Transcript Hoe is Studie in Cijfers tot stand gekomen

Toelichting op de totstandkoming van Studie in Cijfers
Laatste update: d.d. 27 februari 2014
Aanleiding
Om een goede studiekeuze te kunnen maken, hebben scholieren behoefte aan objectieve informatie over vervolgopleidingen. In reactie op de motie Lucas is door de studenten- en jongerenorganisaties (ISO, LSVb, CNV
Jongeren, JOB, LAKS) eind 2011 een voorstel voor het instrument Studie in Cijfers (ook wel studiebijsluiter
genoemd) gedaan, dat per opleiding objectieve en vergelijkbare informatie geeft over een hanteerbaar aantal
indicatoren (o.a. aantal eerstejaars, contacttijd, doorstroom naar tweede jaar, arbeidsmarktperspectief en studenttevredenheid) die door hen als meest relevant worden aangemerkt voor het maken van een juiste studiekeuze. Dit voorstel is door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Onderwijs positief ontvangen. Vervolgens
heeft OCW Studiekeuze123 opdracht verleend om dit instrument te ontwikkelen.
Het resultaat van deze eerste fase was een pilotversie van Studie in Cijfers, tot stand gekomen in nauwe afstemming met de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, de Hanzehogeschool, Saxion Hogescholen en Windesheim. Deze toelichting richt zich hoofdzakelijk op fase II en III, waarin achtereenvolgens Studie in Cijfers voor
het hbo en wo ontwikkeld zijn. Dit heeft geleid tot een gestandaardiseerde studiebijsluiter waarin voor elke
opleiding aan elke hogeschool of universiteit dezelfde basisinformatie wordt weergegeven.
Pilotfase
januari 2012 – juni 2012
Studiekeuze123 ontwikkelde samen met een viertal hogescholen (HAN, HANZE, Saxion en Windesheim) en de
jongerenorganisaties een pilotversie van Studie in Cijfers. Dit heeft de basis gelegd voor de huidige versie.
Fase II: De ontwikkeling van Studie in Cijfers voor het hbo
oktober 2012 – juni 2013
Voor de ontwikkeling van Studie in Cijfers voor het hbo is als basis de pilotversie van Studie in Cijfers gebruikt
zoals in samenwerking met de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, de Hanzehogeschool, Saxion Hogescholen
en Windesheim is ontwikkeld. Een studiebijeenkomst met het merendeel van de hogescholen in oktober 2012
was de start van deze doorontwikkeling.
Een stuurgroep met daarin het LAKS, ISO en LSVb en de communicatiedirecteuren van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, de Hogeschool van Amsterdam en de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht is in overleg met
de Verenging Hogescholen aangesteld. De stuurgroep was verantwoordelijk voor de totstandkoming van een
studiebijsluiter bruikbaar voor het hele hbo. Daarnaast zijn bijeenkomsten georganiseerd waar zowel datadeskundigen als communicatiedeskundigen – veelal verantwoordelijk voor de implementatie van Studie in Cijfers
binnen een hogeschool – adviezen aan de stuurgroep hebben voorbereid. Een zorgvuldig proces en een grote
hoeveelheid positieve en betrokken hogescholen heeft er toe geleid dat in juni 2013 Studie in Cijfers voor het
hbo ‘af’ was (zie bijlage 1 voor een voorbeeld en een beschrijving van de aanpassingen t.o.v. de pilotversie).
Naast de verzameling van de cijfers voor elke deelnemende hogeschool is een uitgebreide verantwoording van
de data opgesteld en is er op de website Studiekeuze123.nl en Studiekeuzeinformatie.nl informatie te vinden
over het product.
Op 11 september 2013 is Studie in Cijfers voor het hbo door Hans Schutte, directeur-generaal Hoger Onderwijs, Beroepsonderwijs, Wetenschap en Emancipatie bij het Ministerie van OCW, onthuld tijdens het #HBOdiscours1 bij Windesheim in Zwolle.
De stuurgroep heeft Studie in Cijfers hbo overgedragen aan het bestuur van Studiekeuze123. Vastgesteld is dat
de cijfers voorlopig zo blijven, uitgangspunt blijft het werken met bestaande data om de vergelijkbaarheid zo
groot mogelijk houden.
Op dit moment tonen 27 hogescholen Studie in Cijfers op hun website, bij 8 van deze hogescholen wordt Studie
in Cijfers ook in de folders getoond. De overige negen hogescholen zullen nog in 2014 aansluiten.
1
Het #HBOdiscours is een bijeenkomst voor onder andere studenten, docenten en bestuurders en wordt ongeveer eens per twee maanden
georganiseerd door de Vereniging Hogescholen in samenwerking met het veld.
Fase III: De ontwikkeling van Studie in Cijfers voor het wo
augustus 2013 – januari 2014
Bij de universiteiten heeft geen uitgebreide pilot plaatsgevonden, wel heeft de Technische Universiteit Delft als
eerste (op eigen initiatief, in samenwerking met Studiekeuze123) Studie in Cijfers voor het wo gelanceerd.
Ontwikkeling vond plaats op basis van het hbo. Deze versie van Studie in Cijfers diende als uitgangspunt voor
de totstandkoming van de landelijke Studie in Cijfers voor het wo.
De VSNU heeft bij de ontwikkeling van Studie in Cijfers voor het wo een verbindende rol gespeeld. In korte tijd
heeft dit ertoe geleid dat alle, bij de VSNU aangesloten, universiteiten meedoen met Studie in Cijfers. Via de
VSNU zijn de bestuurders van de universiteiten betrokken bij de besluitvorming en snelle invoering van Studie
in Cijfers.
Studiekeuze123 heeft met datadeskundigen van de VSNU en een afvaardiging van de universiteiten de bronnen, definities en technische afleidingen geoptimaliseerd (zie bijlage 1 voor een voorbeeld van Studie in Cijfers
voor het wo). Universiteiten zijn opgeroepen een contactpersoon aan te leveren en hebben de data eerst ter
informatie ontvangen voordat deze in de plaatjes zijn verwerkt. Studie in Cijfers voor het wo was begin 2014
gereed en vervolgens zijn de instellingen gestart deze op hun website te implementeren. Ook voor het wo is
een uitgebreide verantwoording beschikbaar waarin exact beschreven wordt welke data zijn gebruikt. Op 8
maart 2014 is Studie in Cijfers tijdens de bachelordag van de Universiteit van Amsterdam door Minister Bussemaker onthuld.
Borging van de resultaten
Belangrijk onderdeel van de opdrachtverlening aan Studiekeuze123 is de borging van de resultaten. Studiekeuze123 voorziet daarin ruimschoots middels het productie- en distributiesysteem dat is ontwikkeld voor Studie in
Cijfers. Ook is een standaardproces voor de vernieuwing van de cijfers ingericht. Vastgesteld is dat jaarlijks na
openbaarwording van de NSE-resultaten2 de update van de cijfers plaatsvindt. Hierbij hoort een afstemmingstraject met de instellingen en worden de toelichtingen verzameld. Op deze manier blijven de kosten en administratieve lasten voor betrokken instellingen zo laag mogelijk.
Daarnaast zijn de datadefinities, bijbehorende afleidingen en de verantwoording van de keuzes vastgelegd. Dit
zijn allen relevante, breed gedragen indicatoren en objectieve en vergelijkbare data. Vastgesteld is dat deze
data voorlopig jaarlijks worden ge-update. Ook in de toekomst zal besluitvorming over de verdere ontwikkeling
en verbetering van Studie in Cijfers primair een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de universiteiten, hogescholen en studenten- en jongerenorganisaties zijn. Ondersteuning vanuit Studiekeuze123 blijft hierbij gewaarborgd.
Studiekeuze123 werkt aan de verdere inbedding van Studie in Cijfers in haar organisatie. Jaarlijks zullen de
data zonder al te veel inspanning worden gegenereerd en worden uitgedragen aan de instellingen. Daarnaast is
met het deskundigenpanel3 afgestemd dat de cijfers nog eenmaal geëvalueerd worden. De kennis opgedaan in
het hbo en wo kan worden ingezet om de data voorlopig voor de laatste keer aan te scherpen.
Effect
Evaluatie van de kwaliteit en relevantie van dit instrument vindt voortdurend en in samenwerking tussen betrokkenen plaats. De eerste ervaringen binnen het hoger beroepsonderwijs leren dat Studie in Cijfers binnen de
instelling een positieve impuls heeft gegeven aan de interne discussie over hoe studievoorlichting het beste
georganiseerd kan worden en dat ook studiekiezers het instrument als zeer positief ervaren. Belangrijk is dat
Studie in Cijfers binnen instellingen en opleidingen niet als 'stand alone' instrument wordt gebruikt, maar duidelijk is ingekaderd binnen een breed arsenaal aan voorlichtingsmateriaal.
Uit de eerste meting, in opdracht van het ministerie van OCW, in september jl. onder ruim 20.000 eerstejaars
studenten, blijkt dat, ondanks het nog lage aantal opleidingen met Studie in Cijfers vóór aanvang van dit studiejaar, het percentage studenten dat gebruik heeft gemaakt van dit instrument bij het maken van een studieen instellingskeuze, al vrij hoog ligt (wo: 9% en hbo: 14%). Het percentage bij de vier voorlopende hogescholen ligt met 24% nog beduidend hoger. Daarnaast geeft ruim 34% van de studenten, die Studie in Cijfers raad2
NSE staat voor Nationale Studenten Enquête welke jaarlijks in opdracht van Studiekeuze123 wordt afgenomen onder alle studenten in Nederland (respons gemiddeld > 30%). Dit is de bron achter het cijfer studenttevredenheid en ervaren contacttijd (alleen hbo) in Studie in Cijfers.
3
Studiekeuze123 beschikt over een deskundigenpanel. Dit is een onafhankelijke groep deskundigen op het gebied van ICT, statistische methoden en technieken en onderwijskundige kennis over het hoger onderwijs. Het deskundigenpanel controleert onder andere de kwaliteit, gebruikte methoden en technieken.
pleegden, aan dat dit een belangrijke invloed had op hun studiekeuze. Het gedeelte dat Studie in Cijfers niet
kent, bevestigt wel het belang van de indicatoren in Studie in Cijfers.
Bijlage 1: Afbeeldingen van Studie in Cijfers hbo en wo
Studie in Cijfers voor het hbo
Hiernaast is een voorbeeld van Studie in Cijfers voor het
hbo weergegeven. De indicatoren zijn nagenoeg gelijk
gebleven ten opzichte van de pilotversie, alleen de indicator ‘studieswitch binnen deze hogeschool’ is wegge4
haald . Ook is de NSE de bron achter contacttijd van
elke hogeschool, ten opzichte van de pilotversie waarin
de mogelijkheid bestond voor instellingen om deze data
zelf aan te leveren.
Lijst van indicatoren en bronnen hbo & wo:
- Studenttevredenheid (Bron: Nationale Studenten Enquête)
- Aantal eerstejaars (Bron: 1CijferHO)
- Ervaren contacttijd (hbo) (Bron: Nationale Studenten Enquête)
- Formele contacttijd (wo) (Bron: Studiegids, prestatieafspraken)
- Doorstroom naar het tweede jaar (Bron: 1CijferHO)
- Doorstuderen (hbo) (Bron: 1CijferHO)
- Bachelor diploma binnen 4 jaar (wo) en diploma binnen 5 jaar
(hbo) (Bron: 1CijferHO)
- Arbeidsmarkt (Bron: HBO- en WO-monitor; 1CijferHO)
Studie in Cijfers voor het wo
Hiernaast is een voorbeeld van Studie in Cijfers voor het
wo weergegeven. Contacttijd bij deze Studie in Cijfers
komt uit de studiegidsen. Hierin verschilt de indicator
contacttijd dus van het hbo.
Voor een volledige verantwoording van de cijfers zie:
http://www.studiekeuzeinformatie.nl/studieincijfers/ver
antwoording.
4
Deze indicator is weggehaald vanwege de overlap met doorstroom en het feit dat switch binnen een instelling voor kleine hogescholen met
een beperkt aantal of slechts één opleiding altijd laag is.