Transcript Ans Post - Hobbelink en Buitink Notarissen

Voorjaarsseminar VAB
5 juni 2014
Mr. J.W.M (Ans) Post
notaris en mediator
tel. 0543 548 888
[email protected]
www.hobbelinkenbuitink.nl
Bedrijfsovername doe je zó?
Juridische aspecten van bedrijfsovername.
Onderwerpen workshop
Bedrijfsopvolging
Huwelijksvoorwaarden, samenlevingsovereenkomst, testament
Levenstestament
AWBZ-problematiek
Schenken
Bedrijfsoverdracht
Bij leven
Bij overlijden
Bedrijfsoverdracht bij leven
Maatschap- of firma contract
Welke waarde, welke voorwaarden
Samenwerking tussen accountant, bank en
notaris
Rol notaris, vastleggen afspraken
Te maken met ouders, voortzetter, overige
kinderen en financier
Meerwaardeclausule
Bedrijfsoverdracht bij leven
adviseur bank
notaris
Agrarisch ondernemer
taxateur
accountant
Bedrijfsoverdracht bij leven
Stelling:
een familiebespreking vóór de
geplande bedrijfsoverdracht is
verplicht.
Bedrijfsoverdracht bij leven
Controle van de volgende punten:
Hoe ziet het firma-contract eruit;
Voor welke waarde gaat alles over? (taxatie)
Welke voorwaarden gelden voor de
overdracht?
Wat is er besproken met betrekking tot een
meerwaardeclausule?
Moet er een voorkeursrecht worden
opgenomen?
Bedrijfsoverdracht bij leven
Controle van de volgende punten (2)
Moet overnamesom betaald worden?
Hoe wordt woonrecht geregeld voor ouders?
Hoe wordt overgang van vergunningen
geregeld?
Wat is er met de bank besproken over ontslag
hoofdelijke aansprakelijkheid ouders?
Fiscale regelingen en clausules?
Lijfrente-overeenkomsten?
Bedrijfsoverdracht bij leven
Wat is de “macht” van de bank?
Casus bedrijfsoverdracht, waarbij
financiering na overname voor slechts een
half jaar mogelijk was.
Bedrijfsoverdracht bij leven
Aandachtspunten:
Formulieren voor rvo
Wijziging pachtovereenkomsten
Aanpassing verzekeringen
Wijziging inschrijving Kamer van Koophandel
regelen
Schenkingsaangifte in verband met de
bedrijfsopvolgingsregeling
Bedrijfsoverdracht bij leven
Aandachtspunten:
Arrest Hoge Raad 22 november 2013
Gedraai Financiën rond opvolging: wel of
geen verlaging vrijstellingspercentage?
Meerwaardeclausule en rente-aftrek eigen
woning (CPP2009/2341M), maximaal 10 jaar;
Verpachten: regulier of geliberaliseerd;
evaluatie van de pachtwetgeving;
Bedrijfsoverdracht bij leven
Verpachten: regulier of geliberaliseerd: bij
overdracht in verschillende fasen: met name
als er geen kind-opvolger is (Boer zoekt
boer).
Evaluatie pachtwetgeving: forse herziening
van de pacht nodig?
Waar kiest u voor?
Bedrijfsoverdracht bij overlijden
Testament en maatschapscontract?
Legaat onderneming en/of “bedrijfs”woning
Waarderingsgrondslag, welke??
Positie overige erfgenamen
Familiebespreking
Bedrijfsoverdracht bij overlijden
Is er een testament?
Is er een voortzettingsbeding in maatschapsof firmacontract?
Is er een finaal verrekenbeding in hvw?
Stoppen of voortzetten?
Waarderingsgrondslag, welke??
Bedrijfsoverdracht bij overlijden
Positie overige erfgenamen
Familiebespreking: er moet ook ruimte zijn
voor de emotie
Is eventueel (gedeeltelijke) verkoop een
alternatief (Let op: BOR)!
Financiële gevolgen (hoe staat de bank er
tegenover?)
Bedrijfsopvolgingsfaciliteiten
Voortzettingswaarde
5 jaar voortzetten
Schenking en
bedrijfsopvolgingsregeling
Meerwaardeclausule
Huwelijksvoorwaarden
Samenlevingsovereenkomst
Testament
Huwelijksvoorwaarden
Jaarlijks verrekenbeding: ja of nee??
Finaal verrekenbeding: welke wel of
niet opnemen?
Inbreng door partner van de
ondernemer: nominale leer of
beleggingsleer?
Vastsstellingsovereenkomst
Huwelijksvoorwaarden
Begrippen uit hvw, firmacontract en
testamenten op elkaar afstemmen,
bijvoorbeeld: voortzettingswaarde
Samenwerking tussen adviseur en
notaris van belang, niet alleen belang
van ondernemer ook van de partner
van de ondernemer bezien.
Huwelijksvoorwaarden
Stelling:
Het is beter om geen jaarlijks
verrekenbeding meer op te nemen in
huwelijksvoorwaarden!
Samenlevingsovereenkomst
Verblijvingsbeding van belang voor eventuele
partner
Executeur (testamentair)
Lijst van inbreng van zaken
Testament
Legaat ten behoeve van de bedrijfsopvolger
Betaling in termijnen
Meerwaardeclausule
Executeursbenoeming opvolger
Afstemmen van de begrippen met firma-akte en
huwelijksvoorwaarden.
Levenstestament
•
•
•
Waarom een levenstestament ?
Wat is een levenstestament ?
Wat kan er geregeld worden in een
levenstestament ?
Waarom een levenstestament ?
Problemen uit de notariële praktijk
•
•
•
•
Ik kan het niet (meer) alleen !
(Misbruik van) ouder worden
Dementie (recent onderzoek 1:5)
Geen gewoon testament (dat werkt bij
overlijden)
Uiteindelijk is er altijd een oplossing ?
•
•
Bewind en mentorschap
Curatele
Bewind
•
•
•
•
Rechter benoemt een bewindvoerder
Toestemming rechter bij verkoop en
schenking
Jaarlijks rekening en verantwoording
Snelheid…………
Wat is een levenstestament?
•
Volmachten, wensen, verzoeken,
geboden en verboden, die tijdens leven
moeten werken als men niet zelf kan of
wil handelen
•
Moet juist ook werken bij
wilsonbekwaamheid
Wat kunt u regelen in een
levenstestament ?
•
•
•
•
•
Volmachten
Medische volmachten, behandelverboden en
behandelgeboden
Euthanasieverklaringen
Regelingen rond bewind/mentorschap
Noodscenario eigen onderneming!!!
Wat kunt u regelen in een
levenstestament (vervolg)
•
•
•
•
Regeling verkoop eigen woning
Schenkingswensen
Vastleggen bestaande regelingen bij
bank, accountant etc.
Vastleggen regelingen en wensen rond
verzorging
Problematiek AWBZ
Hoge eigen bijdrage te betalen sinds 1
januari 2013 als box 3 vermogen hoog is
Grond verkopen om box 3 vermogen te
verlagen? Grond = emotie
Wel of geen vordering (box 3) op opvolger
houden?
Wat aan te bevelen?
Problematiek AWBZ
Wat zou u adviseren, rekening houdend met
deze problematiek, terwijl u niet zeker weet
of iemand wel in een zorginstelling zal
worden opgenomen?
Schenken
Gewone jaarlijkse schenking € 5.229,00
Grote schenking, éénmalig tussen 18 en 40
jaar (€ 25.096,00)
Tijdelijke verruiming schenkvrijstelling tot
€ 100.000,00
Voorwaarde: aanwenden tbv eigen woning
Geen leeftijdsgrens voor begiftigde
Geen verwantschap vereist
Schenken
Beperking in geval van schenking ouderkind: de al gegeven grote en/of verhoogde
vrijstelling worden in mindering gebracht op
de tijdelijk verruimde vrijstelling van
€ 100.000,00
Voor andere schenkers dan ouder geldt geen
beperking
Schenking heel goed te gebruiken in het
kader van een bedrijfsoverdracht met woning
Schenken
Schenken op papier:
Belastingdienst Groningen herroept brief
over repeterende schenking in één akte
( brief van 21 mei 2014 van belastingdienst
Groningen).
Samenvatting
Bedrijfsopvolging doe je zó:
Tijdig iedereen op de hoogte brengen en ook
uw en mijn cliënt wijzen op de processen en
de tijd die het vergt, in alle fasen van het
leven van de agrarisch ondernemer.
Dank voor uw aandacht
Zijn er nog vragen??