Transcript Collaborative Urban Farming

Stadslandbouw
[Een strategie in ontwikkeling]
| Collaborative Urban Farming
Collaborative Urban Farming 0.8
(een strategie in ontwikkeling)
Copyright Creative Commons
Auteur: Liselotte Bredius
Collofoon
Web: www.denhaagintransitie.org
Facebook: DHiT - Den Haag in Transitie
Twitter: @DHinTransitie
Index
Inhoudsopgave
Inleiding
blz.1
Lokale voedselsystemen
blz.2
Collaborative Urban Farming
blz.3
Organisatiestructuur
blz.4
Synergie als organisatiewaarde
blz.5
Het loslaten van winstgroei
blz.6
Fysieke organisatie
blz.7
Decentrale stadstuin
blz.8
Buurttuinen
blz.9
Operationele organisatie
bz.10
Vervolg/aanvullingen
blz.11
Stadslandbouw gaat over het eten van voedsel dat bij je
in de buurt is geproduceerd.
In de toekomst is het eten van lokaal geproduceerd voedsel de
standaard waarbij je kan kiezen voor een alternatief
Inleiding
| Stadslandbouw
Duidelijk toch?...Heel veel ingewikkelder wordt het niet. En toch wordt
over lokaal voedsel, ten onrechte, vaak moeilijk gedaan.
Het is eigenlijk heel simpel.
Voor lokaal voedsel heb je een lokaal systeem nodig en een lokaal systeem
is vanuit zichzelf veel minder complex dan een globaal systeem. Als je wilt
dat iedereen voornamelijk lokale producten eet, hoef je maar aan twee
randvoorwaarden te voldoen:
1.
Er moet voldoende lokaal voedsel worden geproduceerd.
2.
Het voedsel moet voor iedereen toegankelijk zijn. Toegankelijk in
deze zin betekent dat mensen het ergens moeten kunnen kopen en
dat het betaalbaar is.
Eigenlijk wordt alleen over het laatste heel moeilijk gedaan. Lokale
producten zijn vooral heel erg duur. Maar waarom? Waarom moet een
Haagse komkommer duurder zijn dan sperziebonen uit Kenia?
Misschien moeten we deze vragen overlaten aan de huidige industrie en nu
zelf als lokale gemeenschap kijken naar wat er wel mogelijk is.
1
Lokale voedselsystemen zijn een voorbeeld van een
welzijnssysteem. Welzijnssystemen gaan uit van een
model waarbij ecologische, sociale en economische
belangen in balans zijn.
Lokale voedselsystemen
Welzijn van mensen gaat boven het welzijn van het systeem
Wanneer je kijkt naar de huidige voedselsystemen zie je dat er sprake is
van een gedeelde verantwoordelijkheid. Het is alleen jammer dat deze
systematisch wordt overruled door opgelegde afhankelijkheid. De sterkste
spelers in de keten (het zijn er relatief gezien maar een paar) bepalen hoe
het spel wordt gespeeld.
Als je 3 komkommers voor de prijs van 1 koopt, betaalt niet de supermarkt
maar de boer die ze verbouwt die andere 2 voor jou
In de huidige voedselindustrie wordt namelijk het meeste geld verdiend
(bepaald hoeveel jij betaald) door het verhandelen van producten. Er wordt
dus het meeste verdiend aan....niks doen.
Wat het ontwikkelen van een lokale voedselvoorziening (Stadslandbouw)
interessant maakt, is de vrijheid om het speelveld anders in te delen.
Als je alle meerkosten van de handel weglaat, blijft er heel veel marge over
om goede dingen te doen en eerlijk voedsel betaalbaar te maken voor
iedereen.
2
Collaborative Urban Farming is een benadering van
Stadslandbouw waarbij je als lokale gemeenschap groeit
naar zelfvoorzieningheid.
Collaborative Urban Farming
Uitgangspunten Collaborative Urban Farming
Lokaal voedsel regelen we zelf, maar samen
1.
2.
Synergie als organisatiewaarde
Het loslaten van winstgroei als uitgangspunt voor je verdienmodel
Transitie van globale voeding naar lokale voeding
Nu: Consumenten die producten kopen
Nu – over 2 jaar: Shared ownership, lokale producten zijn een gedeelde
verantwoordelijkheid
1 jaar en verder: Community Supported Ownership, als gemeenschap
hebben we eigenaarschap over lokale producten
3
Het organiseren van een autonome lokale gemeenschap is
een gedeelde verantwoordelijkheid van burgers,
gemeente, maatschappelijke organisaties en bedrijven.
Organisatiestructuur
Binnen Collaborative Urban Farming verenig je je als lokale gemeenschap in
een autonoom en financieel onafhankelijk netwerk: Het Collaborative Urban
Farming Netwerk. Autonomiteit geldt zowel voor het netwerk als geheel als
voor de individuele entiteiten.
Structuur Collaborative Urban Farming Netwerk
Operationele organisatie: verantwoordelijk voor het uitvoeren van alle
activiteiten binnen een lokale voedselketen;
Ontwikkelorganisatie: verantwoordelijk voor het initiëren en realiseren van
technische en sociaal economische innovatie;
Vrijwilligersorganisatie: is niet zozeer een organisatie, maar bestaat meer
uit het organiseren van capaciteit daar waar het nodig is;
Organisatieondersteuning: voert ondersteunende activiteiten uit ten
behoeve van de operationele en de ontwikkelorganisatie;
Decentrale stadstuin: dit is de fysieke organisatie van het netwerk.
4
Een andere manier van samenwerken
Bij Collaborative Urban Farming wordt de synergie ingezet als
waarde van waaruit je handelt.
Synergie als organisatiewaarde
Het idee hierachter is vrij eenvoudig.
Bij vrijwel alle bedrijven is winstgroei bepalend voor hoe het bedrijf
werkt en voor de keuzes die gemaakt worden voor de toekomst. Wat je
echter op dit moment steeds vaker ziet, is dat dit niet meer werkt...
Gestuurd door concurrentie maken bedrijven namelijk eerst een ander
en dan zichzelf kapot.
Synergie daarentegen is niet competitief, maar complementair. Synergie
als organisatiewaarde betekent dat je per definitie verantwoordelijk
bent voor elkaars welzijn.
Het Collaborative Urban Farming Netwerk kent op deze manier geen
concurrentie. Niet intern en ook niet van buitenaf.
Als je denkt te zien dat een ander concurrerend is aan wat jij doet,
spreek je diegene aan en je legt uit wat er volgens jou aan de hand is.
De truc is dat je hier de tijd voor neemt en van elkaar erkent wat de
ander zijn kracht is. Als je dat van elkaar weet, begrijp je hoe je kunt
samenwerken.
Wanneer je erkent dat je samen sterker kan zijn dan ieder voor zich,
wordt transparantie vanzelfsprekend.
5
Winstgroei zorgt niet meer voor welvaart, maar voor
armoede.
Het loslaten van winstgroei
Winstgroei is bedacht om armoede te bestrijden. Er was meer geld nodig
om mensen een menswaardig bestaan te bieden. Winstgroei als mechanisme
om welvaart te bevorderen is mooi, maar we zijn wel doorgeslagen.
Door concurrentie is de winstmarge per producthoeveelheid steeds kleiner
geworden. Producenten voelen zich gedwongen tot o.a. overproductie, niet
om winst, maar steeds vaker om kostendekkend te kunnen zijn. Dit is geen
gezonde situatie.
Collaborative Urban Farming betekent het loslaten van winstgroei.
Belangrijk is dat alle kosten worden betaald en dat je ruimte hebt om te
investeren in sociale- en ecologische duurzaamheid. En dit heeft niks te
maken met winst. Bij winst gaat namelijk om de groei van het geld.
Mag niemand dan meer winst maken?
Het loslaten van winstgroei heeft alleen betrekking op (bedrijfs)activiteiten
binnen de lokale voedselvoorziening. De noodzakelijke investeringen
worden hierbij dan een gedeelde verantwoordelijkheid.
Wanneer je als bedrijf op andere activiteiten winst wil maken dan is dat
prima. Waarschijnlijk is het ook noodzakelijk omdat je buiten de lokale
voedselvoorziening te maken hebt met de huidige marktwerking.
6
Het Collaborative Urban Farming Netwerk heeft een
fysieke organisatie waarbij de stad wordt benaderd als
Decentrale Stadstuin.
Fysieke organisatie
In de toekomst vormt de Decentrale Stadstuin de basis voor de
infrastructuur van lokale voedselketens.
Basis voor de infrastructuur
Structuur Decentrale stadstuin
Stadsakkers: Stadsakkers zullen in toenemende mate de stad voorzien van
groente en fruit. Deze stadsakkers kunnen zich zowel binnen, als buiten de
feitelijke stadskern bevinden. Binnen de stadskern zal hier met name
invulling aan worden gegeven aan het inzetten van braakliggende terreinen
en leegstand voor het verbouwen van voedsel. Buiten de stadskern zal
samenwerking worden gezocht met groentetelers in de glastuinbouw.
Productietuinen: Deze zijn gekoppeld aan een bedrijf of instelling.
Voedselhubs: Dit zijn plekken met een goede bereikbaarheid waar
producten worden verzameld.
Afzetkanalen: Dit zijn plekken waar vanuit sociaal ondernemersschap
producten worden aangeboden.
7
Decentrale stadstuin
Decentrale
stadstuin
Start
Eind
Productie
Distributie
Afnemers
Ontwikkelen distributie
1. In kaart brengen
bedrijfsprocessen
2. Daar waar zinvol
bedrijfsprocessen
automatiseren
3. Opzetten fysieke
infrastructuur
10
In de toekomst zijn de Buurttuinen het sociale hart van
het Collaborative Urban Farming Netwerk.
Op dit moment zijn buurttuinen initiatieven vanuit de stad waarbij sociale
cohesie en het verbouwen van je eigen voedselcentraal staan.
Buurttuinen
Binnen Collaborative Urban Farming is een buurttuin meer een openbare
ruimte waar het ook voor een bredere doelgroep gewoon leuk is om naartoe
te gaan.
Daarnaast bieden deze tuinen mogelijkheden voor aanvullende activiteiten,
zoals:
Vrijetijdsbsteding: speeltuin, theehuisje, straatkunst, picknick,
koffieconcert
Organisatie ontwikkeling: Teambuilding, DIY van grond tot mond
bedrijfslunch
Educatie: workshops, buitenbioscoop, zadenruil
Tot slot kan een buurttuin een prima omgeving zijn waar je een koppeling
kunt maken met Natuur en Millieu Educatie, Participatiewet en het
Gemeentelijke gezondheidsbeleid.
9
Operationele organisatie
Start
Eind
Betaalde activiteiten
Onbetaalde activiteiten
Operationele organisatie
Verantwoordelijk voor het
uitvoeren van alle activiteiten
binnen een lokale voedselketen.
Overige activiteiten worden
uitgevoerd door de Organisatie
ondersteuning
Vrijwilligersorganisatie
Is niet zozeer een organisatie,
maar bestaat meer uit het
genereren van capaciteit daar
waar het nodig is.
Bovendien zet Iedereen die
betaalde activiteiten uitvoert,
zich ook in als vrijwilliger.
8
Duurzaamheid en de koppeling naar
softwareontwikkeling en de inzet van ICT middelen
Dit document zal de komende tijd verder worden uitgewerkt.
Vervolg/ aanvullingen
A) Participatie en Duurzaamheid
Shared ownership als bepalende succesfactor
Ontwerp methoden en technieken: Placemaking, User Centered Design,
Personas
Ontwikkelmethode: Agile development via een iteratief en incrementeel
ontwikkelmodel
B) Inzet van ICT middelen
Voorbij communicatie
Product Lifecycle Analysis: Als stuurinstrument tijdens een
ontwikkeltraject en als meetinstrument om de ecologische ROI te
berekenen
Custom made: Ter ondersteuning van bedrijfsprocessen
C) Structuur Collaborative Urban Farming Netwerk
Uitwerking ontwikkelorganisatie, vrijwilligersorganisatie en
Organisatieondersteuning.
D) Projecten
1.
Opzetten fysieke infrastructuur en logistiek
2.
Collaborative Urban Farming en armoede: Verborgen honger
11