Transcript Nederlandse bedrijven leunen minder op

20 juni 2014 © Het Financieele Dagblad
FINANCIERING INHA ALSLAG
Rentedragende schulden bedragen circa 28%
van het balanstotaal
Bankrelatie
15
%
Bankschulden zijn geslonken tot 15% van de
rentedragende schuld
Totaal
€ 78,8
€ 83,8
€ 65,1
16,7
Eigen vermogen
96,8
28,8
21,2
77,4
€ 86,5
Kapitaalmarkt*
21,7
19,6
84,0
Overig
Activafinanciering
€ 93,1
€ 85,8
€ 79,8
Rentedragende
schulden
100,4
18,4
101,2
105,1
12,8
Bank
106,0
* o.a. obligaties,
private placements, etc
Bankschulden in % van totale rentedragende schulden
25,6%
34,3%
26,8%
24,5%
25,3%
19,8%
14,8%
Koop Hindustan Unilever € 2,5 mrd
Verandering nettoschuld 2012-2013
1.
4
6
0
Investeringen € 1 mrd
€
Investering generatie 3 FPSO’s, schikking YME $ 470 mln
74
8
Top 5 stijgers
€
6
0
5
19
4
€
€
K
Fr
an
ce
-
Aandeel van de bedrijven
waarbij de nettoschuld daalde
4
2
P
N
K
€
€
-1
.
4
Nieuw hybride vermogen € 550 mln
ei
ne
ke
n
A
ir
6
2
-9
-1
.0
9
2
€
Verkoop Gavilon $ 629 mln, nieuw hybride vermogen € 339 mln,
beursintroductie $ 291 mln
H
O
C
I
-8
35
€
Verkoop ICA € 2,5 mrd
71%
LM
A
ho
ld
D
S
M
Aandeel van de bedrijven
waarbij de nettoschuld steeg
Koop diverse bedrijven € 424 mln en verkoop € 55 mln
21
6
€
sh
o
re
29%
Koop Dockwise $ 490 mln, verkoop Archirodon $ 190 mln
Top 5 dalers
Diverse verkopen € 0,6 mrd
Nieuwe hybride obligaties € 2 mrd en claimemissie € 3 mrd
.0
52
%
117,4
-4
28
119,8
€
Financieringslast
114,8
RJM. Bron: Orchard Finance
Bankfinanciering Opkomst
Aziatische banken maken
steeds vaker deel uit van bankcombinaties die bankleningen
verschaffen aan de Nederlandse multinationals. Begin
vorig jaar schoof de Bank of
Tokyo-Mitsubishi bij maritiem
dienstverlener Boskalis aan
tafel voor de financiering van
de overname van Dockwise.
Daarbij tekende het bankconsortium voor een lening en een
kredietfaciliteit. Enkele maanden later zijn Industrial and
Commercial Bank of China en
Mizuho terug te vinden in de
combinatie banken die chemieconcern DSM voorziet van
een nieuwe kredietfaciliteit.
Dat Aziatische banken steeds
vaker meedoen met financieringen in Europa, heeft
meerdere redenen. Aziatische
banken hebben hun activiteiten in Europa sterk uitgebreid,
door onder meer het openen
van nieuwe kantoren. Een
voorbeeld is de vestiging van
de Industrial and Commercial
Bank of China in Amsterdam.
‘Aziatische banken kloppen
daarmee nadrukkelijker op de
FOTO: BLB
%
De omvang van deze
schulden ligt 7% lager
dan eind 2012
108,3
o
sk
al
is
-7
100,7
B
Meer lucht
103,9
r
De rentedragende
schulden bedragen
€ 86 mrd (eind 2013)
93,7
Overige schulden
ff
mrd
2013
O
86
2012
M
€
2011
B
Schulden
2010
ni
le
ve
Nederlandse beursfondsen staan er financieel beter voor dan vorig jaar. Dankzij hogere winsten en voorzichtigere investeringen wisten de bedrijven voor het eerst in
vijf jaar tijd hun schuldposities te verlagen.
Vooral bankschulden werden afgelost.
De schuldenberg van de aan het Damrak
genoteerde bedrijven is in 2013 geslonken
ten opzichte van een jaar eerder. Nu staan
de beursfondsen voor € 86 mrd (28% van
het balanstotaal) in het krijt bij hun kredietverschaffers, een daling van 7% ten opzichte van een jaar eerder.
Opmerkelijk daarbij is dat voornamelijk
de bankschuld sterk afneemt. Drie jaar geleden maakte die nog ruim een kwart van
alle rentedragende schulden uit, inmiddels is dat aandeel gedaald tot 15%. ‘Sinds
de kredietcrisis spreiden bedrijven actiever hun schulden en halen ze vaker geld
op via de kapitaalmarkt’, verklaart Nicolai
Knop, partner bij Orchard Finance, die onderzoek heeft gedaan naar 38 Nederlandse AEX- en Midkapbedrijven. Zijn collega,
consultant Richinel van Aanholt, voegt toe
dat ‘bankschulden doorgaans makkelijker zijn af te lossen met overtollig kasgeld
dan langlopende leningen die op de kapitaalmarkt zijn opgehaald’. Een voorbeeld
daarvan zijn obligaties.
Het blijkt dat de schuldenposities in
Nederland sterker afnemen dan in de rest
van de wereld. ‘Nederlandse beursfondsen hebben een voorzichtiger investeringsagenda en voeren balansverkorting toe
door schulden af te lossen’, zegt Sander van
Ginkel, managing director bij Accenture.
De sterkste krimp van de schuldenlast in
Nederland is het gevolg van de hogere bedrijfswinsten in 2013. Sinds het uitbreken
van de crisis hebben bedrijven veel in het
werk gesteld om hun winstmarges te verhogen. En dat heeft effect. De nettowinstmarges hebben de oplopende lijn weer gevonden. In 2013 kwamen die gemiddeld
uit op 5,4%, tegenover 3,4% het jaar daarvoor. Uit eerder onderzoek van deze krant
blijkt dat in goede jaren de marge ten minste op 6% a 7% uitkomt.
Daaruit blijkt dat bedrijven in het verleden er beter voor hebben gestaan. In 2007,
het jaar voor de crisis waarin de economie
floreerde en de winsten boven het langjarig gemiddelde lagen, bedroegen de schulden € 65 mrd. Dankzij dat bovengemiddelde winstniveau was die last dragelijker dan
nu het geval is. In de berekeningen zijn fi-
Schuldenberg
nanciële instellingen en vastgoedbedrijven buiten beschouwing gelaten, net als
de zwaargewichten Shell en ArcelorMittal.
Maar er zijn meer oorzaken van de
schuldreductie. ‘Een aantal bedrijven heeft
uit noodzaak hun schulden afgelost met de
uitgifte van nieuwe aandelen’, zegt Nicolai Knop. ‘Dat wijst natuurlijk niet echt op
kracht.’ Zo heeft technisch dienstverlener
Imtech in de zomer van vorig jaar noodgedwongen geld opgehaald met een claimemissie. De schuldpositie was onhoudbaar
geworden na terugvallende inkomsten.
Ook KPN kwam met een claimemissie.
In het voorjaar van 2013 haalde het in totaal € 5 mrd op om de zorgen over de hoge
schuldenlast te temperen. Beide bedrijven
willen nog meer geld ophalen: Imtech met
de verkoop van de ICT-tak en KPN met het
afstoten van het E-Plus-belang.
Dat is nog niet alles. Ook verkoopopbrengsten van niet-kernactiviteiten
brachten de schuldenlast omlaag. Ahold
verkocht zijn belang in de Zweedse supermarktketen ICA, Fugro vond een koper
voor de GeoScience-tak en PostNL stootte een deel van het TNT Express-belang af.
De vraag resteert waarom bedrijven die
er goed voor staan hun schulden aflossen,
in plaats van investeringen op te schroeven
voor toekomstige groei. Eerder dit jaar riep
Larry Fink, topman van ’s werelds grootste
vermogensbeheerder BlackRock, beursbedrijven nog op om minder aan dividend uit
te keren en meer te investeren in groei. Volgens Nicolai Knop zijn er op dit moment
onvoldoende kansen om te investeren.
‘Het lijkt geen geschikt moment om toe
te happen op het moment dat de economische groei in Azië afkoelt en het herstel in
Europa niet overtuigt’, aldus Knop.
Sander van Ginkel denkt dat ‘het
krimpscenario in Nederland wel aan een
benedengrens is gekomen, maar dat Nederlandse bedrijven — en eigenlijk Europa in het algemeen — in een latere cyclus
zitten dan de VS’. Voor hogere investeringen is eerst een aantal kwartalen economische groei nodig van 1% à 2%.
Indien die overnamemachine begint te
lopen, zijn er volgens Richinel van Aanholt
voldoende financieringsmogelijkheden.
‘Bedrijven beschikken over een hefboom.
De meeste hoofdfondsen zitten nu ruim
onder de bankconvenanten en bij een overname kunnen zij eenvoudig een beroep
doen op de ruimte die de convenanten bieden door bij te lenen’, aldus Van Aanholt.
Zo zijn veel kredietfaciliteiten nog niet volledig benut en is er voldoende flexibiliteit.
2009
P
hi
lip
s
Pim Kakebeeke
Amsterdam
2008
S
Financiële posities zijn verbeterd, maar het topniveau
van het pre-crisisjaar is nog lang niet in zicht
2007
U
Nederlandse bedrijven
leunen minder op
bankschulden
Schuldenreductie beursfondsen
De financiering bij AEX- en Midkapbedrijven, verdeeld naar herkomst, in € mrd
deur van Nederlandse multinationals’, aldus Nicolai Knop
van Orchard Finance.
Daarnaast zijn Nederlandse
bedrijven actiever op zoek
naar spreiding in hun bankengroep. Zo is Vopak ook sterk
vertegenwoordigd in Azië en
dan is het ook logisch om relaties aan te gaan met Aziatische banken en investeerders.
De opkomst van de Aziatische
banken betekent niet dat Europese banken het laten afweten,
maar de concurrentie is duidelijk toegenomen.