Schouderchirurgie en de nazorg Voordracht voor de paramedici Sint-Jozefkliniek Bornem/Willebroek Campus Bornem Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Schouderpijn is de 3de meest voorkomende musculo-skeletale aandoening na lage rugpijn en nekpijn in de V.S.

Complexe pathologie in complex gewricht Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Complexe anatomie : Beenderige structuren : humeruskop/scapula/clavicula vormen 5 gewrichten : 3 echte : glenohumeraal, acromioclaviculair en sternoclaviculair 2 fysiologische :scapulothoracaal, subdeltoidaal stabiliserende structuren : beenderig, ligamenten, labrum Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Complexe anatomie : Intrinsieke musculatuur : de rotator cuff : supraspintatus, infraspinatus, subscapularis, biceps en teres minor Extrinsiek musculatuur: deltoïed, pectoralis, teres maior, latissimus dorsi, trapezium Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Veel patiënten geven pijn aan over de laterale zijde van de bovenarm, niet ter hoogte van de schouder zelf Bursa en lateraal dermatoom zelfde innervatie Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Tot voor enkele decennia werden alle klachten beschreven met de term periarthritis scapulohumeralis en behandeld met cortico-infiltraties PSH Allesomvattende term die pijnsyndroom beschrijft maar geen accurate diagnostiek Nadien ontwikkeling impingment concept : subacromiale decompressie Laatste jaren meer interesse, nieuwe inzichten, nieuwe diagnostiek en nieuwe therapieën Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Pathologie : Degeneratief : impingement tot rotator cuff arthropathie, omarthrose, ac arthrose, slap letsel Microtraumatisch : tendinitis, instabiliteit Inflammatoir : calcificatie, rheuma, bursitis, chondrocalcinose, jicht Traumatisch : fracturen, luxaties, peesruptuur, instabiliteit Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Courante niet traumatische diagnoses : Impingement, tendinitis, partiële, full thickness en massieve cuff ruptuur Omarthrose Ac-arthrose Slap-letsel Calcifiërende tendinitis Bicepspeestendinitis, biceps ruptuur Bursitis Frozen shoulder, shoulder hand syndrome Aseptische necrose Jicht, chondrocalcinose, rheumatoïede arthritis Instabiliteit : (sub)luxaties

Schouderchirurgie en de nazorg Differentieel diagnoses : Voor de re schouder : galblaaslijden Voor de li schouder : ami Voor beiden : cervicale problematiek, Bij vrouwen : mammae Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Courante traumatische diagnoses : Proximale humerusfracturen : 2-3-4 part Glenohumerale luxatie : anterieur, posterieur Clavicula fractuur : midclaviculair, distaal Ac-luxatie : 6 graden Rotator cuff ruptuur Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Oriëntering van de diagnose : traumatisch, microtraumatisch, degeneratief, inflammatoir Anamnese : de leeftijd, de activiteit en de lokalisatie van de pijn Jonge patiënten met overhead sporten vaak instabiliteit of posterosuperieur impingement Zeer hevige acute pijn, pseudoparalyse : calcificaties Vanaf 40 jaar denken aan degeneratief cuff lijden, ac arthrose Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Anamnese : wat is de activiteit ?

repetitieve (bovenhoofdse) activiteit : tendinitis, als lang aanhoudt degeneratief microtraumata : gewichtheffen, distale claviculaire osteolyse recent majeure traumata : ac sprain, cuff ruptuur, clavicula fractuur, glenohumerale luxatie Dr. Koen Van Den Abbeele, Beemden 9, 1840 Londerzeel

Schouderchirurgie en de nazorg Waar is de pijn gelokaliseerd : Lateraal en superieur : cuff lijden Anterieur : biceps, ac Posterieur : cave cervicaal Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Meest voorkomende problematiek is evenwel degeneratief lijden Degeneratieve veranderingen van de rotator cuff 2 hypothesen : Extrinsieke : Impingement concept, druk van de onderrand van het acromion op de cuff waardoor eerst tendinitis en nadien ruptuur Intrinisieke : Degeneratie van de cuff zelf waardoor progressieve ruptuur, veranderingen aan de onderrand van acromion is gevolg en niet de oorzaak Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirugie en de nazorg Extrinsieke : Impingement concept, druk van de onderrand van het acromion op de cuff waardoor eerst tendinits en nadien ruptuur Intrinisieke : Degeneratie van de cuff zelf waardoor progressieve ruptuur, veranderingen aan de onderrand van acromion is gevolg en niet de oorzaak Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Pathologie : Degeneratief : impingment tot rotator cuff arthropathie, omarthrose, ac arthrose, slap letsel Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Degeneratie van de cuff : Tendinitis : vooral supraspinatus Partial thickness : articular, bursal Full thickness : beperkt tot massief Rotator cuff arthropathy : migratie van het caput naar superieur Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Tips voor de aanpak van schouderpijn in de algemene praktijk Tendinitis : Te behandelen met relatieve rust, aanpassen van de activiteit nsaid, scapulastabiliserende oefeningen met kine, subacromiale infiltratie met cortico Bicepspeestendinitis vaak deel van impingmentlijden, peribicipitale infiltratie Indien verdere evolutie en bij acromion type 2/3 eventueel subacromiale decompressie Dr. Koen Van Den Abbeele, Beemden 9, 1840 Londerzeel

Schouderchirurgie en de nazorg Partiële cuff scheur : de scheur kan bursaal of articulair gelegen zijn Behandeling met subacromiale of intra-articulaire infiltratie, A’scopische subacromiale decompressie en debridement van de cuff Herstellen van het glijmechanisme van de cuff Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Full thickness cuff scheur : beperkt, uitgebreid, massief meestal supraspinatus al dan niet met retractie, kwaliteit van de musculatuur Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Diagnose : Anamnese : leeftijd, duur van de klachten, Klinisch onderzoek : actieve en passieve rom, impingement test, geresisteerde cuff testen proef infiltratie, Technische onderzoeken : Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Diagnose : Technische onderzoeken : Rx : ap schouder en ac gewricht met scapular y view Echografie : door ervaren radioloog Arthro-ct of arthro nmr : ultieme bewijs van full thickness ruptuur, evaluatie musculatuur, vettige degeneratie Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Full thickness cuff scheur : beperkt, uitgebreid, massief Cortico-infiltraties helpen tijdelijk, scheur kan verder evolueren Cuff herstel : arthroscopisch of open, gecombineerd met subacromiale decompressie en eventueel ac resectie Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Full thickness cuff scheur : beperkt, uitgebreid, massief Cortico-infiltraties helpen tijdelijk, scheur kan verder evolueren Cuff herstel : arthroscopisch of open, gecombineerd met subacromiale decompressie en eventueel ac resectie Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Cuff herstel : arthroscopisch of open, gecombineerd met subacromiale decompressie en eventueel ac resectie Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Biceps pathologie : anterieure pijn, vaak met supraspinatus lijden, impingement, Bicepstenotomie : bij oudere dames Bicepstenodese : bij jongere actieve personen met biceptor Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Rotator cuff arthropathy : ultieme stadium van degeneratief cuff lijden Massieve cuff scheur met superieure migratie van het caput, arthrose, Neo-articulatie caput en acromion Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Rotator cuff arthropathy : laatste stadium degeneratief cuff lijden Indien pijnlijk en invaliderend : plaatsen omgekeerde schouderprothese Prothese te plaatsen boven 70 jaar Geen cuff nodig, snelle mobilisatie mogelijk Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Omarthrose : resurfacing, hemiprothese of totale schouderprothese als nog intacte cuff Aseptische necrose : idem Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Omarthrose : resurfacing, hemiprothese of totale schouderprothese als nog intacte cuff Aseptische necrose : idem Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Intratendineuze calcificaties : calcifiërende bursitis Radiologische en echografische diagnose Te behandelen met subacromiale infiltratie of a’scopische resectie ESWL voor kleine calcificaties : extracorporele shockwave lithotripsie Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Traumatologie : Proximale humerus fracturen : 2/3/4 part fracturen Diafysaire humerus fracturen Clavicula fracturen Glenohumerale luxaties : anterieur en posterieur AC-luxaties Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Traumatologie : Proximale humerus fracturen : 2/3/4 part fracturen 2-part : tuberculum maius : conservatief of fixatie bij verplaatsing 3-part : orif : open reductie en interne fixatie NCB plaat Zimmer, Philos plaat Synthes Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Traumatologie : Proximale humerus fracturen : 2/3/4 part fracturen 3-part : orif : open reductie en interne fixatie NCB plaat Zimmer, Philos plaat Synthes, Trigen nagel Smith & Nephew Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Traumatologie : Proximale humerus fracturen : 2/3/4 part fracturen 4-part : avasculaire necrose van de kop Hemiprothese Omgekeerde schouderprothese Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Traumatologie : Proximale humerus fracturen : 2/3/4 part fracturen 4-part : avasculaire necrose van de kop Hemiprothese : pijnbestrijding, low function Omgekeerde schouderprothese : snelle mobilisatie Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Traumatologie : Proximale humerus fracturen : 2/3/4 part fracturen 4-part : avasculaire necrose van de kop Hemiprothese : pijnbestrijding, low function Omgekeerde schouderprothese : snelle mobilisatie Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Traumatologie : Proximale humerus fracturen : 2/3/4 part fracturen Diafysaire humerus fracturen Clavicula fracturen Glenohumerale luxaties : anterieur en posterieur AC-luxaties Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Traumatologie : Diafysaire humerus fracturen : Intramedullaire nageling Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Traumatologie : Clavicula fracturen : middiafysair of distaal : cijfer 8 verband bij kinderen, Orif bij actieve personen Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Traumatologie : Clavicula fracturen : middiafysair of distaal : cijfer 8 verband bij kinderen, Orif bij actieve personen Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Traumatologie : Glenohumerale luxaties : anterieur en Posterieur : moeilijke diagnose Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Traumatologie : Glenohumerale luxaties : Posterieur : moeilijke Diagnose : bij epilepsie, electrocutie, maar ook andere mechanismen Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Traumatologie : Glenohumerale luxaties : anterieur en Posterieur : moeilijke diagnose In beide gevallen snelle reductie zo mogelijk 4 weken adductieverband Schouder evalueren en zo nodig stabiliseren Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Traumatologie : Glenohumerale luxaties : Recidiverende anterieure schouderluxatie : Bankart letsel : loslaten van het anteroinferieure labrum van het glenoid Vanaf 40 jaar vaak ook cuff scheur Arthroscopisch herstel Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Traumatologie : AC-luxaties : 6 types : Type 1-2 : conservatief Type 3 : conservatief of heelkunde Type 4-6 : heelkunde Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Belangrijke uitbreiding van de kennis van de pathologie en de behandelings mogelijkheden in de laatste decennia Waarop focussen bij de nazorg bij schouder patiënten : Pijnstilling : anesthesist (plexus onder echo), orthopedist : valideren Wondverzorging : DAV, okselhygiëne, drains verwijderen voor ontslag Immobilisatie : verband of brace : actimove sling, adductieverband of arctic shoulder immobilizer (cryotherapie), ergotherapeut moet verband uitleggen en tips geven voor ADL (links en rechtshandig) Mobilisatie : kine : alles binnen de pijngrens, volgens voorschrift Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Belangrijke uitbreiding van de kennis van de pathologie en de behandelings mogelijkheden in de laatste decennia Geen strikte richtlijnen voor kine, verschil tussen pathologie, technieken en patiënten : maatwerk Bij elke ingreep wordt er naar gestreefd een zo stevig mogelijke fixatie te hebben van het bot of de pees zodat snelle mobilisatie mogelijk is Pendelen is de allerbelangrijkste oefening ter preventie van frozen shoulder Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Belangrijke uitbreiding van de kennis van de pathologie en de behandelings mogelijkheden in de laatste decennia Geen strikte richtlijnen voor kine, verschil tussen pathologie, technieken en patiënten : maatwerk 1) Subacromiale decompressie, calcficatie en ac resectie : snelle actieve mobilisatie 2) Peesherstel : 3 weken passieve mobilisatie, nadien actief geassisteerd 3 weken, actief na 6 weken 3) Osteosynthese : orif : goede botkwaliteit : snellere mobilisatie Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Belangrijke uitbreiding van de kennis van de pathologie en de behandelings mogelijkheden in de laatste decennia Geen strikte richtlijnen voor kine, verschil tussen pathologie, technieken en patiënten : maatwerk 4) Prothese chirurgie : snelle passieve mobilisatie, activiteit voor het lichaam toegestaan 5) Bankart herstel : 6 weken adductieverband, tonificatie van de endorotatoren 6) AC-luxatie : geen abductie voorbij 90°gedurende 6 weken Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg

Schouderchirurgie en de nazorg Belangrijke uitbreiding van de kennis van de pathologie en de behandelings mogelijkheden in de laatste decennia Communicatie over de ingreep en de revalidatie gebeurt door de behandelende geneesheer of in samenspraak met hem/haar Dank U voor de aandacht en de medewerking Dr. Koen Van Den Abbeele, Orthopedisch Chirurg