Transcript Download de PDF van het artikel

varkenshouderij
R E P O RTA G E
Varkenshouder Bart van der
Vleuten kocht een Japanse
mestverwerkinginstallatie.
Deze moet 4.000 kuub
drijfmest omzetten in een
gortdroge mineralencompost.
V14
De verse mest komt bovenin. Aan de onderzijde verlaat droge mest het continuproces. Dagelijks bijvullen
en aflaten kost de varkenshouder een uurtje.
Waardevolle compost
uit Japanse installatie
H
ET is Pionieren met Potentie. Met
hoofdletters. Bart van der Vleuten
bouwde bij zijn nieuwe speenbiggenstal een voor Nederland unieke mestverwerkingsinstallatie. In een
soort torensilo met roerwerk en beluchting wil hij op eigen erf drijfmest verwerken tot een gortdroge, geurloze en exportwaardige meststof met hoge gehaltes aan
mineralen. En dat tegen concurrerende
variabele kosten, zonder toevoegmiddelen, praktisch energieneutraal en zonder
geur- of ammoniakemissie. De installatie
vergt wel een forse investering, maar de
eerste proeven tonen het potentieel.
3.000 installaties in Japan
De varkenshouder is vol vertrouwen dat
het concept werkt. “In verwerkingsmethoden als scheiden of vergisten zag ik
niet direct perspectief; je blíjft dan zitten
met een restproduct dat je ook af moet
zetten. We hebben veel gekeken naar de
pluimveesector. Conclusie: als je droge
Bart van der Vleuten importeerde een
mestverwerkingsinstallatie uit Japan.
Drijfmest verlaat de
composteringstoren
als meststof met
liefst 70 procent
droge stof. FO T O ’ S:
MAT T H I JS VE R H A GE N
mest hebt, is je probleem opgelost.”
Via een stalinrichter kwam Van der
Vleuten in contact met een Japans bedrijf
dat mestverwerkingsinstallaties laat bouwen in China. Samen met mestdistributeur Oude Lenferink uit Fleringen (Ov.)
besloot de ondernemer het vliegtuig te
nemen en zowel in China als in Japan te
gaan kijken. Wat bleek (tot hun verbazing): een voerfabrikant daar initieerde
al zo’n dertig jaar geleden mestverwerking op bedrijfsniveau. “In Japan draaien
BOERDERIJ 99 — no. 24 (11 maart 2014)
PROFIEL
Naam: Bart van der Vleuten (57).
Plaats: SintOedenrode (N.-Br.).
Bedrijf: 10.500
speenbiggen,
1.280 vleesvarkens. Van der
Vleuten verhuurt de opfoklocatie aan derden. Hij zet zijn
bedrijf in om een uit Japan
geïmporteerde mestverwerkingstechniek te ontwikkelen,
en test als praktijkbedrijf nieuwe voeders. Hij is eigenaar
van Vleuten Voeders. De ondernemer ervaart de behoefte
aan een oplossing voor mestafzet wekelijks bij klanten. Dat
leidde tot een zoektocht naar
nieuwe technieken. Samen
met een mestdistributeur toog
hij vorig jaar naar Japan. Afgelopen winter bouwden de
Japanners hun installatie op
in Noord-Brabant.
op dit moment al zo’n 3.000 installaties.
Iedere boer die mest heeft, gebruikt er
een. De gedroogde mest verkopen ze aan
tuinbouwers, of hij gaat weg voor de export. De Japanse varkenshouders scheiden de mest in de stal met mestbanden
of mestschuiven. De vaste fractie gaat
de verwerker in, de urine beluchten ze
in een bassin.”
Dat laatste is in Nederland ondenkbaar. “Wij willen urine en vaste mest juist
samenhouden”, zegt Van der Vleuten. De
waarde van mest zit in de gehaltes mineralen, dus moet je die zo compleet mogelijk houden. Volgens de leverancier kan
de installatie ook drijfmest aan.”
Inhoud van 90 kuub
Een zwaar roerwerk met zes bladen zet de
vaste massa om. Door de holle roeras en
het roerwerk stroomt zuurstof toe.
BOERDERIJ 99 — no. 24 (11 maart 2014)
Hierop ging Van der Vleuten over tot
aanschaf. De installatie leek weliswaar
erg simpel, maar nabouwen durfde de
ondernemer toch niet aan. Dus sleutelden ingevlogen Japanners afgelopen
winter de vanuit China verscheepte installatie in elkaar in Sint-Oedenrode. Het
resultaat is een 9 meter hoog, torensiloachtig stalen bouwwerk. De elementen
bestaan uit plaatstaal, aan de binnenzijde geïsoleerd en afgewerkt met een rvsplaat. De inhoud is 90 kuub. Het oogt
wellicht wat iel, maar in werkelijkheid
heb je het toch over een installatie van
zo’n 35 ton leeggewicht.
De tank herbergt een zeer zwaar uitgevoerd roerwerk met zes peddels. Zware
cilinders zetten dit roerwerk langzaam in
beweging. Via de holle roeras blazen twee
blowers verse lucht het mestmengsel in.
Dankzij deze zuurstoftoevoer komt in de
tank een composteringsproces op gang.
“Om op te starten vulden we de tank met
(droge) pluimveemest en dikke fractie.
Binnen een dag was de temperatuur al 70
tot 75 graden. Toen vulden we alleen dikke fractie van 28 procent droge stof bij,
en later alleen natte speenbiggenmest
van 8 procent droge stof.”
Is de compostering eenmaal op gang,
dan ontstaat een continuproces. Met een
4 kuubs bak aan een rail gaat elke dag 10
tot 12 ton verse mest boven in de tank.
“Het is een levend proces waar je gevoel
voor moet krijgen. Da’s lastig te automatiseren. Bij 20 procent droge stof kan er
4.000 kuub mest per jaar doorheen.”
Dankzij de broei verdampt het vocht. →
V15
varkenshouderij
Van der Vleuten
gebruikt de proceswarmte om
zijn biggenstal
te verwarmen.
De lucht-luchtwarmtewisselaar
maakt dat mogelijk.
V16
Het proces duurt een kleine twee weken.
Van der Vleuten liet de compost bemonsteren: 35 kilo fosfaat en 25 kilo stikstof
per ton, bij 76 procent drogestof. “Gehaltes gelijk aan wat we in Japan zagen.”
De tank is volledig gesloten om ontsnappen van geur of ammoniak te voorkomen. Twee dikke pvc-buizen in het dak
vormen de afzuiging. Alle lucht, zo’n
2.000 tot 2.500 kuub per uur, gaat via de
naastgelegen biologische luchtwasser
naar buiten.
Afschrijving €10 per jaar
Over het kostenplaatje houdt Van der
Vleuten nog een slag om de arm. “Het
liefst wil ik drie of vier maanden draaien
voor ik daar iets over zeg. In afwachting
van de definitieve vergunning staat de
installatie nu even stil.”
Een sigarendoosberekening kan er wel
vanaf. Van der Vleuten: “De onderhoudskosten zijn minimaal, verwacht ik. De investering was fors. De afschrijvingskosten zitten op een tientje per kuub. Op
jaarbasis verbruikt de installatie zo’n
200.000 kW aan stroom, vooral voor de
blowers. Bij 10 cent stroomkosten zou
dat €20.000 zijn. €5 per kuub op volle
capaciteit. Maar dankzij een grote warmtewisselaar benut ik alle warmte uit de
installatie voor het opwarmen van de
speenbiggenstal, zo’n 45 kW aan warmte
per uur. De kosten voor elektriciteit kun
je dus wegstrepen. Tel wel een uur arbeidskosten per dag voor het vullen.” Hij
besluit: “Je hebt nog wel kosten, maar
krijgt geen rekeningen meer in de bus.”
Matthijs Verhagen
Een 4 kuubs
bak aan een rail
brengt de verse
mest via een luik
boven in de tank.
Hij kipt automatisch om.
Compostering vooral in
zwang bij champignons
Mest composteren is niet nieuw. Met
name leveranciers aan de champignonsector bieden grootschalige installaties
aan waarmee mest is te composteren.
Bij dit proces breken micro-organismen het organisch materiaal af. Een
voorwaarde is de aanwezigheid van
voldoende zuurstof. Daarom wordt geforceerd (warme) lucht door het product geblazen via de vloer van de
composteerhal, -tunnel of -cel. Dit
staat in de prakijk bekend als biothermisch drogen. De energiekosten van
dit proces zijn relatief hoog. Er zijn in
Nederland wel bedrijven die op deze
manier (de dikke fractie van) mest verwerken tot exportwaardige mestkorrels. Bij het composteren verdampt
vocht en vermindert het volume.
Het unieke van de installatie van Van
der Vleuten is dat deze ook overweg
kan met drijfmest. Door het composteringsproces stijgt de temperatuur tot
boven de 70 graden. Hierdoor sterven
ziektekiemen, ongewenste schimmels
en bacteriën af. Dankzij dit hygiënisatieproces voldoet de mest aan de Europese exportregelgeving, en zijn onkruidzaden volledig afgedood. Een
goed verkoopargument.
BOERDERIJ 99 — no. 24 (11 maart 2014)