Transcript mr - De Algemene Onderwijsbond

infomr
2
Nu ook online! www.infomr.nl
Juni 2014
4IJDSCHRIFT¬VOOR¬MEDEZEGGENSCHAPSRADEN¬s¬Een uitgave van de Algemene Onderwijsbond
‘Actief bijdragen aan
kwaliteit school’
Mariam Belkaid,
hart voor de school
Alle cijfers op een
presenteerblaadje
pagina 4
Mobiliteit, soepel
en met mate
pagina 12
Aan de slag met
de rekentool
pagina 16
Aanvullende
informatie
en
uitgebreide
zoekfunctie
Alle
artikelen
uit 7
jaargangen
Benut de kracht van medezeggenschap:
www.infomr.nl
Inhoud
12. Mobiliteit
19. De Werkvloer
4. Alle cijfers op een rij
Verkassen naar een andere school hoeft
Vraag en antwoord over mr-kwesties.
geen ramp te zijn, als de mr mee kan
Risicoparagraaf in jaarrekening is een
praten over mobiliteitsbeleid met een
20. Werk aan goed werk
informatief breekijzer voor de mr.
menselijke maat.
De personeelsgeleding in de mr kan ook
geluk en voldoening bevorderen.
6. Nieuws
15. Voor elkaar gebokst
Rechtbank veegt fusieverbod van tafel,
Succesverhalen uit de medezeggen-
22. Campagne
mr steunt rookverbod en meer nieuws
schapspraktijk.
Op zoek naar de stille mr.
16. Pak de rekentool erbij
23. Afgehamerd
Functiemix onbetaalbaar? Welnee, nieu-
Interessante uitspraken over geschillen.
uit het land.
8. Mijn mr
Medezeggenschap volgens Jeffrey van
we rekentool toont precies wat er kan.
Hattum.
Vijf vragen aan:
Mariam Belkaid
Colofon
Infomr verschijnt vier maal per jaar
en is een uitgave van de Algemene
Onderwijsbond voor de personeelsgeleding van medezeggenschapsraden.
Ze staat voor groep 4 op de islamitische basisschool El
Het blad wordt verzonden ter attentie
Furkan in Schiedam. Mariam Belkaid (29) is voorzitter
van de mr op elke school voor primair
van zowel de mr als de gmr.
en voortgezet onderwijs. Bij de AOb
geregistreerde mr-leden ontvangen
Zo’n voorzitterschap ligt jou wel?
Infomr op hun huisadres.
“Anderen zeiden: dat is echt wat voor jou. Het bevalt me goed.
Extra abonnementen: € 24 per jaar.
Ik hoor dat ik een goede en fijne gesprekspartner ben, voor
Opgave via [email protected]
zowel ouders, collega’s als de directie en het bestuur. Ik houd
van opbouwende kritiek en zoek naar de balans. Ik heb hart voor
Redactie-adres
onze school en probeer het schoolbelang altijd voorop te zetten.”
Redactie Infomr
AOb, Postbus 2875, 3500 GW Utrecht
Wat speelt er op dit moment?
[email protected], www.infomr.nl
“We werken aan transparantie binnen onze organisatie. We maken deel uit van de stichting isla-
0900 463 62 62
mitisch college (SIC) en er is behoefte aan duidelijkheid: welke taken liggen waar, wat hoort bij de
directie, wat bij het algemeen bestuur. Hoe zorg je dat de verslaglegging naar ouders en team goed
Hoofd- en eindredactie
op orde is.”
Miro Lucassen, Anka van Voorthuijsen
Redactieraad Marcel Koning, Saskia
En..?
van der Schaaf, Robert Sikkes
“We sturen alle notulen direct per mail naar het team en alle ouders. Als mr hebben we een eigen
Foto’s Joost Grol
mailadres en account op het netwerk. Tussen de maandelijkse vergaderingen door worden er veel
Cartoon Frits Verschuren
agendapunten via de mail besproken en behandeld. Twee keer per jaar brengen we een mr-magazi-
Opmaak Typetank
ne op papier uit voor ouders die geen mail gebruiken.”
Druk Senefelder Misset
Wat voor type mr zijn jullie?
Advertentie-exploitatie Recent,
“We proberen actief bij te dragen aan de kwaliteit van onze school. Vanuit de gemeente kwam het
Postbus 17229, 1001 JE Amsterdam,
voorstel om met verlengde leertijd te werken, vanwege onze 100 procent tweetalige schoolbevol-
020 330 89 98, [email protected]
king. Toen hebben we als mr iedereen erbij betrokken om te kijken of en hoe we dat zouden doen.
Met het team, met de directie, met ouders: we hebben besloten om mee te doen en alle extra tijd in
De inhoud van Infomr wordt met de
uitbreiding van de woordenschat te stoppen. Maar er moest wel veel worden besproken: wat bete-
grootst mogelijke zorgvuldigheid
kent het voor het aantal lesuren, wat staat daar tegenover. De lesgebonden taken zijn uitgebreid
samengesteld. Aan de beschrijving van
met een half uur per dag, dus in de niet lesgebonden taken waren aanpassingen nodig.”
wetten en regelingen kunnen echter
geen rechten worden ontleend.
Wensen?
“Een nieuw gebouw. We zitten deels in een noodgebouw, we groeien, er zijn al veel
gesprekken met de gemeente gevoerd. Dat zou echt mooi zijn.”
juni 2014
infomr
3
Alle cijfers op een
presenteerblaadje
Tekst Anka van Voorthuijsen Beeld Typetank
Medezeggenschapsraden krijgen de belangrijkste cijfers en financiële gegevens van hun school vanaf nu
volledig en overzichtelijk aangereikt. Deze verplichte
‘continuïteitsparagraaf’ is een belangrijke stap voorwaarts bij de versterking van de bestuurskracht in het
onderwijs en maakt integraler toezicht eenvoudiger.
Scholen moeten in hun jaarrekening voortaan
bovendien integraler toezicht mogelijk maken,
dat een deel van de scholen, ook al hebben ze
verplicht een toekomstprognose opnemen.
zoals de inspectie ook graag wil. Niet alleen
zo’n meerjarenbegroting, bij het tweede en
Daarin horen voor de volgende drie jaar onder
onderwijsinhoudelijk, maar ook financieel die-
derde jaar gewoon dezelfde getallen als bij het
meer gegevens te staan over de verwachte
nen scholen elk jaar snel doorgelicht te kunnen
eerste jaar invult.” Veel scholen moeten van-
personele bezetting, de leerlingaantallen, de
worden. Dit moet naderende problemen langer
wege de nieuwe regels dus serieus aan de bak,
financiële reserves en eventuele risico’s. De voor-
van tevoren duidelijk maken en bijvoorbeeld
concludeert de AOb. En als de mr ziet dat de
uitblik in deze zogeheten continuïteitsparagraaf
een nieuw drama als bij Amarantis voorkomen.
cijfers nog steeds drie jaren achtereen hetzelfde
geeft de mr meer inzicht in het financiële reilen
De AOb is blij met de verplichting, zegt financi-
blijven, is het natuurlijk tijd om vragen te stel-
en zeilen van de school. De schoolleiders moe-
eel specialist Hellings. Ze vergroot de noodza-
len, adviseert Hellings. “Bij checks & balances
ten bovendien aan serieus risicomanagement
kelijke transparantie waar de bond al jaren op
gaat het om de hele keten van toezicht die beter
gaan doen. Welke beren zien zij op de weg en
hamert. “De jaarrekening was nooit zo interes-
moet functioneren. Dus niet alleen de raad van
hoe zal de school die het hoofd bieden? Paul
sant voor de mr omdat er alleen terug werd
toezicht, maar ook de gmr en mr. Het zijn alle-
Hellings, financieel beleidsadviseur bij de AOb,
gekeken. Nu gaat het om een blik in de toe-
maal schakels in dezelfde ketting.”
ziet nog veel ruimte voor verbetering: “Het
komst.” De daarvoor bedoelde meerjarenbegro-
Hij ziet te vaak dat een mr zich met een kluitje
denken in termen van risicomanagement is in
tingen werden te vaak ‘met een natte vinger in
in het riet laat sturen. “Dan zegt een directeur:
het primair en voortgezet onderwijs niet goed
de lucht’ gemaakt, bleek uit mededelingen van
het geld is op. De mr houdt meteen zijn mond.”
ontwikkeld. Daar moeten bestuurders echt mee
de po-raad. Daar schat men aan de hand van
Als mr krijg je door de nieuwe regeling meer
aan de slag.”
de beschikbare informatie dat op dit moment
invloed op de financiën in de schoot geworpen,
tweederde van de basisscholen een meerjaren-
vindt Hellings. “Daar moet je je voordeel mee
begroting maakt, terwijl één op de drie scholen
doen, want dat betekent ook meer invloed op
De door het ministerie opgelegde uitbreiding
aan risicomanagement doet.
het beleid.” Als blijkt dat de gewenste nieuwe
van de Regeling Jaarverslaggeving Onderwijs
Maar zelfs al heb je een meerjarenbegroting,
huisvesting een risico is, moet je dat als mr
(RJO) zal de bestuurskracht in het onderwijs
dat is het maar de vraag of die inhoudelijk ook
aan de orde stellen. “Hoe groot is het risico,
versterken, is de achterliggende gedachte. En
‘beleidsrijk’ is, zegt Hellings. “De po-raad erkent
en moeten we het dan wel doen? Kloppen die
4
infomr
juni 2014
Amarantis voorkomen
leerlingprognoses wel? Je kunt veel dingen zien:
begroting al klaar was. Wordt dat ingezet voor
Professioneler
bijvoorbeeld als er mensen een vaste aanstelling
nieuw beleid of worden er gaten mee gevuld?
Zowel het ministerie als de bonden hopen dat
krijgen op grond van niet-structurele middelen,
Wordt het toegevoegd aan de reserve? En zo ja,
het financieel beleid zo steeds meer een ‘con-
subsidie van de gemeente of zo. Dat is niet ver-
waarom dan?”
tinu proces’ wordt, waar alle betrokkenen pro-
standig natuurlijk.”
Je moet als mr met je bestuurders willen praten
fessioneler mee omgaan. Dit eerste jaar (met de
Veel mr-leden roepen snel dat ze ‘niks met
over dit soort financiële zaken, vindt Hellings.
gegevens over 2013) is een overgangsjaar, zegt
financiën hebben’. Houd daar nou eens mee op,
“Zo krijg je grip op wat er speelt in je organisa-
Hellings. “Beschouw het als mr ook als leerjaar.
adviseert Hellings. “De financiële deskundigheid
tie, welke risico’s het bestuur ziet en hoe ze die
Begin het gesprek erover.” De financieel specia-
is bij veel besturen ook niet optimaal. Je hoeft
willen beheersen. Als mr weet je nu in een veel
list van de AOb is blij met de nieuwe maatregel,
niet alles te weten, je moet gewoon kijken, op je
vroeger stadium hoe het ervoor staat.”
die tot meer openheid zal leiden, daarvan is hij
boerenverstand afgaan en vragen stellen. Hoe
Tot nog toe moest elke mr zelf zoeken naar de
overtuigd. “Ik beschouw het als mijn missie om
staan we ervoor en wat zijn de verwachtingen?
cijfers. Die waren wel beschikbaar, bijvoorbeeld
eraan bij te dragen dat de mist verdwijnt die
Staan de stoplichten op groen en zo nee, hoe
op de site van DUO. “Maar dan moest je flink
altijd om cijfers en financiën hangt. Directies
komt dat en wat kunnen we eraan doen.”
doorklikken. Nu moet de directie de getallen
creëren die mist soms bewust, en mr-leden
gewoon netjes invullen: hoeveel leerlingen ver-
haken te snel af. Dit is een extra handvat om
wachten ze, wat zit er in de reservepot, wordt
over het geld te praten. Dit is de kern van wat
Natuurlijk hoor je als mr-lid wel de kengetallen
dat meer of minder. Op een paar A4-tjes staat
je als mr moet weten over de financiën van je
van je school te kennen en te begrijpen. Maar
straks heel veel belangrijke informatie. Je hebt
organisatie en die krijg je vanaf nu op een pre-
ook als je geen affiniteit met financiën hebt, kun
meteen de kern te pakken.” Door de meerjaren-
senteerblaadje aangereikt. Daar moet je je voor-
je door vragen te stellen invloed uitoefenen als
planning kun je als mr ook makkelijk terugkijken,
deel mee doen.” N
mr-lid. Hellings schudt mogelijke gesprekson-
alles erbij pakken en checken: zijn de verwach-
derwerpen op dat gebied zo uit z’n mouw: “Wat
tingen uitgekomen, zitten we erboven of eron-
is er op jouw school gebeurd met het extra geld
der? Hellings: “Belangrijk, zeker omdat een mr
uit het herfstakkoord? Dat kwam pas los toen de
natuurlijk vaak snel van samenstelling wisselt.”
Vragen stellen
juni 2014
infomr
5
r
m
s
ieuw
N
r
m
euws
i
N
r
ws m
Nieu
Waar houden medezeggenschapsraden zich mee bezig? Groot
en klein medezeggenschapsnieuws uit het hele land. Tips voor
deze rubriek zijn welkom bij: [email protected]
Geef je mening!
250 leerlingen) en de Stichting voor Christelijk
genomen fusie nemen, maar mag dus niet meer
Basisonderwijs Dongeradeel, een schoolbe-
uitsluitend naar de cijfers kijken. Er is ook nog
Het kabinet wil de bestuurskracht in het
stuur waar al 15 basisscholen onder vallen. De
hoger beroep mogelijk. Als dit de uitspraak blijft,
onderwijs versterken. Ondermeer door een
rechtbank in Leeuwarden heeft het besluit om
dan moet het ministerie van OCW nadenken
aantal ‘juridische knelpunten’ uit de Wet
de fusie te verbieden onlangs vernietigd, nadat
over een aanpassing van het beleid: de bestaan-
Medezeggenschap op Scholen weg te nemen.
de scholen bezwaar hadden aangetekend. Dat
de 50 procentnorm van de fusietoets kan dan als
De plannen betekenen dat medezeggenschaps-
blijkt uit berichten in regionale Friese media.
criterium niet meer worden gebruikt.
raden in het vervolg net zoals ondernemingsra-
Het voornemen tot bestuurlijk samengaan van
den de kosten die ze moet maken rechtstreeks
De Twine en CBO Dongeradeel liep al jaren en
van het bestuur vergoed krijgt en dat het
was goedgekeurd door de betrokken medezeg-
scholingsbudget ook rechtstreeks naar de raad
genschapsorganen.
gaat. Nalevingsgeschillen zullen in het vervolg
De adviescommissie fusietoets besloot om de
niet meer bij de Ondernemingskamer worden
fusie af te keuren omdat Dokkum de landelijk
Ouders kunnen in de toekomst wellicht voorko-
behandeld, maar door de Landelijke Geschillen
geldende norm van 50 procent marktaandeel
men dat de laatste school in hun dorp sluit als er
Commissie WMS. De Ondernemingskamer
overschrijdt. Maar CBO Dongeradeel bestuurt
te weinig leerlingen zijn. Staatssecretaris Dekker
zal wel als hoger beroepsinstantie blijven wer-
ook zonder De Twine al 63 procent van de
laat onderzoeken of het mogelijk is om ouders
ken. Ook krijgt een mr de mogelijkheid om
scholen in Dongeradeel. Dat vond de fusie-
in het kader van de Wet medezeggenschap op
een besluit nietig te verklaren als de verplichte
toetscommissie geen reden om er anders over
scholen het initiatiefrecht te geven om de dorps-
instemming niet is gevraagd of verleend. Wie
te beslissen. Ook het argument dat De Twine
school voor een deel zelf te gaan besturen. De
z’n mening wil geven kan dat doen via
de enige SBO-school in de regio is, waardoor er
school moet dan worden ondergebracht in een
www.internetconsultatie.nl/wetvbo
dus nu al weinig te kiezen valt, werd aan de kant
zogenoemde Kleine Scholen Coöperatie. Er zou
geschoven.
in elke coöperatie plaats zijn voor maximaal
De inhoudelijke argumenten die de fusiepart-
zeven kleine scholen (van verschillende deno-
ners aanvoerden, zoals versterking van het
minaties en verspreid over het land), waarbij de
bestuur en inspelen op krimp, waren al evenmin
coöperatie -lees: de dorpsgemeenschap- dan
van doorslaggevend belang volgens de fusie-
bevoegd gezag wordt.
Rechtbank verwerpt
fusieverbod
Ouders als bestuur
commissie. De Friese fusiepartners dienden een
Het idee is afkomstig van PvdA-lid Jan
De rechtbank in Leeuwarden heeft een fusiever-
bezwaarschrift in bij het ministerie, maar dat
Schuurman Hess uit Zeeland, die meemaakte
bod van staatssecretaris Dekker opzij gescho-
werd ongegrond verklaard. Daarna stapten de
hoe de laatste school in zijn eigen Zeeuwse Kats
ven. Dekker vond op basis van de criteria uit
besturen naar de rechter in Leeuwarden. Ze zijn
sloot. De Zeeuw zag welke ‘desastreuze’ invloed
de wettelijk voorgeschreven fusietoets dat
van mening dat een fusie alleen maar voordelen
dat heeft op het dorpsleven. Actief PvdA-lid
twee schoolbesturen in het Friese Dokkum niet
op zou leveren en dat er in de praktijk boven-
Schuurman Hess zag zijn initiatief omarmd
samen mogen gaan. Het nieuwe bestuur zou na
dien niks verandert.
door ondermeer zijn partijgenoot kamerlid Loes
de fusie namelijk een te groot ‘marktaandeel’
De rechtbank Leeuwarden heeft de schoolbe-
Ypma. Zij vroeg om experimenten met een
krijgen in de gemeente van 67 procent. Dat
sturen nu in het gelijk gesteld. De rechtbank
coöperatie voor kleine scholen via oudermede-
belemmert de variatie in het onderwijsaanbod
vindt dat de kwantitatieve grens van 50 procent
zeggenschap en die motie is inmiddels aange-
en dus ook de keuzevrijheid van de ouders, is de
in strijd is met de kwalitatieve norm in de wet.
nomen met 109 stemmen voor en 41 tegen in
achterliggende gedachte.
Daarom mag het kille cijferen hier niet worden
de Tweede Kamer.
Het gaat om het schoolbestuur van De Twine
toegepast, aldus de bestuursrechter. De staatsse-
Het Nederlands Centrum voor Onderwijsrecht
(een school voor speciaal basisonderwijs met
cretaris moet nu een nieuw besluit over de voor-
(NCOR) gaat onderzoeken of dit allemaal inder-
6
infomr
juni 2014
r
Roken verboden!
daad mogelijk is. Zo ja, dan start er een experi-
kelijk de handen uit de mouwen willen steken.
ment. Ouders, leraren en de dorpsgemeenschap
Schuurman Hess benadrukt dat hij in nauwe
worden in dit plan zelf verantwoordelijk voor
samenwerking met de vakbonden wil kijken of en
Nu de verkoop van alcohol en rookwaren aan
het bestuur en het onderhoud van de eigen
hoe zijn plannen werkelijkheid kunnen worden.
iedereen onder de 18 jaar wettelijk is verbo-
dorpsschool. De deelnemende scholen blijven
den, worden scholen weer strenger met hun
zelfstandig en beoordelen binnen de coöperatie
drank- en rookbeleid. Op het Sophianium in
elkaars beleidsplannen en werken samen aan de
het Zuidlimburgse Gulpen/Nijswiller (1600
kwaliteit van de individuele scholen. Ze gaan bij
Geen extra toezicht
leerlingen) is sinds begin maart roken absoluut
elkaar op bezoek om een goed beeld te krijgen.
verboden. Dat meldt de regionale nieuwssite
Het zou zo mogelijk moeten zijn om kwalitatief
De onderwijsinspectie zal niet standaard meer
Gezien/Heuvelland. De medezeggenschapsraad
goed onderwijs goedkoper te regelen, omdat er
aandacht gaan besteden aan het functioneren
is het eens met de maatregel. Voorheen bestond
minder bureaucratie en meer betrokkenheid is,
van de medezeggenschap op scholen. Dat
er een ‘rokerspas’, voor leerlingen boven de
hopen de initiatiefnemers.
gebeurt alleen als er signalen zijn dat de ‘checks
16 jaar, als die toestemming hadden van hun
Staatssecretaris Dekker was tot voor kort tegen
& balances’ en het interne toezicht bij een
ouders.
dit soort plannen, maar moest bakzeil halen in
instelling falen, en er dus risico’s ontstaan voor
Ook medewerkers mogen niet meer roken op en
de Tweede Kamer. De school vervult ook een
de kwaliteit van het onderwijs. Dat schrijft minis-
rond de school, de rookplekken worden opge-
belangrijke sociale functie in een dorp, is één van
ter Bussemaker in antwoord op een door D66-
heven. Het nieuwe beleid betekent dat er ook
de achterliggende motieven om kleine scholen
kamerlid Van Meenen ingediende motie.
op buitenschoolse activiteiten niet meer mag
open te houden. Dat kinderen maar weinig
Paul van Meenen wilde het controleren van de
worden gerookt of gedronken, bijvoorbeeld op
leeftijdsgenoten hebben in een groep en dat het
medezeggenschapscultuur standaard opnemen
schoolfeesten in de plaatselijke horeca of tijdens
onderwijskundig niet altijd optimaal is, wordt
in het toezichtskader van de inspectie. Dat gaat
excursies.
vaak genoemd als argument om scholen niet té
dus niet gebeuren. Wel erkende Bussemaker dat
Het Longfonds hoopt dat het Sophianium
klein te maken.
de medezeggenschap in het mbo meer gepro-
navolgers krijgt. De organisatie roept schooldi-
In Zuidwest Friesland zijn veel kleine scholen die
fessionaliseerd moet worden. Onderzoek doen
recteuren al langer op om een ‘rookvrij school-
voor een dergelijke constructie in aanmerking
naar de kwaliteit van medezeggenschap als
terrein’ in te stellen, want zien roken doet roken,
zouden komen, maar het is nog erg onduidelijk
vast onderdeel bij élk inspectiebezoek, ook als
aldus de medewerkers van het Fonds.
of er genoeg animo is om met dit model te gaan
scholen goed functioneren, zou tot ongewenste
experimenteren, of leerkrachten er wat voor
en onnodige extra administratieve lasten leiden,
voelen en of er genoeg ouders zijn die daadwer-
aldus de minister.
juni 2014
infomr
7
Mijn mr Jeffrey van Hattum
Productieve chaos
in de leerlingenraad
Tekst Anka van Voorthuijsen Beeld Joost Grol
De Gooise Praktijkschool in Hilversum heeft sinds
2008 een actieve leerlingenraad. Jeffrey van Hattum,
37 jaar en docent algemeen vormende vakken, zit in
de personeelsgeleding van de mr en begeleidt de vergaderingen van de leerlingen.
gen aan de slag op de reguliere arbeidsmarkt of
bij een sociale werkvoorziening. Afhankelijk van
interesse en capaciteiten kunnen ze ook verder
leren op een beroepsopleiding, bijvoorbeeld
op het ROC.
Samen verantwoordelijk
Het fenomeen leerlingenraad sluit perfect aan
bij de ideeën van het praktijkonderwijs, vindt
Jeffrey van Hattum. ‘Zijn’ school is één van
Bradley voelt zich ‘gefuckt’, zegt hij meteen bij
op zelfstandig functioneren in de maatschappij.
de weinige praktijkscholen waar leerlingen in
aanvang van de vergadering. De laatste paar
Het schoolplan zegt hierover: “Het onderwijs
de mr zitten en daar zijn ze terecht trots op in
bijeenkomsten was híj de voorzitter van de
Hilversum. Het gaat om leren, loopbaan en
leerlingenraad, maar nu leidt Ali de vergade-
burgerschap, maar ook samen verantwoorde-
ring. “Jij bent er nooit en als je er dan een keer
lijkheid dragen voor ontwikkelingen en de sfeer
wél bent ben jij ineens de voorzitter.” Ali blijft
in en rondom de school. Anderhalf uur lang zijn
stoïcijns onder de luidkeels geuite verontwaar-
vooral de leerlingen zelf aan het woord. Ze cor-
diging van Bradley, die nog een paar keer zal
rigeren elkaar en houden elkaar bij de les: “Jij
opborrelen tijdens deze bijeenkomst.
Tuitende oren
De vergaderingen van de leerlingenraad bezorgen hem wel ‘tuitende oren’, zegt Jeffrey van
‘Een van de weinige
praktijkscholen
met een
leerlingenraad’
bent de voorzitter, zeg dat we verder gaan.”
Eén van de leerlingen maakt de notulen. Jeffrey
stuurt relaxed van afstand. “Oké, dus als we
het samenvatten dan...” En: “Je wilt dus meer
meisjes op school. Zullen we dat omschrijven
Hattum, maar het is een vrolijke en levendige
als een ander aannamebeleid?” Zo bewaakt hij
bijeenkomst - zeker als je de leerlingenraad
de voortgang en de grote lijn. De onderwerpen
vergelijkt met een reguliere mr-vergadering.
die aan bod komen zijn praktisch, en iedereen
Werkelijk iedereen trekt hier z’n mond open
kan erover mee praten. Zo heeft Indi gezien
en er heerst een open sfeer. Complimenten
dat leerlingen ‘shisha-pennen’ roken op het
gaan over en weer, kritiek ook. En er wordt niks
schoolplein. Wat vinden we daar als leerlingenraad van, wil hij weten? Er is anti-rookbeleid op
opgespaard, alles komt meteen op tafel.
De Gooise Praktijkschool is een vorm van voort-
is daarom sterk gericht op gaan werken, maar
school, mag dit dan wel?
gezet onderwijs voor leerlingen tussen de 12 en
ook op actief burgerschap, zelfstandig wonen
Er blijken ervaringsdeskundigen in de raad te
18 jaar, die voor hun inschrijving een beschik-
en vrijetijdsbesteding.” Na het praktijkonder-
zitten, die snel uit de doeken doen hoe het zit
king hebben. De school wil hen voorbereiden
wijs, waarbij veel stages horen, kunnen leerlin-
met verschillende smaakjes en nicotine. “Dus
8
infomr
juni 2014
‘Je kan zorgen dat de school beter wordt’
het is slecht voor je gezondheid? Dan mag het
Zonnepanelen, zou dat wat zijn? Zéker wel,
nog eens hartstikke veel, vinden ze.
niet op school.” Er wordt snel een standpunt
vindt Bradley. “Daar maak je echt vet winst
Twee leden van de leerlingenraad zitten ook
ingenomen over smartphone-gebruik in de
op.” Maar dan zijn wij allang van school, weet
in de mr, en ze zijn trouw aanwezig op de ver-
klas: “Je mag wel muziek luisteren maar niet
een ander. “Nou ja, dan denken ze nog eens
gaderingen. Natuurlijk ‘stuurt’ Jeffrey hier en
whatsappen.” De stoelen in de kantine zijn
aan ons, wat voor goede dingen we hebben
daar, beaamt hij. Zo werd het idee om wat met
keihard: “Daar moeten eigenlijk kussens op. Die
gedaan.” Nog een punt: “Dat we in de grote
zonnepanelen te gaan doen tijdens de leerlin-
kunnen we zelf maken.”
pauze van het plein af mogen, dan kunnen we
genraad onopvallend door hem in de discussie
naar de Appie en Turkse pizza halen.”
gebracht. Het viel in vruchtbare aarde en werd
Speerpunten
onmiddellijk geestdriftig gesteund door een
Het rondje ‘wat willen we als leerlingenraad
Chocolademelk
tot speerpunt maken volgend jaar’, levert veel
Hoe chaotisch de vergadering ook verloopt,
op het platte schooldak te plaatsen is in de mr
creatieve ideeën op, van een ‘Connexxion-bus
het is ontzettend leuk om te zien hoe betrokken
al eens aan de orde gekomen, onthult Jeffrey
om ons naar school te brengen en te halen’,
de leerlingen zijn. Zelf vinden ze het allemaal
zijn tactiek. “Nu hebben de leerlingen het ook
een snoepautomaat en een fruitautomaat, een
‘fantastisch’ om in de raad te zitten. Vanwege
als speerpunt aangemerkt en zo ziet de leer-
fitnessruimte en prullenbakjes op de wc’s. Die
de chocolademelk, vanwege het feit dat de ver-
lingenraad snel resultaat van hun inzet.” Die
afvalbakjes blijken er wel te zijn op de dames-
gaderingen tijdens andere lessen plaatsvinden,
koppeling via de pmr en de mr is erg belangrijk,
toiletten, ontdekken ze ineens, maar bij de jon-
maar zeker ook “omdat je kan zorgen dat de
vindt hij zelf. Zo kan de leerlingenraad zich met
gens niet. “Er wordt nu rotzooi in gegooid en
school beter wordt. Je kan hier vertellen hoe het
actuele kwesties bezig houden en blijft de mr
dan raakt alles verstopt.”
zit en plannen bedenken.” En ze leren er ook
ook goed op de hoogte van wat er onder h
juni 2014
aantal leerlingen. De wens om zonnepanelen
infomr
9
AOb.nl voor informatie over onderwijs en bond
Website www.aob.nl
Op de hoogte blijven van het laatste
onderwijsnieuws? Ontdekken wat jij
kunt doen om de kabinetsplannen
voor onderwijs om te buigen?
Benieuwd naar de laatste ontwikkelingen rond jouw cao? Of gewoon
iets terugzoeken in je cao? Ga naar
www.aob.nl
Op de website vind je informatie
over de groepen van de AOb via
‘meer AOb’, ‘speciale doelgroepen’.
Cursussen, conferenties en advies
Investeer in uw mr
Volg dit schooljaar nog een cursus bij AOb Scholing
Een goede raad helpt een onderwijsinstelling beter te
functioneren; inspraak en overleg verbeteren immers de
school, het beleid en het werkklimaat. Om als volwaardig mr te
functioneren heb je dan ook kennis en ervaring nodig. Individueel
en als collectief. Ontdek hoe je met de AOb scholing het beste haalt
uit medezeggenschap.
Open inschrijving of bij jou op school?
De AOb biedt op verschillende plaatsen in Nederland cursussen met
open inschrijving. Met meer dan 5 mr-leden een trainingsvraag?
Onze trainers maken met jou het programma, afgestemd op jullie
leerwensen. Wil je meer weten?
Voor het
complete aanbod
en inschrijving
ga naar
www.aobscholing.nl
Bel 0900 463 62 62 of mail ons: [email protected]
Advies en begeleiding
Scholing kan ook in de vorm van begeleiding.
Dan werken we vooral op afstand via e-mail en telefoon.
10
infomr
juni 2014
Jeffrey (links) is de schakel tussen mr en leerlingenraad
leerlingen speelt. Hij vindt het mooi om op
in leerlingenaantal kunnen alleen worden
deze manier deel uit te maken van de leerlin-
opgevangen binnen de geplande groepen.
genraad, zegt de docent. “We staan met z’n
Daar zit de crux. Hoe voorkom je dat je te volle
allen voor onze school. Personeel en leerlingen
klassen krijgt?”
samen. Zonder leerlingen héb je niet eens een
Tips van de Gooise
Praktijkschool
1 Koppel de vergadering van de leer-
school, zij zijn mijn core-business, het moet echt
Op stage
om hen draaien tijdens zo’n vergadering. Soms
Gaat de directie ervan uit dat een deel van de
grijp ik misschien wat te laat in, maar je moet
leerlingen steeds op stage is, oppert de voor-
ook niet te vroeg corrigeren en sturen, dat is
zitter? Dat lijkt de pmr niet erg handig. “Als er
natuurlijk helemaal niet de bedoeling.”
geen stages zijn, heb je ze allemaal wél in een
De vergaderingen van alle geledingen zijn
te klein lokaal.’
hier in een cyclus goed op elkaar afgestemd:
De zinsnede ‘de kwaliteit van ons onderwijs’
de personeelsgeleding vergadert eerst met de
keert steeds terug tijdens de gesprekken. “Na
directie: een meningsvormende vergadering.
de visitatie van 2013 is er een lijst met verbe-
Daarna vergadert de pmr alleen, met dezelfde
terpunten gemaakt, die zie ik hier niet terug. Er
agenda, maar nu over instemming en/of
wordt wat mee gedaan, dat moet dan ook in
advies. Dan vergadert de voltallige mr.
het jaarverslag terugkomen. En de begroting
lingenraad duidelijk aan de pmr,
zorg voor goede begeleiding.
2 Laat merken dat er wat met de
inbreng van leerlingen wordt
gedaan.
3 Neem leerlingen serieus, ook al zijn
hun voorstellen niet altijd haalbaar.
4 Overleggen mag leuk zijn!
die erachter zit.” De pmr wil weten hoe de cij-
Leerlingprognoses
fers tot stand komen, welke ideeën erachter zit-
Jeffrey kan even een half uur op adem komen
ten, hoe dingen in de praktijk uit zullen werken.
voordat hij deze middag weer aanschuift bij de
“Leerkrachten, leerlingen en ouders moeten
pmr. Dit keer ligt het jaarplan op tafel. Er wordt
weten waar ze aan toe zijn. We hebben echt
goed gekeken naar alle cijfers: de leerlingprog-
meer toelichting nodig.” N
Uw mr in Mijn mr
Mag uw mr gezien worden? Heeft u iets
te melden waar andere medezeggenschapsraden hun voordeel mee kunnen
doen? Geef u dan op voor de serie Mijn
noses zijn erg rooskleurig, maar baren de pmr
mr. Dat kan via [email protected]
ook zorgen. De school is gebouwd op minder
leerlingen. “Hier staat: kleine schommelingen
juni 2014
infomr
11
Mobiliteit, soepel en
met mate, als kans en
kwaliteitsimpuls
Tekst Anka van Voorthuijsen Beeld Typetank
Teruglopende leerlingenaantallen op de éne school en groei
op een andere zorgen bij veel onderwijsinstellingen voor
verschuivingen van personeel. Hoe kun je er als (g)mr aan
bijdragen dat mobiliteit een mooie loopbaankans is, in
plaats van een bedreiging?
Je moet als (g)mr je verantwoordelijkheid
helemaal nooit aan de orde hoeven te komen,
nemen, vindt Arnold van Horssen, medewer-
zegt ook Saskia van der Schaaf van de AOb.
ker op de afdeling scholing van de AOb. “Dat
betekent dat je permanent op de hoogte moet
willen zijn van je organisatie, ook van de formatie en wat dat betekent voor de financiën. Als
je vroegtijdig weet wat er speelt en wat er aankomt, is dat in het belang van het behoud van
werkgelegenheid.”
Maar met het instemmingsrecht kun je toch
vasthouden aan sommige verworven rechten, werpen sommige ervaren mr-leden dan
‘Je moet
mobiliteitsbeleid
goed organiseren
als school of
bestuur en niet
ophangen aan
personen’
“Het is toch een zwaktebod als mensen worden
gedwongen om bijvoorbeeld naar een andere
school binnen de organisatie te gaan? Alleen
maar omdat ze als laatste binnen zijn gekomen?
Het is toch veel beter als je al in een vroeg stadium en elk jaar weer met mensen praat over
waar ze kunnen groeien en wat ze willen? Het
is toch veel prettiger als je zelf kiest voor een
andere werkplek?”
Vrijwillige mobiliteit betekent dat leerkrachten
tegen. Nee, je kont tegen de krib gooien en
zelf na een aantal jaren kiezen voor een ander
‘alles afwijzen’ geeft geen pas, benadrukt Van
team op een volgende locatie. De vrijwilligheid
zorgt voor veel minder frustratie, merken de
Horssen “dan koers je op een faillissement af. Je
moet in de medezeggenschap mee willen den-
beleid goed organiseren als school of bestuur
scholingsmedewerkers in de praktijk. Reinout
ken.”
en niet ophangen aan personen.”
Jaarsma: “Je kunt het ook stimuleren en facili-
Dat meedenken begint bij vragen stellen over
teren. Door bijvoorbeeld een goede kilometer-
personele veranderingen, wisselen van werk-
Zwaktebod
plek en organisatorische kwesties: hoe zit het
Employability, daar draait het om voor de leer-
codes: wie woont in de buurt en zou misschien
met het mobiliteitsbeleid bij je werkgever:
kracht van de 21ste eeuw. Mensen moeten zich
wel dichter bij z’n huis willen werken? Beloon
bestaat zoiets überhaupt en is het wellicht tijd
permanent ontwikkelen, zodat ze ook in de toe-
vrijwillige overstappers, door hen een cursus
voor een update? De gmr moet zorgen dat het
komst goed inzetbaar blijven. Binnen of buiten
aan te bieden of doorstroommogelijkheden
onderwerp regelmatig op de agenda staat en
de eigen school. Goed mobiliteitsbeleid kan
naar een andere functie, dat kan ook de door-
terugkeert, vindt de AOb. “Je moet mobiliteits-
ervoor zorgen dat gedwongen overplaatsingen
slag geven.” h
12
info.mr
juni 2014
vergoeding te bieden. Of te kijken naar post-
Veiligheid en zekerheid? Nee, ontwikkelen!
Actief mobiliteitsbeleid stimuleert ieder-
bijvoorbeeld de invoering van passend
enkeling wiens baan wordt bedreigd en die
een om na te denken over de eigen ontwik-
onderwijs, maken meer mobiliteit nood-
daar zelf geen antwoord op heeft.
keling en kansen die daardoor ontstaan.
zakelijk. Om te voorkomen dat toevallige
Voor een school die op kwaliteit mikt,
Het onderwijs is echter vanouds een zeer
omstandigheden deze veranderingen stu-
speelt vooral de positieve gedachte achter
beschermde werkomgeving: baan en werk-
ren, met het risico op ongewenste uitkom-
mobiliteitsbeleid: zorg ervoor dat eenieder
zekerheid waren tot enkele jaren geleden
sten voor individu en organisatie, is mobili-
zich een leven lang kan blijven ontwikkelen
een gegeven en eigenlijk kon je als begin-
teitsbeleid van belang.
en dat mensen meer en langer plezier hou-
nend docent je loopbaan al min of meer
De lerarenbeurs en de functiemix maken
den en hebben in hun werk. Mobiliteits-
uittekenen. De carrière van een leerkracht
goed mobiliteitsbeleid nog belangrijker.
maatregelen op deze basis zorgen ervoor
was daardoor erg voorspelbaar.
Zowel de overheid als de scholen investe-
dat organisaties vitaler blijven. Vrijwillige
Die cultuur van veiligheid en zekerheid
ren in de opleiding van onderwijsperso-
mobiliteit kan bijdragen aan de gevarieerde
voelt nog steeds vertrouwd voor een deel
neel. Leerkrachten doen tegenwoordig zelf
leeftijdsopbouw van het personeelsbestand
van de mensen die in het onderwijs wer-
ook meer dan vroeger aan loopbaanplan-
binnen een school.
ken, maar de werkelijkheid heeft deze com-
ning. Door (na)scholing komen ze in aan-
fortabele situatie inmiddels ingehaald. De
merking voor leukere, hogere en betere
krimp van de bevolking in delen van het
betaalde functies. Gedwongen mobiliteit
land en inhoudelijke vernieuwingen zoals
zal daarnaast blijven bestaan, gericht op de
juni 2014
info.mr
13
soort initiatieven: “Laat je mensen eens stage
Mobiliteitskwesties
op de mr-agenda
lopen op een andere school. Die mogelijkheid
s¬'EDWONGEN¬MOBILITEIT¬IS¬MOGELIJK¬VOLGENS¬DE¬#!/¬BIJVOORBEELD¬BIJ¬EEN¬CONmICT¬
Bezwarencommissie
of een formatietekort. Een leerkracht in het primair onderwijs kreeg onlangs zo’n
Er zijn natuurlijk ook scholen die het anders
gedwongen overplaatsing opgelegd omdat de formatie moest krimpen en hij de laatst
aanpakken. Met de CAO en de wet in de hand,
binnengekomen leerkracht was op deze specifieke school. Last in, first out (lifo), was
ondersteund door ontwikkelingen in het leer-
het beleid hier. Dat de leerkracht al heel lang had gewerkt op andere scholen van de
lingenaantal, stellen zij vast dat een bepaal-
overkoepelende stichting deed er niet toe, volgens de directie. Hij moest weer ergens
de leerkracht voortaan op een andere plek
anders aan de slag.
gaat werken. Wie op wat voor manier dan ook
De AOb adviseert de mr: zoek het mobiliteitsplan van het bestuur op, kijk of het
geconfronteerd wordt met een gedwongen
werkt en bespreek welke manieren er zijn om beter op krimp te reageren. Jezelf
overplaatsing, heeft er recht op om van de
uitleveren aan lifo zorgt voor een erg willekeurig resultaat.
directeur te horen waarom die juist voor jóu
kun je opnemen in je personeelsbeleid. Dat is
een goede werkwijze om eens buiten de deur
te kijken.”
heeft gekozen, benadrukt Jaarsma. “Dat staat in
s¬%EN¬VOSCHOOL¬HEEFT¬EEN¬BOVENSCHOOLS¬MOBILITEITSPLAN¬!LS¬EEN¬VAN¬DE¬VOORWAARDEN¬
de CAO. Soms is het ook een goed idee om een
staat erin dat iedere leerkracht maximaal 15 jaar aan dezelfde school verbonden mag
interne bezwarencommissie in te stellen, waar
zijn.
mensen verhaal kunnen halen.”
De AOb adviseert de mr: mobiliteit stimuleren is goed, maar niet op deze stellige
Maar, benadrukken de AOb-trainers allemaal:
manier. Waarom zou iedereen per se binnen 15 jaar van werkplek moeten wisse-
eigenlijk moet het zo ver niet komen. Bij het
len? Beter dan het zo nadrukkelijk vastleggen, is om jaarlijks goede loopbaange-
vermijden van dwang heeft zowel de indivi-
sprekken te voeren met alle medewerkers.
duele leerkracht als de mr iets in te brengen.
Het is voor iedereen in het onderwijs van groot
belang om zelf regelmatig na te denken over
de eigen loopbaan. De mr kan er intussen op
AOb-rayonbestuurder Nasera Azzouz: “Je kunt
aandringen dat loopbaangesprekken deel uit-
het stimuleren door bijvoorbeeld naar het
maken van de gesprekkencyclus tussen leiding-
takenpakket te kijken en bepaalde vervelende
gevende en leerkracht. Er zelf aan werken kan
taken op te heffen als je vrijwillig mobiel wordt,
of een extra scholing aan te bieden. Dat stimuleert om meer beweging in het personeel te
krijgen. Zorg wel voor goede begeleiding bij
de overstap. Vraag aan iemand die tevreden
is overgestapt om dat te vertellen via bijvoorbeeld de digitale nieuwsbrief van het schoolbestuur: daarmee haal je anderen die twijfelen
‘Laat mensen
stage lopen op een
andere school.
Goed om eens
buiten de deur
te kijken’
door thuis of in je vriendenkring over de mogelijkheden te praten, maar er bestaan ook andere opties. Ga bijvoorbeeld op pad met wandelcoach Saskia van der Schaaf van de AOb. “Tijdens lekker doorstappen in de natuur praat het
veel makkelijk over keuzes, twijfels en angsten
in je werk dan dat je tegenover elkaar zit in een
kamertje op school,” merkt zij.
misschien over de streep.”
Zo’n tripje kan nieuwe inzichten voor een verse
Door tijdig deze instrumenten in te zetten
start opleveren. Maar praat hoe dan ook over
hoeft een school zich volgens rayonbestuurder
mobiliteit met je leidinggevende, adviseren
alle trainers van de AOb, of het nu gaat om
Azzouz niet te laten overvallen door de gevolgen van teruglopende leerlingaantallen. Want
De stichting Openbaar Onderwijs Oost Gronin-
een gedwongen overplaatsing die in de lucht
wie niets doet, valt automatisch in het het wet-
gen (28 scholen) doet zoiets bijvoorbeeld, met
hangt of over eigen wensen. “Dat de voorge-
telijke regime als de krimp tot ontslagen leidt:
een jaarlijkse ‘mobiliteitsdag’. Elk jaar in februari
stelde andere werkplek voor jou bijvoorbeeld
“Lifo, last in first out, is écht een zwaktebod,
is er één dag waarop leerkrachten die weleens
onbereikbaar is per openbaar vervoer en je
dat heeft helemaal niks met serieus personeels-
overwegen om op een andere school te gaan
geen auto rijdt, dat wéét iemand daarboven
beleid te maken.”
werken, een dag mee kunnen draaien elders.
misschien helemaal niet. Ze zien niet allemaal
Want ‘onbekend maakt onbemind’, denkt de
dat je altijd op de fiets naar je werk komt. Zorg
SOOG.
daarom dat je regelmatig met de schoolleiding
Je kunt als organisatie soms heel simpel stimule-
Personeelsleden die op het jaarlijkse loop-
praat over je ambities.”
ren dat mensen eens buiten de deur kijken, zegt
baanformulier hebben aangegeven mobiliteit
En als dat denkwerk plus praatsessies ople-
Reinout Jaarsma en hij geeft meteen een voor-
naar een andere school te wensen, kunnen op
veren dat het gaat kriebelen, houd dan ook
beeld: “Ik ken een bestuur dat een soort inbur-
die dag dus eens kennis maken met eventuele
in de gaten dat sommige besturen een inter-
gering organiseert op de ‘ontvangende’ school.
nieuwe collega’s en rondlopen in het nieuwe
ne ‘kweekvijver’ kennen voor personeel dat
Dat werkt heel goed. Dan kunnen mensen even
gebouw. Het personeelslid wordt op de huidige
belangstelling heeft voor een management-
de kat uit de boom kijken en onderzoeken of
school dan vervangen voor die dag.
functie. H
het wat voor hen is.”
Van Horssen is ook een voorstander van dit
14
info.mr
Kat uit boom
juni 2014
Voor elkaar
gebokst
De aanhouder wint bij mr-werk. In elke aflevering van deze rubriek voorbeelden van succesvolle
volhouders uit de praktijk, verzameld door trainers van de AOb. Tekst Miro Lucassen Beeld Typetank
Stap voor stap
winst met rooster
twee varianten op tafel: met vrije woensdagmid-
niet ingericht op zo’n gezamenlijk initiatief. “Er
dag vanaf 12.30 uur en een lange lesdag op
ontstond een hoop gedoe over doorbelasting
dinsdag tot 14.30 uur inclusief pauzeprobleem;
naar de afzonderlijke scholen. Ik heb er einde-
Twee scholen onder een dak met bijzondere
de andere dagen duurt dat rooster tot 14 uur. In
loos over aan de telefoon gezeten met het cen-
ambities, dat kenmerkt ’t Sterrenpad in het
de voorkeursvariant van directie en mr eindigen
traal bureau. Uiteindelijk heeft het college van
Groningse dorp Nuis. De brede school biedt
de lessen alle dagen om 14 uur.
bestuur gezegd: doe niet zo moeilijk, dit betalen
onderwijs, zorg en opvang, een combinatie die
Na het sluiten van de stembussen bleek de
we gewoon, er is geld voor.”
het volgens de professionals vanzelfsprekend
meerderheid dit keer wel behaald: 80 procent
Inhoudelijk was de cursus toen al een groot
maakt om te werken met een continurooster.
opkomst, twee derde koos het model met de vijf
succes gebleken. De 25 nieuwe leden, onder
Eén van de scholen deed dat al voor de inge-
gelijke dagen. Dat maakt de liefhebbers van een
wie enkele leerlingen, draaien volop mee. “En
bruikname van het nieuwe gebouw, de ander
vrije woensdagmiddag niet blij, realiseert de mr
aangezien er nog veel extra vragen waren over
sloot zich daarbij in 2011 een beetje aan - de
zich. “Ouders met kinderen in de onderbouw
de financiën, krijgen we daar nog een cursus
lestijden waren niet elke dag gelijk en de twee
hebben allemaal een intakegesprek gehad over
over. Precies op tijd voordat de begroting van
scholen hanteerden verschillende eindtijden.
dit model, maar voor bestaande ouders is dat
de stichting en de scholen aan de orde komt in
Vervolgens moest het rooster elk jaar weer
nooit gebeurd. Als zij daar behoefte aan heb-
de medezeggenschap.”
anders, onder meer door bemoeienis van de
ben, zal de directeur nog met die ouders een
inspectie. In 2012 bleek een grote groep ouders
individueel gesprek voeren over de visie waar de
voorstander van een vrije woensdagmiddag, die
school nu mee verder gaat”, zegt mr-voorzitter
er toen ook kwam, maar dat zorgde weer voor
Dijk. De kwestie leeft trouwens echt: “We had-
andere knelpunten. Mr-voorzitter Jantje Dijk:
den voor het eerst toehoorders bij de mr-verga-
Jaar in, jaar uit laat de gmr van Nuovo van zich
“We geven dit jaar vier dagen les tot half drie
dering waarin de uitslag bekend zou worden.”
horen op de bij dit Utrechtse bestuur aange-
met een continurooster. Dat is een tussenoplossing met problemen, want de leerkrachten
moeten 30 minuten pauze hebben vanwege de
Zaaien
en oogsten
sloten scholen en al dat zaaien heeft dit keer
Hup, naar
de cursus
effect gehad, vertelt gmr-lid Marinus Kalshoven,
tevens mr-lid op het Trajectum College: “Er
arbowetgeving. In die 30 minuten kunnen ze
waren vacatures en daarbij bleken zich enorm
geen toezicht houden op het schoolplein.”
Secretaris Willibrord Mokveld van de gmr van
deskundige ouderleden te melden. Mensen die
Het continurooster met vijf gelijke dagen keerde
de Utrechtse Willibrordstichting zag tot zijn
interesse hebben voor wat er op de school van
terug op de agenda van het overleg tussen mr
genoegen 25 nieuwe leden toetreden tot de
hun kinderen gebeurt en die echt iets bij kunnen
en directie. Doel: van 8.30 tot 14 uur les en
tien medezeggenschapsraden van zijn stichting.
dragen. Zo hebben we nu iemand die veel weet
daarna opvang voor wie dat wenst. De mr ging
Maar hoe krijg je die nu zo ver dat ze snel goed
over personeelsbeleid, een expert onderwijs-
iets te voortvarend akkoord, waarna in maart
meedraaien? Door ze samen op cursus te sturen,
wetgeving en een financiële specialist die komt
het protest losbarstte van ouders die de vrije
besloot hij. Mokveld haalde AOb Scholing erbij
invliegen als er iets op dat terrein aan de orde is.
woensdagmiddag wilden houden.
en boekte een basiscursus WMS voor de 25.
We ronselen natuurlijk altijd, maar dit keer is er
Ai. Voortvarend laste de mr een nieuwe infor-
Dat kan iedere gmr in principe zo doen, want
echt een bijzonder hechte groep ontstaan.”
matie- en inspraakronde in, nu met uitleg en
er moet budget zijn voor opleiding. Maar op
argumenten. Er lagen bij de stemming in mei
de Willibrordstichting bleek de boekhouding
juni 2014
info.mr
15
Reken uit of betere functiemix betaalbaar is
Aan de slag met
de rekentool
Tekst Anka van Voorthuijsen Beeld Typetank
Met de nieuwe rekentool weet iedere medezeggenschapsraad
binnen tien minuten of meer LC en LD-functies op de eigen
school op den duur betaalbaar zijn. “Maak onmiddellijk een
afspraak met je directie om de prognoses te bespreken.”
achterstandsscholen vaak personeel rondlopen dat gedeeltelijk met gemeentelijk subsidiegeld wordt bekostigd. Aangezien die fte’s niet
via het ministerie van OCW worden betaald,
telden zij niet mee bij het financieren van de
functiemix. Ook de kosten die ontstaan door
Het Convenant Leerkracht in 2008 was duide-
het verminderen van het aantal stappen in de
lijk. De nieuwe functiemix zou leraren op elke
salarisschalen, het zogeheten inkorten, waren
school groeimogelijkheden bieden, in functie
onvoldoende doorberekend.
en salarisschaal. De eerste ronde leek een suc-
Uitgangspunt zijn de gegevens uit 2008. Som-
ces: veel leraren schoven door: van LC naar LD
en van LB naar LC. Maar achteraf bleken dat
‘makkelijke gevallen’ en na die eerste schuif
gebeurde er niet veel meer. De functiemix was
onbetaalbaar, klaagden veel schoolbestuurders
als de mr ernaar informeerde.
‘Is de functiemix
haalbaar op jouw
school? In tien
minuten weet je
het’
mige scholen zitten met een kostbare startmix doordat ze, bijvoorbeeld om kwalitatieve
redenen, al jaren relatief veel geld uitgeven aan
hoog ingeschaalde leerkrachten. Zo’n school
met in verhouding veel LC en LD-personeel
moest daar nog een schepje bovenop doen.
Docenten zijn daar terecht ongerust over, zegt
Die oorspronkelijke afspraak over 2014 hoeven
de AOb, vooral in het voortgezet onderwijs.
ze nu niet meer voor 100 procent na te komen.
Samen met de werkgevers en het ministerie is
Relaxed besturen
er nu een online rekenmodel gemaakt, dat de
boel vlot kan trekken. Scholen krijgen tot okto-
De vermeende onbetaalbaarheid van de func-
ber 2015 de tijd om de doelstellingen van de
schapsraad. Het instrument maakt heel snel
tiemix lag deels ook aan het slechte financiële
functiemix te halen en alle partijen verwachten
inzichtelijk hoe het er met de haalbaarheid van
management op sommige scholen, vindt de
dat het nu wel lukt.
de functiemix voor staat op jouw school.
AOb. Want er kwam overal functiemixgeld bin-
De zogeheten rekentool laat zien wat op ter-
nen, maar scholen legden het opzij of hebben
mijn de financiële gevolgen zijn bij de huidige
Schoonheidsfoutjes
personeelssamenstelling. Iedereen kan zien
Dat bestuurders de functiemix onbetaalbaar
ger: “Niet de bedoeling natuurlijk, maar wel
of en wanneer er rode cijfers dreigen als meer
noemen klopt in sommige gevallen ook wel,
begrijpelijk. De overheid heeft zich in het verle-
docenten in LC of LD worden ingedeeld. De
erkennen zowel het ministerie als de AOb. Ray-
den niet altijd even betrouwbaar getoond met
rekentool is via een gezamenlijke inlogcode
onbestuurder Jan Menger van de AOb spreekt
toegezegde financiën, dus scholen zijn gaan
beschikbaar voor bestuurders én medezeggen-
van ‘een aantal schoonheidsfoutjes’. Zo hebben
sparen.” h
16
info.mr
juni 2014
het aan andere dingen uitgegeven. Jan Men-
Entreerecht en andere hete aardappels
De CAO voortgezet onderwijs kent nog
LC-functies.
entreerecht weer, staat in het onderhan-
een route naar een LD-beloning: wie eer-
Voorzitter Jefka Smit van de medezeggen-
delaarsakkoord over de volgende CAO
stegraads bevoegd is en structureel meer
schapsraad van het Cals College in Nieu-
voortgezet onderwijs. Het ‘overschot’ aan
dan de helft van zijn uren lesgeeft in de
wegein ziet de bui al hangen: “De afspra-
LD-functies valt dus weer terug te dringen
bovenbouw van havo/vwo, komt automa-
ken en verplichtingen over de functiemix
door bij pensionering of vertrek de vervan-
tisch terecht in deze hoogste schaal voor
zijn helder, maar het is maar een deel van
ging af te stemmen op de functiemix. De
onderwijzend personeel. De kosten van
de werkelijkheid. Ook met de maatwerk-
daar voorgeschreven verhouding tussen
dat entreerecht zijn niet opgenomen in de
afspraak uit de rekentool zorgt het entree-
de LB, LC en LD-functies blijft geldig tot er
extra gelden die het rijk beschikbaar heeft
recht ervoor dat we nog een extra groep
ooit nieuwe afspraken worden gemaakt.
gesteld voor de functiemix, maar de uit-
in LC moeten indelen en dat levert enorme
Verder hebben veel scholen het functiemix-
voering van de maatregel heeft daar wel
tekorten op. We kunnen niet zeggen dat
geld apart gehouden in afwachting van de
effect op. Op een scholengemeenschap
de leraren meer lesgeven, want dat mag
rekentool. Dat geld is nu inzetbaar om tijde-
met alleen havo/vwo kan het entreerecht
maximaal 750 uur zijn bij een fulltime aan-
lijke tekorten op te vangen.
heel wat LD-functies opleveren. Dat is gun-
stelling. Kunnen we dan echt alleen nog de
In het meerjarenformatieplan moet het
stig voor de betrokken leerkrachten, maar
klassen vergroten om tekorten te vermij-
bestuur de mr op de hoogte houden van
DE¬KOSTENPOST¬KAN¬mINK¬AANTIKKEN¬!LS¬HET¬
den?”
de uitvoering van de functiemix. Als dat
entreerecht meer LD-inschalingen veroor-
Deze hartenkreet tijdens een AOb-infor-
gebeurt onder het motto ‘geen geld, geen
zaakt dan de functiemix voorschrijft, lijkt
matiebijeenkomst over de functiemix bleek
bevorderingen’, dan kan de mr het meerja-
dat gedeeltelijk op te lossen door de extra
voor meerdere mr-leden in de zaal herken-
renformatieplan afwijzen. Mocht dat wei-
LD in te ruilen voor LC-inschalingen. Maar
baar. Dat sommige scholen met tekorten te
nig indruk maken, dan is er nog een kans
daar hebben de CAO-afspraken rond de
maken krijgen door de gecombineerde last
om het bestuur ertoe te dwingen om de
functiemix een grens aan gesteld: schuiven
van functiemix en entreerecht lijkt onver-
landelijke afspraken over de functiemix na
mag, tot maximaal 3 procent, en daarbij
mijdelijk, maar er is hoop voor de reken-
te komen: de vakbond kan naleving van de
geldt dat 1 LD-inschaling gelijk staat aan 2
meesters: tussen 2015 en 2017 vervalt het
CAO eisen bij de rechter.
juni 2014
info.mr
17
Soms hing er krimp van de bevolking in de
lucht, met minder leerlingen als gevolg en
vreesden scholen de kosten van een sociaal
plan. En het zit blijkbaar in de aard van de Hollander, sparen. Menger: “In goede tijden is het
logisch dat je spaart, dat geld moet je aanspreken in slechtere tijden. Maar bij veel scholen
zie je dat ze in slechte tijden ook sparen en
hun reserves nog meer versterken. Het is
natuurlijk relaxed besturen, maar het is niet
professioneel.”
Aangezien de kwaliteit van het financieel
management bij scholen nogal uiteenloopt
pleit Jan Menger ervoor dat medezeggenschapsraden óók een begroting leren lezen en
een jaarrekening, zodat ze de juiste vragen kun-
functiemix’ willen realiseren om de kwaliteit
nen stellen. Het is allemaal niet zo ingewikkeld,
van het onderwijs te bevorderen en natuurlijk
benadrukt hij. “Dat geld is voor het onderwijs
ook om aantrekkelijk te zijn als werkgever.
bedoeld. Het hoort in de klas, niet op de bank.
Je kunt wel met krijtjes blijven werken omdat
‘Scholen zijn
geneigd om kosten
heel hoog in te
schatten’
dat lekker goedkoop is, natuurlijk zijn secretariele ondersteuning en een goede conciërge ook
belangrijk, maar blijf kijken hoeveel geld daar
naartoe gaat. De kwaliteit van het onderwijs
wordt in de klas gemaakt.”
Voorzichtig
En wat als het nu echt niet betaalbaar lijkt?
Menger: “De objectieve gegevens in de rekentool bieden duidelijkheid over de financiële situatie. Soms vallen de extra kosten mee
en passen ze best in het budget. Scholen zijn
geneigd om die kosten erg hoog in te schatten
Draaien
en blijven graag aan de voorzichtige kant met
Deze rekentool kan de zaak weer vlot trekken,
hun uitgaven. Je kunt de lat natuurlijk in samen-
denkt iedereen. Wat moet de mr nu zelf doen?
spraak tussen mr en overlegpartner iets lager
leggen, zodat de plannen wél betaalbaar zijn.”
Het ministerie heeft – aan de hand van de door
school verstrekte gegevens – een flink aantal cij-
bij 1 leraar per 19 leerlingen makkelijker dan bij
Eerste ervaringen wijzen erop dat de gewens-
fers ingevuld, aan de hand van de startmeting
1 op 16. “Maar die grotere klassen, die moet je
te functiemix in 80 procent van de gevallen
in 2008. De leerlingprognoses bijvoorbeeld.
niet willen als mr.”
betaalbaar is, constateert de AOb. “Het is min-
Kijk daar naar: zit de directie aan de lage kant,
Door de invulmogelijkheid is de berekening
der dan tien minuten werk en dan weet je het
en zo ja: waarom? Hoe zit het met de leerling-
in de rekentool aan te passen naar de werkelij-
haalbaarheidspercentage voor jouw school.
leraar-ratio? Aan die knop kun je zelf ‘draaien’,
ke situatie en goed bruikbaar voor de scholen,
Wanneer je als directie en mr beiden vertrou-
om te zien wat dat met de betaalbaarheid van
merkte Menger tijdens de pilot-fase. Hij signa-
wen hebt in het instrument, hoef je geen dis-
de functiemix doet. Uiteraard is de financiering
leert dat de meeste scholen graag een ‘mooie
cussies meer te voeren over de cijfers. Dan kun
je overgaan op de inhoud.”
Waar moet je als mr op inzetten? “Directies
3 tips van Jan Menger:
moeten natuurlijk toezeggen dat ze realiseren
wat volgens de rekentool haalbaar is, en liefst
meer natuurlijk. Er is al te lang niks gebeurd.” H
“Op elke school horen op dit moment de nieuwe LC en LD-functies al bekend te zijn
zodat de benoemingen per 1-10-2014 ingaan. Als dat niet lukt, kan het later en moet
Meer informatie over ervaringen met de
het achteraf wel geëffectueerd worden per 1-10-2014.”
rekentool www.hetkaninhetonderwijs.nl.
Daar vertellen schoolleiders en docenten
“Zorg dat de procedures rond de benoemingen voor iedereen duidelijk en controleer-
over de pilots. De procedure voor
baar zijn. Verandering in functieschalen regel je niet tijdens een gesprekje op de gang.
maatwerkafspraken en meer informatie
Organiseer een schriftelijke sollicitatieprocedure.”
over de rekentool vo staan op
www.rekentoolfunctiemixvo.nl en voor het
“Trek als mr onmiddellijk aan de bel als de haalbaarheid in de rekentool onder de
primair onderwijs op functiemix.erunner.eu
75 procent komt. Of als er grote tekorten zijn. Dan moet je onmiddellijk naar de directie, en bij een tekort van meer dan € 100.000 ook naar de vakbond. Want zo maak je
0,0 kans op C- en D-schalen en dat kan natuurlijk niet.”
18
info.mr
juni 2014
De werkvloer
Vragen, opmerkingen, problemen met het werk op school? De medezeggenschapsraad
kan zich ermee bemoeien. Vragen voor deze rubriek zijn welkom op [email protected]
1 s¬Hoe vrij is onderwijsvrij?
Op onze school voeren we vijf keer per jaar
De wetgever en de CAO-partners hebben dit
dagen voor inzet die zij volledig vrij horen te zijn.
een persoonlijk ontwikkelingsgesprek met
extra ingewikkeld gemaakt door de zomerva-
De wetgever heeft de ouder- en leerlinggeleding
de leerlingen. Dat is een taak voor de mentor
kantie in te korten en verschillende compen-
in de medezeggenschapsraad instemmingsrecht
en die spreekt elke leerling 30 minuten. Deze
satieregels af te kondigen voor docenten en
gegeven op de activiteiten die vallen onder
dagen zijn zo in een roostervoorstel verwerkt
leerlingen. Voor beide groepen bestaan er nu 12
het begrip onderwijstijd. Dat kan in de mr nog
dat de leerling de rest van de dag geen les
onderwijsvrije dagen. Leerlingen hebben er 3 van
ingewikkelde discussies opleveren, aangezien
heeft. Mag de school dit rekenen als onder-
de 12 vrij en kunnen op de andere 9 op school
er ook een verband is met arbeidsvoorwaarden
wijstijd en kan het dan als een halve lesdag
verwacht worden voor het ophalen van boeken,
en dergelijke, waarbij de personeelsgeleding de
tellen? Onze directie sprokkelt met deze half-
individuele gesprekken en dergelijke. Van de 12
zwaarste stem heeft
jes een deel van voorgeschreven onderwijs-
dagen voor docenten zijn er 5 echt vrij, en die
vrije dagen per leerling bij elkaar en wil dit na
moeten net als een vakantiedag als hele dagen in
na de zomervakantie invoeren.
het rooster staan. De voorgestelde regeling voor
de leerlingen klopt niet als de directie daar de 3
2 s¬Toehoorders als boemannen
Onze algemeen directeur heeft laten weten
directeur/bestuurder. De AOb adviseert elke mr
samen over. De mr kan ook intern overleg voeren
dat hij voortaan niet meer alleen aan tafel
om geregeld zonder de overlegpartner bij elkaar
zonder toehoorders en de raad kan stemmingen
met de medezeggenschapsraad zit. Sinds
te komen. Zo kunnen de mr-leden onderling
achter gesloten deuren houden. Indien de per-
enige tijd neemt hij de twee vestigingsdirec-
vrij van gedachten wisselen en het gezamenlijke
soneelsgeleding apart bij elkaar zit, is dat volgens
teuren mee die de vergadering als toehoor-
standpunt formuleren. Aansluitend of een vol-
de gebruikelijke reglementen zeker niet open-
der bijwonen. Kan dat zomaar? Het overleg
gende keer komt het onderwerp dan aan de orde
baar. Los van al deze formele afwegingen kunt
verloopt nu veel formeler en sommige mr-
in het overleg met de bestuurder.
u de gang van zaken en de gevolgen natuurlijk
leden voelen zich op de vingers gekeken
Volgen de wet en het modelreglement is een
ook bespreken met het directieteam: goede
door hun directe leidinggevende.
mr-vergadering openbaar, niet alleen voor de
medezeggenschap is ook in hun belang. Hoeveel
directeur maar voor alle belangstellenden uit
ruimte de drie directieleden kunnen bemachti-
Op veel scholen maakt de medezeggenschaps-
de schoolbevolking. Wie er spreekrecht krijgt,
gen om het verloop van de mr-vergaderingen te
raad nog geen onderscheid tussen de verga-
bepaalt de vergadering zelf; alleen bij een over-
beïnvloeden, bepaalt u uiteindelijk zelf.
dering in eigen kring en het overleg met de
legvergadering beslissen mr en directeur hier
3 s¬We willen onze interim houden
Er hangt een bezuiniging in de lucht waar-
Over de wijziging van de organisatie en de
Zou de school de directeur in vaste dienst pas-
door onze school twee directiefuncties
taakverdeling binnen de directie heeft de mr
seren, dan wordt die collega boventallig en dat
gaat combineren. Eén van de directeuren
adviesbevoegdheid, dus praat vooral mee over
info.mr
de vraag hoe het werk gedaan kan worden door
kan de school veel geld gaan kosten. De mr kan
juni 2009
de beoogde directeur wel vragen stellen over
deze voldoet het best en veel collega’s willen
19
haar graag houden. Kunnen wij als mr hier
1 directeur. Ook bij aanstelling en ontslag geldt
de manier van werken en suggesties doen voor
adviesbevoegdheid, maar realiseert u zich wel
verbetering.
via advies- of instemmingsrecht invloed op
dat uw mr in het verleden akkoord is gegaan
uitoefenen?
met de tijdelijke aanstelling van de interimmer.
is momenteel in tijdelijke dienst, maar juist
juni 2014
infomr
19
Goed werk, de
ware hoofdprijs
Tekst Rick van Workum Beeld Typetank
Soms vergeten we dat een baan meer oplevert dan financiële
armslag. Goed werk bevordert onze mentale gezondheid door
het leven te structureren en het gevoel te steunen dat we deel
uitmaken van de samenleving. Werk draagt bij aan je identiteit, status en biedt mogelijkheden om jezelf te ontwikkelen.
De personeelsgeleding in de mr heeft een speciale rol om deze
bron van voldoening, flow of zelfs geluk te laten stromen.
Voor zaken als slim organiseren, (school)organisatieontwikkeling, veranderkundige aanpakken
en dergelijke is veel ondersteuning beschikbaar.
Kijk maar eens op de websites van de bonden,
VO-raad, Voion, de landelijke pedagogische
centra en de commerciële onderwijsadviesbureaus.
Vakinhoud
Wat goed werk precies is, staat op allerlei plek-
Dat niet iedere leerkracht zich goed voelt in het
Daar kan de personeelsgeleding in de mr zich
ken beschreven en er valt op talloze manieren
werk, blijkt geregeld uit werkdrukmetingen en
dan ook voluit mee bemoeien. Goed werk vergt
advies te halen als de mr zich hierin wil verdie-
ander onderzoek. De teleurstelling kan zo groot
namelijk inspanning van alle deelnemers aan de
pen. Denk daarbij niet alleen aan de doelen die
worden dat jonge leraren het vak al na enkele
gemeenschap die we school noemen. Tim somt
de school voor ogen staan, maar ook aan onder-
jaren de rug toe keren. De 25-jarige natuurkun-
de ingrediënten op: zelfreflectie, een open,
steuning bij het veranderen zelf. Samenwerken
dedocent Tim van Wijngaarden, tien jaar actief
lerende houding en investeren in goede hori-
gaat net zo goed over structuur en cultuur als
in het voortgezet onderwijs, legde onlangs in het
zontale- en verticale verhoudingen. Daarnaast
over de vakinhoud en de didactische aanpak.
Nederlands Dagblad uit waar hij het plezier in
is slim organiseren nodig, niet als doel op zich
Daarover moeten de betrokkenen steeds met
zijn vak vandaan haalt: “Collegialiteit is nodig en
maar om ervoor te zorgen dat hoeveelheid tijd
elkaar in gesprek blijven, want goed werk
daarnaast een schoolleiding die vertrouwen in
en werk met elkaar in balans blijven.
ontstaat nooit vanzelf en iedereen heeft er zijn
je heeft en je rugdekking geeft. Ook voldoende
Bij slim organiseren gaat het over de juiste
eigen ideeën over. Dat geldt trouwens net zo
oefentijd en rust, en ouders die snappen dat net
dingen goed doen, zodat iedereen met zo min
goed voor werkdruk of andere vormen van
als de leerlingen docenten ook moeten leren.
mogelijk inspanning het maximale resultaat
belasting die het werk en de organisatie ervan
Maar cruciaal is liefde voor leerlingen. Als je dat
haalt. Dat begint bij werving en selectie met een
met zich mee brengen.
mist, is het maar beter dat je stopt. Dan kun je
goed oog voor de benodigde kwalificaties. Op
Ook al heeft iedereen op school dus te maken
meer kapotmaken dan je lief is. Maar als je houdt
basis daarvan ontstaat vervolgens een taakver-
met de weg naar goed werk, voor de leden van
van de leerlingen, geven ze je meer dan wat
deling en komt de juiste mens op de juiste plek
de personeelsgeleding in de mr is een extra rol
maandelijks op mijn rekening gestort wordt. Dan
terecht. Natuurlijk bestaan er urgente dingen
weggelegd. Naast hun collegiale positie hebben
kunnen er momenten zijn dat je voor een klas
die het eerst moeten gebeuren en let er daarna
zij enkele wettelijke taken en bevoegdheden ten
staat en denkt: zij werken en ik verdien daar geld
op met je collega’s dat je onbelangrijke dingen
aanzien van goed werk. Een fundament voor die
mee. Iedereen zou toch leraar willen zijn!”
gewoon niet doet. Dat is te omschrijven in
rol is te vinden in de arbowet, waarvan artikel 12
documenten over visie, missie, taakomvangsbe-
in het tweede lid voorschrijft dat de werkgever
leid en taakbeleid. Vanzelfsprekend organiseert
overleg voert met de medezeggenschapsraad
Dat goed werk en goed onderwijs hand in hand
de school ook een beleidscyclus, zodat de leren-
over aangelegenheden van het arbeidsomstan-
gaan klinkt als een open deur, maar de com-
de organisatie doelgerichte acties doelmatig en
dighedenbeleid en de uitvoering hiervan. De
binatie blijkt lang niet overal vanzelfsprekend.
planmatig uitvoert.
wetgever draagt actieve informatie-uitwisseling
20
infomr
juni 2014
Investeren
op aan beide partijen.
In de dialoog tussen het schoolbestuur en de
mr moet de bestuurder zorgen voor het zicht
op mogelijke bedreigingen voor goed werk.
Wederom zorgt de arbowet voor richtlijnen,
met de verplichting tot een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) voor de werkgever.
Vanzelfsprekend moet de werkgever ook met
voorstellen komen om de gesignaleerde risico’s
aan te pakken.
Formatie
In deze discussie kan de personeelsgeleding van
de mr invloed uitoefenen met diverse instemmingsbevoegdheden uit de Wet medezeggenschap op scholen. Dat geldt allereerst voor
maatregelen met gevolgen voor de samenstelling van de formatie, wijzigingen van de
taakverdeling of taakbelasting, regelingen rond
arbeidsomstandigheden, het ziekteverzuim
of het reïntegratiebeleid. Daarnaast heeft de
hele mr een stem bij vaststelling of wijziging
van regels op het gebied van het veiligheids-,
gezondheids- en welzijnsbeleid, voor zover dat
niet expliciet hoort bij de bevoegdheid van de
personeelsgeleding.
Meestal voeren bestuurder/werkgever en de
personeelsgeleding over dit alles een constructieve dialoog op basis van gedeelde waarden en
informatie. In andere gevallen kan het nodig zijn
dat partijen elkaar herinneren aan bevoegdheden of rechten en plichten.
Als de dialoog nog niet op gang is, kan de mr
het initiatief nemen. Dat begint met een verzoek om informatie: vraag het plan van aanpak
op dat bij de risicoinventarisatie en -evaluatie
hoort. Verder kan de pmr zelf eens peilen hoe
collega’s het werk in de praktijk ervaren. Daar
bestaat een handig en gratis digitaal instrument
voor, de Arboscan-vo. Elke mr in het voortgezet
onderwijs kan hiermee de collega’s ondervragen. De resultaten blijven anoniem, maar het
groepsrapport is een overzichtelijk uitgangspunt
voor overleg met de werkgever over de vraag
hoe goed werk in de school nog beter te regelen
valt. H
Quickscan psychosociale arbeidsbelasting:
www.voion.nl/instrumenten/arboscan-vo
juni 2014
infomr
21
Campagne
zoekt de stille mr
Tekst Miro Lucassen Beeld Typetank
De scholen waarvan de mr nooit een training
volgt. De medezeggenschapsraden die nog niet
op het jaarlijkse congres zijn gesignaleerd. De
mr-leden die niet goed weten waar te beginnen
om het antwoord op hun vragen te vinden. Zij
zijn een belangrijke doelgroep voor de campagne versterking medezeggenschap die de gezamenlijke onderwijsorganisaties voorbereiden.
Maar hoe vindt een informatiecampagne zo’n
‘stille’ mr die het beschikbare materiaal negeert?
Programmamanager Philippe Abbing hoopt
in het najaar de eerste stappen te zetten, maar
hij zou eigenlijk allereerst willen weten hoeveel
medezeggenschapsraden helemaal buiten het
circuit van informatie-uitwisseling en cursussen
actief zijn. “Iedereen die trainingen geeft aan
deze sector weet dat er zo’n zwijgende groep
bestaat. De schattingen lopen uiteen, tot wel
50 procent. Je kunt je afvragen of deze mensen
zichzelf op andere manieren op de hoogte houden of dat er een informatietekort is ontstaan.
Dat weten we niet, dus een medewerker van
onze campagne gaat dit onderzoeken.”
De campagne versterking medezeggenschap,
een initiatief van de samenwerkende onder-
seurs op pad om medezeggenschapsraden en
verschijnen, verwacht programmamanager
wijsorganisaties, presenteert zichzelf op het
besturen te assisteren. Op verzoek komen zij
Abbing: “We doen hier niet het zoveelste pro-
komende WMS-congres van 12 november. Daar
langs om vragen te beantwoorden, presentaties
ject met deskundigen zonder het werkveld.
verwacht Abbing onder andere zes handreikin-
te geven en te discussiëren over actuele kwes-
Daarom gaan we proactief de markt op en niet
gen uit te brengen over de zeven voornaamste
ties. Iedereen kan het werk aan de campagne
afwachtend. Hoe meer medezeggenschapsra-
thema’s van medezeggenschap in het onder-
online volgen op de projectwebsite www.ver-
den gebruik maken van hun mogelijkheden, des
wijs:
sterkingmedezeggenschap.nl waar eveneens
te beter scholen profiteren van de waarde van
s¬ DE¬RELATIE¬TUSSEN¬MR¬EN¬SCHOOLBESTUUR
informatie te vinden is over de inzet van digitale
medezeggenschap.”
s¬ DE¬RELATIE¬TUSSEN¬MR¬EN¬ACHTERBAN
media rond medezeggenschap. Op de site is het
De campagne begint niet bij nul: er ligt al heel
s¬ DE¬RELATIE¬TUSSEN¬MR¬EN¬TOEZICHTHOUDER
ook mogelijk suggesties te doen en bijdragen te
wat papier over de Wet medezeggenschap op
s¬ ¬HET¬ONDERSCHEID¬TUSSEN¬DE¬MRVERGADERING¬
leveren aan het project. Abbing: “Elke mr kan nu
scholen en zijn toepassing. Ook de website
al aan dit project bijdragen.”
infowms.nl bevat nuttige documentatie, afkom-
s¬ TAKEN¬EN¬BEVOEGDHEDEN
Het schrijfwerk aan de handreikingen is momen-
stig uit de periode van de invoering van de wet.
s¬ ¬FACILITEITEN¬INFORMATIERECHT¬EN¬
teel in volle gang. De auteurs, afkomstig uit de
Deze site is sinds die tijd bijgehouden door de
tien deelnemende onderwijsorganisaties, willen
stichting Onderwijsgeschillen. Abbing grijpt de
met hun eerste versie in het najaar de praktijk in.
gelegenheid aan om de vorm en inhoud van
en de overlegvergadering
professionalisering
s¬ OMGAAN¬MET¬GESCHILLEN
Aan de hand van ervaringen met de adviezen
infowms.nl te gaan vernieuwen. Het resultaat
Die handreikingen zijn maar een deel van het
zal dan in de loop van 2015 of uiterlijk 2016 een
daarvan moet ook op 12 november op het
verhaal. De campagne stuurt namelijk ook advi-
aangevulde versie van de meeste handreikingen
WMS-congres te zien zijn. H
22
infomr
juni 2014
Komen directie of schoolbestuur en de medezeggenschapsraad er niet uit, dan kan een conflict worden voorgelegd aan
de Landelijke Commissie Geschillen WMS. In elk nummer
van infomr publiceren we enkele interessante zaken.
Taakbeleid: altijd op de kleintjes letten
Als we maar een klein beetje veranderen aan
algemene schoolactiviteiten, maar kwamen
partijen juridische stofwolken op om elkaars
het systeem van het taakbeleid, dan hoeven we
terecht in de persoonlijke opslagfactor. Daar kon
bevoegdheden te ondergraven, maar dat maak-
daar toch zeker niet de zwaarste procedures op
de deelraad op een van de vier vestigingen niet
te geen indruk. De kern van de zaak was direct
los te laten? Deze redenering van een vo-school-
mee leven en dat hoeft ook niet: wijzigingen in
duidelijk: overheveling van onderdelen binnen
bestuur met vier vestigingen viel in de smaak
het systeem van taakbeleid zijn geen onderonsje
het taakbeleid wijzigt het systeem en de werk-
bij de centrale medezeggenschapsraad. De cmr
van de cmr en de schoolleiding. In de cao voort-
gever heeft de voorgeschreven procedures niet
ging akkoord met het idee om het taakbeleid op
gezet onderwijs staat niet voor niks dat deze
gevolgd. Het personeel van de scholengemeen-
hoofdlijnen in te vullen. Gevolg: rapportverga-
veranderingen voorgelegd moeten worden aan
schap moet zich er alsnog over uitspreken.
deringen, ouderavonden vakdocent, begelei-
het voltallige personeel, waarbij de zaak pas
ding excursies, eerste en tweede correctie exa-
doorgaat als tweederde ermee instemt.
mens en sectieoverleg vielen niet langer onder
Bij de geschillencommissie wierpen beide
LCG WMS 105852, 7 februari 2014
Onzorgvuldig, onbevredigend, onvermijdelijk
Al zeven jaar zit de basisschool onder de ophef-
schoolse strategie. Sluiten? Dat nooit. Bij de
gevonden om ervan af te wijken: de krimp laat
fingsnorm en ook andere onderdelen van het
geschillencommissie krijgt het bestuur verwijten
zich niet ontkennen en er ligt geen enkel bewijs
44 scholen tellende bestuur kampen met krimp:
over te snel afgebroken fusiebesprekingen met
dat een fusiepartner alsnog toe zou happen.
hoogste tijd voor een toekomststrategie. De
de protestants-christelijke concurrentie. En nog
Ondanks enige onzorgvuldigheden en begrij-
gemeenschappelijke medezeggenschapsraad
iets: doordat de plannen te snel werden gepre-
pelijke onvrede bij de betrokkenen ziet ook de
stemt in met de plannen, waarbij locaties
senteerd als definitief, gingen ouders al een
geschillencommissie geen andere optie dan
dichtgaan als ze langer dan drie jaar te weinig
andere school zoeken voor de mr advies kon
opheffing. Op 1 augustus dit jaar is het zo ver.
leerlingen tellen. Maar het besluit tot opheffing
geven.
komt altijd voor advies bij de mr van de betrok-
Of dit echt het fatale duwtje was, daar twijfelt
ken school. En daar blijkt dat zo’n mr zich niet
de geschillencommissie aan. Het beleid is niet
vanzelfsprekend gebonden voelt aan de boven-
onredelijk en de mr heeft te weinig argumenten
LCG WMS 106088, 15 april 2014
Elk geschil eist voortvarend optreden
De personeelsgeleding van de medezeggen-
meeste procedures van de Wet medezeggen-
nog bezinning zou ontstaan, liet het bestuur
schapsraad en het schoolbestuur komen er niet
schap op scholen langs strikte lijnen. Eén van
bedremmeld weten. De mr zei dat het belang
uit bij de jaarlijkse discussie over het formatie-
de onverbiddelijke voorschriften: wanneer het
van de termijn wel degelijk is besproken. Hoe
plan. Zelfs als het schooljaar al begonnen is, blij-
bestuur de mr laat weten dat het naar de com-
dan ook, met de wet valt niet te sjoemelen en
ven de twee in discussie en keer op keer eindigt
missie gaat, moet dat binnen zes weken tot
de commissie kwam aan behandeling niet toe:
die ermee dat de pmr zijn instemming weigert.
actie leiden. Maar in dit geval duurde het elf
niet ontvankelijk, wat in de praktijk betekent dat
Dan maar naar de geschillencommissie, besluit
weken en zes dagen voordat de enveloppe met
bestuur en pmr opnieuw rond de tafel moeten
het bestuur, want er valt blijkbaar geen variant te
verzoekschrift op het bureau van de commis-
om het formatieplan te bespreken.
bedenken waarover een compromis mogelijk is.
sie lag. Te laat? We wisten niet dat die termijn
Zo’n instemmingsgeschil verloopt net als de
zo dwingend was en we hoopten dat er als-
juni 2014
infomr
LCG WMS 106123, 20 maart 2014
23
Cursussen, conferenties en advies
Haal meer uit medezeggenschap
Medezeggenschap is belangrijk: de
mr heeft invloed op het schoolbeleid.
En samen met AOb scholing kun je
het effect van inspraak vergroten!
Bel 0900 463 62 62 of mail ons: [email protected]
MR servicepakket
Soms staat de mr voor ingewikkelde vraagstukken. En is
deskundig advies gewenst. Met het mr servicepakket kun je
onbeperkt de hulp inroepen van de mr helpdesk. En heb je
recht op 4 uur rechtsbijstand.
Open training
Nieuw in de mr? Volg dan een thematraining. Van
basiskennis medezeggenschap tot de finesses van
formatieplan, taakbeleid en financiën. Op vier plaatsen in het
land. Kijk op www.aobscholing.nl voor het aanbod.
Maatwerk
Met de hele (g)mr een training volgen? Met beleidsstukken
van je eigen school als basis? Of juist liever een
vaardigheidstraining? Alles is mogelijk. Met maatwerk bepaal
je zelf het cursusprogramma.
Advies en begeleiding
In tijden van krimp, reorganisaties, fusies staat de mr voor
zware beslissingen. Gespecialiseerde trainers van AOb
scholing kunnen de mr adviseren.
Meer weten?
Bel ons:
0900 463 62 62
www.aobscholing.nl