Transcript Verslag van de Buitendag 2014 van de Erasmus Hoogeschoolraad

Verslag van de Buitendag 2014 van de
Erasmus Hoogeschoolraad
Een lekker 'bakkie pleur'1 in het Academiegebouw. Daar begint op 23 mei
de Buitendag 2014 van de Hoogeschoolraad mee. Ook deze ochtend ligt
dit vermaarde Leidse bouwwerk, tevens voormalig nonnenklooster, aan
het Rapenburg zich te koesteren in de lentezon. Omringd door geuren van
de aangrenzende Hortus Botanicus en het vrolijke getjilp van vader- en
moedervogels vanaf de takken van de exotische bomen. Immers, het is
mei en dan legt elke vogel een ei.
Een dagje Leiden. We zijn reuze nieuwsgierig wat de Buitendagcommissie - Philip van Dok, Hans de
Bruijn en Willem Briët - ons vandaag voorschotelt. Kordaat roept Hans dat wij ons naar boven moeten
begeven. Wij klimmen de trap op en nestelen ons in het Klein Auditorium van het Academiegebouw.
Drs. Piet van Slooten, Secretaris van het College van Bestuur van de Universiteit Leiden, heet ons
welkom. Vervolgens neemt prof.dr. Ignas Snellen, hoogleraar Astronomie, ons mee de ruimte in met
zijn voordracht "Zoektocht naar buitenaards leven". Naar de oneindige ruimte van het oneindige
heelal. Als oude beta-leerling herinnert uw verslaggever zich dat het simpele
symbooltje " ∞ " de oneindigheid weergeeft. En als je iets door 0 deelt, de
uitkomst " ∞ " is. En ach, dat schreef je op de middelbare school in je
multocahier braaf op. Zonder je echt te realiseren welke geheimen de
oneindigheid misschien bevat. Herbergt die onvoorstelbaar grote massa van
triljoenen zonnestelsels, sterren en planeten buitenaards leven? In een boeiend
betoog wijst prof. Snellen erop dat voor de soorten leven die wij kennen (van
microben - via planten en dieren - tot mens) ideale
omgevingsfactoren nodig zijn. Aanwezigheid van water
staat centraal. Temperaturen mogen niet te hoog en maar
ook weer niet te laag zijn. Ofschoon sinds enige decennia
de wetenschap in staat is dit nauwkeuriger te onderzoeken, lijkt dit nog niet
onomstotelijk te zijn vastgesteld. Overigens, wij kunnen ons afvragen waar dat
heelal nu eigenlijk eindigt. Is er uiteindelijk een muur? En wat is er achter die
muur? Als je daar even over doordenkt, raak je misschien compleet kierewiet, en
word je wellicht rijp voor fikse therapie.
Wij bezichtigen nog even het zogeheten
'zweetkamertje'. Het kleine vertrek waar
afgestudeerden trots hun handtekening op
volgekrabbelde
muren
plaatsen.
Waar
tobbende promovendi antichambreren alvorens
zij de arena betreden om het proefschrift te
verdedigen. Daarna dalen wij de trap weer af,
lopen naar buiten, en na een paar passen staan
wij in de Faculty Club. Daar genieten wij op de
binnenplaats onder de voorjaarszon van een smakelijke lunch, aangeboden door
de Universiteit Leiden.
Dan splitst ons gezelschap zich in drie groepen die zich laten rondleiden in de Sterre(n)wacht [ of die "n"
ertussen hoort, blijft onderwerp van filologische discussie] (http://www.strw.leidenuniv.nl/), de Hortus Botanicus (http://www.hortusleiden.nl/)
en de Bibliotheca Thysiana (http://www.bibliotheek.leidenuniv.nl/bijzondere-collecties/oude-drukken/bibliotheca-thysiana.html). We
verdiepen ons in de rijkdommen van heelal, flora en hele, hele oude boeken.
1
Doorgewinterde Leidenaren bedoelen hiermee het 'kopje koffie'. Meer boeiende en vermakelijke Leidse uitdrukkingen op: http://www.zwaan.ws/leids/
Curator prof. dr. Paul Hoftijzer vertelt vol passie over de vele schatten van de
Bibliotheca Thysiana, waaronder een elfdelige serie van de befaamde
kaartenmaker Blaeu. Hij toont ons tot slot het
Astronomicum
Caesareum,
een
waar
astronomisch cartografisch meesterwerk uit de
16e eeuw. Dit heeft tot effect dat onze bibliofiele
bezoekers ruimtelijk in extase raken en de tijdklok
veronachtzamen.
Vervolgens liggen er boten voor ons klaar. Onder de blakende zon gidsen nijvere schippers ons door
Leidse wateren, over de Witte Singel, over de Oude en de Nieuwe Rijn. Wij snuiven veel historie van
Leiden op. Wij passeren plekken van heldendaden en euforie, maar eveneens plekken van onheil. Zo
ook de plek van Leidse buskruitramp, anno 1807, zoals beschreven in onversneden Leids jargon:
"Met een onwijze teringknal vloog 200 jaar geleden het kruitschip aan het
Steenschuur de lucht in. De explosie van de 369 vaatjes buskruit was te
horen van de Bouwelouwensteeg via de koeliekerk tot ver voorbij de
Kolfmakersteeg. De Doezastraat was één puinhoop en de Ruime
Consciëntiestraat leek wel een slagveld. Juh, het carillon van het stadhuis
was zelfs beschadigd, zo hoorde je boze tongen beweren. Maar ook buiten
de singels werd de ontploffing gehoord. Waar nu woonwijk de Coebel is,
schrok het vredig grazende vee zich de pleuris in de polder met zijn weidse
vergezichten." (http://www.zwaan.ws/leids)
Over de oorzaak van de ramp tast men nog in het
duister. Er wordt beweerd dat een bemanningslid
tijdens het koken onvoorzichtig was en niet goed
uitkeek.
Wij disembarkeren en begeven ons terug naar de Hortus, en wel naar de
Oranjerie [spreek uit met een "j" en niet met een "zj"]. Het is borrel- en etenstijd. Rectormagnificus prof. mr. Carel Stolker verwelkomt ons en in zijn interessante
speech beschrijft hij ontwikkelingen in de universitaire wereld: de toegenomen
focus op de zogeheten universitaire rankings, de bekostiging van steeds
duurder wordende beta-studies, de ontwikkeling van de zogeheten Medical
Delta (een samenwerkingsverband op medisch gebied tussen de Erasmus
Universiteit, TU Delft en de Universiteit Leiden). Hij meldt bovendien dat de
volledige Colleges van Bestuur van deze drie universiteiten elke zes weken
hierover intensief beraadslagen.
Ons koesterend in de avondzon, omringd door geuren
van de Hortus en het vrolijke avondgetjilp van vader- en
moedervogels vanaf de takken van de exotische bomen,
drinken wij en eten wij. Tevreden terugkijkend op een
boeiende en gezellige dag. De
Buitendagcommissie - Philip van Dok,
Hans de Bruijn en Willem Briët - zetten
wij echter toch steviger in het zonnetje.
En ook Mirella Imthorn, coördinatrice Evenementenbureau van de Universiteit Leiden.
Hulde en lof.
Ten slotte: wat heeft Leiden veel te bieden!
Uw verslaggever,
Norman Schreiner