Transcript cognitieve gedragstherapie bij middelengebruik en gokken

UITNODIGING
C O GN I T I E V E G E D R AG S TH E R API E
B IJ M I D D E LE N G E B R U I K E N G O K KEN
S Y M P O S I U M • 1 8 . 1 1 . 2 0 1 4 • U T R E C H T • 12.30 -18.00 U U R
Resultaten Scoren organiseert, in samenwerking met de sectie verslaving
van de VGCt, op dinsdag 18 november een middag­symposium ter gelegen­
heid van de presentatie van het Handboek cognitieve gedragstherapie bij
middelengebruik en gokken.
Het handboek is in opdracht van Resultaten Scoren
sprekers ingaan op onderwerpen, te weten, de
samengesteld en bevat nieuwe behandelprotocol­len
behandeling van comorbiditeit, de ­toe­passing van
voor problematisch middelen­gebruik en gokken.
farmacotherapeutische interventies, ‘­cognitive bias
De behandelprotocollen zijn gebaseerd op de meest
modification’ en implementatie van de protocollen.
­recente wetenschappelijke inzichten en wensen
Het symposium vindt plaats op dinsdagmiddag
vanuit het werkveld. Ze zijn de opvolgers van de
18 november van 12.30 - 18.00 uur in het centrum
leefstijltrainingen.
van Utrecht. De kosten bedragen € 90,-, inclusief
een exemplaar van het nieuwe Handboek cognitieve
Tijdens het symposium zal een overzicht gegeven
gedragstherapie bij middelengebruik en gokken.
worden van de nieuwste inzichten en de verschillen
De VGCt heeft het symposium geaccrediteerd met
tussen de nieuwe behandelprotocollen en de oude
3 punten.
leefstijltrainingen. Daarnaast zullen v­erschillende
INSCHRIJVEN
Adres Symposium
Zaalverhuur 7
Boothstraat 7
3512 BT Utrecht
PROGRAMMA
12.30 - 13.00
inloop met koffie en thee
13.00 - 13.15
welkom door drs. Jacobine Geel (voorzitter GGZ Nederland) plenair
13.15 - 13.55
prof. dr. Gerard Schippers: key note plenair
14.00 - 14.20
drs. Maarten Merkx: vernieuwingen in het protocol plenair
14.20 - 14.40
pauze
14.40 - 15.30
thema *
10 min
wissel
15.40 - 16.30
thema *
16.35 - 17.00
overhandiging eerste exemplaar handboek door drs. Jacobine Geel plenair
17.00 - 18.00
hapje en drankje
* thema’s: Deelnemers kunnen bij inschrijving hun keuze uitspreken voor thema 2 of 3.
Comorbiditeit is een vast thema voor iedereen.
1 Comorbiditeit
(dr. Wencke de Wildt)
Cliënten met problematisch middelengebruik rapporteren vaak comorbide psychische klachten. In
deze sessie wordt ingegaan op de behandeling van middelengebruik in combinatie met een andere
stoornis.
2Implementatie
(dr. Jannet de Jonge, drs. Floor Augustinus)
Implementatie van nieuwe protocollen vereist dat behandelaren juist opgeleid en getraind zijn. In
deze sessie wordt aandacht besteed aan opleiding en training voor behandelaren die met de nieuwe
protocollen gaan werken. Daarnaast wordt ingegaan op de ervaringen die in een pilot met de protocollen zijn opgedaan.
3 Aanvullende interventies
(prof. dr. Reinout Wiers en drs. Lisette van der Vorst)
Cognitieve gedragstherapie bij middelengebruik en gokken kan aangevuld worden met een aantal
interventies. In deze sessie wordt aan twee daarvan aandacht besteed: cognitive bias modification en
farmacotherapie.
FACTSHEET
www.resultatenscoren.nl
CO G NI T I EV E G ED RA G S T H E R A P I E B I J
MID D EL EN G EB R U I K E N G O K K E N
HANDBOEK, PROTOCOLLEN EN WERKBOEKEN
Cognitieve gedragstherapie (CGT) is een relatief kortdurende behandeling voor mensen die problemen hebben met het gebruik
van alcohol, drugs en andere psychotrope stoffen of met gokken. CGT helpt om dit gedrag te verminderen of te stoppen. De
onderliggende assumptie is dat leerprocessen een belangrijke
rol spelen in het ontwikkelen en voortduren van het middelengebruik of gokken. Eenvoudig gezegd helpt CGT cliënten om
de situaties te herkennen waarin zij geneigd zijn om te gaan
gebruiken, om deze situaties te vermijden, of om in deze situaties hun gebruik of gokgedrag te weerstaan. Daarnaast richt
CGT zich op het beter om leren gaan met problemen die met
de problematiek van het gebruik of het gokken samenhangen.
CGT is bedoeld voor mensen die bereid en in staat zijn om met
zelfcontrole hun problematisch middelengebruik of gokken te
minderen of te stoppen.
Training en versterking van de zelfcontrole
Cognitieve gedragstherapie is bijzonder geschikt voor
de behandeling van problemen met middelengebruik of
gokken:
CGT is een relatief kortdurende behandeling die goed
inzetbaar is in verslavingszorginstellingen, maar ook
in GGZ-instellingen en in de eerste lijn.
CGT is uitvoerig geëvalueerd in tal van strikt opgezette
klinische studies en heeft een zeer gedegen empirische
basis. Er is in het bijzonder evidentie voor de effectiviteit, ook voor meer ernstige vormen van verslaving.
CGT is een gestructureerde en doelgerichte methodiek
die zich goed laat protocolleren.
CGT kent een flexibele geïndividualiseerde aanpak die
kan worden aangepast aan een brede variëteit van
settingen (ambulant en klinisch) en vormen (groep en
individueel).
CGT kan worden toegepast in combinatie met andere
behandelvormen, zoals bijvoorbeeld farmacotherapie.
Vanwege zijn effectiviteit, brede inzetbaarheid en zijn
humane karakter met nadruk op het eigen verandervermogen van mensen en het beroep op de eigen inzet
daarbij, is CGT de eerste keus bij de psychologische
behandeling van mensen met problemen in het gebruik
van middelen en gokken gericht op minderen of stoppen
met gebruik.
In het Handboek cognitieve gedragstherapie bij midde­len­
gebruik en gokken wordt CGT opgevat als een methodiek
gericht op de training en versterking van de zelfcontrole
door middel van zelfwaarneming, zelfinstructie en zelf­
inzicht, die voor een belangrijk deel bereikt worden door
voorbeeldgedrag en zelfuitgevoerde gedragsoefeningen,
en door verandering van disfunctionele cognities.
Componenten van cognitieve gedragstherapie
Cognitieve gedragstherapie helpt mensen met problematisch middelengebruik en gokken door het identificeren van de functie die middelengebruik of het gokken
heeft en van de wijze van gebruik. Op grond daarvan richt
CGT zich op het aanleren van vaardigheden waarmee die
functie kan worden veranderd en het gebruik kan worden
verminderd of gestopt. De componenten daarvan zijn:
1 Registratie en monitoren van gebruik
2 Opstellen van een veranderdoel en de motivatie
­daartoe vergroten en behouden
3 Opstellen van een functie-analyse
4 Leren van vaardigheden in de omgang met middelen
of gokken
5 Veranderen van cognities
6 Leren omgaan met emoties
7 Verbeteren van interpersoonlijk functioneren en
versterken van sociale steun
8 Verbeteren van algemene en specifieke probleem­
oplossende vaardigheden
Inhoud Handboek
Het Handboek cognitieve gedragstherapie bij middelengebruik en gokken is ontwikkeld volgens de richtlijnen
van het Masterprotocol en bestaat uit vier onderdelen:
Deel A – Inleiding, toelichting en verantwoording
In deel A wordt de cognitieve gedragstherapeutische
behandeling van verslaving onderbouwd.
Deel B - Beschrijving CGT interventies
Deel B bevat de (onderbouwing) van de diverse interventies die toegepast worden in de behandeling.
Deel C - Protocollen
In deel C worden de diverse protocollen beschreven.
Het basisprotocol, dat bestemd is voor volwassenen
die individueel behandeld worden, is in zijn geheel in
deel C opgenomen.
Deel D - Capita Selecta
Deel D bestaat uit artikelen waarin ingegaan wordt op
de combinatie van CGT met bijvoorbeeld de behandeling van comorbide psychische stoornissen, farmaco­
therapie en training van cognitieve processen.
Expertise in CGT
De uitvoering van de protocollen vereist de nodige
­exper­tise.
Behandelaren dienen minimaal te beschikken over:
1 algemene vaardigheden die nodig zijn om
­psychologische hulp te kunnen verlenen.
2 voldoende kennis van middelen en van de
­verslavingszorg.
3 vaardigheden om op gedragstherapeutische
wijze te denken en te handelen.
4 specifieke vaardigheden in het hanteren van
­protocollen.
Uitgaven
Handboek cognitieve gedragstherapie bij middelengebruik en gokken
Redactie: Gerard M. Schippers, Maarten Smeerdijk, Maarten J.M. Merkx
ISBN 97894 92121 080
Handleiding 1 korte individuele cognitieve gedragstherapie bij middelengebruik en gokken
Maarten J.M. Merkx, Maarten Smeerdijk
ISBN 97894 92121 004
Werkboek 1 cognitieve gedragstherapie bij middelengebruik en gokken
Andrée van Emst
ISBN 97894 92121 011
Alleen verkrijgbaar in set van vier exemplaren ISBN 97894 92121 097
Handleiding 2 individuele cognitieve gedragstherapie bij middelengebruik en gokken
Maarten J.M. Merkx
ISBN 97894 92121 028
Werkboek 2 cognitieve gedragstherapie bij middelengebruik en gokken
Andrée van Emst
ISBN 97894 92121 035
Alleen verkrijgbaar in set van vier exemplaren ISBN 97894 92121 103
Handleiding 3 korte groepsgerichte cognitieve gedragstherapie bij middelengebruik en gokken
Maarten Smeerdijk, Maarten J.M. Merkx
ISBN 97894 92121 042
Werkboek 3 cognitieve gedragstherapie bij middelengebruik en gokken
Andrée van Emst
ISBN 97894 92121 059
Alleen verkrijgbaar in set van vier exemplaren ISBN 97894 92121 110
Handleiding 4 groepsgerichte cognitieve gedragstherapie bij middelengebruik en gokken
Maarten J.M. Merkx
ISBN 97894 92121 066
Werkboek 4 cognitieve gedragstherapie bij middelengebruik en gokken
Andrée van Emst
ISBN 97894 92121 073
Alleen verkrijgbaar in set van vier exemplaren ISBN 97894 92121 127
Alle producten zijn verkrijgbaar via de (internet-) boekhandel
en rechtstreeks bij Perspectief Uitgevers, www.zorg-perspectief.nl