F ACULTEIT DER G EESTESWETENSCHAPPEN

Nieuwgriekse taal- en letterkunde en Byzantinologie

Aan de studenten van de opleiding Nieuwgriekse taal en cultuur en alle overige belangstellenden

Spuistraat 134 1012 VB Amsterdam Tel: 020-525 2610 E-mail: [email protected] http://www.nieuwgrieks.nl

Amsterdam, 3 september 2014 Bijlage(n): - Betreft:

Variaprogramma september-december 2014

Hierbij doen wij u het variaprogramma toekomen voor het najaarssemester van het studiejaar 2014-2015.

Tijdstip:

alle variacolleges vinden plaats op vrijdagmiddag en beginnen om 15.30 uur precies. Na afloop is er gelegenheid tot napraten tijdens een borrel.

Plaats:

De variacolleges vinden plaats: deels in het

P.C. Hoofthuis (P.C.H.

, Spuistraat 134), deels in het

Bungehuis (B.H.,

Spuistraat 210), en één keer in Oude Manhuispoort 4-6; zie verder hierna bij elk college. De borrel na afloop vindt in alle gevallen plaats in het P.C. Hoofthuis (Leeuwenkuil, tegenover de ingang trap af), behalve op 28 november (zie aldaar).

Toegang:

de variacolleges zijn vrij en kosteloos toegankelijk.

Nadere informatie

: op werkdagen van 10.00 tot 17.00 uur: tel. 020-525.2610, e-mail: [email protected]

. Het programma is ook te vinden op onze website: www.nieuwgrieks.nl

. Opmerkingen en suggesties kunt u mailen t.a.v. de commissie variacolleges. Mw. Dr. E.D. Zakrzewska heeft zich wegens drukke werkzaamheden genoodzaakt gezien uit de commissie terug te treden; deze bestaat op dit moment nog uit Drs. A.S.M. Bot, Drs. D. Koster en Drs. S. van der Vlugt. Wij zeggen Ewa Zakrzewska dank voor haar inzet bij het werk van de variacommissie. Met vriendelijke groet, Namens de commissie, Arthur Bot

N.B.

Het programma (en eventuele latere mededelingen) wordt, behalve aan de studenten, rondgezonden aan een mailinglist van belangstellenden. Wie daar ook op wil komen te staan, gelieve zijn/haar mailadres op te geven aan [email protected]

.

Geeft u eventuele wijzigingen in uw mailadres daar dan ook door

; adressen waarvan de mail als onbestelbaar terugkomt worden uit de lijst verwijderd. U NIVERSITEIT VAN A MSTERDAM

19 sept. Dr. L. Dikomitis Plaats: Bungehuis, K.02 (kelder) “Ontwortelde gemeenschappen op Cyprus. Een etnografie van Grieks- en Turks Cypriotische vluchtelingen”

In deze lezing gaat antropologe Lisa Dikomitis dieper in op haar etnografisch veldwerk op Cyprus (2002-2009) bij de Grieks-Cypriotische

Larnatsjiotes

en de Turks-Cypriotische

Kozanlılar

. Deze twee vluchtelingengemeenschappen beschouwen hetzelfde bergdorpje als hun ‘thuis’: Larnakas tis Lapithou werd tot 1974 bewoond door de Larnatsjiotes, maar na de oorlog van 1974 werd het dorp toegewezen aan Turks-Cyprioten die gevlucht waren uit enkele dorpen in de streek van Paphos. Larnakas tis Lapithou kreeg toen de Turkse naam Kozan, en zo werden de nieuwe bewoners Kozanlılar. In haar onderzoek bouwt Dikomitis verder op de theorie van sociaal-cultureel geografe Doreen Massey, die stelt dat een locatie bepaald wordt door de dynamiek van de menselijke relaties ter plaatse. In dit geval een dynamiek die ontstaat op basis van relaties in het verleden (met de Grieks-Cypriotische bewoners vóór 1974), van het sociaal weefsel in het heden (met de huidige Turks-Cypriotische bewoners) en ook van wat de toekomst kan brengen (indien een hereniging van het eiland zou plaatsvinden). Deze benadering combineert Dikomitis met een antropologische lezing van de concepten ‘lijden’ en ‘rechtvaardigheid’. Rechtvaardigheid wordt door Grieks-Cypriotische vluchtelingen beschouwd als ‘het recht om terug te keren’, terwijl Turks-Cypriotische vluchtelingen haar formuleren in termen van ‘het recht om te blijven’. De wens van de Larnatsjiotes om terug te keren naar Larnakas is dus in strijd met de eis van de Kozanlılar om in Kozan te blijven: het dorp is de plaats van verlangen voor beide. Lisa Dikomitis is antropologe en docente aan het departement sociale wetenschappen van de Universiteit van Hull (Verenigd Koninkrijk). Zij was van 2004-12 verbonden aan de Universiteit Gent, waar zij promoveerde in de Vergelijkende Cultuurwetenschappen (2010). Ze is de auteur van

Cyprus and Its Places of Desire: Cultures of Displacement Among Greek and Turkish Cypriot Refugees

(I.B. Tauris 2012) en co-redacteur van

When God Comes to Town. Religious Traditions in Urban Contexts

(Berghahn Book 2009). Momenteel werkt zij aan een boek gebaseerd op etnografisch veldwerk in het Psychiatrisch Centrum van Menen. Voor meer informatie, zie www.lisadikomitis.com.

10 okt. Yannis Kiourtsakis en Hero Hokwerda [in het Nederlands en Grieks Plaats: P.C. Hoofthuis, zaal 1.05 (met uit te reiken schriftelijke vertalingen) “Yannis Kiourtsakis en zijn 'grote Griekse roman'”

Pas als je van je leven een roman maakt door de dingen die je beleefd hebt te verhalen en te proberen er vanuit nieuwe invalshoeken naar te kijken – door naar de ander te kijken alsof hij jouw zelf is en naar jouw zelf alsof het een ander is, door naar je verleden te kijken alsof het je heden is en naar je heden alsof het nog toekomst voor je is –, pas met deze en soortgelijke 'leugens' ontdek je soms de harde waarheid van je leven. Ja, het is vreemd, maar nu weet je het dan: alleen als je je leven ziet bij wijze van ro man, raak je aan de verborgen kern van het leven

.

In zijn autobiografische roman getiteld

Bij wijze van roman

(1995) schrijft Yannis Kiourtsakis (1941) over zijn eerste Griekse levensjaren en zijn familie. Het boek eindigt met zijn studie in 2

Parijs en kennismaking met Gisèle. Rode draad is de zelfmoord van zijn broer Charis, die acht jaar ouder was: waarom hij wel en ik niet? Een diepgravend experiment in

zelf-

kennis via de

ander

. Maar ook een dubbele zoektocht. Op het persoonlijke vlak, van de ik en zijn broer. Maar ook op het vlak van Grieken en Europeanen: hoe kijken Grieken tegen Europa aan, hoe ziet Europa de Grieken? Een boek van ruim vóór de huidige crisis, maar op een dieper niveau volkomen actueel!

Yannis Kiourtsakis

is in 1941 geboren in Athene, waar hij woont. In 1958 gaat hij naar Pa rijs om rechten te studeren; daar leert hij algauw zijn vrouw Gisèle kennen, in de dagen dat zijn broer Charis zelfmoord pleegt in Brussel. Vanaf eind jaren zeventig publiceert hij een aantal studies over de Nieuwgriekse tradi tie en de verhouding van Griekenland tot het Westen. Deze belangstelling vloeit op natuurlij ke wijze over in de romancylus waaraan hij in 1986 begint, en waarvan

Bij wijze van roman

de eerste is. Voor

Bij wijze van roman

kreeg hij in 1996 de prijs voor de roman van het tijdschrift

Diavázo

. Na een Italiaanse en een Franse vertaling, verschijnt in september van dit jaar de Nederlandse vertaling, van Hero Hokwerda. Deze uitgave zal tijdens de borrel na afloop met korting verkrijgbaar zijn.

31 okt. Michiel Koperdraat Plaats: P.C. Hoofthuis, zaal 1.04 “Griekse muziek, wat komt daar allemaal bij luisteren?” – Behorenswaardigheden in de

Griekse muziek, 5 – muzikaal omlijste presentatie

Veel Griekse musici en zangers doen hun eerste muzikale praktijk (en kennis) op in de Grieks-Orthodoxe kerk. Hierin is dan ook de oorsprong van Griekse volksmuziek voor een deel terug te vinden: de lange en diepe ondertoon (bourdon), gezongen door mannen(koren), vormt het uitgangspunt voor solisten die in de kerk de misliederen zingen. Muzikale improvisaties in de volksmuziek kennen ook zo’n ondertoon, maar zodra er wereldse onderwerpen aan de orde komen, verlaat de muziek de kerkelijke omgeving; ook muziekinstrumenten zijn in de kerkmuziek niet welkom. Deze muziekpresentatie zal vertrekken vanuit de byzantijnse kerkmuziek. Verschillende toonsystemen die aan de huidige Griekse (volks-)muziek ten grondslag liggen, zullen met elkaar worden vergeleken; een van die systemen is dus dat van de byzantijnse kerkmuziek (naast Arabische en westerse invloeden). Griekenland als land is enorm groot als je het bekijkt vanuit het perspectief van de ver schillende muziekstijlen; allerlei regionale stijlen verschillen sterk van elkaar door ontstaans geschiedenis en instrumentgebruik. Maar de Grieks-Orthodoxe kerk is voor alle musici die in al deze stijlen acteren een niet te ontkennen invloed, want zij is nog steeds zeer invloedrijk en iedereen groeit ermee op. Michiel Koperdraat is oprichter en leider van het Griekse orkest Ano Kato; hij is hierin zanger en bespeelt snaarinstrumenten als bouzouki, baglamas en ud (luiten). Verder geeft hij in Nederland en Griekenland muziekworkshops, waarin hij zich specifiek en diepgaand richt op het Griekse muziekidioom. Zie verder

www.anokato.nl

. 3

28 nov. Arthur Bot en Tatiana Markaki Plaats: Oude Manhuispoort 4-6, Amsterdam, zaal D1.09 (borrel na afloop in hal Oude Manhuispoort) “In het spoor van El Greco”

Dit jaar is het 400 jaar geleden dat El Greco gestorven is. Ter ere van deze grote Griekse kunstenaar wordt deze manifestatie georganiseerd in samenwerking met het Persbureau van de Griekse Ambassade. Na enkele openingswoorden door Tatiana Markaki en de persattaché van de Griekse ambasade mw. Mairi Vaxevanidou volgt een korte lezing van Tatiana Markaki: “El Greco en Kreta: de eerste stappen van een kosmopolitisch kunstenaar”, over de historische context van de eerste levensfase van de schilder op Venetiaans Kreta (1540-1570), en een korte lezing van Arthur Bot over invloeden op El Greco’s werk. De manifestatie wordt besloten met een kort concert door het ensemble “Slag ende stoot”, met middeleeuwse en renaissance-muziek (zie http://www.slagendestoot.com). Na afloop volgt de uitreiking van de certificaten aan de geslaagden van de certificaatsexamens 2014 door de ambassadeur van Griekenland mw. Theresa Angelatou. Het geheel wordt afgesloten met een borrel in de hal van Oude Manhuispoort , tot uiterlijk 19.00 uur. Arthur Bot studeerde Italiaans en Helleense Studies en doceert sinds 1993 Nieuwgrieks aan de UvA (van 1998 tot 2001 ook aan de R.U. Groningen); daarnaast doceerde hij enkele jaren klassieke talen in het middelbaar onderwijs. Naast wetenschappelijke artikelen over literaire onderwerpen heeft hij een aantal kleinere vertalingen gepubliceerd. Tatiana Markaki is geboren in Heraklion, Kreta, en studeerde geschiedenis en archeologie aan de Universiteit van Athene, piano aan het conservatorium van Athene, en Helleense Studies aan de UvA. In het Rijksarchief van Venetië verrichtte zij onderzoek naar aspecten van de sociaal-economische geschiedenis van Kreta in de 16e-17e eeuw. Sinds 1995 werkt zij in deeltijd als docent taalverwerving en cultuurkunde bij de opleiding Nieuwgriekse taal en cultuur van de UvA; vanaf 2011 werkt zij daarnaast aan het onderzoeksproject ‘Dowry in Venetian Crete (1600-1650). A case study of material culture and consumption in Candia and its countryside’. Vanaf september 2013 is zij teamleider van het programmateam Nieuwgrieks aan de UvA. Zie verder: http://home.medewerker.uva.nl/t.markaki/

12 dec. Tweedejaars opleiding Nieuwgrieks Plaats: Bungehuis, zaal K.02 (kelder) “Griekse jongerencultuur”

De Griekse geschiedenis, literatuur en kunst zijn regelmatig onderwerp van een variacollege. De alledaagse cultuur komt minder vaak aan de orde, en zeker niet de jongerencultuur. De tweedejaars studenten van de opleiding Nieuwgriekse taal en cultuur hebben zich verdiept in onderwerpen als popmuziek en straattaal. In dit variacollege zullen laten zien waar zij mee in aanraking komen als ze in Griekenland zijn. 4