Transcript Het FODMAP-beperkte dieet

Het FODMaP-beperkte
dieet
Janneke Stevens
Diëtist Martiniziekenhuis Groningen
11 april 2014
Het FODMaP-beperkte dieet
Programma:
1. Inleiding
-Implementatie
2. Het FODMaP-beperkte dieet in de praktijk
-Eliminatiefase
-Herintroductiefase
3. De Diëtist als behandelaar bij PDS
Implementatie
Bronnen:
The Monash University, Melbourne
www.med.monash.edu/cecs/gastro/fodmap/
The Kings College, Londen
King's College London – FODMAPs
Wat zijn FODMaPs?
F ermenteerbare
O ligosachariden –FOS en GOSD isachariden –LactoseM onosachariden –Fructosea nd
P olyolen –Isomalt, maltitol, mannitol, sorbitol en xylitol
Waar zitten ze in?
FODMAP
FODMAP-rijke producten
Fructanen
Tarwe, rogge, ui, knoflook, kool,
inuline, vezelrijke sondevoeding en
drinkvoeding
Galactanen
Peulvruchten, pistachenoten
Lactose
Melkproducten
Fructose
Honing, appel, peer, mango,
watermeloen, fructosesiroop
Polyolen
Abrikozen, champignons, suikervrije
kauwgom
Het FODMaP-beperkte dieet in de praktijk
Doel van de behandeling is:
Substantiële klachtenvermindering en daardoor
verbetering van de kwaliteit van leven.
Hoe meet je dat:
Klachtenscorelijst
Eliminatiefase
6 -8 weken dieet strikt volgen
Regelmatig voedingspatroon
Eliminatiefase
Richtlijnen dieet bespreken met extra aandacht voor:
- vervanging tarwe
- interpreteren van etiketten
- obstipatieklachten voorkomen
- smaakmakers
Fruit
Advies: neem per keer
een kleine portie fruit
FODMaP-arm
FODMaP-rijk
aardbei
ananas
banaan
bosbes
citroen
cranberry (een eetlepel)
druiven (niet meer dan 10)
framboos
grapefruit (¼)
kiwi
limoen
mandarijn
meloen Galia en
Cantaloupe
papaya
passievrucht
sinaasappel
Onderstaande fruitsoorten
zowel vers, in blik als
gedroogd
abrikoos
appel
braam
kers
lychee
mango
nectarine
peer
perzik
pruim
watermeloen
Let bij producten met fruit op
de etiketten de vermelding
“fructose”
Etiketten lezen
TIP: Werk met concrete voorbeelden
Stevig Speltbrood van Albert Heijn (€2,49)
Ingrediënten : speltmeel, water, speltbloem, speltvlokken, spelt(gepoft),
bakkersgist, lijnzaad, gejodeerd zout, plantaardige olie (koolzaad, raap),
gerstemoutextract, specerijen(koriander).
Speltbrood van de Jumbo (€2,25)
Ingrediënten: speltbloem, water, bakkersgist, tarwe(gepoft), lijnzaad,
bakkerszout, tarwebloem, tarwegluten, verdikkingsmiddel (E412),
emulgator, dextrose, karwijzaad, plantaardige olie(koolzaad), moutmeel,
tarwe.
Obstipatieklachten voorkomen
Uitleg over:
a.Welke producten zijn zowel vezelrijk als FODMaP-arm
b. Verdeling groente en fruit over de dag
c. Voldoende drinken
d. Psylliumvezels
Smaakmakers
a. Vervanging voor ui en knoflook
- groene gedeelte van lenteui en prei, bieslook
- asafoetida (duivelsdrek)
b. Vervanging voor saus en dressing
- zelf maken op basis van olie en azijn
- soyasaus, oestersaus
- tomatensaus van passata, tomatenpuree
- merkgebonden mayonaise, ketchup, dressing (Hela)
c. - kruiden, specerijen
Het FODMaP-beperkte dieet in de praktijk
Vragen?
Herintroductiefase
Wanneer starten?
- het dieet is effectief
- patiënt is gemotiveerd
- patiënt is drie dagen klachtenvrij
- patiënt heeft in testperiode normaal leef- en eetpatroon
Herintroductiefase
Hoe starten?
- Het dieet blijven volgen
- Per week één FODMaP testen
- Schema werkboek aanhouden
- Klachten registreren
Voorbeeld: test Lactose
START MAANDAG
250 ml melk,
yoghurt of vla

GEEN KLACHTEN
DINSDAG
Pauze

GEEN KLACHTEN
WOENDAG
250 ml melk,
yoghurt of vla

GEEN KLACHTEN
DONDERDAG
Pauze

GEEN KLACHTEN
VRIJDAG
250 ml melk,
yoghurt of vla
ZATERDAG
Pauze
ZONDAG
Pauze
 KLACHTEN
noteer klachten
TEST DONDERDAG
OPNIEUW
 KLACHTEN
noteer klachten
TEST DONDERDAG
OPNIEUW
 KLACHTEN
noteer klachten
TEST VRIJDAG
OPNIEUW
 KLACHTEN
noteer klachten
 voorlopig niet herintroduceren
 KLACHTEN
noteer klachten
 voorlopig niet herintroduceren
 KLACHTEN
noteer klachten
 KLACHTEN
noteer klachten
 voorlopig niet herintroduceren
 voorlopig niet herintroduceren
Klachtenscore Lactose
MA
Opgeblazen
gevoel
Winderigheid
Misselijkheid
Brijige, waterdunne
ontlasting
Verstopping
Buikpijn/
krampen
Andere
klachten
………………
….
DI
WO
DO
VRIJ
ZA
ZO
Herintroductiefase
Vragen?
De Diëtist als behandelaar bij PDS
Het doel van de behandeling is:
Vermindering van klachten en daardoor verbetering van kwaliteit van
leven.
Meet de effectiviteit van uw behandeling !
Registreer in elk geval voor aanvang van de behandeling en aan het
einde van de eliminatiefase de frequentie en de ernst van de
verschillende klachten (VAS-score).
Welke patiënten komen in aanmerking
voor behandeling?
1. De diagnose PDS is door de arts gesteld.
2. Het is geen eenvoudig dieet en daarom alleen geschikt voor gemotiveerde
patiënten.
3. De patiënt heeft klachten bij een normale voeding. Het normaliseren van
een sterk afwijkend, ongezond voedingspatroon kan PDS klachten al sterk
doen verminderen.
4. Lactose-intolerantie is onwaarschijnlijk de oorzaak van de PDS klachten. Bij
twijfel kan patiënt eerst gedurende 2 weken een lactosebeperkt dieet
volgen.
De FODMAP-poli
De behandeling bestaat uit:
1e Poliklinisch consult (60 minuten)
1e Telefonisch consult (15 minuten)
2e Telefonisch consult (15 minuten)
2e Poliklinisch consult (45 minuten)
3e Poliklinisch consult (45 minuten)
Totaal 3 uur behandeltijd.
Het FODMaP-beperkte dieet
REVIEW:
Mechanisms and efficacy of dietary FODMAP restriction in IBS
Heidi M. Staudacher, Peter M. Irving, Miranda C. E. Lomer and Kevin
Whelan
Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2014 Jan 21. doi:
10.1038/nrgastro.2013.259.