Transcript Funerair Erfgoed in de Borsbeekse Sint MVDC

Funerair Erfgoed in de Borsbeekse Sint-Jacobskerk
In de mooie gotische Sint-Jacob-de-Meerderekerk met een koor uit de 15de eeuw
bevinden zich een aantal grafschriften toebehorende aan
Borsbeekse notabelen zoals leden van de families
Werbrouck, Carpentier, de Wael enz. Voor de laatste
restauratie van de kerk bevond er zich een obiit, een
rouwbord. Een obiit, is een ruitvormig schilderij van ca. 1
m bij 1 m, op paneel of doek, waarop het wapen van de
overledene is geschilderd met vermelding van de
overlijdensdatum. Tijdens de kerkelijke rouwdienst werd
dit rouwbord voor de katafalk geplaatst en na de
ceremonie , tegen betaling aan de clerus, opgehangen
aan de kerkmuur, dikwijls in het hoogkoor.
Zo ook bevond zich voor de recente restauratie dergelijk memoriebord in de Borsbeekse
Sint-Jacobskerk. Het werd nog opgenomen door pastoor Bruno Bastiaens in diens catalogus
bij de door hem georganiseerde de tentoonstelling ‘Kerk en kunstschatten in de parochie
Sint-Jacobus’ in november 1978. De beschrijving van pastoor Bastiaens is niet heel accuraat
maar we kunnen toch zeker zijn dat het de obiit betrof van Melanie-Joanna-Theresia
Werbrouck, dochter van Ferdinand Nicolaas Werbrouck en van Joanna-Barbara de Wael.
Zij werd geboren in Antwerpen op 21 maart 1819 en zij overleed weliswaar niet in Borsbeek,
maar in Schaarbeek op 25 april 1887. Op 6 mei 1841 huwde zij te Mechelen met AugusteHyacinthe-Joseph-Ghislain de Cannart d’ Hamale. Zij werd in Borsbeek in de grafkelder van
haar grootouders bijgezet, waar eveneens haar moeder rustte.
Op het rouwbord in kwestie werd, in heraldische termen, het alliantiewapen van beide
families afgebeeld: het mannelijk wapen van de familie de Cannart d’ Hamale: zilver met vijf
aaneengesloten rode spitsruiten. De tweede ruit overtopt met een zwart meerltje (een
vogeltje zonder bek, noch pootjes). Het vrouwelijke wapen is dat van de familie Werbrouck:
in rood, met een gouden leeuw. Het geheel overtopt met een zilveren traliehelm, getopt met
een gouden fleuronkroon. Het helmteken is een zilveren geitenbok met gouden horens. Een
rood en zilveren helmkleed omvat het geheel en onderaan staat de wapenspreuk van de
familie de Cannart d’Hamale PER ASPERA AD ASTRA [De weg naar de sterren is niet zonder
moeilijkheden of DOOR INSPANNING NAAR DE STERREN].
Echter, … tot op heden is er géén spoor meer te vinden van dit interessant Borsbeeks
funerair relict. En wij zijn dan ook zo vrij een oproep te doen aan alle Borsbekenaars die,
indien mogelijk, ons hierover meer informatie zouden kunnen verstrekken.
Stefan Crick & Marc Van de Cruys
[De auteurs zijn bestuursleden van het “Jacques Baron le Roy Genootschap”vzw te Broechem-Ranst.]
Bronnen:
[Bruno Bastiaens], Kerk en kunstschatten van parochie St.-Jacobus (te Borsbeek): Catalogus van
tentoonstelling in St.-Jacobuskerk en St.-Jozefinstituut, 3-4-5 nov. 1978, (Borsbeek, 1978),
J. Proost, Grafschriften in de kerk van Borsbeek, Heemkundig Handboekje Antwerpse regio, 1959.
Heemkring De Kaeck, Wommelgem in het jaarboek De Krijter, 2002
DocC Borsbeek │Lindeboomstraat 3 te Borsbeek │ [email protected] │ www.docc-borsbeek.be