Transcript download - Nederlandse Transplantatie Stichting

2014 nr.21
NIEUWSBRIEF
Voor docenten basisonderwijs,
voortgezet onderwijs en mbo
CAMPAGNE
INTERVIEW
Donorweek
In oktober staat Nederland in
het teken van orgaan- en weefseldonatie, met als zwaartepunt
de Donorweek van 12 t/m 19 oktober. Besteed in uw lessen ook
aandacht aan orgaandonatie.
Hoe? Kijk op pagina 2 en 3.
Mary van Me
urs:
‘De lessen ov
er orgaandona
tie
zijn goed in te
bouwen in he
t
reguliere prog
ramma’
In april 2015 is er weer een
18-jarigencampagne. Meer hierover in de volgende nieuwsbrief.
NIEUWS
Wat hebt
u nodig?
Kunnen docenten uit de
n
voeten met de lespakkette
DonorWise (vo) en Xtralife
ze
(mbo)? En hoe kunnen
aan
‘org
erp
erw
het ond
donatie’ inpassen in hun
ft
lessen? Dat en meer hee
onderzoeksbureau IPSOS
(!)
gevraagd aan bijna 900
adocenten, in een kwantit
tief onderzoek, aangevuld
met diepte-interviews.
Met de resultaten gaan
icht
we het lesmateriaal ger
d
verbeteren, zodat het goe
aansluit bij uw praktijk
In deze nieuwsbrief een
r
paar lesideeën, want daa
blijken veel docenten bel
hoefte aan te hebben. Vee
die
en
ent
doc
alle
aan
dank
meegewerkt hebben!
Beslist geen uitgekauwd onderwerp
Past het onderwerp ‘orgaandonatie’ wel bij
mijn vakgebied? Dat vraagt een deel van de
docenten Nederlands en maatschappijleer
zich af, zo blijkt uit onderzoek van de NTS
(zie linkerkolom). Mary van Meurs, docente
Nederlands aan de Interconfessionele
Scholengroep Westland (ISW) in Poeldijk
testte het lespakket DonorWise.
‘We wilden onze leerlingen laten oefenen voor het
examen spreekvaardigheid en ze trainen in het
schrijven van een artikel. Daar zijn natuurlijk allerlei
onderwerpen geschikt voor, maar een heleboel zijn
er behoorlijk uitgekauwd. Neem roken of alcoholgebruik. Vaak hoor je daarbij dezelfde argumenten
voorbijkomen.’
Samen met haar collega Hans Jansen ging Mary
aan de slag met de module 7 (Jouw blik op donatie) van het digitale lespakket DonorWise. Die module bestaat uit twee onderdelen: een ingezonden
stuk schrijven en een discussie voeren aan de hand
van stellingen. Mary was verrast over de didactische
mogelijkheden van DonorWise. ‘Naast schrijfvaardigheid en spreekvaardigheid train je er ook de
luistervaardigheid mee, en natuurlijk argumenteren.
Tijdens de discussie komen de verschillende typen
argumenten voorbij. Dan vraag ik: wie heeft er een
zakelijk argument gehoord? Of een moreel of een
oneigenlijk argument? Een mooie manier om theorie en praktijk te koppelen, met een pakkend onderwerp. En voor de oudere leerlingen is het extra
belangrijk om erover na te denken. Zij krijgen de
vraag of ze donor willen worden op hun 18e
voorgelegd.’
Het enthousiasme bij docenten en leerlingen over
het thema is zo groot dat de school er volgend jaar
vakoverstijgend mee aan de slag gaat. ‘De docent
maatschappijleer gaat de morele en religieuze aspecten aan de orde stellen, en ook onze biologiedocent doet mee, want de orgaanfunctie en anatomie
komen erbij aan bod. Ook daarin voorziet het lespakket DonorWise.’
ONDER DE LOEP
Lesideeën voor de Donorweek
Docenten willen graag concrete lesideeën, zo blijkt uit het onderzoek van de NTS. Maartje Puts, bij de NTS verantwoordelijk
voor de digitale leerlijn ‘orgaandonatie’ stelde daarom per vak een voorbeeldles samen uit DonorDenkers (po), DonorWise (vo
onderbouw) en Xtralife (mbo). U kunt de lessen inzetten rond de Donorweek in oktober of op een ander moment.
Basisonderwijs
Voor deze les gebruikt u:
donordenkers.nl
Introductie (10 min.)
• filmpje Orgaan- en weefseldonatie:
de basis, en klassengesprek
Kern (40 min.)
• Rezi en Donnie bekijken op
Donordenkers.nl.
• informatie zoeken over organen en
weefsels (Rezi) of donorregistratie
(Donnie) met vragen uit de docentenhandleiding
• informatie verwerken in de DonorDenkersPowerPoint of DonorDenkersPoster
Slot (10 min.)
• klassikale presentatie
Voortgezet onderwijs
vmbo en havo/vwo
Maatschappijleer
Voor deze les gebruikt u:
donorwise.nl/module3
(Donorregistratiesysteem)
Introductie (10 min.)
• filmpje Donor: ja of nee (beeldbank)
• De vier keuzes (module 3b)
Kern (30 min.)
• Verschillende registratiesystemen
(module 3c)
• debat Moeilijke kwesties
(module 5b)
Slot (10 min.)
• nagesprek over een eigen keuze
maken (inhoud/debatvaardigheden)
Biologie
Voor deze les gebruikt u:
donorwise.nl/module1
(Organen en weefsels)
donorwise.nl/module2
(Donatie en transplantatie in de praktijk)
Introductie (10 min.)
• filmpje Orgaan- en weefseldonatie:
de basis (beeldbank)
• Test je biologische kennis (module 1d)
Kern (30 min.)
Een van deze 3 onderwerpen:
• Organen en weefsels (module 1a)
• Hart en bloedsomloop (module 1b)
• Longen en ademhalingsstelsel
(module 1c)
Slot (10 min.)
• Wachten op een orgaan
-> Match de donor (module 2c)
ONDERZOEK
Effectonderzoek
lesmodules
g
he toelichtin
Een praktisc
in
s vindt u
op de module
handleiding.
de docenten
De NTS heeft IPSOS gevraagd
onderzoek te doen naar de
effecten van DonorWise (vo)
en Xtralife (mbo) op kennis,
houding en gedrag van leerlingen. De belangrijkste resultaten:
Nederlands
Voor deze les gebruikt u:
donorwise.nl/module4
(Een keuze maken)
donorwise.nl/module5
(Jouw kijk op donatie)
Introductie (10 min.)
• filmpje Het verhaal van een
nabestaande (beeldbank)
• Waarom een keuze maken?
(module 4a)
MBO
Burgerschap
Kern (30 min.)
• Wat beïnvloedt de keuze?
(module 4b)
• Jouw visie op orgaandonatie
(betoog, 5a) of Moeilijke kwesties
(debat, 5b)
Voor deze les gebruikt u:
xtralife.nl
Slot (10 min.)
• nagesprek over invloedsfactoren en
argumenten
• (bij debat) nabespreking over wie
de beste debater was (inhoud en
debatvaardigheden)
Kern (30 min.)
• Wat is orgaan- en weefseldonatie,
filmfragment en kijkvragen
(module 1c)
• Klassikale discussie -> Lagerhuisdebat stellingen (module 5)
• Religies -> Wijze lessen (module 2d)
Introductie (10 min.)
• Introductie -> startvragen en
woordweb (module 1a)
Slot (10 min.)
• introductie -> kennisquiz en
meningentest (module 1a)
Kennis Zowel Xtralife als
DonorWise verbeteren het
theoretisch kennisniveau.
De leerlingen hebben ook het
gevoel dat ze na de lessen genoeg weten om zelf een keuze te
maken. Dat geldt voor 90% van
de mbo-studenten (nulmeting:
49%). Voor havo/vwo geldt dat
voor 62% van de leerlingen (was
40%) en voor vmbo 49% (was
37%).
Houding Door Xtralife en
DonorWise kunnen leerlingen
beter hun mening vormen over
orgaandonor worden. Het percentage leerlingen dat het onderwerp na de lessen belangrijk
vindt, stijgt met 17%. Ook weten
meer leerlingen of ze hun organen beschikbaar willen stellen.
Gedrag Vooral mbo- en havo/
vwo-leerlingen zijn meer met
orgaandonatie bezig dan voor de
lessen, bijvoorbeeld door erover
te praten met anderen. En ten
opzichte van de nulmeting zijn
meer mbo- en havo/vwo-leerlingen van plan zich te registreren.
De grootste effecten van de lespakketten zien we bij het mbo.
De meeste leerlingen in het mbo
hebben de 18-jarigenbrief al
gehad, en zijn daardoor wellicht
meer betrokken bij het onderwerp. Het blijkt dat vmbo’ers van
alle leerlingen uit dit onderzoek
het minst met orgaandonatie
bezig zijn. Zij komen buiten de
klas ook minder in aanraking
met dit onderwerp dan andere
leerlingen. Voor ons een signaal
om de lespakketten in het vmbo
nog sterker onder de aandacht
te brengen.
Meer over het onderzoek op
transplantatiestichting.nl/
onderwijs.
KORTE BERICHTEN
VEELGESTELDE VRAGEN
Wat willen jongeren weten?
Een veelgebruikte zoekterm op de site van de NTS is ‘argumenten voor en tegen’. Hieronder
een aantal voors en tegens. Handige informatie voor leerlingen die een werkstuk maken over
orgaandonatie, of er in de klas een discussie over voeren.
Ver van je bed
Nadenken over doodgaan, dat doen mensen niet zo
graag. Laat staan nadenken over wat er daarna met je
organen en weefsels zou moeten gebeuren.
Positief gevoel
Mensen die positief zijn over donatie, zeggen bijvoorbeeld:
je kunt er levens mee redden. Registratie als donor geeft
een positief gevoel; het is verspilling als je het niet doet.
Foutje in flyer biologie
Dit voorjaar ontvingen alle
biologievakgroepen in het
voortgezet onderwijs een flyer
over DonorWise.. Op deze flyer is
een foutje gemaakt: de organen
in het lichaam zijn gespiegeld.
De oplettende biologiedocent
heeft dit natuurlijk allang gezien. Hierboven ziet u de juiste
afbeelding. Bestel de nieuwe
biologieflyer in onze webshop en
attendeer uw collega’s hiermee
op het lespakket DonorWise.
Ook een belangrijk argument:
als je later zelf een orgaan
zou willen ontvangen, moet
je ook bereid zijn er een af
te staan.
Twijfels
Wat zijn de redenen voor een kritische houding?
Bijvoorbeeld de angst dat er niet zorgvuldig met (de nabestaanden van) de overledene zal worden omgegaan. Of
onzekerheid of de organen wel bruikbaar zijn. Ook in bepaalde geloofsovertuigingen wordt kritisch gedacht over
orgaandonatie. En sommige mensen vinden het vervelend
dat niet bekend is naar wie hun organen later zullen gaan.
transplantatiestichting.nl/
webshop
Uw leerling als columnist?
Als je doodgaat, mogen ze dan
m’n organen hebben en die in
een ander stoppen? Bah, wat
een eng idee… Trouwens, wat
hebben ze eraan als ik me
registreer, ik ben toch nog
niet van plan om dood te gaan.
Scholieren die een betoog of
werkstuk schrijven over orgaanen weefseldonatie ontwikkelen
vaak een scherpe opinie over dit
onderwerp. In de wisselcolumn
De Scholier op de site van de
NTS geven zij hun mening en
gaan ze met anderen in discussie. Hebt u een leerling die goed
kan schrijven en een uitgesproken mening heeft? Wij horen
het graag. Mail naar
[email protected].
transplantatiestichting.nl/
columns/de-scholier
MEER INFORMATIE
Waar vindt u het lesmateriaal?
Algemeen
transplantatiestichting.nl/onderwijs
Digitaal lesmateriaal
• DonorDenkers (po): donordenkers.nl
• DonorWise (vo, onderbouw en bovenbouw):
donorwise.nl
• Xtralife (mbo): xtralife.nl
Transplantatiestichting.nl/webshop
• handleidingen voor docenten
• spreekbeurt- en werkstukpakketten
• poster Zo werkt jouw lijf!
• de Donorkrant (po en onderbouw vo)
Ervaringsdeskundige gastspreker
transplantatiestichting.nl/watjijkandoen
Project(week) organiseren?
• bouwstenen en ideeën op
transplantatiestichting.nl/onderwijs
• persoonlijk advies bij Maartje Puts,
[email protected] of
071 5798442
AGENDA
Wij zien u graag in onze stan
d op:
7 november 2014
Landelijke Studiedag
Levende Talen (vo/mbo)
21 november 2014
NIBI-conferentie
biologie (po)
10 december 2014
Landelijke PrO-dag (vo)
16 januari 2015
NIBI-conferentie
biologie (vo)
27-31 januari 2015
NOT (po/vo/mbo)
Deze nieuwsbrief is een uitgave van de Nederlandse Transplantatie Stichting.
Postbus 2304 - 2301 CH Leiden T 071 579 84 42 - [email protected] - transplantatiestichting.nl/onderwijs