Transcript De Dix-Hallpike manoeuvre en Epley manoeuvre

26
test en techniek in beeld
Diagnose en behandeling BPPD
De Dix-Hallpike
manoeuvre en
Epley manoeuvre
De Dix-Hallpike manoeuvre is een test om de vermoedens van de diagnose Benigne Paroxysmale Positie
Duizeligheid (BPPD) te onderbouwen. Bij volledige informatie vanuit het onderzoek kan men overgaan
op therapie, de Epley manoeuvre. In dit artikel wordt de uitvoering van de Dix-Hallpike manoeuvre en de
Epley manoeuvre omschreven, uitgevoerd in een eerstelijns praktijksetting. Als uitgangspunt geldt dat er
sprake is van BPPD met betrokkenheid van het linker posterieure semicirculair kanaal met als oorzaak
canalithiasis. Wanneer er sprake zou zijn van cupulolithiasis, wordt de Sémont manoeuvre toegepast. De
Sémont manoeuvre wordt hier niet verder uitgewerkt, omdat dit artikel gerelateerd is aan de case report in dit
nummer (pagina 22-25).
Tekst: Kimberly Smits | Foto’s: Charlene van Kasteren
Het onderzoek: de Dix-Hallpike manoeuvre Met de
Dix-Hallpike manoeuvre wordt de vorm van BPPD bepaald, welk semicirculair kanaal er betrokken is en wat
de aangedane zijde is. De uitgangspositie is bepalend en
afhankelijk van welke zijde is aangedaan. Hier wordt de
manoeuvre besproken met betrokkenheid van de linker
zijde. De fysiotherapeut staat aan de aangedane zijde bij
de behandeltafel. De cliënt zit in langzit op de behandeltafel en het hoofd wordt 45º naar links geroteerd (afbeelding 1). Hierdoor wordt het linker posterieure semicirculair
kanaal in het vlak van de beweging gebracht en getest.
Vervolgens wordt de cliënt snel in ruglig gebracht met het
hoofd over de rand van de behandeltafel in 30° hyperextensie, het hoofd blijft 45° naar links geroteerd (afbeelding
2). De fysiotherapeut observeert de ogen van de cliënt
en kijkt hierbij naar de latentietijd, duurtijd en richting van
de nystagmus. Gelijktijdig met de nystagmus ontstaat de
draaiduizeligheid (zie voor verdere uitleg rubriek Casuïstiek, Diagnostiek en Behandeling in dit nummer van FysioPraxis, pagina 22-25).
Kimberly Smits is fysiotherapeut,
Fysiotherapie Spaland Schiedam,
en Master manueel therapeut in
opleiding, Transfergroep Rotterdam.
FysioPraxis | maart 2014
De behandeling: de Epley manoeuvre
De Dix-Hallpike manoeuvre en de Epley manoeuvre gaan in elkaar
over en hebben daardoor dezelfde uitgangspositie. Het
doel van de behandeling is het repositioneren van de
otolieten die zich bevinden in het posterieure semicirculair kanaal. Deze repositie vindt plaats door middel van
de Epley manoeuvre. De Epley manoeuvre wordt vanuit
langzit uitgevoerd. De fysiotherapeut staat aan de aangedane zijde bij de behandeltafel. De cliënt bevindt zich
in langzit met het hoofd 45° naar de aangedane zijde geroteerd (afbeelding 1). De cliënt wordt versneld in ruglig
gebracht met het hoofd 45° naar de aangedane zijde
geroteerd en in 30° hyperextensie (afbeelding 2). Tijdens
de derde positie wordt het hoofd van de cliënt over 90°
naar de niet-aangedane zijde gedraaid, hierbij wordt de
hyperextensie behouden en bevindt het hoofd zich in 45°
rotatie (afbeelding 3). Vervolgens positioneert de cliënt
zich op de zij, waarbij de hoofdpositie ten opzichte van
de romp wordt behouden (afbeelding 4). Tijdens de eindpositie komt de cliënt tot zit en wordt het hoofd in neutrale
positie gebracht (afbeelding 5). Elke positie wordt 30 seconden aangehouden.
27
Afbeelding 1. De fysiotherapeut staat aan de aangedane zijde. De cliënt zit
in langzit op de behandeltafel met het hoofd 45º naar links geroteerd.
Afbeelding 2. De cliënt wordt versneld in ruglig gebracht met het
hoofd over de rand van de behandeltafel in 30° hyperextensie,
het hoofd blijft 45° naar links geroteerd.
Afbeelding 3. Het hoofd van de cliënt wordt over 90° naar de niet-aangedane
zijde gedraaid. Hierbij wordt de hyperextensie behouden en bevindt het
hoofd zich in 45° rotatie.
Afbeelding 4. De cliënt positioneert zich op de zij, waarbij de
hoofdpositie ten opzichte van de romp wordt behouden.
Afbeelding 5. Tijdens
de eindpositie komt de
cliënt tot zit en wordt het
hoofd in neutrale positie
gebracht.
FysioPraxis | maart 2014