Transcript een-programma-pakket-voor-berekeningen-bij

W E R K D O C U M E N T
EEN PROGRAMMA-I'AKKET
VOOR BEREKENINGEN
B I J PUTONTTREKKING
door
G.A. V e n
1 9 7 9 - 1 0 Abw
ianuari
\
R I J K S D I E N S T
V O O R
D E
I J S S E L M E E R P O L D E R S
S M E D I N G H U I S
L E L Y S T A D
NOTATIES
.$'
dimensie
I
I
t
s
.
k
doorlaatfactor
m/d
D
dikte van het watervoerend pakket
m
kD
doorlaatvermogen van het watervoerend pakket
m2/d
c
weerstand van een slecht' doorlatende laag
d
L
lekfactor of spreidingslengte =
m
s
grandwaterstand- of stijghoogteverlaging
m
Q
debiet van een pompput
m3/d
t
tijd
d
r
afstand tot de pompput
m
e
effectieve porositeit, d.w.2. dat deel van het
bodemskelet dat bijdraagt aan de stroming
-
I N H O U D
INLEIDING
NIET-STATIONAIRE STROMING IN EEN PAKKET MET VOLKOMXN
SPANNINGSWATER
Theis plot
STATIONAIRE STROMING IN EEN PAKKET MET ONVOLKOMEN
SPANNINGSWATER
De Glee print
De Glee plot
Verlaging bij meer dan $&n pompput
Verlaging bi j varierende cuaarde
Reistij dberekening bij varierende c-waarde
NIET-STATIONAIRE STRO1.IING IN EEN PAKKET MET ONVOLKOMEN
SPANNINGSWATER
Hantush print
Hantush plot
Walton plot
STATIONAIRE STROMING IN EEN PAKKET MET TWEE WATERVOERENDE
LAGEN
Huisman-Kernperman
GEBRUIKERSHANDLEIDING
SAMENVATTING
LITERATUUR
I. INLEIDING
Sinds een aantal jaren zijn er verscheidene programma's ontwikkeld
voor het berekenen van 0.a. grondwaterstandsverlagingen bij het onttrekken van water door middel van pompputten. Deze ~rogramma's kun.
nen worden gebruikt voor:
'
.
,
-
,
het interpreteren van pompproeven
het berekenen vanverlagingen bij pompstations en andere onttrekkingen
het bepalen van de grootte van beschermingszones .rond pompstations
op basis van verblij'ftijden.
.
,
Ten einde het gebruik van de programma's beter mogelijk te maken,
zijn deze min of meer geiiniformeerd en in BBn pakket ondergebracht.
De programma's zijn geschreven in BASIC en kunnen worden gebruikt op
de HP 9830 tafelcomputer.
Aan'elk van de programma's is een paragraaf gewijd, waarin de formules staan die worden toegepast.
Aangegeven wordt welke invoergegevens nodig zijn en wat de uitvoer
van het programma is.
Voor bijzonderheden wordt zoveel mogelijk naar de betreffende literatuur verwezen. Een afdruk van elk van de programna's is als bijlage opgenomen.
Het laatste hoofdstuk geeft een korte gebruikershandleiding.
.I
2. ENKELE VEEL VOORKOMENDE FUNCTIES BIJ GRONDWATERSTROMING
Bij staticnaire en niet-stationaire
formules voor de berekening
van grondwaterstroming bij onttrekking door middel van pompputten,
komen veelvuldig bepaalde functies voor. Om te vermijden dat voor
elk van de programma's een programmadeel zou moeten worden geschreven waarin deze functies worden berekend, is een aparte file (key
file) samengesteld. In die file zijn deze functies als subroutines
opgenomen.
Voor gebruik van 6611van de later genoemde programma's dient deze
zogenaamde 'key file' te worden geladen door middel van het commando.
1-1
loadkey 1
De key file bevat de volgende subroutines:
a. fnw voor het berekenen van de zogenaamde Theis well function
W (u). (lit. 1, pag. 52).
b. fnv voor het berekenen van de zogenaamde uitgebreide Theis well
function, W (u, r/L) (lit. 1, pag. 79).
W (u, r/L)
=
U
J
-
1
- exp
Y
(
-
y
r2
-)
dy
4 ~ 2 ~
De functiewaarde wordt berekend door numerieke integratie met
een toenemende stapgrootte.
c. fni, fnk, fnj en fnl voor het berekenen van de gemodificeerde
.
Besselfuncties ~ ~ ( x ) Ko(x),
,
I1 (x) en K0(x) Deze functies kunnen
door middel van reeksontwikkeling worden berekend. Hiervoor gelden de volgende formules (lit. 2, pag. 171).
De routines' leveren voor argumenten 0.01 < x < 10 functiewaarden met
ten minste 6 decimalennauwkeurig.
.
Een afdruk van 'de key' f i l e ' s t a a t i n b i j l a g e 1 .
.. .
. .
. .
.
.
.
3. NIET-STATIONAIRE STROMING IN EEN PAKKET MET VOLKOMEN SPANNINGSWATER
Dit geval'doet zich voor als er gepompt wordt uit een watervoerend
pakket dat van boven en onder wordt afgesloten door een ondoorlatende laag (zie fig. 1 ) .
Fig.
1.
Onttrekking bij volkomen spanningswater
.
.it .Gmping
.
Qw
.e,ore
I
\I/
'
the pumping t.
,
test
Bij berekeningen moet voldaan zijn aan de volgende voowaardh:
-
het watervoerend pakket is onbegrensd;
het pakket is homogeen,-i-sot-roop-envan gelijke dikte in het ge-
>
hied dat door de onttrekking wordt be~nvloed;
/
- het debiet is constant;
- de pompput is over de gehele dikte van het pakket van
een filter
voorzien (d.w.2. uitsluitend horizontale stroming).
Het zal duidelijk zijn dat aan sommige voowaarden in de praktijk
niet geheel wordt voldaan. Hierdoor kunnen (meestal geringe) afwij.
kingen voorkomen in de werkelijke situatie.
.
De formules dievoor dit geval-gebruiktworden gelden ook voor een
pakket met freatisch water. Hierbij moet extra aan de volgende voorwaarden zijn voldaan:
-
de diameter van de'put is klein, d.w.2. de berging in de put is
verwaarloosbaar klein;
- de verlaging moet gering zijn in verhouding met de dikte van het
watervoerende pakket.
3.1. Theis p l o t
..
D i t programma l e v e r t een g r a f i e k op waarin de v e r l a g i n g s u i t g e z e t
wordt tegen t / r 2 , beide op logarithmische s c h a a l . Deze w i j z e van
u i t z e t t e n i s g e b r u i k e l i j k b i j h e t analyseren van pompproefgegevens.
De formule l u i d t :
Invoergegevens:
-
Q , kD en S
- voor de bepaling van de s c h a a l van de g r a f i e k moet worden opgegeveq.?de minimale en maximale v e r l a g i n g s i n cm en idem l o g ( t / r 2 ) .
Een voorbeeld van een d e r g e l i j k e g r a f i e k i s gegeven i n f i g u u r 2. Het
programma s t a a t op f i l e 2 . B i j l a g e 2 g e e f t de t e k s t van h e t programma.
Fig. 2 . Voorbeeld u i t v o e r Theis p l o t
4. STATIONAIRE STROMING IN EEN PAKKET MET ONVOLKOMEN SPANNINGSWATER
In dit geval wordt uitgegaan van onttrekking aan een watervoerend
pakket, dat aan de onderzijde begrensd wordt door een ondoorlatende
laag. Aan de bovenzijde komt een semi-permeabele laag voor (fig. 3).
Fig. 3. Onttrekking bij onvolkomen spanningswater
Yq
.I
t h e Pumping
.
I
-
..
Boven deie laag is de stijghoogte ofgrondwaterstand horizontaal.
,,... . :
.. . ,
Ten'gev01'~evan de stijghoogteverla'gingin het watervoerende pakket
,
vindt er voeding plaats door de semi-pebeabele laag. Deze voeding
is rechtevenredig met het potentiaalverschil aan weerszijden van de-
.
.
:
ze laag. Het gevolg hieman is dat kleinere stijghoogteverlagingen
optreden dan bij volkomen spanningswater, waarbij geen voeding plaatsvindt. Omd'at deze situatie veelvuldig voorkomt in de Flevopolders,
..
zijn hier diverse programma's voor beschikbaar.
Naast devoo&&rden
zoals die worden genoeid in 3, moet voor toe-.
passing van de berekeningsmethode voldaan zijn aan de volgende voorwaarden:
-
de potentiaal boven de semi-permeabele laag moet nagenoeg'constant
zijn;
-L>3D;
-
stationaire stroming.
.
4.1 De Glee print
Met dit programa kan de eindverlaging (dus bij stationaire toestand)'
op een bepaalde afstand van het onttrekkingspunt worden berekend.
De formule voor de,verlaging luidt:
Invoergegevens:
-
Q, kD en C
r (zo vaak als gewenst)
.
Een voorbeeld van de uitvoer geeft fig. 4. Het programma staat op
file 3. ~ijlage3 geeft de programatekst.
Fig. 4. Voorbeeld uitvoer De Glee print
EIliDVERLAGIIlG VLGC;.
UE GLEE
4.2. De Glee plot
Dit programa levert een grafiek van de verlaging s tegen de afstand
r op een logarithmische schaal.
Formule als bij 4.1.
Invoergegevens:
-
Q, kD en c
de begrenzingen van de grafiek, voor s in cm en voor r in m.
Een voorbeeld van de uitvoer geeft fig: 5.
Het programa staat op file 4. Bijlage 4 bevat een afdruk van het
programma.
Fig. 5. Voorbeeld u i t v o e r De Glee p I b t
4.3. Verlaging b i j meer dan QGn pompput
Wanneer h e t geen puntonttrekking b e t r e f t , z i j n de programma's genoemd i n 4.1 en 4.2 n i e t zonder meer bruikbaar. Omdat b i j pompstat i o n s meestal o n t t r e k k i n g p l a a t s v i n d t aan een s e r i e pompputten, i s
hiervoor een s p e c i a a l programma geschreven. H i e r b i j wordt d e z e l f d e
berekeningswijze toegepast a l s b i j 4 . 1 , met d i t v e r s c h i l d a t de verl a g i n g op e e n zeker punt berekend wordt door s o m a t i e van de v e r l a gingen veroorzaakt door e l k e pompput ( s u p e r p o s i t i e ) .
Formule:
<
n
s = c
i=l
2Qi
n l<D 0
ri
(-L )
n = a a n t a l pompputten
Q i = debief pompput i
r i = a f s t a n d ' t o t pompput i
Invoergegevens:
- ,kD en c
- per pompput
-
Q, x en y co'drdinaat i n m
,
.
zo va?k ili geGenst de 5 en y co'drdinaat van h e t p i t waarvan de
v e r l a g i n g moet worden berekend.
Fig. 6 g e e f t een rekenvoorbeeld. Het programma i s beschikbaar op
f i l e 5. B i j l a g e 5 g e e f t de programmatekst.
Fig. 6. Voorbeeld u i t v o e r
BER. EINDVERLHGING B I J MEER PUMPPUTTEII ( D E GLEE).
=
KD
C =
7 5 0 0 M2/DAG
5000 DHGEN
FI EN Y=
PI EN Y = .
M EH Y =
Fl EN Y =
N EH Y=
PI E l l 'i=
Fl EH Y=
FI E l l Y=
PI EH Y=
PI ' E l l ,Y=
M Ell Y=
4.4. Verlaging b i j variErende c-waarde
I n d e p r a k t i j k komt h e t nogal eens voor d a t de d i k t e van een s l e c h t
:
: .
;:
doorlatende l a a g s t e r k v a r i e e r t . Om i n d a t geval verlagingen t e kunnen berekenen z i j n andere dan de h i e r t o e g e p a s t e rekentechnieken
noodzakelijk ( e i n d i g e elementen methode).
Om toch een g l o b a l e indruk t e kunnen k r i j g e n van de i n zo'n geval
optredende v e r l a g i n g e n , i s een a n a l y t i s c h e o p l o s s i n g a f g e l e i d voor
een s t e r k geschematiseerd geval. Deze schematisering houdt i n d a t
met twee c-waarden wordt gerekend, waarbij g e l d t :
,c = C I
c = c2
voor
o < r < R
voor
r > R
Als c l g e l i j k genomen wordt aan c2 z i j n de uitkomsten exact g e l i j k '
aan d i e van De Glee p r i n t ( z i e 4.1).
Formules :
voor o < r < R
verder g e l d t :
.
SR
=
L L2
.
Znvoergegevens:
- Q, ' k ~ ,c I ,
-
Cj,
R
r (zo vaak a l s gewenst)
Q
2T KD L, K I
KO (RIL2)
(fT)
10 (fi
Fig. 7 g e e f t een rekenvoorbeeld. Het programma s t a a t op f i l e 6 . Een
afdruk van h e t p r o g r a m a s t a a t op b i j l a g e 6.
Fig. 7. Voorbeeld
uitvoer
. .
BER. EINDVERLRGING I N EElI PRI'KET IlET 2 C-WHhRUEN
R=
R=
R=
RE
R=
R=
R=
50
100
200
500
1000
2000
5000
M
M
M
S=
S=
M
S=
S=
M
S=
S=
11
S=
M
6 5 . 6 CM
5 5 . 0 iC1.1
4 4 . 4 CM
36.5 CI.1
20.M C t l
1 0 . 6 [.PI
2 . 4 CI1 ,'
,
.
4.5. ~ e i s t idberekening
j
b i j v a r i s r e n d e c-waarde
Voor h e t v a s t s t e l l e n van beschermingszones rond e e n ' p o m p s t a t i o n w o r den vaak berekeningen uitgevoerd n a a r de r e i s t i j d van een grondwater,..
.
d e e l t j e v a n een zeker punt n a a r de pompput.
.<.
8
.
"
A l s beschermingszone kan dan d a t gebied worden aangemerkt waarbinnen
. . .
h e t grondwater' i n een t e r m i j n van b.v. 10 of 25 j a a r de pompput z a l
bereiken. Deze r e i s t i j d hangt behalve van de bodemconstante,n en h e t
d e b i e t a f van de n a t u u r l i j k e grondwaterstroming, d.w.2.
de stroming
d i e p l a a t s v i n d t b i j een d e b i e t g e l i j k aan o. Als e r ' c e e n natuurliJke afstroming p l a a t s v i n d t z a l een beschermingszone gebaseerd op h e t verb l i j f t i j d p r i n c i p e een c i r k e l vormen met h e t onttrekkingspunt a l s midd e l p u n t . Wanneer e r we1 n a t u u r l i j k e afstroming i s , i s de beschermingszone eivormig, met de g r o o t s t e afmeting stroomopwaarts en de k l e i n s t e
afmeting benedenstrooms. I n d i t geval kan h e t programma a l l e e n worden
g e b r u i k t om de g r o o t s t e en k l e i n s t e afmetingen t e b e r e k e n e n i n dez e l f d e r i c h t i n g a l s de n a t u u r l i j k e afstroming. Voor een g l o b a l e be' p a l i n g van de afmetingen i s d i t e c h t e r voldoende.
Gezien de beperkingen van d i t programma i s e r een meer u i t g e b r e i d e
v e r s i e gemaakt d i e op de HP 9825 kan worden g e b r u i k t . Ten aanzien
van h e t h i e r beschreven programma w i j k t h e t i n een a a n t a l opzichten
a£:
a. e r wordt met S n c-waarde gerekend
b. e r mogen meer pompputten z i j n
c . e r mogen i n f i l t r a t i e p u t t e n b i j z i j n
d. de uitvoer bestaat uit een tekening met het gehele stroomlijnenpatroon.
Voor het HP 9825 programa is een beschrijving en een handleiding
beschikbaar (lit. 4).
Voor het hikr beschreven programma gelden dezelfde formules als bij
4.4. De reistijd wordt berekend door per stap van 100 m het stijghoogteverschil (As) te berekenen.
De reistijd voor dat traject bedraagt dan:
Invoergegevens:
- Q, W), c,, c2, R, e en k
-
het natuurlijk verhang in cm/100 m. Voor stroming tegengesteld aan
het natuurlijk verhang wordt een negatieve waarde opgegeven
-
de maximale reistijd in jaren
de maximale reikafstand in m.
~et-prog'ramna
staat op file 6. Bijlage 6 geeft de programmatekst.
Een voorbeeld van de uitvoer is in fig. 8 te zien. Voor dit geval
bedragen de hoofdafmetingen van de beschermingszone gebaseerd op
een verblijft'ijd van 25 jaar ca. : 1200 en 600 m:
Fig. 8. ~oorbeeid uitvoer reistijdberekening
-'
.
..
.
,.
'
.. - . .
' 3 8 0 EIJ/ULIR
!
75013 E12,'UHG
C l = 5 0 0 8 DRGEN
C ? = 1 0 0 0 DHGEtl
EFF. P O R U S I T E I T = W.25
DUORLARTFRCTUR =
6 0 M,'UAG
NRT. VERHRNG
= 2.0 CM/100M
. .
.
i
... . .. .. .
-.... .. ..
Q
VAN 2 0 0 NHHR
VRH 3 0 0 HHHR
VRN 4 0 0 tIHHR
VAN 5 8 0 NHAR
VAN 6 0 8 NRHR
VHtl 7WB NARR
VRIl 8 0 8 NHRR
VHtI 9 0 0 NARR
VHtI 1 0 0 U ItAAH
'.VHN 1 1 0 0 HHRR
VHN 1 2 0 0 IIHHR
IC,O
200
300
400
5R0
600
200
300
400
580
600
NRRR
NRHF
tlHRR
NHRR
HRHR
11308 M ,
hl=
1008 M
M:
N:
El:
Fl:
El:
M:
76lR M:
Q = 3 0 0 M3JULIR
KD= 7 5 0 0 M 2 I I l H G
C1= 5 0 0 0 DAGEN
C 2 = 1 0 0 0 1IHI;EN
EFF. P O R O S I T E I T = 8 . 2 5
DUURLRRTFHCTOR =
6 0 M/DHG
NHT. VEHHHNG
- 2 . 6 CM/100M
'VRN
VRN
VRH
VHN
'VRtl
Rl-:
180
200
308
400
500
M:
N:
M:
14:
M:
R E I S T Y D 4 8 6 ETEI.
REIST'I'D 4 9 7 ETEI.
R E I S T Y U 175'1 ETM.
R E I ! j T ' I U . 3 0 7 ETII.
R E I S T Y U 5 4 4 1 ETII.
TUTHHL 1 . 3
TDTRAL 4 . I
TOTHAL 8 . 9
TUTHHL 1 7 . 1
TOTHRL 2 2 . 2
JHHH
JRHR
JHAR
.JRHR
JHAR
5. NIET-STATIONAIRE STROMING IN EEN PAKKET MET ONVOLKOMEN SPANNINGSWATER
Desituatie waarvoor de program's kunnen worden gebruikt, is gelijk
aan die. in hbofdstuk 4 is beschreven {zie fig. 3). Voor het analyseren van 'pompproefwaarnemingenzijn diverse methoden beschikbaar om
met niet-siationaire stroming te rekenen.
Vaak wordt imers een eindsituatie, waarbij de verlagingen niet meer
toenemen, pas na weken of maanden pompen bereikt. Voor'het toepassen
van de rekenmethoden gelden dezelfde voorwaarden als genoemd in
hoofdstuk 3.
5.1. Hantush print
Dit programma berekent voor een willekeurig aantal afstanden en
tijdstippen de verlaging in het watervoerende pakket
k
De formule hiervoor luidt (zie lit. 1 , pag. 79 en 91):
r2 S
S=- Q
w
(u, r / ~ )
met u 4 kDt
47l kD
-
r
V0or.u < 8 L wordt de verlaging berekend met:
Invoergegevens:
- Q, KD, CI S
- r en t (zo vaak als gewenst is).
Een voorbeeld van de uitvoer is opgenomen in fig. 9. Het programma
staat op file 8. De tekst van het progranuna staat op bijlage 8.
Fig. 9 . Voorbeeld uitvoer Hantush print
5.2. Hantush plot
.
.
Met het programma Hantush plot kan de verlaging op een zekere afstand
r tegen de tijd worden weergegeven. Op de y-as wordt de verlaging aangegeven; de logarithme van de tijd wordt op de x-as aangegeven. De
,
toegepaste formules zijn gelijk aan die genoemd bij Hantush print.
Invoergegevens:
- Q, k ~ , 'c ,
-
S
voor de begrenzingen van de grafiek moet worden opgegeven:
,
- de maximale verlaging
- de logarithme van de begin- en eindtijd in dagen
-
r (20 vaak als gewenst is).
Fig. 10 geeft een voorbeeld van de uitvoer. Het p r o g r a m staat op
file 9. Bijlage 9 geeft de programmatekst.
Fig. 10. Voorbeeld uitvoer Hantush plot
5.3. Walton plot
Met dit programma worden de verlagingen op een andere wijze weergege4
ven dan bij an tush' plot. Op de y-as wordt de logarithme van de verlaging aangegeven; op de x-as wordt de variabele log (t/r2) uitgezet.
De formules zijn identiek aan die van Hantush print.
Invoergegevens:
- Q,
kD,
c,
S
- de minimale en maximale verlaging in cm
-
de minimale en maximale waarde van log (t/r2)
de maximale tijdsduur in dagen waarover verlagingen moeten worden
berekend
-
de afstand r (zo vaak als gewenst is).
Een voorbeeld van een met Walton plot gemaakte grafiek staat in
fig. 1 1 . Het programma staat op file 10. Bijlage 10 bevat de programmatekst.
Fig. 1 1 . Voorbeeld uitvoer Walton plot
6. STATIONAIRE STROMING IN EEN PAKKET MET TWEE WATERVOERENDE LAGEN
In hoofdstuk 4 was er sprake van onttrekking aan een watervoerend
,i
pakket met een ondoorlatende basis en aan de bovenzijde een semipermeabele laag. Wanneer de basis niet ondoorlatend
. .
is, maar als
,
.
er een dieper watervoerend pakket aanwezig i~:datvan het bovenste
pakket wordt gescheiden door een semi-permeabelelaag (fig. 12),
gelden er andere formules voor het berekenen van de verlagingen.
'
Fig. 12. Onttrekking bij twee'watervoerende lagen
Door Huisman-Kemperman en Bruggeman zijn methodes uitgewerkt om de
bodemcbnstanten te bepalen uit gegevens van pompproeven'~'(lit:1 ,
pag. 159 e.v.). Op basis van de hierbij gegeven formules is een programs geschreven, waarmee de eindverlagingen kunnen worden berekend.
6.1. Huisman-Kemperman
Met dit programa kan de eindverlaging (stationaire stroming) worden
berekend, zowel in het pakket waaruit wordt gepompt als in het daaronder gelegen pakket. De formules hiervoor luiden (lit. 2, pag. 4 5
en 161):
N.B. De indices geven aan op welke laag de variabele betrekking
heeft (zie ook fig. 12).
De invoergegevens zijn:
- Q, ,iil~l,
k 2 ~ 2 ,c 1
''
r
(20
en c2
vaak als gewenst)
ii
Een voorbeeld van de uitvoer van h'et programma Huisman-Kernperman
geeft fig. 13. Het filen-er
is I t . De tekst van'het p r o g r a m
staat op bijlage 1 1 .
Fig. 13. Voorbeeld uitvoer Huisman-Kemperman
D E B l E T n 300 M34UR
KD ONDERSTE PRKKET = 7508 M ~ ~ D H G
KD ONDERSTE PRKKET = 25MO tl2zDHG
C-WARRDE BOVENSTE LRRG = 5BRB DRGEH
C-WRRRDE ONDERSTE LRRG =
250 DAGEN
..
.
7. GEBRUIKERSHANDLEIDING
Vanwege het aantal programma's is er van afgezien voor elk progranuna
een handleiding te geven. In plaats daarvan wordt kort aangegeven
wat er gedaan moet worden om ze te kunnen gebruiken.
a. Plaats de programmacassette in de cassettehouder van de HP 9830.
Zet de machine en de printer aan.
b. Als er een grafiek gemaakt moet worden, zet dan de plotter aan.
Stel de grenzen van de grafiek in met de daarvoor aanwezige bedieningsknoppen.
c. Type in: loadkey 1 1 - 1
d. Type in: load fileno.
1-1
f
Afhankelijk van de vraag welk programma gebruikt moet worder,,wordt voor
bet fileno. het volgende getal ingetypt:
fileno.
-------
erograma
-- -----
2
Theiss plot
3
De Glee print
4
De Glee plot
5
6
7
Verlaging bij meer dan E n pompput
8
Hantush print
9
Hantush plot
10
Walton plot
11
Huisman-Kemperman
Verlaging bij varigrende c-waarde
Reistijdberekening bij varigrende c-waarde
I Irun ]
e. ~ y pin:
f. Typ de gevraagde invoergegevens in de juiste eenheden in, gevolgd
door
1-1
g. Wanneer er meer gerekend moet worden, ga dan verder met e
h. Wanneer met een ander programma moet worden gerekend, ga dan verder met d
i. Wanneer men klaar is met rekenen, geef dan 1 - 1
Wacht tot het teken
op het scherm verschijnt.
Neem de cassette uit de houder, schakel printer, plotter en
HP 9830 uit.
8. SAMENVATTING
Voor een aantal veel voorkomende berekeningen bij putonttrekking, is
een aantal prograuuna's beschikbaarvnrde HP 9830 tafelcalculator. De
programma's kunnen worden gebruikt voor het berekenen van stijghoogteverlagingen voor stationaire en niet-stationaie stroming in pakketten met volkomen of onvokomen spanningswater.
Van elk programma wordt beschreven welke invoergegevens nodig zijn
en wat het programa uitrekent. Tevens zijn voorbeelden van de uitvoer toegevoegd.
De programma's zijn op 66n magneetcassette beschikbaar. Met de toegevoegde gebruikershandleiding kan iedereen van deze rekenfaciliteiten gebruik maken.
9. LITERATUUR
1 . Analysis and evaluation of pumping test data.
G.P. Kruseman en N.A. de Ridder
I.L.R.I., Wageningen, 1970
2. Steady flow of groundwater toward wells.
Comissie voor hydrologisch onderzoek T.N.O.
Technische mededelingen en verhandelingen, T.N.O. 10, 1964.
3 . Theory'of groundwater flow.
A. Verruyt
Mc.Millen, 1970
4 . Een computerprogramma voor het berekenen van stroomlijnen en
verblijftijden bij onttrekking of infiltratie van grondwater.
G.A. Ven
R.IJ.P., Werkdocument 1977-65 Bbw