Transcript KHLEUVEN - DLO Professionele bachelor in het onderwijs - Balo-H

KHLEUVEN - DLO
Professionele bachelor in het onderwijs: LAGER ONDERWIJS
SEMESTERSPECIFIEK PRAKTIJKGROEIBOEK
Semester 3
Onderbouwd werken
Innoverend werken
Academiejaar 2014 - 2015
Campus Heverlee
Naam: ___________________________
Inhoudstafel
1
Organisatie van het onderbouwd werken _____________________________________________________________________________ 3
1.1
1.1.1
1.1.2
1.2
1.2.3
1.2.4
2
Informatie vanuit het DLO ______________________________________________________________________________________________ 5
Stagecoördinatie: _________________________________________________________________________________________________________________ 5
Studietrajectbegeleiders (STB) _______________________________________________________________________________________________________ 5
2.1
Situering contracttaken_________________________________________________________________________________________________ 6
2.2
Overzicht contracttaken ________________________________________________________________________________________________ 8
2.3
Richtlijnen i.v.m. lesonderwerpen _______________________________________________________________________________________ 12
Aanvraag formulier lesonderwerpen _________________________________________________________________________________________________ 12
Lesontwerpformulier met toelichting ________________________________________________________________________________________________ 12
Lesgang met toelichting ___________________________________________________________________________________________________________ 13
Overzicht van wenselijke lesonderwerpen in semester 3 _________________________________________________________________________________ 15
Begeleiding en beoordeling _______________________________________________________________________________________ 17
3.1
Zelfreflectie in te vullen door de student na semester 3 ______________________________________________________________________ 17
3.2
Feedback op contracttaken_____________________________________________________________________________________________ 17
3.3
Gebruik van de begeleidings- en beoordelingsformulieren ___________________________________________________________________ 17
3.4
Bindende praktijkafspraken ____________________________________________________________________________________________ 18
3.4.1
3.4.2
4
Overzicht onderbouwd werken (oefenlessen) ___________________________________________________________________________________________ 3
Overzicht afspraken aanvraag- en indiendata van lesontwerpen ____________________________________________________________________________ 4
Contracttaken ___________________________________________________________________________________________________ 6
2.3.1
2.3.2
2.3.3
2.3.4
3
Kalender onderbouwd werken ___________________________________________________________________________________________ 3
Algemene afspraken ______________________________________________________________________________________________________________ 18
Specifieke afspraken i.v.m. _________________________________________________________________________________________________________ 19
Onderbouwd en innoverend werken – uitwerken van een onderzoeksactiviteit _____________________________________________ 21
4.1
Toelichting opzet van de onderzoeksactiviteit _____________________________________________________________________________ 21
4.2
Planning van de onderzoeksactiviteit_____________________________________________________________________________________ 21
4.3
Feedback en evaluatie_________________________________________________________________________________________________ 21
Semesterspecifiek praktijkgroeiboek
Academiejaar 2014-2015
KHLeuven DLO – professionele bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Semester 3 - tweede programmajaar
2
1 Organisatie van het onderbouwd werken
1.1 Kalender onderbouwd werken
1.1.1
Overzicht onderbouwd werken (oefenlessen)
Datum
Activiteit

23 september namiddag


Observatie en participatie
Gesprek mentor na de speeltijd

2 oktober voormiddag

Observatie en participatie

9 oktober voormiddag


Realisatie kennismakingsactiviteit
Observatie en participatie

Oefensessies telkens op voormiddag

Oefensessies

16 oktober
o
Oefensessie 1: student 1 geeft les en student 2 observeert
23 oktober
o
Oefensessie 2: student 2 geeft les en student 1 observeert
Vierdaagse oefenstage
dag
voormiddag
Namiddag
20, 21, 24 en 25 november
donderdag 20/11
student
student
student
student
student
student
student
student
student
student
student
student
student
student
student
student
vrijdag 21/11
maandag 24/11
dinsdag 25/11

Realisatie onderzoeksactiviteit
26 november ( max. 75 min. )

2 december namiddag
Semesterspecifiek praktijkgroeiboek
Academiejaar 2014-2015

2
1
1
2
2
1
1
2
geeft les,
observeert
geeft les,
observeert
geeft les,
observeert
geeft les,
observeert
1
2
2
1
2
1
1
2
geeft les,
observeert
geeft les,
observeert
geeft les,
observeert
geeft les,
observeert
Zie pagina 21
o
Inhaalmoment
Studenten maken zelf afspraken
KHLeuven DLO – professionele bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Semester 3 - tweede programmajaar
3
1.1.2
Overzicht afspraken aanvraag- en indiendata van lesontwerpen
Stage
Aanvraag
lesonderwerp
1
Dinsdag
23 september
Indienen
lesontwerp
Dinsdag
30 september
Afhalen
lesontwerp
Donderdag
2 oktober
(vanuit opleiding)
Indienen
herwerking
Afhalen
herwerking
Lesrealisatie
Vrijdag 3 oktober of Dinsdag
maandag 6 oktober
7 oktober
Donderdag
9 oktober
(per mail)
(realisatie
kennismakingsactiviteit)
2
Dinsdag
23 september
Donderdag
2 oktober
Dinsdag
7 oktober
Donderdag
9 oktober
Dinsdag
14 oktober
Donderdag
16 oktober
3
Dinsdag
23 september
Donderdag
2 oktober
Donderdag
2 oktober
Donderdag
2 oktober
Donderdag
23 oktober
Dinsdag
4 november
Dinsdag
14 oktober
Donderdag
6 november
Donderdag
13 november
Donderdag
16 oktober
Donderdag
13 november
Dinsdag 18
november
Dinsdag
21 oktober
Dinsdag
18 november
Donderdag 20
november
Donderdag
23 oktober
20 – 21
november
24 – 25
november
Vierdaagse
oefenstage
Vierdaagse
oefenstage
o
o
o
o
o
o
o
Bovenstaand schema is richtinggevend.
Eventuele wijzigingen van data gebeuren enkel op initiatief van de klasmentor of met zijn/haar goedkeuring.
Het tijdstip van afhalen wordt geregeld in afspraak met de klasmentor van de lagere school (niet tijdens de lesuren).
Lessen zijn bij indiening volledig, dit wil zeggen inclusief volledig ingevuld lesontwerpformulier en werkblaadjes
Eventuele herwerkingen worden voor realisatie terug aangeboden aan de klasmentor.
De student dient zijn overzichtsbladen bij aanvraag van lesonderwerpen steeds voor te leggen aan de klasmentor om een evenwichtige
verdeling ervan over de respectieve leergebieden te garanderen. Ook de studietrajectbegeleider dient op de hoogte te blijven van het
aantal gegeven lessen.
De studenten kunnen inhalen op dinsdagnamiddag of op een zelf af te spreken moment (vóór 2 december) indien de inhaalnamiddag
op 2 december niet volstaat of niet kan. De student bewaakt zelf dat de inhaalmomenten andere geplande activiteiten niet in het
gedrang brengen. Voor de inhaalmomenten maakt de student zelf de nodige afspraken i.v.m. aanvraag, indienen en herwerken van
lesvoorbereidingen in onderling overleg met de mentor.
Semesterspecifiek praktijkgroeiboek
Academiejaar 2014-2015
KHLeuven DLO – professionele bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Semester 3 - tweede programmajaar
4
1.2 Informatie vanuit het DLO
1.2.3
Stagecoördinatie:
centrale administratie van verdeling van stageplaatsen door de opleidingssecretaresse, Chantal Sodermans
(met ondersteuning van de jaarcoördinator, Luc Degrande)
[email protected]
[email protected]
[email protected]
Zij
1.2.4
016 37 56 09
016 37 56 16
016 37 56 55
administratie
opleidingshoofd
jaarcoördinator
zijn aanspreekpunt:
verdeling stageplaatsen/wijzigingen in toezeggingen of vragen hieromtrent
vragen voor doorverwijzing naar studietrajectbegeleider
ernstige problemen
Studietrajectbegeleiders (STB)
tweede programmajaar – prof. bachelor in het onderwijs: lager onderwijs - academiejaar 2014-2015 – campus Heverlee
Naam
V. Binon
Telefoonnummer e-mailadres
016 40 47 80
[email protected]
M. Biront
G. D’Alleine
0476 64 16 97
016 23 31 90
[email protected]
[email protected]
L. Degrande
016 37 56 55
0477 21 93 51
0473 49 21 81
[email protected]
A. Gysen
016 22 77 62
0497 87 66 88
[email protected]
P. Janssens
M. Vermeeren
016 77 87 09
0485 07 58 42
[email protected]
[email protected]
H. Van Dael
E. Voets
0486 94 67 75
02 767 46 19
[email protected]
[email protected]
A. Delmé
Semesterspecifiek praktijkgroeiboek
Academiejaar 2014-2015
[email protected]
KHLeuven DLO – professionele bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Semester 3 - tweede programmajaar
5
2 Contracttaken
2.1 Situering contracttaken
Het takenpakket in het tweede jaar zorgt ervoor dat de studenten zich verder kunnen bekwamen in het optimaliseren van een doelgericht lesontwerp.
Deze oefenperiode laat hen toe zich toe te spitsen op twee verantwoordelijkheidsgehelen:
o functioneren binnen een (klas)groep (taakvelden: de leraar als opvoeder, de leraar als begeleider van leer-en ontwikkelingsprocessen binnen een
krachtige leeromgeving)
o kwaliteit bewaken (taakveld: de leraar als reflectieve practicus)
Deze taken worden in kolom 1 geordend per taakveld en krijgen een cijfercode waarnaar in het feedbackschema steeds verwezen wordt.
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen vaktaken en stagetaken. De vaktaken worden opgegeven vanuit een bepaald vak, worden verwerkt in de
lessen van dat vak en worden eventueel ook geëvalueerd door de vaklector. De stagetaken worden echter begeleid door de klasmentor en/of beoordeeld
door de studietrajectbegeleider (voor meer informatie rond beoordelingen, zie begeleiding en beoordeling).
De studenten dienen alle opdrachten te realiseren tijdens de stage van semester 3.
In kolom 2 leest men welke voorbereiding of organisatie de contracttaak vereist.
In kolom 3 wordt beschreven onder welke vorm de contracttaak dient gemaakt te worden (schriftelijke nota’s, verslag,…) en door wie de taak begeleid of
beoordeeld wordt.
Semesterspecifiek praktijkgroeiboek
Academiejaar 2014-2015
KHLeuven DLO – professionele bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Semester 3 - tweede programmajaar
6
Werkt de student
individueel of samen met
medestudent?
Cijfercode en
omschrijving van
de contracttaak
Wie beoordeelt of
begeleidt de
contracttaak? Hoe
gebeurt de verwerking?
VERANTWOORDELIJKHEID 2: FUNCTIONEREN BINNEN EEN (KLAS)GROEP
TAAKVELD 4: DE LERAAR ALS OPVOEDER
0rganisatievorm
4.1 Vaktaak sociale vaardigheden: kennismakingsactiviteit
Per twee realiseren op 9
Verwerking/verslag/ beoordeling
door studietrajectbegeleider/
begeleidingsadvies door klasmentor
Beoordeling door lector sociale vaardigheden. De
oktober.
student dient de taak in onderling overleg met de
Werk een kennismakingsactiviteit uit om de leerlingen te leren
lector in.
kennen.
5.1 Beginsituatie bepalen
Individueel
De studietrajectbegeleider geeft kwalitatieve feedback
in de oefenmap en plaatst een paraaf op het
Verzamel informatie over de beginsituatie door observatie van de
klas en gesprek met de mentor. Maak hiervoor gebruik van de
infowijzer (zie portaal). Vul de infowijzer doorheen de
oefenperiode in een andere kleur aan met relevante en
bijkomende observatiegegevens.
Voeg de infowijzer toe aan je oefenmap.
feedbackschema van de contracttaken (zie PED).
Toon aan in je lesvoorbereidingen dat je relevante gegevens uit
de infowijzer gebruikt om de beginsituatie van iedere les te
concretiseren.
Semesterspecifiek praktijkgroeiboek
Academiejaar 2014-2015
KHLeuven DLO – professionele bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Semester 3 - tweede programmajaar
7
2.2 Overzicht contracttaken
VERANTWOORDELIJKHEID 2: FUNCTIONEREN BINNEN EEN (KLAS)GROEP
TAAKVELD 4: DE LERAAR ALS OPVOEDER
0rganisatievorm
Verwerking/verslag/ beoordeling
door studietrajectbegeleider/
begeleidingsadvies door klasmentor
4.1 Vaktaak sociale vaardigheden: kennismakingsactiviteit
Per twee realiseren op 9
Beoordeling door lector sociale vaardigheden. De
oktober.
student dient de taak in onderling overleg met de
Werk een kennismakingsactiviteit uit om de leerlingen te leren
lector in.
kennen.
TAAKVELD 5: DE LERAAR ALS BEGELEIDER VAN LEER- EN
0rganisatievorm
Verwerking/verslag/ beoordeling
door studietrajectbegeleider/
begeleidingsadvies door klasmentor
Individueel
De studietrajectbegeleider geeft kwalitatieve feedback
in de oefenmap en plaatst een paraaf op het
feedbackschema van de contracttaken (zie PED).
Individueel
Bespreking door studietrajectbegeleider tijdens
sessie leraar worden (reflectie na oefenlesperiode).
De studietrajectbegeleider noteert kort feedback op
het reflectie-en syntheseverslag en plaatst een paraaf
op het feedbackschema van de contracttaken (zie
PED).
ONTWIKKELINGSPROCESSEN BINNEN EEN KRACHTIJGE
LEEROMGEVING
5.1 Beginsituatie bepalen
Verzamel informatie over de beginsituatie door observatie van de
klas en gesprek met de mentor. Maak hiervoor gebruik van de
infowijzer (zie portaal). Vul de infowijzer doorheen de
oefenperiode in een andere kleur aan met relevante en
bijkomende observatiegegevens.
Voeg de infowijzer toe aan je oefenmap.
Toon aan in je lesvoorbereidingen dat je relevante gegevens uit
de infowijzer gebruikt om de beginsituatie van iedere les te
concretiseren.
5.2 Bordgebruik illustreren (C 18)
Toon aan dat je optimaal gebruik maakt van het bord door
fotomateriaal. Stuur deze foto’s digitaal door naar je
studietrajectbegeleider na de laatste oefenles.
Verwijs hiernaar bij de argumentatie voor competentie 18 op het
reflectie-en syntheseverslag.
Semesterspecifiek praktijkgroeiboek
Academiejaar 2014-2015
KHLeuven DLO – professionele bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Semester 3 - tweede programmajaar
8
5.3 Didactische werkvormen correct benoemen en evolutie in
Individueel
gebruik van werkvormen aantonen (C 17)
Benoem vanaf de eerste volledige oefenvoormiddag (16 oktober)
de didactische werkvormen correct.
Toon aan dat je naar het einde van oefenperiode andere
werkvormen gebruikt hebt dan onderwijsleergesprek, klasgesprek
of aanbiedende werkvormen. Verwijs hiernaar bij de argumentatie
voor competentie 17 op het reflectie-en syntheseverslag.
5.4 Vaktaak didactisch kader II: toets opstellen
Individueel
Begeleidingsadvies door de klasmentor bij het
afgeven van de voorbereidingen. De klasmentor
noteert feedback op de voorbereiding.
De studietrajectbegeleider noteert kort feedback op
het reflectie-en syntheseverslag en plaatst een paraaf
op het feedbackschema van de contracttaken (zie
PED).
Beoordeling door de verantwoordelijke van het
opleidingsonderdeel ‘didactisch kader II’.
1.
De student maakt een toets (voor WO, Nederlands of wiskunde)
voor één van de lessen van de laatste oefendag (24
november voor student 2 en 25 november voor student 1).
2.
Hij of zij geeft de toets (inclusief correctiesleutel en puntenverdeling)
samen met de herwerking van de lesvoorbereiding of samen met de reeds
goedgekeurde lesvoorbereiding af op 18 november.
3.
De klasmentor geeft feedback op de toets en de student kan de toets
bijsturen.
4.
De toets wordt afgenomen door de klasmentor.
5.
De studenten verbeteren de afgenomen toets. Ze maken concrete
afspraken met de mentor.
Op die manier duurt het niet te lang voor de kinderen getoetst worden
over de gegeven leerstof.
6.
De student verbetert de toets en geeft alle informatie door aan de
klasmentor.

De student maakt een mapje en neemt daarin de lesvoorbereiding op,
de toets (alle versies en feedback van de mentor), de verbeterde
toetsen en geeft een antwoord op onderstaande items. Toon aan dat
de vragen begripsvalied of doelstellingvalied zijn aan de hand van
twee concrete vragen.
Semesterspecifiek praktijkgroeiboek
Academiejaar 2014-2015
KHLeuven DLO – professionele bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Semester 3 - tweede programmajaar
9
 Beoordeel de structuur en opmaak van je toets.

Bereken de moeilijkheidsgraad. Zijn jouw vragen geordend in
stijgende moeilijkheidsgraad? Welke aanpassingen zou je
kunnen doen?

Staan de antwoorden en de vragen op één blad?
 Toon aan er variatie is in vraagvorm.
1.
Benoem de vraagvorm (tenminste 3 verschillende).
2.
Pas de redactieregels correct toe per vraagvorm.
 Geef drie tips waarmee je rekening gehouden hebt om de betrouwbaarheid te
verhogen.
a) Benoem de tip.
b) Toon aan dat je er ook daadwerkelijk gebruik van hebt gemaakt.
Semesterspecifiek praktijkgroeiboek
Academiejaar 2014-2015
KHLeuven DLO – professionele bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Semester 3 - tweede programmajaar
10
VERANTWOORDELIJKHEID 3: KWALITEIT BEWAKEN
TAAKVELD 7: DE LERAAR ALS REFLECTIEVE PRACTICUS
0rganisatievorm
7.1 Zelfreflectie invullen
Individueel
Vul na de kennismakingsactiviteit en na iedere
oefenlesvoormiddag (16 – 23 oktober) de zelfreflectie in. Vul voor
de vierdaagse oefenstage in totaal drie reflecties in voor lessen
waarvan je geen lesverslag hebt.
Reflecteer i.f.v. een eerder ingevuld aandachtspunt voor die
welbepaalde les. Concretiseer je eigen didactisch handelen.
Expliciteer zowel je geslaagde als niet-geslaagde didactische
handelingen. Geef een verklaring voor niet-geslaagde didactische
handelingen. Formuleer concrete acties voor de niet-geslaagde
didactische handelingen.
7.2 Vaktaak leraar worden II: zelfreflectieformulier invullen op het Individueel
einde van de oefenlesperiode
Licht je persoonlijke leerpunten toe en verduidelijk de grijs
gearceerde competenties met eigen reflectiegegevens.
TAAKVELD 9: DE LERAAR ALS LID VAN DE
0rganisatievorm
ONDERWIJSORGANISATIE
9.1 Risicoanalyse
Individueel
Verwerking/verslag/ beoordeling
door studietrajectbegeleider/
begeleidingsadvies door klasmentor
De studietrajectbegeleider geeft kwalitatieve feedback
in de oefenmap en plaatst een paraaf op het
feedbackschema van de contracttaken (zie PED).
Beoordeling door studietrajectbegeleider.
De reflectie wordt kwalitatief beoordeeld (zie leraar
worden) en besproken tijdens het individueel gesprek
n.a.v. de oefenlesperiode.
Verwerking/verslag/ beoordeling
door studietrajectbegeleider/
begeleidingsadvies door klasmentor
De studietrajectbegeleider plaatst een paraaf op het
feedbackschema van de contracttaken (zie PED).
Lees de risicoanalyse van je stageschool na op het portaal. Stel je
in regel met de wettelijke voorschriften en vul de nodige
formulieren in het permanent evaluatiedossier (PED) in. Bezorg
deze formulieren ondertekend op de eerste stagedag aan je
klasmentor en/of directie. Laat één ondertekend formulier steken
in je permanent evaluatiedossier (PED).
Semesterspecifiek praktijkgroeiboek
Academiejaar 2014-2015
KHLeuven DLO – professionele bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Semester 3 - tweede programmajaar
11
2.3 Richtlijnen i.v.m. lesonderwerpen
2.3.1
Aanvraag formulier lesonderwerpen
Er wordt geen speciaal formulier voor het aanvragen van lesonderwerpen voorzien, vermits heel wat mentoren van de oefenschool gebruik maken van
de computer om lesonderwerpen te noteren.
De klasmentor geeft de studenten een concrete omschrijving van het lesonderwerp en wat hij/zij ervan verwacht. Bij verbetering van
lessen door de (vak)lector voegen studenten deze uitleg van de klasmentor bij hun lesontwerp, samen met een lesverslagformulier.
Zorg ervoor dat je steeds op de hoogte bent van:
- het correcte tijdstip en de duur van de les,
- de concrete inhoud van het onderwerp,
- het handboek / de handboeken,
- het didactisch materiaal dat in de klas aanwezig is,
- de beginsituatie van de kinderen.
2.3.2
Lesontwerpformulier met toelichting
De studenten vinden deze formulieren terug op het portaal (infotheek / studenten / BaLO Heverlee / praktijk BaLO semester 3).
Semesterspecifiek praktijkgroeiboek
Academiejaar 2014-2015
KHLeuven DLO – professionele bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Semester 3 - tweede programmajaar
12
2.3.3
Lesgang met toelichting
TIMING
LESGANG + LEERINHOUDEN
DIDACTISCHE WERKVORMEN, MATERIAALGEBRUIK EN
ORGANISATIE
Een tijdsaanduiding kan
1. Fasering
1. Keuze van de werkvormen
In een les kan je meestal volgende fasen onderscheiden.
Enkele tips waarmee je rekening kan houden :
nuttig zijn om zich

vooraf te bezinnen over
a. Inleiding
de duur van de
bijvoorbeeld :
verschillende fasen.

aandacht trekken
Geef daarom aan

belangstelling opwekken
wanneer elke nieuwe

probleem stellen
lesfase vermoedelijk zal

bij gekende leerstof aansluiten
variatie in werkvormen ondersteunt de motivatie en de
concentratie van de leerlingen;

kijk na of eenzelfde werkvorm niet te lang aangehouden
wordt of niet te dikwijls terugkomt in opeenvolgende
lessen;

activeer meerdere leerlingen door hen zoveel mogelijk de
gelegenheid te bieden zelf te ontdekken, te handelen, te
beginnen of hoelang ze
verwoorden, te besluiten, ...;
zal duren.
b. Leskern

Als je dit doet, vermijd
bijvoorbeeld :
tussen de leerlingen, pas het tempo aan waar nodig,
je vast en zeker veel te

contact met nieuwe leerinhouden
voorzie bijkomende hulp voor zwakkere leerlingen en
lange inleidingen of loop

probleemoplossing
moeilijkere of bijkomende oefenstof voor de 'vlugge'
je minder kans tien

aanbrengen en ordenen van informatie
werkers;
minuten te vroeg klaar

expliciteren van regels
te zijn met je les.

...

hou ook steeds rekening met de individuele verschillen
overweeg uiteraard of de gekozen werkvorm de meest
aangewezen is om de vooropgestelde doelstellingen te
realiseren.
c. Vastzetting en/of verwerking
bijvoorbeeld :

inhaalmoment

inoefening van leerstof

nagaan of de vooropgestelde doelen bereikt zijn
(evaluatie)

...
Semesterspecifiek praktijkgroeiboek
Academiejaar 2014-2015
KHLeuven DLO – professionele bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Semester 3 - tweede programmajaar
13
Deze lesfase voorzie je doorgaans op het einde van je les.
Soms kan je nochtans ook verwerkingsmomenten voorzien
telkens een deel van de leskern is afgewerkt.
In veel lessen zal je merken dat een lesfase in meerdere
lesmomenten kan worden opgesplitst.
Ook deze lesmomenten gaan we benoemen in termen van
de lesdoelen die je beoogt.
De structuur van een les geef je aan door de lesmomenten
en -fasen te onderstrepen en/of te nummeren.
Zo springt de lesopbouw ook visueel direct in het oog van
iedereen die je voorbereiding inkijkt.
Te raadplegen bronnen:
Bogaerts, H. (2004). Het ontwerpen van lessen, Leuven, Acco.
Bogaerts, H. (2004), Praktijkbundel, Leuven, Acco.
!! De afspraken i.v.m. de inhoud en de uitwerking van de lessen worden steeds nageleefd. Dit betekent dat de lessen voldoende en volledig worden
uitgewerkt en afgegeven, conform de gegeven richtlijnen die van toepassing zijn voor de respectieve jaren en conform module voor ontwerpen van
lessen. De lessen worden volledig afgegeven (bijv. alle bijlagen, werkblaadjes, lesverslag, ingevuld lesontwerpformulier...) , zowel bij een eerste versie,
als bij de herwerking als bij de definitieve versie. Werk- en oefenbladen worden steeds verzorgd en getypt toegevoegd. Bij herwerkingen is de originele
versie steeds duidelijk te onderscheiden. Indien de student zich niet aan voorgaande afspraken houdt, dan wordt dit verrekend in zijn resultaat op
oefenlessen (onderbouwd werken).
Bovenaan rechts van het lesontwerpformulier noteert de klasmentor datum van ontvangst en paraaf. Zo nodig wordt de reden van uitstel genoteerd.
Semesterspecifiek praktijkgroeiboek
Academiejaar 2014-2015
KHLeuven DLO – professionele bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Semester 3 - tweede programmajaar
14
2.3.4
Overzicht van wenselijke lesonderwerpen in semester 3
GODSDIENST
wenselijk
niet-wenselijk
liefst onderwerpen waar de levensbeschouwelijke of gelovige duiding een plaats krijgt
filosoferen met kinderen, wonderverhalen, wereldgodsdiensten
NEDERLANDS
wenselijk
niet wenselijk
luisteren en spreken; spelling; poëzie
- schrijven (stellen), lezen: leesbevordering en speciale organisatievormen, lessen
begrijpend lezen die zonder handleiding uitgewerkt moeten worden
taalbeschouwing
WISKUNDE
wenselijk
niet wenselijk
De studenten krijgen pas in de loop van semester 3 input over didactiek meetkunde en
didactiek metend rekenen.
FRANS
wenselijk
niet wenselijk
studenten geven geen (taalinitiatie) Frans tijdens de actieve stage
MUZIKALE OPVOEDING
wenselijk
niet wenselijk
liederen; kritisch zijn voor tekst en melodie; lessen van 25’; moet niet thematisch gebonden
zijn
Semesterspecifiek praktijkgroeiboek
Academiejaar 2014-2015
KHLeuven DLO – professionele bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Semester 3 - tweede programmajaar
15
BEELDOPVOEDING
wenselijk
-
niet wenselijk
opdrachten waarbij de nodige creativiteit van de student en de kinderen wordt verwacht
een muzische houding tonen
meer werken vanuit een thema
durven een activiteit in elkaar te steken met meerdere opdrachten en materialen
- te resultaat gerichte opdrachten en producten
- werken met mallen, nadoen en clichématig werken
BEWEGINGSOPVOEDING
wenselijk
niet wenselijk
- kleine spelen, loopspelen, sportspelen
- bal- en dingvaardigheden
- balanceren, steunen, springen, rotaties
- kruipen, klauteren, klimmen
- hangen, schommelen, slingeren
- trekken en duwen, heffen en dragen
- ritmisch en expressief bewegen
- zwemmen: opwarming en watergewenning; begeleiden van deelgroepen met specifieke
opdrachten
- trampolinegebruik
- té specifieke sporttechnieken (lay-up, hoogspringtechnieken,…)
- zwemlessen aan de hele klasgroep tenzij opwarming en/of watergewenning
DRAMA
wenselijk
niet wenselijk
- uitwerken van een dramales rond een thema dat aansluit bij de leefwereld van de kinderen
aaneenschakeling van dramaspelletjes zonder doelgerichte aanpak
(vb.: boos, ik ben vandaag zo vrolijk, jaloezie, zee-zon-zalig, kriebelbeestjes, punt uit!, …)
- opbouw dramales respecteren: inleiding (opwarming) – kern – verwerking - cooldown
- focus op verbale OF niet-verbale werkvormen
- aandacht voor creëren en beschouwen
- aandacht voor persoonlijkheidsvormende (sociale) aspect van dramales
WO
wenselijk
losse les(sen)
Semesterspecifiek praktijkgroeiboek
Academiejaar 2014-2015
niet wenselijk
Studenten hebben nog geen input gekregen over het uitschrijven van een WO-thema.
KHLeuven DLO – professionele bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Semester 3 - tweede programmajaar
16
3 Begeleiding en beoordeling
3.1
Zelfreflectie in te vullen door de student na semester 3
Het is belangrijk dat studenten zichzelf leren beoordelen in hun professionele groei. Ze doen dit i.f.v. een vooraf bepaald aandachtspunt. Ze expliciteren
hun eigen didactisch handelen.
De student vult na afronding van de oefenperiode de digitale versie van het reflectie- en syntheseverslag in. De student brengt dit ingevulde verslag mee
naar de sessie leraar worden op donderdag 4 december. De student stuurt het reflectie-en syntheseverslag ten laatste op maandagmorgen
8 december door aan de studietrajectbegeleider via mail.
Het stageverslag van de klasmentor en de oefenmap worden op 4 december tijdens de sessie leraar worden afgegeven aan de studietrajectbegeleider. Er
wordt enkel afgeweken van deze afspraak indien de student inhaallessen heeft op dinsdagnamiddag 2 december. Indien de student de laatste oefenles
geeft op dinsdagnamiddag 2 december geeft hij/zij alles af aan de studietrajectbegeleider binnen de drie dagen na de laatste oefenles. De student
bespreekt dit vooraf met de studietrajectbegeleider.
3.2 Feedback op contracttaken
De contracttaken die vaktaken zijn, worden verrekend in de evaluatie van de opleidingsonderdelen waarvoor ze opgegeven werden. Over de
contracttaken die stagetaken zijn, geeft de klasmentor begeleidingsadvies, de studietrajectbegeleider beoordeelt ze en verrekent deze in de beoordeling
van de didactische stage (het stagecijfer).
De verantwoordelijkheid voor de stagetaken ligt bij de student. De uitvoering ervan beïnvloedt de beoordeling van zijn professioneel
functioneren. De studietrajectbegeleider baseert zich hiervoor op de informatie over professionele groei van de student van de betrokken mentoren
en lectoren uit het opleidingsinstituut.
3.3 Gebruik van de begeleidings- en beoordelingsformulieren
Meer informatie over het gebruik van de begeleidings- en beoordelingsformulieren is opgenomen in het permanent evaluatiedossier van de student.
Semesterspecifiek praktijkgroeiboek
Academiejaar 2014-2015
KHLeuven DLO – professionele bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Semester 3 - tweede programmajaar
17
3.4 Bindende praktijkafspraken
3.4.1

Algemene afspraken
Als de oefenlessen van de student niet kunnen plaats vinden, observeert hij of neemt hij deel aan de activiteit die in de plaats komt: een
leerwandeling, een demonstratieles,… . Er wordt een kort verslag gemaakt eventueel aangevuld met documentatie. De student haalt deze oefenlessen
STEEDS in.

Indien de klasmentor tijdens een oefenles afwezig is, wordt achteraf een reflectieverslag geschreven aan de hand van het lesverslagformulier.

Ieder probleem wordt afzonderlijk bekeken door de studietrajectbegeleider en altijd in onderling overleg met de klasmentor.
Bij moeilijke beslissingen wordt de studietrajectbegeleider ondersteund door de jaarcoördinator en/of het opleidingshoofd.

Indien de inhoudelijke en didactische uitwerking van de lesvoorbereiding bij het afhalen van de herwerking (zie schema pag. 4) onvoldoende is, mag
de klasmentor beslissen de student deze lessen niet te laten geven. De klasmentor contacteert dan wel de betrokken STB van de student. De student
observeert voor de desbetreffende les(sen) de mentor en maakt hiervan een verslag. De desbetreffende les wordt als onvoldoende beschouwd. De
studietrajectbegeleider verrekent dit in het resultaat van de oefenlesperiode.

De eindevaluatie voor de praktijk is geen rekenkundig gemiddelde van de afzonderlijke lesbeoordelingen. Voor de beoordeling van de semesters
wordt gecontroleerd of de student minstens niveau 2 behaalt op de grijs gearceerde competenties. Ook de evolutie is belangrijk zowel binnen een
semester als over de semesters heen.

Het niet slagen op een gedeelte van het opleidingsonderdeel Praktijk II kan leiden tot een onvoldoende voor het geheel. De examencommissie heeft
de plicht en het recht om studenten niet te laten slagen; een tussencijfer heeft geen autonome betekenis.

De studenten met een onvoldoende voor stage kunnen dit niet ophalen door een voldoende of meer voor onderzoeksactiviteit en didactische ateliers.
Ze krijgen automatisch een 9/20 voor Praktijk II.
-
Indien een student een onvoldoende haalt op het opleidingsonderdeel Praktijk II omwille van een clausulering door een slechte score op competentie
24, is een tweede zittijd in augustus mogelijk.
De student kan in dat geval extra bewijslast verzamelen om een vooruitgang op deze competentie aan te tonen.
Semesterspecifiek praktijkgroeiboek
Academiejaar 2014-2015
KHLeuven DLO – professionele bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Semester 3 - tweede programmajaar
18
Wanneer wordt geclausuleerd op taalcompetentie 24 (kan voor schriftelijke en/of mondelinge taal) in praktijk II in 2BaLO?
A. Schriftelijke taal
Als de student tijdens de verschillende stages . . . .
- taalfouten op bord schrijft en/of
- taalfouten op werkbladen voor leerlingen schrijft/typt en/of
- taalfouten in schrijfproducten (opstel, werkblad, agenda, …) van kinderen laat staan en/of
- opvallend veel taalfouten in lesontwerpen en reflectieverslagen schrijft
en/of
B. Mondelinge taal
Als de student tijdens de verschillende stages . . . .
- een spraakgebrek vertoont ( = onvoldoende trilling bij de uitspraak van tongpunt- r of huig-r, tong tussen de tanden bij de uitspraak van s/z/ t/d/
n/ l , zeer scherpe uitspraak van s, algemene onzuivere uitspraak) en/of
- zeer sterke dialectklanken vertoont en/of het opvallend gebruik van dialectwoorden en/of
- spreekt met een heel hese stem waardoor de verstaanbaarheid eronder lijdt
3.4.2
Specifieke afspraken i.v.m.
nakijken van lesvoorbereidingen muzikale opvoeding en schrift
Lessen muzikale opvoeding en lessen schrift worden steeds nagekeken door de vaklector.
nakijken en realiseren van lessen beweging
Indien in het weekschema van de oefenstage een les beweging geprogrammeerd is, wordt deze les (ook in het geval dit een zwemles is) door de
betrokken student gerealiseerd. De betrokken student dient voorafgaandelijk een lesontwerp in bij de vaklector volgens de afspraken van het
indienschema (zie schema pag. 4).
invoeren van oefenlessen in SIS
 Het overzicht van de oefenlessen wordt ingevoerd in het SIS zo vlug mogelijk nadat de student zijn lesonderwerpen gekregen heeft en
minstens acht dagen voordat de lessen gegeven worden. Bij het lesonderwerp wordt tussen haakjes de naam genoteerd van de student die de
oefenles geeft. Te laat invoeren van de stageroosters in het SIS-systeem zonder verwittigen wordt gesanctioneerd bij professionele houding. Het
laattijdig invoeren van stageroosters bemoeilijkt immers de organisatie van de stagebezoeken vanuit het opleidingsinstituut.

De student verwittigt tijdig de studietrajectbegeleider indien er een wijziging is in het uurrooster van de te geven oefenlessen. De student
voert alle wijzigingen ook tijdig in het SIS in.
Semesterspecifiek praktijkgroeiboek
Academiejaar 2014-2015
KHLeuven DLO – professionele bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Semester 3 - tweede programmajaar
19
indienen oefenlessen en oefenmap /permanent evaluatiedossier

De student geeft op vraag van de studietrajectbegeleider na elke oefenvoormiddag de lesontwerpen en de lesverslagen af aan de
studietrajectbegeleider. Op die manier kan de studietrajectbegeleider de studenten beter bijsturen. De student maakt, indien gewenst, zelf
een kopie van deze documenten. De studietrajectbegeleider bewaart de lesverslagen in het dossier.

De map met oefenlessen en het permanent evaluatiedossier worden ingediend op donderdag 4 december. Indien de student zijn laatste
oefenles geeft op dinsdagnamiddag 2 december (omwille van inhaallessen) dient hij/zij de oefenmap met oefenlessen en het permanent
evaluatiedossier in bij de studietrajectbegeleider binnen de drie dagen na de laatste oefenles. De student bespreekt dit vooraf met de
studietrajectbegeleider. Laattijdig indienen zonder verwittiging en geldige reden wordt verrekend bij administratieve stiptheid. Indien de
oefenmap met oefenlessen en het permanent evaluatiedossier, zonder geldige reden, niet werden ingediend ten laatste 5 werkdagen voor de
praktijkvergadering van de oefenlesperiode, wordt de stage niet meer voor beoordeling in aanmerking genomen. Als de student ziek is op de
dag dat de stagemap moet ingediend worden, moet hij/zij hiervoor een doktersbewijs kunnen voorleggen. De student neemt dan zo snel
mogelijk contact op met de betrokken studietrajectbegeleider.
De studenten krijgen de oefenmap met oefenlessen terug na de praktijkvergadering van de oefenlesperiode. De studenten zijn zelf
verantwoordelijk voor het ophalen van deze stagemap.
Het niet naleven van voorgaande afspraken wordt verrekend bij professionele houding. Bij gebreke worden de punten in de evaluatie gedrukt.
Semesterspecifiek praktijkgroeiboek
Academiejaar 2014-2015
KHLeuven DLO – professionele bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Semester 3 - tweede programmajaar
20
4 Onderbouwd en innoverend werken – uitwerken van een onderzoeksactiviteit
4.1 Toelichting opzet van de onderzoeksactiviteit
Als leraar word je in je klas- en schoolpraktijk vaak geconfronteerd met vragen of uitdagingen waarop je niet meteen een onderbouwd antwoord kant en
klaar kan bieden. Bovendien moet je als leraar ook in staat zijn om in te spelen op veranderingen, nieuwe ‘trends’ in de samenleving en in het onderwijs.
In de opleiding willen we hierop inspelen door te werken aan een onderzoekende houding en enkele informatie- en onderzoeksvaardigheden. In het
tweede opleidingsjaar werken studenten hiertoe (per 2) een onderzoeksactiviteit uit in de stageklas van semester 3. Vanuit de opleiding worden voor de
volgende leergebieden / eindtermen onderwerpen voorgesteld: Nederlands, wiskunde, wereldoriëntatie, drama, beeld, bewegingsopvoeding, sociale
vaardigheden, leren leren, godsdienst, muziek, ICT. Studenten doorlopen de onderzoekscyclus en worden hierbij begeleid door een inhoudelijk begeleider
en onderzoekscoach. Zij realiseren deze onderzoeksactiviteit (50’-75’) op woensdag 26 november.
4.2 Planning van de onderzoeksactiviteit
datum
9/10
16/1023/10
14/11
26/11
5/12
Wat
Studenten kiezen op 2/10 (per 2) een onderwerp voor de onderzoeksactiviteit.
Ze communiceren hun keuze op 9/10 aan de klasmentor.
Studenten communiceren hun concrete onderzoeksvraag aan de klasmentor.
Studenten maken concrete afspraken met de klasmentor i.v.m. de realisatie van
de onderzoeksactiviteit.
Studenten sturen ter info hun definitieve onderzoeksplan via één mail door aan de
inhoudelijke begeleider, de onderzoekscoach en de klasmentor. De klasmentor
hoeft hierop geen feedback te geven.
Studenten realiseren de onderzoeksactiviteit in de klas (max. 75’). Studenten
blijven steeds van pauze tot pauze in de klas.
Klasmentor mag mondeling feedback geven, de klasmentor moet geen schriftelijke
feedback geven.
Studenten sturen ter informatie het onderzoeksverslag door naar de klasmentor.
4.3 Feedback en evaluatie
Studenten dienen na realisatie een onderzoeksverslag in. Ze presenteren hun onderzoeksactiviteit ook op een posterbeurs. De onderzoeksactiviteit wordt
beoordeeld door de inhoudelijk begeleider (eventueel in overleg met de onderzoekscoach).
De klasmentor geeft op woensdag 26 november feedback op de realisatie van de onderzoeksactiviteit.
Semesterspecifiek praktijkgroeiboek
Academiejaar 2014-2015
KHLeuven DLO – professionele bachelor in het onderwijs: lager onderwijs
Semester 3 - tweede programmajaar
21