Transcript Portret van Emmy Ik heb mezelf toch uit die rolstoel gekregen

Ik heb mezelf toch uit die rolstoel
gekregen!
“Ik vind niet dat ik ziek ben. Maar ik ben wel al 25 jaar
onderweg. Die jaren zijn een continue reis geweest van
loskomen van mijn fysieke en geestelijke beperkingen.
Soms overkwamen me die, maar deels liet ik die
voortbestaan. Het Ciran traject wat ik kort geleden heb
afgesloten, heeft dat allemaal concreter voor me gemaakt,
waardoor ik verwacht dat ik het evenwicht kan vasthouden.
Maar uiteindelijk heb ik het helemaal zelf gedaan.”
Een Ciran traject is zwaar. Dat hoor ik van veel mensen. De
combinatie van fysiek minstens tot aan je grenzen gaan en
dan ook mentaal en sociaal opgeschud worden, raakt heel
diep. Maar na het gesprek met Emmy begrijp ik pas echt
hoe zwaar het is en hoeveel pijn het doet en hoeveel
moeite het kost om een Ciran revalidatietraject te
volbrengen. Emmy heeft me toegang gegeven tot haar
besloten blog. Daar heeft ze dag na dag bijgehouden wat de
sessies met haar deden en hoeveel spierpijn of erger ze de
dagen erna had.
Emmy, Den Haag
Emmy woont niet ver van Symphony waar ze het Ciran
traject heeft gevolgd. Op haar elektrische fiets gaat ze daar
meerdere keren per week naartoe. Soms heeft ze een
binnentraining en een buitentraining op één dag met nog
onderwijssessies en gesprekken met haar coach
ertussendoor. Ongelofelijk wat voor oefeningen die fysio’s
allemaal weten te bedenken rond het ADO stadion. Ieder
paaltje, ieder bankje gebruiken ze om wel weer een of
andere oefening mee te verzinnen en uit te voeren.
d e k u n st v a n g e z o n d z i j n
Individueel of met een groep, met mooi weer of in de
regen. Dat maakt allemaal niet uit. De overeenkomst tussen
al die oefeningen is in ieder geval spierpijn, veel spierpijn.
En telkens gaat het verder en gaat de lat omhoog. Emmy
blijft er allemaal heel positief onder. Alles om het
uiteindelijke doel te bereiken. Weer volwaardig
functioneren in de maatschappij, op je werk en thuis.
De reis van loslaten door Emmy begint als ze op haar 23e
haar, inmiddels voormalige, echtgenoot tegenkomt. Haar
vader is op dat moment terminaal. In de prilheid van de
relatie, overlijdt haar vader en vlak daarna blijkt dat haar
moeder ALS heeft. Om haar moeder te verzorgen en haar
thuis te kunnen laten sterven, zegt ze haar baan op. De
relatie is dan eigenlijk de enige vastigheid die ze nog heeft.
Ook al heeft ze al vrij snel door dat er iets niet klopt.
“Hij deed van alles, maar hij was er nooit voor me. Ik was
echter nog volop bezig met de verwerking van het verlies
van mijn beide ouders, zo kort na elkaar. En daarna met het
leegmaken van het huis. Dan ga je echt je relatie niet
opgeven. Ik werd zwanger. De bevalling was dramatisch.
Alles ging fout. De baby zat klem, moest eruit,
vacuümpomp, tang en daarna is door heel hard trekken
mijn schaambeen gebroken. Uiteindelijk is mijn oudste kind
via een keizersnede geboren”
“Daarna kwam de klap. De klap van alles wat ik had
meegemaakt, maar ook de pijn, de fysieke pijn. Ik kon
steeds minder en voelde me steeds hulpelozer. Ook
financieel was ik helemaal afhankelijk, want ik had dus geen
baan meer. Ik kon nog net wat in huis rondschuifelen, maar
nauwelijks voor mezelf en de baby zorgen. Ik zat vast,
fysiek, psychisch en steeds meer in een sociaal isolement.
In die tijd heeft zich fibromyalgie ontwikkeld. Het kon dus
toch nog slechter worden.
tip om een elektrische fiets aan te schaffen. Zo kon ze nog
verder weg van huis. Heel langzaamaan liet ze de rolstoel
staan. En ging beseffen dat ze een heleboel wèl kon. Toen
kwam de scheiding.
Op een gegeven moment adviseerde de reumatoloog me
een rolstoel te gaan gebruiken. Tegenwoordig zou dat
advies waarschijnlijk niet meer worden gegeven, maar toen
wel. Ik vond het vreselijk, maar het bracht ook veel. In huis
liep ik, maar zodra ik buiten was, gebruikte ik de rolstoel. En
zo kwam ik toch weer ergens. Weer even naar de Intratuin
of de IKEA. Daar kon ik eerst niet heen, want dat was echt
veel te ver lopen. Maar met de rolstoel ging het en had ik
minder pijn.”
“Ik wist eigenlijk al wel dat hij vreemd ging. Dat heeft hij
jaren lang gedaan. Maar ik voelde me afhankelijk, en dat
was ik ook. Geen geld, twee kinderen en met flinke fysieke
beperkingen. Achteraf bizar dat ik, met de sterke
persoonlijkheid die ik heb, daar zo ver in ben meegegaan.
Op een gegeven moment ging hij er zelfs vandoor met een
ander. Mijn eigenwaarde zat op een nulpunt.
Twee jaar deed Emmy buitenshuis alles met de rolstoel. “Als
je hulpbehoevend bent, krijg je gratis allerlei adviezen. De
meest briljante was dat ik een aloe vera party moest
houden. En natuurlijk de meest wilde alternatieve
geneeswijzen die me wel zouden helpen, van oorkaarsen
tot seances”
Vanuit een rolstoel kijk je letterlijk anders tegen de wereld
aan. Als je laag zit, is iedereen immers groter dan jij. Niet
goed voor je eigenwaarde. En die grotere mensen vinden
zich vaak ook figuurlijk groter en laten dat in hun gedrag
merken. Kleinerende opmerkingen komen regelmatig voor.
Emmy werd er eerst opstandig van, maar ook gemotiveerd
om door te oefenen om uit die stoel te komen.
Ze merkte dat ze vooruit ging en is het bewegen daarom
langzaam gaan opbouwen. Een klein stukje buiten lopen,
telkens een stukje verder. Van een buurvrouw kreeg ze de
d e k u n st v a n g e z o n d z i j n
Hoe heftig dat proces ook was, op een gegeven moment
was het klaar. Pas na al die jaren kon ik loskomen.”
Dat is intussen vijf jaar geleden. Voor het eerst in haar
leven moest Emmy zelf keuzes maken, zelf alles weer
opbouwen. Voor het eerst durfde ze ook hulp te vragen aan
anderen. Ze werkte nog wel voor haar bedrijfje in grafisch
ontwerp en fotografie, maar ging ook een opleiding volgen
tot Lifecoach. Ze woont in haar eigen flat, met meubels die
ze zelf ontworpen heeft en zelf gemaakt heeft.
“Het traject bij Symphony heeft alles concreet gemaakt. Ik
weet nu wat me te doen staat om verder op te bouwen. Ik
ben gaan begrijpen hoe ik in elkaar zit, en accepteer nu dat
ik vroeger niet kon loslaten, niet durfde loslaten.”
“Tijdens het traject kom je jezelf tegen. Eerst fysiek. En als
je dan lekker moe bent en pijn hebt, lijkt het wel of andere
dingen beter binnenkomen. Zo had ik een keer een
groepssessie en daar zat iemand zo hoog van de toren te
blazen. “Belachelijk dat dit allemaal wordt betaald door
onze zorgverzekering. Terwijl die man net een vette
operatie had ondergaan, ook betaald door onze
zorgverzekering. En dat heb ik hem toen fijntjes verteld.
Maar ik schrok wel van mijn eigen reactie. Zo wil ik
helemaal niet zijn. Later realiseerde ik me dat ik af en toe
ook een overschreeuwer ben, en dat ik dan een
ontzettende hekel aan mezelf heb. Maar die
overschreeuwer heeft me ook veel gebracht, werd me
uitgelegd bij Ciran; hij heeft me beschermd. Zo ben ik dus
ook de minder leuke kanten van mezelf gaan begrijpen en
accepteren.”
“Halverwege het traject ben ik naar Huy gegaan. Opnieuw
een grote confrontatie. Alleen de reis al. Ik ben nooit van
huis geweest, en nu al die uren in de auto. Met vreemden.
En daar in Huy is het heuvelachtig. Naar de tempel lopen is
echt steil omhoog. Ik voelde me een hele piet op mijn
elektrische fiets en in het platte Den Haag, maar daar was ik
helemaal niks met al die trappen en heuvels. Overal kwam
ik als laatste aan. Steeds weer even stoppen om de pijn te
laten zakken. En zo goed mogelijk meedoen met de
oefeningen, maar dat viel dan toch weer erg tegen.”
“Toen de groep een outdoor ging doen, ben ik over het
terrein gaan wandelen met een lotgenoot. Zo mooi is het
daar. Zo stil. Echt een heel bijzondere ervaring. In Huy ben
ik geland op aarde. Voor het eerst had ik het gevoel dat ik
er ook mag zijn. Dat ik mezelf soms mag beschermen door
minder leuk te zijn, dat ik soms keuzes maak die ik stiekem
een beetje laf vind, maar dat die okay zijn. Ik hoef niet altijd
d e k u n st v a n g e z o n d z i j n
zo stoer te zijn. Ik heb mezelf toch uit die rolstoel gekregen,
met al die goede en minder goede kwaliteiten erbij. In Huy
is dat allemaal op zijn plaats gevallen.”
“Inmiddels heb ik een goede relatie; dan merk je pas het
verschil. Maar ik geef mijn ex-man niet de schuld dat het
allemaal zo lang heeft geduurd; het is gegaan zoals het is
gegaan.”
“Ik fiets weer, ik kan weer bukken, ik sport drie keer in de
week. En dat blijf ik doen, ook nu het Ciran traject is
afgerond. Ik ben lid geworden van de sportschool en ik ben
aan het solliciteren. Want dat stoort me enorm, dat ik
financieel nog steeds niet onafhankelijk ben. Ik krijg wel
alimentatie, daar heb ik al die jaren ook keihard voor
gewerkt, maar ik kom er net niet mee rond. Ik wil ook
werken om nieuwe sociale contacten op te bouwen en ik
heb weer toekomstplannen. Ik ben bijvoorbeeld nooit op
vakantie geweest en wil nu heel graag een keer naar
Barcelona of zo. En ik hoop ooit een keer oma te kunnen
zijn. Dingen doen die ik met mijn eigen kinderen niet kon.
Maar mijn grootste toekomstdoel is mezelf zijn en blijven.
Ik ben weer gewoon Emmy.”
Ten tijde van het interview was het traject van Emmy bij
Ciran net afgelopen. Op dat moment was er een torenhoge
werkeloosheid en de papieren van Emmy waren niet
gunstig. Maar met haar vastbeslotenheid, haar vlotte
babbel en uitstraling is het haar gelukt op verschillende
plekken werk te vinden. Haar doel om financieel
onafhankelijk te worden, heeft ze dus inmiddels behaald.