit nu op 180. Het is
duur spul, maar ik merk dat je daarmee
de puntjes op de i zet.” Toch blijven Gerard en Franca verbaasd over de goede
gezondheid met weinig antibiotica: “Dit
is toch een stuk fijner boeren.”
OmniGen verbetert
weerstand
Louwers voert al ruim een jaar OmniGen aan alle koeien en dragende vaarzen. Dagelijks ontvangen de dieren via
het basisrantsoen 55 gram puur OmniGen. De Heus Voeders, die voor Nederland en Denemarken het alleenrecht heeft om dit Amerikaanse product te verkopen, biedt het in drie vormen aan: puur, als aanvullend voer of
door mineralen gemengd.
Bacteriën, virussen en stress onderdrukken het immuunsysteem. OmniGen ondersteunt de werking van het
immuunsysteem en brengt de balans
in de koe terug. Door immunologisch
onderzoek in het bloed, kan de werking van OmniGen worden aangetoond.
Evenals de testen op proefbedrijven
van De Heus ziet Louwers duidelijk effect: minder witvuilers, een lager celgetal en gezondere klauwen. Effecten
die positief zijn voor de melkproductie
en daarnaast extra zorg en kosten
voor zieke dieren verminderen. “De
koe kan het gemakkelijker”, stelt vertegenwoordiger Willy Timmermans.
Het helpt ook antibioticagebruik terug
te dringen. OmniGen kost omgerekend
circa 16 cent per koe per dag.
Rob Hoefman
BOERDERIJ 99 — no. 25 (18 maart 2014)