Transcript PowerPoint-presentatie

Landbouw-Economisch Bericht 2014
23 juni 2014
Petra Berkhout
Landbouw en economie
Landbouw en economie
 Minder volume, hogere prijzen => stijging bruto
productiewaarde primaire land- en tuinbouw tot 27,2
miljard euro
● Uitzondering is de rundveehouderij
 Sectorinkomen 2,6 miljard, hoger dan in 2011 en 2012
 Bijdrage agrocomplex aan economie en werkgelegenheid
rond de 9%. Circa een derde o.b.v. buitenlandse
grondstoffen
Belang deelcomplexen
Toegevoegde
waarde
Werkgelegenheid
2012
2012
Akkerbouw
31.4
26.2
Glastuinbouw
18.6
19.3
7.9
9.4
Grondgebonden veehouderij
24.5
27.4
Intensieve veehouderij
17.1
17.3
0.7
0.4
100.0
100.0
Deelcomplex
Opengrondstuinbouw
Visserij
Totale agrocomplex
a Gebaseerd op binnenlandse grondstoffen.
Bron: Agrarische input-outputtabel, bewerking LEI.
Landbouw en economie, vervolg
 Inkomen uit bedrijf in 2013 gemiddeld 58.000 euro
 Licht gedaald ten opzichte van 2012, toen een relatief
hoog inkomen werd behaald
 Hoger dan de vijfjarige gemiddelden voor 2001-2005 en
2006-2010
 Spreiding inkomens uit bedrijf is groot
 Van buiten bedrijf gemiddeld 21.000 euro
Inkomstenbronnen
 Inkomen uit bedrijf vooral bepaald door de opbrengsten
van land- en tuinbouwproducten
 Ruim 8% opbrengsten uit niet-agrarische activiteiten en
subsidies
● subsidies => vooral bedrijfstoeslagen. Gemiddeld
ongeveer 22.000 euro
● voor melkvee- en akkerbouwbedrijven => 30.000
euro en 33.500 euro afkomstig uit toeslagen en
subsidies (2012)
Spreiding inkomens
 Spreiding tussen bedrijven, jaren en sectoren groot
 2013 => leghennenhouders en glasgroentetelers, met
name tomatentelers, relatief sterk vertegenwoordigd bij
de 20%-laagste inkomens
 2013 => akkerbouwers en potplantentelers relatief sterk
vertegenwoordigd bij de 20%-hoogste inkomens
In –en uitvoer 2013
 Groei agrarische handel
 Invoer in totaal bijna 56 mrd. euro (+2%)
 Uitvoer in totaal ruim 83 mrd. euro (+5%)
 Belangrijkste exportproducten EU:
● Vlees (7,45 mrd. euro);
● Sierteeltproducten (6,7 mrd. euro)
● Zuivelproducten (4,7 mrd. euro)
● Margarine, vetten, oliën (4,1 mrd. euro).
Landbouw en milieu/dierenwelzijn
Milieudruk
 Wisselend beeld
 Voor broeikasgassen en ammoniak is doel in zicht dan
wel bereikt
 Gebruik bestrijdingsmiddelen neemt toe en is nu gelijk
aan gebruik in 2000; in jaren ‘90 => halvering
● Volume productie nauwelijks gegroeid
Milieudruk - vervolg
 Mest en mineralen vormen nog altijd grootste probleem
 Druk op mestmarkt kan verder toenemen door groei
melkkoeien en achterblijven mestverwerkingscapaciteit
● melkveestapel tussen 2011-2013 met 5,6%
gegroeid (prognose PBL-studie was 9% in 20112020)
● groei al voor twee derde bereikt
Structuurontwikkelingen
Structuurontwikkelingen
 Totaal aantal bedrijven daalt tot 67.481 (-1,9%)
● 2000-2007 => jaarlijkse afname 3,3%
● vanaf 2007 => 2,1%
 2000- 2014 (1ste kwartaal) circa 950 faillissementen
(bijna 3% van totale daling aantal bedrijven)
● Bijna 90% in de plantaardige sectoren
● In 2000-2014 was afname aantal bedrijven in de
plantaardige sectoren in 1 op de 10 gevallen het
gevolg van een faillissement
Regionale structuurverschillen
 Ruim de helft van de landbouwbedrijven in 2013 in de
verstedelijkte regio’s
 In sterk verstedelijkte regio’s snellere daling van het
aantal landbouwbedrijven dan in de verstedelijkte en
minder verstedelijkte regio’s
● relatief grote druk van andere functies op de
landbouwgrond
 Grondbeslag landbouw anno 2013 1,847 mln ha
Regionale structuurverschillen
Minder
verstedelijkte
regio’s
Verstedelijkte
regio’s
Sterk
verstedelijkte
regio’s
Nederland
Aantal landbouwbedrijven, 2013
24.521
37.211
5.749
67.481
25
14
14
18
4
14
13
10
1
5
32
6
32
22
14
25
27
27
24
27
7
15
0
11
4
4
2
4
w.v. (%)
akkerbouw
opengrondstuinbouw
glastuinbouw
melkveehouderij
overige graasdieren
intensieve veehouderij
combinaties
Arbeid
 In 2013 160.509 arbeidsjaareenheden (-2,2%)
 Aandeel gezinsarbeid daalde in 1980-2013 van 84 naar
58%
 Gezinsbedrijf (meer dan 50% gezinsarbeid) nog wel
dominante vorm, dat blijft het ook
Land- en tuinbouwbedrijven naar aandeel
gezinsarbeid per bedrijfstype, 2013
Aandeel in totaal aantal bedrijven per bedrijfstype, 2013 (%)
Bedrijfstype
rechtspersoon
akkerbouw
< 50%
50-90%
>= 90%
6
4
14
77
glastuinbouw
29
31
15
24
tuinbouw open grond
11
22
24
43
melkvee
1
1
15
82
overig graasdier
4
2
7
87
10
5
18
67
gecombineerd
4
5
16
75
totaal
6
6
14
74
intensieve veehouderij
Natuurbeheer
 Op 1 januari 2013 58.800 ha onder agrarisch
natuurbeheer; zo’n 16.000 ha binnen en een kleine
43.000 ha buiten de EHS
 Lichte toename tov 1 januari 2012 (55.000 ha)
 Beheer straks enkel via collectieven
 Van 161 ANV’s naar circa 40 collectieven =>
schaalvergroting
 Effectiviteit onder druk?
Vragen?